در اصطلاح به نوشته مکتوبی که به منظور خرید و فروش اموال منقول و اموال غیرمنقول تنظبم شده است، قولنامه گفته میشود. به عبارت دیگر، قولنامه به منظور ثبت و ضبط معامله تنظیم میشود و امضای آن نیز نشان دهنده توافق میان خریدار و فروشنده است. معمولا خریدار و فروشنده به منظور تنظیم قولنامه مربوط به معامله املاک و مستغلات به بنگاههای مشاوران املاک مراجعه میکنند. قولنامهای که در بنگاههای مشاوران املاک تنظیم شده در صورتی معتبر است که دارای کد رهگیری و هولوگرام باشد. همچنین، طرفین معامله به منظور ثبت رسمی قولنامه مربوط به معامله اموال منقول و غیر منقول میتوانند به دفتر اسناد رسمی نیز مراجعه کنند. قولنامهای که توسط دفاتر اسناد رسمی ثبت و صادر میشود نیز باید دارای هولگرام باشد. قولنامه هولوگرام دار ، یک سند قانونی، معتبر و قابل استناد است که توافق میان خریدار و فروشنده را به اثبات میرساند.
ثبت و صدور قولنامه دارای هولوگرام میتواند تاثیر قابل توجهی در کاهش کلاهبرداریهای ناشی از معامله املاک و مستغلات داشته باشد. به صورت کلی میتوان گفت که ثبت و صدور قولنامهای که دارای هولوگرام است، مزایای متعددی را برای طرفین معامله به دنبال خواهد داشت. در ادامه این نوشته با شرایط و نحوه صدور قولنامههای دارای هولوگرام، بیشتر آشنا میشویم.
تا قبل از سال 1387، بنگاههای مشاوران املاک ، قولنامه املاک و مستغلات را به صورت دست نویس تنظیم میکردند. این قولنامههای دست نویس از ضمانت و اطمینان کافی برخوردار نبودند و صرفا پیش نویس معامله محسوب میشدند. به همین دلیل، سامانه ثبت معاملات و اسناد کشور از سال 1387 راه اندازی شد. بنابراین میتوان گفت که منظور از سامانه ثبت قولنامه هولوگرام دار ، همان سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور است. مشاوران املاک باید تمام قولنامههایی که به منظور معامله املاک و مستغلات تنظیم میشوند را در سامانه ثبت قولنامه هولوگرام دار به ثبت برساند. پس از ثبت قولنامه در این سامانه برای آن کد رهگیری و هولوگرام صادر میشود. در حال حاضر، دریافت کد رهگیری و هولوگرام برای قولنامه از ارکان مهم و اصلی معامله املاک و مستغلات است.
دریافت کد رهگیری و هولوگرام برای قولنامه و الصاق هولوگرام بر روی آن، مزایای زیر را برای طرفین معامله به همراه خواهد داشت:
در ابتدا باید بگوییم که در اصطلاح قانون مدنی به هر نوشته قابل استنادی که دارای امضا، مهر یا اثر انگشت باشد، سند گفته میشود. اسناد براساس نحوه تنظیم آنها به سند عادی و سند رسمی تقسیم میشوند. مطابق با ماده 1287 این قانون، هر سندی که توسط مراجع زیر تنظیم شده باشد، یک سند رسمی است:
با توجه به این ماده میتوان گفت، هر سندی که توسط دفاتر اسناد رسمی، ثبت و صادر شده باشد، یک سند رسمی است. تمام اسناد رسمی صادره از دفاتر اسناد رسمی نیز دارای هولوگرام هستند.
طرفین معامله برای تنظیم قولنامه میتوانند به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنند. قولنامه صادره از دفاتر اسناد رسمی نیز یک سند رسمی است و باید دارای هولوگرام باشد.
با توجه به مقدمات فوق الذکر میتوان گفت که نمونه قولنامه هولوگرام دار میتواند توسط بنگاه مشاوران املاک یا از سوی دفاتر اسناد رسمی صادر شود.
در ابتدا باید بگوییم که مشاور املاک در واقع نوعی دلال است زیرا میان طرفین معامله املاک واسطه گری میکند. به همین دلیل، مشاوران املاک به واسطه خدماتی که به طرفین معامله ارائه میدهند، مستحق دریافت حق دلالی (حق کمیسیون) هستند. میزان حق کمیسیون بنگاههای املاک با توجه به تعرفهای تعیین میشود که از سوی اتحادیه صنفی آنها اعلام شده است. باید به این نکته توجه داشته باشیم که مشاوران املاک نمیتوانند بابت نصب هولوگرام برای قولنامه، هزینه جداگانهای از طرفین معامله بگیرند.
