معمولا تمامی افرادی که به عنوان کارگر زیر نظر قانون اداره کار فعالیت دارند، مشمول قوانین و مقرارت این سازمان میشوند. در واقع، رویه اداره کار بدین شکل است که جهت رفاه و بازدهی مطلوب کارپذیران تحت حمایت خود، قوانین و شرایطی را اعمال کرده است که در طول سال، مورد استفاده قرار میگیرد. شرایط مختلفی برای همکاری در قالب قرارداد کار وجود دارد که یکی از مهمترین آنها مرخصی بدون حقوق است. این نوع تعطیلی بنابر نیاز فرد، معمولا بازه زمانی متفاوتی دارد. از این رو در مقاله حاضر قصد داریم مرخصی بدون حقوق کارگران ، شرایط و قوانین مربوط به اخذ این نوع امتیاز را به صورت کاملا اختصاصی توضیح دهیم.
در قانون کار ایران برای شرایط شغلی کارگران، امتیازهای زیادی در نظر گرفته شده است که در واقع بیشتر جهت عملکرد بهتر کارپذیران و ایجاد امکان رسیدگی افراد به امور شخصی آنها بوده است. از جمله امتیازاتی که کارگران مشمول قانون اداره کار از آن برخوردار هستند، عبارت است از انواع مرخصیها که به تناسب نیاز افراد باید از سوی کارفرمایان اعطا شود. در این مقاله، موضوع مورد بحث ما مرخصی بدون حقوق کارگران است که در ادامه درباره آن توضیح میدهیم. لازم به ذکر است که در یک مقاله مجزا به صورت اختصاصی درباره تمام مزایای قانون کار توضیح دادهایم که مطالعه آن را به شما پیشنهاد میکنیم.
مرخصی بدون حقوق با توجه به نام آن، نوعی تعطیلی یا فراغت از کار است که معمولا در صورت بروز مشکل و یا رسیدگی به امورات شخصی و خانوادگی، از طرف کارگر درخواست میشود. نکته مهمی که در این نوع تعطیلی بر خلاف دیگر مرخصیها وجود دارد این است که به فرد در هنگام استفاده از آن هیچگونه حقوق و مزایایی تعلق نخواهد گرفت.
لازم به ذکر است که بر طبق مصوبات اداره کار این نوع تعطیلی شامل تمام کارپذیران میشود اما با این تفاوت که مدت مرخصی بدون حقوق کارگران قراردادی ، به مدت زمان قرارداد آنها با کارفرما بستگی دارد. یعنی به عبارتی، اگر یک کارگر به مدت 6 ماه قرارداد دارد، مرخصی بدون حقوق او نیز بر مبنای این مدت زمان محاسبه میشود.
یکی از عمدهترین سوالاتی که در این خصوص پرسیده میشود این است که مرخصی بدون حقوق برای چه بازه زمانی امکان پذیر است؟ پاسخ این سوال بر اساس ماده 16 قانون کار بدین شرح است؛ میزان این نوع تعطیلی معمولا به همراه مرخصی تحصیلی در نظر گرفته شده است که در این حالت، موقعیت شغلی تمام کارگرانی که مشغول استفاده از این دو نوع مرخصی هستند، به مدت 2 سال به حال تعلیق درمیآید. بنابراین با توجه به شرایط فوق، سقف مرخصی بدون حقوق قانون کار ، به طور معمول باید 2 سال باشد.
البته بر اساس ماده 72 قانون کار نیز استفاده از این نوع تعطیلی در صورتی امکان پذیر است که توسط کارگر درخواست و از طرف کارفرما پذیرفته شود چرا که مطابق با ماده مذکور، نحوه بهره بردن از تعطیلی بدون دستمزد، مدت زمان آن و شرایط برگشت به کار بعد از تمام شدن مرخصی مربوطه، تماما در صورت توافق کتبی بین کارگر و کارفرما امکان پذیر خواهد بود.
طبق قانون اداره کار در مورد مرخصی بدون حقوق ، از آنجا که این نوعی تعطیلی از موارد تعلیق در قرارداد استخدام است و بعد از اتمام آن امکان بازگشت کارپذیر به شغل خود وجود دارد، از این رو کارفرما نیز موظف است بازگشت او را بپذیرد اما در مورد سوابق فرد در زمان استفاده از تعطیلی بدون دستمزد، باید گفت که هنگام بهره بردن فرد از این نوع مرخصی، هیچگونه سابقه کاری برای او در نظر گرفته نخواهد شد و تنها بعد از بازگشت او سابقه کاری او ادامه پیدا خواهد کرد مگر اینکه در این مدت حق بیمه کسور بازنشستگی خود را از طریق شعب سازمان مربوطه پرداخت کرده باشد که در این صورت، مدت زمان استفاده از مرخصی بدون دستمزد جزء سابقه کاری او محسوب خواهد شد.
