نمونه قرارداد بیمه بیکاری چیست و از کدام قانون تبعیت می‌کند؟

رابطه میان کارگر و کارفرما در صورتی نظامند و با ثبات است که میان آن‌ها یک قرارداد معتبر و مستحکم تنظیم شده باشد. در اصطلاح قانون کار به قرارداد شفاهی یا کتبی که میان کارفرما و کارگر تنظیم شده است، قرارداد کار گفته می‌شود. امضای این قرارداد باعث ایجاد یک رابطه استخدامی میان کارگر و کارفرما خواهد شد. قرارداد کار بنا به دلایل مختلفی ممکن است که خاتمه پیدا کند. در برخی از موارد، خاتمه قرارداد کار باعث بیکار شدن کارگری می‌شود که از توانایی جسمی لازم برای کار کردن برخوردار است. قانونگذار در قانون بیمه بیکاری، کارگرانی که بیکار شده‌اند اما از آمادگی لازم برای کار کردن برخوردار هستند را مورد حمایت قرار داده و تسهیلاتی مالی را برای آن‌ها پیش بینی کرده است. بنابراین می‌توان گفت که منظور از نمونه قرارداد بیمه بیکاری ، همان قرارداد کار است که میان کارفرما و کارگر تنظیم می‌شود.

به عبارت دیگر می‌توان گفت که نمونه قرارداد بیمه بیکاری به منظور استخدام کارگر تحقق پیدا کرده اما بنا به دلایلی منحل شده است. انحلال قرارداد کار کارگران آماده به کار باعث به خطر افتادن امنیت شغلی نیروی کار و بروز مشکلات اقتصادی برای آن‌ها می‌شود. به همین دلیل، قانونگذار با پیش بینی تسهیلات بیمه بیکاری سعی در حمایت از حقوق کارگران بیکار شده و کمک به تامین معیشت آن‌ها داشته است. براساس ماده 3 قانون بیمه بیکاری می‌توان گفت که بیمه بیکاری، یکی از تسهیلات حمایتی تامین اجتماعی است و سازمان تامین اجتماعی باید به بیمه شدگانی که بیکار می‌شوند، مقرری بیمه بیکاری پرداخت کند.

در ادامه این نوشته، نحوه بیکار شدن کارگران در اثر خاتمه نمونه قرارداد بیمه بیکاری و تسهیلات مالی که در قانون بیمه بیکاری برای آن‌ها پیش بینی می‌شود را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

پایان قرارداد بیمه بیکاری

همانگونه که گفتیم، منظور از قرارداد بیمه بیکاری، قرارداد استخدام است که کارگر به واسطه امضای آن استخدام می‌شود. انحلال نمونه قرارداد بیمه بیکاری باعث به خاطر افتادن امنیت شغلی نیروی کار می‌شود. به همین دلیل، قانونگذار، شرایط و تشریفات انحلال قرارداد کار را در ماده 21 قانون کار مشخص کرده است. موارد مذکور در ماده 21 قانون کار، علل انحصاری خاتمه قرارداد کار هستند. به عبارت دیگر، قرارداد کار صرفا در صورتی خاتمه پیدا می‌کند که یکی از موارد مذکور در ماده 21 تحقق پیدا کرده باشد. با توجه به این ماده می‌توان گفت که قرارداد کار در موارد زیر خاتمه پیدا می‌کند:

1. فوت کارگر؛
2. بازنشستگی کارگر؛
3. از کار افتادگی کارگر؛
4. انقضای مدت در قرارداد کار موقت و عدم تمدید آن؛
5. پایان کار در قراردادهای کار معین؛
6. استعفای کارگر.

با توجه به ماده 27 قانون کار می‌توان گفت که اخراج کارگر نیز می‌تواند یکی دیگر از علل خاتمه نمونه قرارداد بیمه بیکاری باشد.

