در اصطلاح قانون مدنی به توافق الزام آور میان دو یا چند شخص، عقد یا قرارداد گفته میشود. عقود، موضوعات و انواع مختلف و بیشماری دارند. قانونگذار، عقود مهم و نحوه تنظیم، امضا و اجرای آنها را در قانون مدنی مشخص میکند. عقد اجاره، یکی از عقود مهم و پرکاربردی است که شرایط تنظیم و اجرای آن در مواد 466 الی 517 قانون مدنی مشخص میشود. این عقد به واسطه توافق شفاهی یا کتبی میان موجر و مستاجر تحقق پیدا میکند. تنظیم اجاره نامه به منظور مکتوب کردن توافق میان موجر و مستاجر انجام میشود.
اجاره نامه ، در واقع سندی است که بر توافق میان موجر و مستاجر دلالت میکند. موجر به واسطه امضای این سند متعهد میشود که عین مستاجره را به مستاجر تحویل بدهد. همچنین، امضای اجاره نامه باعث میشود که مستاجر نسبت به پرداخت اجاره بهای عین مستاجره ملزم شود. به عبارت دیگر، مستاجر پس از امضای اجاره نامه باید اجاره بهای عین مستاجره را مطابق با تاریخ و شرایط مقرر در آن پرداخت کند. علاوه بر مال الاجاره (مال منقول یا غیر منقول) و اجاره بها، ممکن است طرفین تعهداتی را در زیر این قرارداد بنویسند. علاوه بر تعهدات، ممکن است طرفین، ضمانت اجراهایی هم برای تخلف از انجام تعهدات در نظر بگیرند. بنابراین یک اجاره نامه، صرفا یه مال الاجاره و اجاره بها محدود نیست و ممکن است بندهای دیگری هم داشته باشد که دربردارنده انتظارات طرفین از یکدیگر خواهد بود.
اجاره نامه در صورتی معتبر و واجد آثار قانونی است که مطابق با شرایط و ضوابط مقرر در باب اجاره قانون مدنی و قانون روابط موجر و مستاجر تنظیم شده باشد. در ادامه این نوشته شرایط و ضوابط مربوط به نحوه تنظیم اجاره نامه و چگونگی اجرای مفاد آن را بررسی میکنیم.
سند در اصطلاح قانونی به معنای هر نوشته قابل استنادی است که دارای مهر، امضا یا اثر انگشت باشد. با توجه به این تعریف میتوان گفت که اجاره نامه نیز یک سند قابل استناد است زیرا توسط موجر و مستاجر امضا میشود.
قانونگذار در قانون مدنی، اسناد را با توجه به نحوه تنظیم آنها به اسناد عادی و اسناد رسمی تقسیم میکند. اسناد صادر شده و به ثبت رسیده در دفاتر اسناد رسمی از جمله انواع سند رسمی هستند. اسناد عادی نیز به اسنادی گفته میشود که دارای امضا، مهر و اثر انگشت باشند اما در دفاتر اسناد رسمی به ثبت نرسیدهاند.
اجاره نامه میتواند به صورت رسمی یا عادی تنظیم شود. اجاره نامه رسمی در دفاتر اسناد رسمی به ثبت میرسد. از طرف دیگر اجاره نامه عادی توسط موجر و مستاجر امضا شده اما در دفاتر اسناد رسمی به ثبت نرسیده است.
اجاره نامه دستی نیز به اجاره نامهای گفته میشود که به صورت یک قرارداد عادی تنظیم میشود. نحوه تنظیم اجاره نامه دستی و مفاد آن به توافق میان موجر و مستاجر بستگی دارد. با این حال میتوان گفت که این اجاره نامه باید به نحوی تنظیم شود که تمام موضوعات و شرایط مورد توافق موجر و مستاجر را در بر بگیرد.
مطابق با ماده 2 قانون روابط موجر و مستاجر، اجاره نامه عادی باید در دو نسخه تنظیم شود. همچنین با توجه به این ماده میتوان گفت که هر دو نسخه اجاره نامه عادی باید توسط موجر، مستاجر و دو فرد مورد اعتماد آنها به عنوان شاهد امضا شده باشد.
همانگونه که گفتیم، قرارداد اجاره در صورتی معتبر است که مطابق با شرایط و ضوابط قانونی تنظیم شده باشد. همچنین به این نکته نیز اشاره کردیم که اجاره نامه باید تمام موضوعات و شرایط مورد توافق موجر و مستاجر را در بر بگیرد. در ادامه، نحوه تنظیم اجاره نامه منزل و مهمترین مفاد آن را بررسی میکنیم.