با توجه به اینکه قبلا نیز ذکر کردیم اما جهت تاکید بیشتر، دوباره یادآور میشویم که مطابق با ماده 16 قانون کار ؛ مرخصی بدون حقوق، یک نوع تعطیلی است که در صورت بهره بردن از آن، به فرد هیچگونه دستمزد و مزایایی تعلق نمیگیرد و در واقع، قرارداد کار فرد با حفظ پست و مقام او تا زمان بازگشت به کار، به تعلیق در میآید که طبق این ماده معمولا به مدت 2 سال خواهد بود. همچنین طبق ماده 67 قانون کار هر کارگر میتواند در طول یک سال کاری خود برای انجام حج واجب به مدت یک ماه از مرخصی بدون حقوق برخوردار شود.
بهره بردن از این نوع تعطیلی بر اساس قوانین اداره کار دارای شرایط و مقرراتی است که باید از سوی کارگر رعایت شود. برای مثال اگر مرخصی استحقاقی فرد درخواست کننده تمام شده باشد، میتواند از این نوع مرخصی استفاده کند. البته لازم است که کارفرما با این مرخصی موافقت کند و از نیاز کارگر به دریافت مرخصی اطمینان کسب کند. بانوان مشغول به کاری که همسران آنها در ماموریت هستند، میتوانند از این نوع تعطیلی بهره ببرند. همینطور در صورت تمام نشدن مدت زمان تعطیلی بدون حقوق، این امکان برای شما فراهم است که در صورت موافقت کارفرما به کار خود باز گردید. یادآوری این نکته نیز ضروری است که اگر کارگر بدون گرفتن مرخصی در محل کار خود نباشد غیبت محسوب میشود.
مدت زمان این تعطیلی یا فراغت از کار مطابق ماده 16 قانون کار برای افراد کارگر معمولا 2 سال است که در صورت درخواست فرد برای مرخصی تحصیلی، 2 سال دیگر نیز اضافه خواهد شد. به عبارتی دیگر، برای کارگر این امکان فراهم است که به مدت 4 سال از مرخصی بدون حقوق استفاده کند. بنابراین حداکثر مرخصی بدون حقوق برای ادامه تحصیل کارگران ، مطابق قوانین اداره کار 4 سال خواهد بود.
میزان این نوع تعطیلی برای کارپذیران قرارداد معین مطابق با ماههای فعالیت آنها خواهد بود که در این صورت، کمتر از مرخصی کارپذیران رسمی است. در واقع، مرخصی بدون حقوق نیروهای قرارداد کار معین ، تا حدود زیادی به مدت زمان قرارداد آنها با کارفرما بستگی دارد.
نحوه محاسبه مرخصی بدون حقوق در قانون کار ، بدین صورت است که بر اساس قوانین کار هر شخص کارگر که تحت قوانین اداره کار فعالیت میکند، این امکان را دارد که حداکثر تا مدت 2 سال مرخصی بدون حقوق بگیرد که این فراغت از کار میتواند جهت انجام امورات شخصی، گرفتاری، سفر، تحصیل ( که در این صورت 2 سال دیگر قابل تمدید است) و غیره باشد. همانطور که در بالا نیز ذکر شد، این نوع تعطیلی در صورتی امکان پذیر است که برای کارفرما ثابت شود کارگر واقعا به آن احتیاج دارد و از طرف دیگر، مرخصی استحقاقی کارگر نیز کاملا مورد استفاده قرار گرفته باشد. همچنین لازم به ذکر است که سقف مرخصی بدون حقوق قانون کار ، در طول سال 1 ماه است.
در این مقاله قانون مرخصی بدون حقوق کارگری را بررسی کردیم. با توجه به مطالبی که بیان شد، توصیه میکنیم که به محض نیاز به این نوع تعطیلی، حتما از کارفرمای خود توافق نامه کتبی بگیرید چرا که در صورت عدم حضور در محل کار بدون اجازه کارفرما، مطابق قانون کار این امکان برای او فراهم است که علیه شما شکایت کند. همچنین اگر در این زمینه سوالاتی داشتید میتوانید آنها را در قسمت نظرات بپرسید تا همکاران ما در اولین فرصت پاسخگوی شما باشند. در نظر داشته باشید رکلا یک پلتفرم حقوقی است که در آن علاوه بر ارائه مطالب حقوقی، خدماتی نظیر؛ مشاوره تلفنی حقوقی و همچنین خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی نیز انجام میشود. برای بهره مندی از این خدمات میتوانید درخواستتان را در بخش مربوطه ثبت کنید.
قرارداد کار موقت
قرارداد قانونی برای کارگران را با زدن روی عکس دانلود کنید.