تنظیم قولنامه یا قرارداد فروش تاکسی را باید به چه صورتی انجام داد؟

اولین شرکت رسمی تاکسیرانی ایران در سال 1326 تاسیس شد. تاسیس این شرکت، نقطه عطفی برای ورود تاکسی به سیستم حمل و نقل درون شهری بود. به مرور زمان شرکت‌های تاکسیرانی دیگری نیز در سطح کشور تاسیس شدند. تاکسی‌ها جایگاه و اهمیت ویژه‌ای در سیستم حمل و نقل درون شهری دارند. روزانه حجم بسیار بالایی از رفت و آمد مردم در سطح شهرها به وسیله تاکسی انجام می‌شود. تعداد زیادی از دانش آموزان، دانش جویان، کارمندان و کارگران برای رفت و آمد خودشان از تاکسی استفاده می‌کنند. به همین دلیل، امروزه تاکسی‌های بسیار زیادی در سطح شهر فعالیت می‌کنند. در کشور ما به دلیل ضعف سیستم حمل و نقل عمومی ، تاکسیرانی شغل نسبتاً پردرآمدی محسوب می‌شود. فردی که می‌خواهد به شغل تاکسیرانی مشغول شود باید در ابتدا تاکسی مناسبی تهیه کند. یکی از راه‌های تهیه تاکسی، خریداری آن است. قرارداد فروش تاکسی در راستای معامله تاکسی تنظیم می‌شود.

این قرارداد باید مطابق با شرایط و ضوابط مقرر در قانون نوشته و امضا شود. در ادامه این نوشته، نکات قانونی خرید تاکسی و شیوه تنظیم قولنامه خودرو را با آن را بررسی می‌کنیم.

خریدار و فروشنده باید قرارداد فروش تاکسی را با توجه به کدام یک از قوانین ایران تنظیم کنند؟

در اصلاح قانون مدنی به قراردادی که برای خرید و فروش اموال مختلف تنظیم می‌شود، قرارداد بیع می‌گویند. شرایط و ضوابط قانونی تنظیم و امضای عقد بیع در مواد 338 الی 463 قانون مدنی مشخص شده است. قراردادی که خریدار و فروشنده در راستای معامله تاکسی تنظیم می‌کنند نیز نوعی عقد بیع است و باید مطابق با مواد 338 الی 463 قانون مدنی تنظیم شود.

مطابق با ماده 338 قانون مدنی، این قرارداد به وسیله توافق میان خریدار و فروشنده تاکسی تحقق پیدا می‌‌کند. شرایط کلی این قرارداد به وسیله توافق میان خریدار و فروشنده مشخص می‌شود. خریدار و فروشنده تاکسی نمی‌توانند برخلاف قوانین آمره عقد بیع با یکدیگر توافق کنند. قوانین آمره عقد بیع نیز لازم الاجرا هستند. نمونه قولنامه تاکسی که برخلاف قوانین آمره عقد بیع تنظیم شده باشد، باطل و بی‌اثر است.

شرایط اساسی تنظیم این قرارداد در ماده 190 قانون مدنی مشخص شده است. احکام مقرر در ماده 190 قانون مدنی، آمره و لازم الاجرا هستند. خریدار و فروشنده باید نمونه قولنامه تاکسی را مطابق با شرایط مقرر در ماده 190 قانون تنظیم کنند.

قرارداد فروش تاکسی کدام آثار قانونی را به دنبال دارد؟

قراردادی که میان خریدار و فروشنده تاکسی تنظیم می‌شود یک قرارداد تَملیکی است. قرارداد تَملیکی به قراردادی گفته می‌شود که اثر اصلی آن انتقال مالکیت یک مال است. اصلی‌ترین اثر قانونی قرارداد فروش تاکسی نیز انتقال مالکیت تاکسی از فروشنده به خریدار است. به محض تنظیم و امضای این قرارداد، مالکیت تاکسی مورد معامله به خریدار منتقل می‌شود.

الزام قانونی فروشنده نسبت به تحویل مال مورد معامله، دومین اثر قانونی این قرارداد خواهد بود. فروشنده باید تاکسی مورد معامله را مطابق با شرایط و تاریخ مقرر در این قرارداد به خریدار تحویل بدهد. سومین اثر قانونی این قرارداد، الزم قانونی فروشنده نسبت به پرداخت بهای مال مورد معامله است. خریدار تاکسی باید بهای آن را مطابق با تاریخ و شرایط مقرر در قرارداد خرید ماشین ، به فروشنده پرداخت کند.

