قرارداد حمل و نقل ریلی ؛ توافقی برای ارسال محموله با استفاده از وسایل حمل و نقل ریلی
حمل و نقل ریلی، یکی از انواع حمل و نقل‌ها است. حمل و نقل با قطار، در مقایسه با سایر روش‌های ترابری که از طریق ماشین، هواپیما یا کشتی انجام می‌گیرند، از ایمنی بیشتری برخوردار است. البته زمان‌بر بودن این روش، بزرگ‌ترین عیب آن شمرده می‌شود. به طور کلی به اقتضای پیشرفت عرصه نقل و انتقالات انسان و اشیا، امروزه قراردادهای بسیار زیادی در رابطه با حمل و نقل از طریق قطار مورد توجه قرار می‌گیرند. در این میان، نمونه قرارداد حمل و نقل ریلی ، قراردادی است که به این منظور استفاده می‌شود.
به عبارتی می‌توان این قرارداد را به عنوان یکی از ابزار تسهیل کننده حمل و نقل انسان یا اشیا در نظر گرفت زیرا تنظیم یک سند کتبی برای چنین حمل و نقل‌هایی، شما را از وقوع اختلافات احتمالی حفظ می‌کند. در این مقاله، سعی داریم که جزئیات این قرارداد را برایتان توضیح دهیم. این قرارداد را می‌توانیم یکی از قرارداد حمل و نقل داخلی در نظر بگیریم.
قرارداد حمل و نقل ریلی در یک نگاه کلی
در یک نگاه کلی، نمونه قرارداد حمل و نقل ریلی ، قراردادی است که میان ارسال کننده اشیا و متصدی حمل و نقل ریلی شکل می‌گیرد. در این قرارداد، ارسال کننده می‌خواهد که محمولهی او در مدتی معین و در کیفیت مشخصی به مقصد مورد نظر برسد. به همین منظور او با پرداخت مبلغی به متصدی حمل و نقل ریلی، از متصدی می‌خواهد که ترانزیت انجام شود. با توجه به این تعریف، می‌توانید به ماهیت پیمانکاری این قرارداد پی ببرید. بر این اساس ارسال کننده اشیا، کارفرما و متصدی حمل و نقل ریلی، پیمانکار خوانده می‌شود.
بنابراین، این قرارداد، یکی از انواع قرارداد پیمانکاری است. شما می‌توانید این قرارداد را هم برای اشخاص و هم برای جا به جایی وسایل مورد استفاده قرار دهید. برای مثال در این شرایط، می‌توانیم قرارداد را نوعی از قرارداد حمل و نقل مسافر محسوب کنید یا اینکه به طور کلی بخواهید که محوریت این قرارداد در خصوص جا به جایی وسایل باشد.
ضرورت انعقاد قرارداد حمل و نقل ریلی
حمل و نقل ریلی، معایبی را به همراه دارد. یکی از مهمترین آن‌ها، طولانی بودن مدت جا به جایی است. به طوری که در مواردی که زمان مشخصی برای انجام حمل و نقل پیش بینی می‌شود، غالبا امکان تاخیر را نیز در نظر می‌گیرند. از سوی دیگر، سرقت از قطارهای باربری بسیار راحت است و این امکان وجود دارد که محموله کارفرما دزدیده شود. همچنین ممکن است که در زمان حمل و نقل، اموال کارفرما مفقود یا به دلیل وقوع برخی از حوادث ناگهانی همانند تصادفات، تلف شود. البته دو مسئله‌ی اخیر، به صورت بالقوه برای هر نوع حمل و نقلی وجود دارد.
حال در چنین مواقعی، تکلیف متصدی حمل و نقل و کارفرما چیست؟ آیا در این موارد پیمانکار مسئول است؟
نمونه قرارداد حمل و نقل ریلی ، قراردادی است که تمام این سوالات را پاسخ می‌دهد. به بیانی دیگر زمانی که شما برای حمل و نقل ریلی، قراردادی مکتوب می‌نویسید، در واقع دارید تمامی جزییات مربوط به روابط خود را با طرف دیگرتان تعیین می‌کنید. بنابراین نمونه قرارداد حمل و نقل ریلی ، حقوق و تعهدات کارفرما و متصدی حمل و نقل را مشخص و حدود مسئولیت هر یک را در مواقع نقض تعهدات بیان می‌کند.
فرقی ندارد که میزان محمولهی شما برای حمل و نقل چقدر است. ما به شما توصیه می‌کنیم که برای اطمینان خودتان، حتما نمونه قرارداد حمل و نقل ریلی را تنظیم کنید و تمام دغدغه‌های خود را برای ترانزیت ریلی محموله را در آن قرارداد بنویسید.
تعهدات کارفرما یا ارسال کننده اشیا در قرارداد حمل و نقل ریلی
در نمونه قرارداد حمل و نقل ریلی ، کارفرما موظف است که چگونگی انجام جا به جایی ریلی را برای متصدی حمل و نقل توضیح دهد. او باید در متن قرارداد قید کند که محموله‌های او از چه مقصدی بارگیری و به سمت چه مقصدی انتقال داده شوند. همچنین کارفرما باید تاریخ و ساعت بارگیری را مشخص کند.
در اینجا باید اشاره کرد که به موجب این قرارداد، کارفرما وظیفه دارد که در ازای حمل و نقل ریلی محموله‌های خود، پول بپردازد زیرا به طور عرفی نیز مشخص است که متصدیان حمل و نقل ریلی، برای ترانزیت مبلغی را دریافت می‌کنند. این موضوع به مُعوَض بودن نمونه قرارداد حمل و نقل ریلی اشاره دارد.