مطابق با تبصره ماده 1 قانون بیمه بیکاری، کارگرانی که نمونه قرارداد بیمه بیکاری آن‌ها در اثر بازنشستگی و از کار افتادگی خاتمه پیدا کرده است، تحت شمول قانون بیمه بیکاری قرار نمی‌گیرند و از تسهیلات مذکور در آن نیز برخوردار نمی‌شوند.

بنابراین نتیجه می‌گیریم که اگر قرارداد کار در اثر عوامل زیر خاتمه پیدا کند باعث برخورداری کارگر از تسهیلات بیمه بیکاری می‌شود:

1. اخراج کارگر؛
2. به پایان رسیدن مدت قرارداد کار موقت و عدم تمدید آن؛
3. انجام شدن کار موضوع قرارداد کار معین و عدم تمدید این قرارداد.

نکته: مطابق با ماده 2 قانون بیمه بیکاری، کارگری از تسهیلات بیمه بیکاری برخوردار می‌شود که برخلاف میل و اراده خودش بیکار شده باشد. به همین دلیل، کارگری که با میل و اختیار خود استعفا داده است از تسهیلات بیمه بیکاری برخوردار نمی‌شود.

شرایط برخورداری کارگر از تسهیلات بیمه بیکاری به واسطه پایان قرارداد بیمه بیکاری

در اینجا منظور ما از پایان فرم قرارداد بیمه بیکاری ، خاتمه پیدا کردن قرارداد کار است که کارگر به واسطه امضای آن استخدام شده بود. با توجه به قانون بیمه بیکاری می‌توان گفت، در صورتی که کارگر بیمه شده واجد شرایط زیر باشد، تسهیلات بیمه بیکاری به او تعلق می‌گیرد:

1. کارگر بیکار شده، مشمول قانون کار و قانون تامین اجتماعی باشد؛
2. کارگر بیکار شده، تبعه کشور دیگری نباشد؛
3. نیروی کار بیکار شده، بازنشسته یا از کار افتاده کلی نباشد؛
4. کارگر پیش از بیکاری؛ حداقل به مدت یک سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد؛
5. کارگر به صورت غیر ارادی و برخلاف میل خود بیکار شده باشد؛
6. نیروی کار، بیکاری خود را حداکثر تا 30 روز پس از خاتمه قرارداد کار به اداره اعلام کند.

استثنائات برخورداری از تسهیلات بیمه بیکاری

در موارد زیر، به کارگرانی که به واسطه امضای نمونه قرارداد بیمه بیکاری استخدام شده‌اند اما از شرایط مذکور در بالا برخوردار نیستند نیز تسهیلات بیمه بیکاری تعلق می‌گیرد:

1. ممکن است که کارگر بیمه شده در اثر بروز حوادث غیر مترقبه‌ای مانند جنگ، زلزله، سیل و آتش سوزی بیکار شده باشد. در این صورت، کارگری که کار خود را از دست داده است برای برخورداری از تسهیلات بیمه بیکاری به داشتن سابقه پرداخت بیمه نیازی ندارد. به همین دلیل، اگر کارگری حتی در اولین روز کار خود به علت وقوع حوادث غیر مترقبه بیکار شده باشد نیز از تسهیلات بیمه بیکاری برخوردار می‌شود.
2. در صورتی که کارگران فصلی، پیش از آنکه یک سال کاری آن‌ها به پایان برسد، به صورت غیر ارادی بیکار شده باشند. در این حالت نیز کارگران فصلی که کار خود را از دست داده‌اند؛ بدون نیاز به برخورداری از سابقه پرداخت حق بیمه، مشمول دریافت تسهیلات بیمه بیکاری می‌شوند؛
3. اگر سرباز، حداکثر تا دو ماه پس از به پایان رسیدن مدت خدمت به محل کار سابق خود برگردد اما کارفرما او را استخدام نکند. در این صورت نیز سربازی که شغل سابق خود را از دست داده است، با وجود سایر شرایط از حق دریافت تسهیلات بیمه بیکاری برخوردار می‌شود.

