قرارداد حمل و نقل دانش آموزان به همراه شرایط عمومی و اختصاصی این قرارداد
قرارداد حمل و نقل دانش آموزان یک قرارداد کاربردی و بسیار مهم است. در گذشته دانش آموزان برای رسیدن به مدرسه مسافت زیادی را طی نمی‌کردند زیرا در هر منطقه مدرسه‌ای وجود داشت و سطح آموزشی در تمام مدارس نیز تقریباً یکسان بود اما امروزه مدارس مختلف از نظر سطح آموزشی یکسان نیستند و والدین ترجیح می‌دهند که فرزندان خود را به مدارسی بفرستند که از نظر سطح آموزشی در رتبه بالاتری قرار داشته باشد. در برخی مواقع کیلومترها فاصله میان مدرسه و منزل دانش آموزان وجود دارد. بنابراین سرویس مدارس وظیفه ایاب و ذهاب دانش آموزان را بر عهده گرفتند.
سرویس مدرسه یک وسیله نقلیه ایمن و مناسب است که از طرف آموزش و پرورش در اختیار دانش آموزان گذاشته می‌شود. سرویس مدارس میتواند اتوبوس، مینی بوس، ون و خودروی سواری باشد. رانندگان سرویس مدرسه نیز افرادی هستند که گواهی نامه و مجوز مخصوص از سازمان‌های ذی ربط دریافت کرده‌اند. قرارداد حمل و نقل دانش آموزان یک قرارداد همکاری است که میان شرکت‌های پیمانکاری حمل و نقل و رانندگان مدرسه تنظیم می‌شود. این قرارداد در واقع یکی از انواع قرارداد حمل و نقل داخلی است.
تعریف دقیقی از قرارداد حمل و نقل دانش آموزان و طرفین آن
قرارداد حمل و نقل دانش آموزان از نوع قراردادهای همکاری است که به وسیله توافق میان راننده سرویس مدارس و شرکت‌ها یا موسسات پیمانکاری حمل و نقل مدارس تنظیم می‌شود.
تعریف قرارداد همکاری و شرایط قانونی مربوط به آن در قوانین ایران مشخص نشده است. باید به این نکته توجه داشته باشیم که قراردادهای همکاری کاملاً مشروع و قانونی هستند زیرا اصل آزادی قراردادها در ماده 10 قانون مدنی مورد پذیرش قانون گذار قرار گرفته است.
در قرارداد حمل و نقل دانش آموزان ، شرکت حمل و نقل، دانش آموزان را به راننده سرویس مدرسه معرفی می‌کند. شرکت حمل و نقل در ازای دانش آموزانی که به سرویس مدرسه معرفی می‌کند، درصدی از مبلغ قرارداد را به عنوان پورسانت برای خودش برمی‌دارد. برای مثال، هزینه سرویس هر دانش آموز 2 میلیون تومان است و شرکت حمل و نقل 200 هزار تومان آن را به عنوان پور سانت برای خودش برمی‌دارد. برای این شرایط، می‌توانید قرارداد کارگزاری حمل و نقل را نیز امضا کنید. درباره این قرارداد مقاله‌ای را منتشر کرده‌ایم که پیشنهاد می‌کنیم آن را نیز مطالعه کنید.
قرارداد همکاری حمل و نقل دانش آموزان یک توافق دو جانبه از سوی سرویس مدارس و شرکت‌های حمل و نقل است اما باید در نظر داشت که تمامی شرایط این قرارداد همکاری به توافق میان طرفین آن بستگی ندارد بلکه طرفین این قرارداد (راننده سرویس و شرکت حمل و نقل) باید در هنگام تنظیم این قرارداد مقررات مربوط به آیین نامه اجرایی حمل و نقل دانش آموزان (مصوب 1387) را نیز مد نظر قرار دهند.