همانگونه که گفتیم، قولنامهای که توسط دفاتر اسناد رسمی صادر شده نیز دارای هولوگرام است. دفتر اسناد رسمی بابت تنظیم و ثبت قولنامه رسمی، مستحق دریافت حق تحریر و حق ثبت خواهند بود. نحوه محاسبه حق تحریر و حق ثبت دفاتر اسناد رسمی با توجه به تعرفهای تعیین میشود که از سوی وزارت دادگستری اعلام شده است. باید به این نکته توجه داشته باشیم که طرفین معامله بابت صدور و ثبت قولنامه هولوگرام دار در دفاتر اسناد رسمی باید هزینه مالیات و حق تمبر را نیز پرداخت کنند.
همانگونه که گفتیم، تنظیم اسناد رسمی در صلاحیت اداره ثبت اسناد و املاک، دفاتر اسناد رسمی و ماموران صلاحیت دار قانونی است. بنابراین میتوان گفت که بنگاههای مشاوران املاک، صلاحیت صدور اسناد رسمی را ندارند. به همین دلیل، قولنامهای که توسط بنگاه تنظیم و صادر شده، جزء انواع سند عادی و غیر رسمی است حتی اگر دارای هولوگرام باشد. به عبارت دیگر، قولنامه دارای هولوگرام که توسط بنگاه تنظیم و صادر شده است از اعتبار اسناد عادی برخوردار میشود.
از سوی دیگر، قولنامه دارای هولوگرام که توسط دفاتر اسناد رسمی صادر و ثبت شده، یک سند رسمی است. به همین دلیل میتوان گفت، قولنامه دارای هولوگرام، در صورتی از اعتبار اسناد رسمی برخوردار میشود که توسط دفاتر اسناد رسمی صادر شده و به ثبت رسیده باشد.
لازم به ذکر است که اعتبار قولنامه هولوگرام دار در صورتی از بین میرود که جعلی بودن این سند به اثبات برسد. جعل قولنامه به معنای هر گونه تغییر در مفاد یا شکل ظاهری آن به منظور فریب شخص دیگری است. قولنامه جعلی نیز باطل و نامعتبر خواهد بود. حتی اگر دارای هولوگرام باشد. همچنین، قولنامه دارای هولوگرام که به صورت ساختگی و صوری تنظیم شده است نیز یک سند باطل و نامعتبر محسوب میشود. باید به این نکته توجه داشته باشیم که باطل کردن قولنامه دارای هولوگرام به دلیل جعلی بودن آن در صلاحیت مراجع قضایی است.
تنظیم قولنامه هولوگرام دار برای تعویض پلاک در صورتی موضوعیت پیدا میکند که مال مورد معامله، وسیله نقلیه باشد. باید به این نکته توجه داشته باشیم که تنظیم، صدور و ثبت قولنامه دارای هولوگرام برای معامله وسایل نقلیه، در صلاحیت دفاتر اسناد رسمی است. قولنامه هولوگرام دار که دفتر اسناد رسمی برای معامله وسیله نقلیه صادر میکند، جزء اسناد رسمی به حساب میآید. بنابراین، خریدار وسیله نقلیه با استناد به قولنامه دارای هولوگرام میتواند نسبت به تعویض پلاک آن اقدام کند.
قولنامه، سندی است که بر توافق میان خریدار و فروشنده دلالت میکند. این سند در صورتی صحیح و معتبر است که مطابق با شرایط و ضوابط قانونی تنظیم شده باشد. همچنین، این سند در صورتی کامل و همه جانبه خواهد بود که تمام منافع قانونی و حقوق هر یک از خریدار و فروشنده را در بر بگیرد. به همین دلیل میتوان گفت که تنظیم قولنامه در حوزه تخصص افرادی است که به قانون مدنی و دیگر قوانین مربوط به معامله اموال منقول و غیر منقول، تسلط کامل داشته باشند.
گروه حقوقی رکلا با ارائه خدمات تنظیم قرارداد و مشاوره حقوقی تلفنی به خریداران و فروشندگان اموال منقول و غیر منقول امکان میدهد که قولنامه مد نظر خودشان را به صورت اختصاصی و توسط کارشناسان حقوقی تنظیم کنند.