تاریخ قرارداد کار برای بیمه بیکاری

باید به این نکته توجه داشته باشیم که کارگران بیکار پس از خاتمه فرم قرارداد بیمه بیکاری به صورت دائم و مادام العمر از تسهیلات بیمه بیکاری برخوردار نمی‌شوند بلکه این تسهیلات، صرفا برای بازه زمانی محدود و موقتی در اختیار آن‌ها گذاشته خواهد شد. منظور از تاریخ قرارداد کار برای بیمه بیکاری ، آن بازه زمانی است که کارگران بیکار در طول آن از تسهیلات بیمه بیکاری برخوردار می‌شوند. به کارگران بیکاری که متاهل و متکفل هستند نیز حداکثر تا 50 ماه تسهیلات بیمه بیکاری تعلق می‌گیرد.

مدتی که کارگران بیکار از تسهیلات بیمه بیکاری برخوردار می‌شوند به سابقه پرداخت حق بیمه آن‌ها در زمان اشتغال بستگی دارد. به صورت کلی می‌توان گفت که کارگران مجردی که بیکار شده‌اند، حداکثر تا 36 ماه و کارگران متاهل نیز حداکثر تا 50 ماه از تسهیلات بیمه بیکاری برخوردار می‌شوند.

بیمه بیکاری کارگران مجرد

در ادامه، مدت برخورداری کارگران بیکار مجرد از تسهیلات بیمه بیکاری را با توجه به سابقه پرداخت حق بیمه آن‌ها بررسی می‌کنیم:

1. 6 تا 24 ماه سابقه پرداخت حق بیمه = 6 ماه دریافت مقرری حق بیمه؛
2. 25 تا 120 ماه سابقه پرداخت حق بیمه = 12 ماه دریافت مقرری حق بیمه؛
3. 121 تا 180 ماه سابقه پرداخت حق بیمه = 18 ماه دریافت مقرری حق بیمه؛
4. 181 تا 240 ماه سابقه پرداخت حق بیمه = 26 ماه دریافت مقرری حق بیمه؛
5. از 241 ماه به بالا سابقه پرداخت حق بیمه = 36 ماه دریافت مقرری حق بیمه.

شرایط این تسهیلات برای شخص متاهل

در ادامه، مدت زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری برای کارگران بیکار متاهل و متکفل را با توجه به سابقه پرداخت حق بیمه آن‌ها بررسی می‌کنیم.

1. 61 تا 24 ماه سابقه پرداخت حق بیمه = 12 ماه دریافت مقرری تسهیلات بیمه بیکاری؛
2. 25 تا 120 ماه سابقه پرداخت حق بیمه = 18 ماه دریافت مقرری تسهیلات بیمه بیکاری؛
3. 121 تا 180 ماه سابقه پرداخت حق بیمه = 26 ماه دریافت مقرری تسهیلات بیمه بیکاری؛
4. 181 تا 240 ماه سابقه پرداخت حق بیمه = 36 ماه دریافت مقرری تسهیلات بیمه بیکاری؛
5. از 241 ماه به بالا سابقه پرداخت حق بیمه = 50 ماه دریافت مقرری تسهیلات بیمه بیکاری.

توصیه گروه رکلا

کارگران در صورتی از مزایای تامین اجتماعی مانند تسهیلات بیمه بیکاری برخوردار می‌شوند که به واسطه امضای قرارداد کار استخدام شده باشند. قرارداد کار نیز در صورتی معتبر است که مطابق با مقررات قانون کار و قانون تامین اجتماعی تنظیم شده باشد. به همین دلیل، اکیدا به کارفرمایان و کارگران توصیه می‌‌کنیم که قرارداد کار را با نظارت و مشورت کارشناسان حقوقی تنظیم کنند.

گروه رکلا با ارائه خدمات تنظیم قرارداد و مشاوره حقوقی تلفنی به کارفرمایان و کارگران امکان می‌دهد که قرارداد کار را به صورت تخصصی و با نظارت کارشناسان حقوق کار تنظیم کنند.