ویژگی‌های قانونی قرارداد حمل و نقل دانش آموزان
قانونگذار در ماده 10 قانون مدنی، امضای قراردادهای خصوصی میان اشخاص را معتبر می‌داند. انواع قراردادهایی که برای همکاری میان اشخاص امضا می‌شوند نیز در ردیف انواع قراردادهای خصوصی قرار می‌گیرند که در نظام حقوقی ایران مورد پذیرش قرار گرفته شده‌اند. البته باید به این موضوع نیز اشاره کنیم که این قراردادها طبق یک قاعده کلی و با شرط رعایت اصول و قواعد مطرح در قانون مدنی در هنگام نگارش آن‌ها، صحیح خواهند بود اما تعریف دقیقی از آن‌ها در قانون ارائه نشده است.
شرایط عمومی قرارداد حمل و نقل دانش آموزان
راننده سرویس و نماینده شرکت حمل و نقل باید برای تنظیم و امضای قرارداد همکاری و انجام دادن موضوع آن، قصد و اراده داشته باشند. قرارداد همکاری که به صورت صوری یا در حالت مستی امضا شده فاقد اثر قانونی است.
نماینده شرکت حمل و نقل و راننده سرویس باید در هنگام امضای این قرارداد از اختیار و رضایت کامل برخوردار باشند. قرارداد همکاری که در اثر تهدید و فشار فیزیکی امضا شده فاقد اثر و اعتبار قانونی است.
انگیزه و هدف راننده سرویس و نماینده شرکت از تنظیم و امضای قرارداد همکاری باید مشروع و قانونی باشد در غیر این صورت، قرارداد همکاری باطل می‌شود. برای مثال، قرارداد حمل و نقلی که با هدف آدم ربایی تنظیم شده باطل است.
شرایط راننده سرویس دانش آموزان و گواهی‌های لازم برای این کار
ساز و کارهای حمل و نقل و سرویس ایاب و ذهاب دانش آموزان باید به گونه‌ای انجام شود که سلامت و امنیت کامل آن‌ها را تضمین کند. بنابراین تمامی افراد نمی‌توانند به عنوان راننده سرویس، این قرارداد همکاری را امضا کنند بلکه رانندگان سرویس مدارس باید واجد شرایطی باشند که در آیین نامه اجرایی قرارداد حمل و نقل دانش آموزان برای آن‌ها مشخص شده است. در ادامه این شرایط را بررسی می‌کنیم:
- راننده سرویس باید از مراجع مربوطه گواهی صلاحیت در رانندگی سرویس مدارس را دریافت کرده باشد. نکته: گواهی صلاحیت در رانندگی سرویس مدارس، اجازه نامه‌ای است که با رعایت قوانین و مقررات از سوی شهرداری یا بخشداری به نام راننده سرویس مدارس صادر می‌شود.
- حداقل سن برای رانندگان سرویس مدراس بیست و سه سال است.
- راننده سرویس باید گواهینامه معتبر داشته باشد. این گواهینامه باید مرتبط با آن وسیله نقلیه‌ای باشد که حمل و نقل دانش آموزان با آن انجام می‌شود.
- راننده سرویس باید گواهی معتبر در خصوص عدم اعتیاد به مواد مخدر و الکل را از مراجع قانونی اخذ کند.
- راننده سرویس مدارس نباید به بیماری‌های مسری (واگیردار) و بیماری صرع مبتلا باشد.
- راننده نباید به دلیل ارتکاب جرم، دارای سابقه کیفری موثر باشد.
- برای راننده سرویس از سوی مراجع قضایی، حکم محرومیت و محدودیت رانندگی صادر نشده باشد.
- راننده سرویس نباید سوء شهرت داشته باشد. سوء شهرت نداشتن راننده سرویس مدرسه باید توسط مرجع قضایی تایید شود.
- راننده سرویس باید متاهل باشد ( به استثنای زنانی که سرپرست خانوار هستند).
- اولویت در رانندگی سرویس مدارس دخترانه با بانوان است.
- تنها رانندگان مرد می‌توانند، رانندگی سرویس مدارس راهنمایی و متوسط پسرانه را بر عهده بگیرند.