مبلغ قرارداد فروش تاکسی چگونه مشخص می‌شود؟

مبلغ قرارداد فروش تاکسی در واقع، همان بهایی است که خریدار باید بابت تاکسی مورد معامله به فروشنده پرداخت کند. بهای تاکسی به وسیله توافق میان خریدار و فروشنده مشخص می‌شود. خریدار و فروشنده می‌توانند در خصوص پرداخت نقدی یا اقساطی بهای تاکسی نیز با یکدیگر توافق کنند.

برای مثال، خریدار می‌تواند تاکسی را پیش خرید کند. در این مورد، خریدار بهای تاکسی را پیش از تحویل گرفتن آن پرداخت خواهد کرد. همچنین خریدار و فروشنده می‌توانند در خصوص پرداخت نسیه و مدت دار بهای تاکسی نیز با یکدیگر توافق کنند.

هر کدام از طرفین در قرارداد فروش تاکسی چه تعهداتی دارند؟

منظور از تعهدات طرفین، وظایف و تکالیفی است که به موجب تنظیم و امضای قرارداد فروش تاکسی بر عهده خریدار و فروشنده تاکسی قرار می‌گیرد.

تحویل تاکسی و پرداخت بهای آن، مهم‌ترین تعهدات طرفین این قرارداد هستند. فروشنده به موجب تنظیم و امضای این قرارداد متعهد می‌شود که تاکسی مورد معامله را مطابق با شرایط مقرر در این قرارداد به خریدار تحویل بدهد. خریدار نیز به موجب امضای این قرارداد متعهد خواهد شد که بهای تاکسی مورد معامله را مطابق با شرایط مقرر در این قرارداد به فروشنده پرداخت کند.

خریدار و فروشنده تاکسی در ضمن تنظیم و امضای این قرارداد می‌توانند در خصوص موضوعات دیگری نیز با یکدیگر توافق کنند. موضوع تعهدات خریدار و فروشنده تاکسی باید مشروع و قانونی باشند. موضوع تعهدات خریدار و فروشنده تاکسی می‌تواند مالی یا غیر مالی باشد. خریدار و فروشنده تاکسی موظف به انجام تمام تعهدات مالی و غیر مالی هستند که به موجب امضای این قرارداد بر عهده گرفته‌اند.

آیا طرفین قرارداد فروش تاکسی می‌توانند از یکدیگر تضمین بگیرند؟

تضمین در واقع، همان وثیقه‌هایی است که طرفین قرارداد از یکدیگر می‌گیرند. این تضمین‌ها برای ضمانت حسن انجام تعهدات از طرفین قرارداد گرفته می‌شود. خریدار و فروشنده تاکسی نیز می‌توانند در راستای تضمین حسن انجام تعهدات از یکدیگر تضمین بگیرند. تضمین‌های قرارداد فروش تاکسی به وسیله توافق میان خریدار و فروشنده مشخص می‌شود. معمولاً، خریدار و فروشنده در قالب اسناد تعهد آور بانکی مانند چک و سفته از یکدیگر تضمین می‌گیرند. وثیقه‌های این قرارداد در صورتی به اجرا گذاشته می‌شوند که عدم حسن انجام تعهدات وثیقه دهنده به اثبات برسد. خریدار و فروشنده در هنگام تنظیم و امضای این قرارداد باید شرایط به اجرا گذاشتن وثیقه‌ها را نیز تعیین کنند.

آیا تعیین وجه التزام در قرارداد فروش تاکسی امکان پذیر است؟

التزام به معنای، ملزم شدن، پایبندی و تعهد به انجام کاری است. در اصطلاح حقوق مدنی به وجه التزام، خسارت قراردادی نیز گفته می‌شود. وجه التزام مبلغی است که در قرارداد به عنوان جریمه تعیین می‌گردد. اگر هر یک از طرفین قرارداد که به تعهدات خودش عمل نکرد باید مبلغ وجه التزام را به طرف دیگر آن پرداخت کند. خریدار و فروشنده در هنگام تنظیم و امضای قرارداد فروش تاکسی می‌توانند مبلغی را به عنوان وجه التزام تعیین کنند. در واقع مبلغ وجه التزام این قرارداد به وسیله توافق میان خریدار و فروشنده تاکسی مشخص می‌شود.