همانگونه که گفتیم، عقد اجاره به واسطه توافق میان موجر و مستاجر تحقق پیدا میکند. موجر و مستاجر میتوانند جزء اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند. مشخصات هویتی و اطلاعات موجر و مستاجر باید به صورت دقیق در اجاره نامه نوشته شود.
از طرف دیگر، عین مستاجره در واقع مال منقول یا غیر منقولی است که مالکیت منافع آن برای یک بازه زمانی محدود و مشخص به مستاجر منتقل میشود. عین مستاجره باید معلوم و معین باشد. به همین دلیل، مبهم یا نامعلوم بودن عین مستاجره باعث بطلان اجاره نامه میشود. همچنین موقعیت مکانی و وضعیت حقوقی عین مستاجره باید به گونهای باشد که موجر بتواند آن را به مستاجر تحویل بدهد. به همین دلیل، موجر و مستاجر در هنگام تنظیم اجاره نامه باید مشخصات کمی، کیفی و همچنین موقعیت مکانی عین مستاجره را به صورت دقیق تعیین کنند.
اجاره بها یا مال الاجاره به بهایی گفته میشود که مستاجر باید بابت استفاده از منافع عین مستاجره به موجر پرداخت کند. اجاره بهای عین مستاجره به واسطه توافق میان موجر و مستاجر تعیین میشود و سپس در اجاره نامه قید خواهد شد. با توجه به بند 3 ماده 490 قانون مدنی میتوان گفت که موجر و مستاجر میتوانند در خصوص پرداخت نقدی مال الاجاره با یکدیگر توافق کنند یا آنکه برای آن مدتی را در نظر بگیرند.
در صورتی که موجر و مستاجر برای پرداخت مال الاجاره مدتی در نظر گرفته باشند، باید این مدت را به صورت دقیق در اجاره نامه بنویسند. اگر موجر و مستاجر برای پرداخت مال الاجاره مدتی را تعیین کنند، مستاجر باید آن مبلغ (مال الاجاره) را مطابق با تاریخی که در اجاره نامه مشخص شده است، به موجر پرداخت کند.
در نظر داشته باشید که عقد اجاره، یک عقد موقت محسوب میشود و به همین دلیل، تعیین مدت در آن الزامی است. مطابق با ماده 468 قانون مدنی، عدم تعیین مدت در عقد اجاره باعث بطلان آن میشود. به همین دلیل در هنگام تنظیم اجاره نامه باید تاریخ شروع و پایان آن را به صورت دقیق بنویسید.
دولت در سال 1387 بخشنامهای را صادر و به واسطه آن، ثبت کردن تمام معاملات املاک و مستغلات را در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات الزامی کرد. به همین دلیل، بنگاههای مشاور املاک باید هر اجاره نامهای که برای املاک و مستغلات تنظیم میکنند را در این سامانه به ثبت برسانند. پس از ثبت اجاره نامه در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات، برای آن کد رهگیری صادر میشود.
صدور کد رهگیری برای اجاره نامه، این نکته را به اثبات میرساند که موجر، عین مستاجره را به صورت هم زمان به شخص دیگری اجاره نداده است. بنابراین میتوان گفت که موجر و مستاجر برای تنظیم تنظیم اجاره نامه با کد رهگیری باید به بنگاههای مشاور املاک مراجعه کنند.
تیم حقوقی رکلا در راستای ارائه خدمات حقوقی به تمام اقشار، شرایطی ایجاد کرده است که کاربران بتوانند به سهولت به خدمات حقوقی مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند. شما میتوانید با حضور در رکلا و ثبت درخواست، از این خدمات بهرهمند شوید. کارشناسان حقوقی و وکلای مجموعه رکلا در تلاش هستند که درخواستهای تنظیم قرارداد را در سریعترین زمان ممکن آماده کنند و مشاوران حقوقی با تجربه تیم رکلا نیز در بخش مشاوره حقوقی تلفنی ، پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.
قرارداد اجاره آپارتمان
یک اجاره نامه دستی برای آپارتمان نیاز دارید؟ اینجا بزنید!
قرارداد رهن و اجاره خانه و منزل مسکونی
با زدن روی تصویر میتوانید به سهولت یک فرم کامل قرارداد اجاره منزل مسکونی در اختیار داشته باشید.