شرکت‌های پیمانی در قرارداد حمل و نقل دانش آموزان
تمامی شرکت‌های حمل و نقل نمی‌توانند قرارداد حمل و نقل دانش آموزان را امضا کنند زیرا مطابق با بند الف ماده 1 آیین نامه اجرایی حمل و نقل دانش آموزان، تنها شرکت‌ها و مؤسسات حمل و نقلی می‌توانند خدمات مربوط به سرویس مدارس را به دانش آموزان ارائه بدهند که از ضوابط و مقررات مربوط به این قانون برخوردار باشند. مهم‌ترین شرایط قانونی شرکت حمل و نقل عبارت است از:
- شرکت‌های حمل و نقل باید از مراجع قانونی مربوطه مجوز تاسیس دریافت کرده باشند.
- شرکت‌های حمل و نقل باید دارای اساسنامه و شماره ثبت باشند.
شرایط وسیله نقلیه در قرارداد حمل و نقل دانش آموزان
تامین خودرویی که ایاب و ذهاب دانش آموزان به وسیله آن انجام می‌شود به توافق میان راننده سرویس و شرکت حمل و نقل بستگی دارد. بنابراین ممکن است که شرکت حمل و نقل وسیله نقلیه را در اختیار راننده سرویس قرار دهد. در هر حال وسیله نقلیه‌ای که ایاب و ذهاب دانش آموزان با آن انجام می‌شود باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
- ظرفیت خودرو باید 4 نفر به بالا باشد؛
- خودرو باید دارای برگ معاینه فنی باشد؛
- خودرو باید دارای بیمه شخص ثالت و بیمه سرنشین باشد؛
- خودرو باید به تمام وسایل ایمنی مانند کمربند ایمنی و کپسول اطفاء حریق مجهز شده باشد؛
- روی بدنه خودرو باید علائم ممیزه وجود داشته باشد.
فسخ این قرارداد چه زمانی ممکن خواهد بود؟
قراردادهای همکاری لازم الاجرا و غیر قابل فسخ هستند اما علاوه بر قانون گذار، طرفین قرارداد حمل و نقل دانش آموزان نیز می‌توانند شرایط فسخ این قرارداد را پیش بینی کنند.
قانون گذار در راستای تامین امنیت و سلامت دانش آموزان، شرایط فسخ این قرارداد را در آیین نامه اجرائی حمل و نقل دانش آموزان پیش بینی کرده است که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
- اگر راننده سرویس تصادفی کند که به فوت یا جرح منتهی شود و او نیز مقصر باشد؛ گواهی صلاحیت رانندگی سرویس مدرسه او باطل و قرارداد همکاری حمل و نقل دانش آموزان نیز باطل خواهد شد.
- اگر راننده سرویس برای بیشتر از سه مرتبه مرتکب تخلفات رانندگی شود، گواهی صلاحیت سرویس مدرسه او برای مدت یک سال ضبط خواهد شد و قرارداد همکاری حمل و نقل دانش آموزان نیز فسخ می‌شود.
نکته: در صورتی که راننده سرویس از رانندگی سرویس مدرسه منصرف شود باید مراتب انصراف خود را به صورت کتبی و یک ماه قبل از انصراف به مدرسه اطلاع بدهد. مراتب انصراف راننده سرویس باید به شهرداری یا دیگر مراجع قانونی که گواهی صلاحیت او را صادر کرده‌اند نیز اعلام شود.
پیشنهاد ما
تنظیم این قرارداد حساسیت‌های زیادی برای طرفین به همراه دارد. به همین دلیل برای نوشتن آن باید به آیین نامه‌ها و قواعد مربوطه توجه داشت. همچنین در خصوص منافع دانش آموزان نیز باید توضیحات دقیقی بیان شود. به همین دلیل است که پیشنهاد می‌کنیم با ثبت درخواست تنظیم قرارداد ، نوشتن این قرارداد را به تیم حقوقی رکلا بسپارید. علاوه براین، می‌توانید در خصوص دریافت مشاوره حقوقی تلفنی نیز از خدمات تیم رکلا بهره ببرید.