خریدار و فروشنده تاکسی در صورتی به پرداخت وجه التزام ملزم می‌شوند که:

1. تعهدات قراردادی خودشان را با تاخیر و خارج از موعد مقرر در این قرارداد انجام داده باشند؛
2. از انجام تعهدات خودشان خودداری کنند.

منظور از خیار عیب در این قرارداد چیست؟

اصل بر لازم الاجرا و غیر قابل انحلال بودن قرارداد فروش تاکسی است. قانونگذار در برخی موارد و شرایط استثنائی اجازه انحلال این قرارداد را می‌دهد. فسخ به عنوان یکی از موارد و شرایط قانونی انحلال این قرارداد محسوب می‌شود. در اصطلاح قانون مدنی به موارد فسخ این قرارداد، خیار می‌گویند. در ماده 366 قانون مدنی ده نوع خیار برای فسخ این قرارداد پیش بینی شده است. خیار عیب یکی از خیارات فسخ این قرارداد به حساب می‌آید.

عیب به معنای ناقص و معیوب بودن چیزی است. خیار عیب در صورتی تحقق پیدا می‌کند که تاکسی مورد معامله عیب و نقص ظاهری یا فنی داشته باشد. خریدار زمانی می‌تواند به خیار عیب استناد کند که در هنگام تنظیم و امضای این قرارداد نسبت به عیب و نقص تاکسی مورد معامله بی اطلاع باشد. خریدار به استناد خیار عیب می‌تواند این قرارداد را فسخ کند یا ما به تفاوت قیمت تاکسی سالم و معیوب آن را از فروشنده بگیرد. در اصطلاح حقوق مدنی به ما به تفاوت قیمت تاکسی سالم و معیوب، اَرَش گفته می‌شود.

خیار عیب فوری است. یعنی؛ خریدار به محض اطلاع از عیب و نقض ظاهری یا فنی تاکسی مورد معامله باید قرارداد را فسخ کند یا ما به تفاوت قیمت آن را از فروشنده بگیرد. تاخیر خریدار در فسخ قرارداد یا گرفتن اَرَش باعث از بین رفتن خیار عیب می‌شود. برای استفاده از این خیار، لازم است که لایحه خیار عیب را به دادگاه ارائه دهید.

آیا قرارداد فروش تاکسی به استناد خیار رؤیت و خیار غَبن نیز قابل فسخ است؟

رؤیت به معنای مشاهده کردن و دیدن چیزی است. خیار رویت در صورتی تحقق پیدا می‌کند که خریدار، تاکسی مورد معامله را ندیده و آن را براساس توضیحات و توصیفات فروشنده خریداری کرده است. عدم مطابقت تاکسی مورد معامله با توضیحات و توصیفات فروشنده، به خریدار حق فسخ این قرارداد را می‌دهد. در این حالت، خریدار تاکسی به استناد خیار رؤیت می‌تواند این قرارداد را فسخ کند. خیار عیب فوری است. یعنی خریدار به محض اطلاع از عدم مطابقت تاکسی مورد معامله با توضیحات و توصیفات فروشنده، باید نسبت به فسخ این قرارداد اقدام کند. تاخیر خریدار نسبت به فسخ این قرارداد باعث از بین رفتن خیار رؤیت می‌شود.

خیار غبن در موارد زیر تحقق پیدا می‌کند:

مورد اول: خریدار نسبت به قیمت واقعی تاکسی بی‌اطلاع است و آن را بسیار گران‌تر از قیمت متداول در بازار می‌خرد. در این حالت، خریداری که به علت بی‌اطلاعی از قیمت واقعی تاکسی ضرر کرده است به استناد خیار غبن می‌تواند این قرارداد را فسخ کند.

مورد دوم: فروشنده نسبت به قمیت واقعی تاکسی بی‌اطلاع است و آن را بسیار ارزان‌تر از قیمت متداول در بازار می‌فروشد. خریداری که به علت بی‌اطلاعی از قیمت واقعی تاکسی ضرر کرده است نیز به استناد خیار غبن می‌تواند این قرارداد را فسخ کند.

توصیه می‌کنیم که:

اگر تمایل دارید که قولنامه یا بیع نامه‌ای برای معامله تاکسی تنظیم کنید، ابتدا به خوبی از نکات مرتبط با آن آگاه شوید و با در اختیار داشتن یک قرارداد اختصاصی که تمام شروط و تعهدات مدنظر را بیان می‌کند، برای انجام این توافق اقدام کنید. در این راستا، برای شما مناسب خواهد بود که از خدماتی مانند خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و همچنین خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی بهره ببرید.