تعهدات پیمانکار یا متصدی حمل و نقل ریلی در قرارداد حمل و نقل ریلی
اولین تعهدی که به موجب نمونه قرارداد حمل و نقل ریلی برای کارفرما در نظر گرفته می‌شود، انجام حمل و نقل در چارچوبی است که کارفرما تعیین می‌کند. در این مواقع کارفرما می‌تواند برای خود ضمانت اجرایی قائل شود. این ضمانت اجرا برای انجام دقیق حمل و نقل مطابق با نظر کارفرما است. به صورتی که اگر حمل و نقل بر خلاف آن انجام شود، متصدی باید مبلغی را در قالب جبران خسارت به کارفرما بپردازد. البته گاهی متصدی حمل و نقل ریلی، باید بر اساس عرف اشیا را جا به جا کند. پیروی از عرف برای زمان‌هایی است که ارسال کننده محموله، به تعهد خود مبنی بر تعیین کیفیت حمل و نقل ریلی عمل نکند.
از سوی دیگر در این قرارداد، متصدی حمل و نقل وظیفه دارد که تمامی اصول حفاظتی را برای ایمنی اموال ارسال کننده رعایت کند و در صورت کوتاهی در رعایت آن‌ها، مسئولیت جبران خساراتی که وارد شده است را به عهده دارد.
بارنامه ریلی در قرارداد حمل و نقل ریلی
متصدیان حمل و نقل ریلی، پس از تحویل وسایل از مشتریان خود، باید یک بارنامه ریلی برای ترانزیت صادر کنند. بارنامه ریلی، سندی است که به موازات یا پس از تنظیم نمونه قرارداد حمل و نقل ریلی صادر می‌شود. این سند غیر قابل انتقال به سایر اشخاص است. به موجب بارنامه ریلی، متصدی حمل و نقل اعلام می‌کند که محموله‌های کارفرما را دریافت کرده است و تعهد دارد که از آن‌ها حفاظت و به مقصد مقرر ارسال کند.
بارنامه ریلی، مشخصات ذیل را در بر می‌گیرد:
- نام و نشانی ارسال کننده محموله؛
- نام ایستگاه مبدا و مقصد؛
- نام و نشانی گیرنده محموله؛
- تعیین نوع محموله ارسال شده (برای بررسی مشمولیت یا عدم مشمولیت آن‌ها به تعرفه)؛
- شماره واگن؛
- مشخصات گمرک؛
- هزینه حمل و نقل ریلی.
برای تنظیم و انعقاد نمونه قرارداد حمل و نقل ریلی ، چه شرایطی مورد نظر گرفته می‌شود؟
همانطور که گفته شد، این قرارداد، یک قرارداد پیمانکاری محسوب می‌شود. در نظام حقوقی قراردادها، چارچوب و عنوان خاصی برای قراردادهای پیمانکاری، توسط قانونگذار در نظر گرفته نشده است. بنابراین می‌توان بیان کرد که رضایت طرفین این قرارداد، در تعیین شرایط حاکم بر آن نقش ویژه‌ای دارد. به این معنا که در این قرارداد، ارسال کننده اشیا و متصدی حمل و نقل، باید تعیین کنند که قرارداد مطابق با چه اصولی تنظیم شود و حوزه مسئولیت و تعهدات هر یک از آن‌ها به چه میزان باشد.
البته تدابیری که طرفین برای این قرارداد در نظر می‌گیرند، نباید با قانون در تضاد باشد زیرا در ماده 10 قانون مدنی ، رعایت قانون و شرع برای اعمال اراده طرفین قرارداد شرط شده است. به همین منظور طرفین نمی‌توانند برای حمل و نقل مواد مخدر از طریق قطار توافق کنند.
دو نکته مهم برای تنظیم این قرارداد
در زمان تنظیم این قرارداد، برای جلوگیری از دیرکردها و ورود خسارات، ضمانت اجرا در نظر بگیرید. این ضمانت اجرا می‌تواند برای ضمانت پرداخت به موقع حق الزحمه توسط کارفرما مورد استفاده قرار گیرد. همچنین به شما توصیه می‌کنیم که در متن قرارداد برای وقوع شرایط اضطراری در زمان حمل و نقل ریلی، تدابیری در خصوص حدود مسئولیت طرفین و نحوه جبران خسارت پیش بینی کنید.
در زمان انجام مذاکرات ابتدایی برای امضای این قرارداد، مسلم است که گفتگوها و توافقات شفاهی زیادی مطرح می‌شوند. توصیه مهم ما این است که تمام توافقات شفاهی را به صورت مکتوب در قراردادتان بنویسید تا مدرکی مکتوب از آن توافق در اختیار داشته باشید. عدم ثبت مکتوب توافقات در متن قرارداد می‌تواند موجب بروز اختلافات زیادی شود.
اگر قراردادی که تنظیم شده است، بیش از یک صفحه دارد، پیشنهاد می‌کنیم برای تمام صفحات قرارداد، کادری جهت امضای هر دو طرف، در نظر بگیرید و در نظر داشته باشید که حتما تمام صفحات قرارداد، توسط هر دو طرف، امضا شوند.
دو اقدام مهم پیش از امضای قرارداد
پیش از امضای این قرارداد لازم است که دو اقدام مهم را در نظر داشته باشید.
آن دو اقدام این است که؛ در ابتدا باید با مشاور حقوقی گفتگو کنید تا شما را درباره ابعاد قرارداد راهنمایی کند. در ادامه نیز، پیشنهاد می‌کنیم که حتما از قراردادهای اختصاصی بهره ببرید. برای این منظور می‌توانید از خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی و همچنین خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید. با زدن روی لینک و ثبت درخواست، با شما تماس می‌گیریم.
