قرارداد پرکیس یکی از انواع قرارداد شراکت است که با توجه به قانون مدنی نوشته میشود.
با شنیدن نام قرارداد مشارکت ، احتمال دارد که به یاد انواع مشارکتهای کاری مانند شراکت در ساخت و ساز، شراکت در سرمایه، شراکت در تولید و حتی شراکتهای بانکی بیفتید. اما در میان تمام این قراردادهای مشارکت، نوعی شراکت نامه وجود دارد که کمی متفاوت است. این تفاوت درباره کاری است که انجام میشود. بهتر بگویم، منظورمان نوعی از شراکت است که در زمینه ارائه خدمات، فعالیت میکند. یا مشارکتی که هدف آن ارائه خدمات است.
یکی از مشهودترین خدماتی که جامعه به آن نیاز دارد، خدمات پزشکی و پیراپزشکی است. حفظ سلامت جامعه به وسیله خدمات پزشکی اتفاق میافتد. خدمات پزشکی از نیازهای بسیار مهم مردم هر جامعه است. بدون شک، در هر اجتماع و جامعهای، افرادی به ارائه خدمات پزشکی مشغول هستند. شراکت در زمینه ارائه خدمات پزشکی از مهمترین شراکتها در زمینه خدمات است که به آن، قرارداد پرکیس میگویند. نمونه قرارداد پرکیس میتواند با توجه به نوع کاری که انجام میشود، به صورت نمونه قرارداد مشارکت با پزشک یا نمونه قرارداد پزشک با کلینیک تنظیم شود. در حقیقت، هرگونه قرارداد ارائه خدمات که بین کادر درمان و پزشکان و موسسات پزشکی مثل بیمارستان و درمانگاه و داروخانه تنظیم شود، میتواند از انواع قرارداد پرکیس باشد.
بگذارید یک خاطره را برای شما بازگو کنم که دقیقا در خصوص همین قرارداد است.
خانم نیک منش، خانم جوانی هستند که به تازگی در رشته مامایی فارغ التحصیل شدهاند. به خاطر میآورم روزی که با ایشان صحبت میکردم، میگفتند که چند ماهی از فارغ التحصیلیشان میگذرد و در تلاشاند که جایی مشغول به کار شوند. خانم نیک منش برایم تعریف کردند که بعد از فارغ التحصیلی مدام به دنیال بیمارستان یا درمانگاهی بودند که بتوانند در آن استخدام شوند و شروع به کار کنند. اما در این زمینه چندان موفق نبودند و موقعیت کاری خوبی برایشان به وجود نیامده است.
خانم نیک منش که خانم جوان و پرتلاشی بودند، نا امید نمیشوند و برای به وجود آمدن شرایط کاری جدید تلاش میکنند. تا اینکه به تازگی بیمارستانی را پیدا کردهاند که مایل است با ایشان همکاری کند. اما مسئله تازهای پیش آمده است. بیمارستان میگوید که در حال حاضر نمیتواند ایشان را در مرکز درمانی استخدام کند ولی با استفاده از نمونه قرارداد مشارکت با پزشک که نوعی از نمونه قرارداد پرکیس است، میتوانند با ایشان همکاری کنند.
خانم نیک منش گفتند که اطلاعاتی در زمینه قرارداد پرکیس ندارند و اصلا نمیدانندکه چه نوع قراردادی است و تمایل دارند درباره این قرارداد بیشتر بدانند و برای همین با رکلا تماس گرفتهاند. برایشان سوال بود که ماهیت این قرارداد به چه صورت است و آیا تمام حقوق ایشان در این قرارداد رعایت شده است یا خیر؟ گفتم که متوجه نگرانی و دغدغه فکری ایشان هستم. این اطمینان خاطر را دادم که حتماً به صورت کامل درباره نمونه قرارداد پرکیس برایشان توضیح میدهم.
نمونه قرارداد پرکیس از انواع قراردادهای مشارکت مدنی است. این قرارداد در زمینه ارائه خدمات است و مخاطبان آن کسانی هستند که در زمینه پزشکی و پیراپزشکی فعالیت میکنند. افرادی که جز کادر درمانی هستند یا در زمینه بهداشت و درمان مشغول کار هستند مانند پزشکان، دندان پزشکان، صاحبان کلینیکها و درمانگاهها، صاحبان بیمارستانها، مسئولین آزمایشگاه، رادیوگرافی، سنوگرافی و…. جز افرادی هستند که میتوانند از قرارداد پرکیس استفاده کنند. شرط استفاده از این قرارداد این است که افراد در این مراکز درمانی استخدام نشده باشند. افرادی که بدون استخدام در مراکز درمانی میتوانند با آن مرکز همکاری کنند باید قرارداد پرکیس امضا کنند.
قرارداد پرکیس جنبه دیگری نیز دارد که مربوط به افزایش کارایی و بهبود عملکرد کارکنان است و به آن پرکیس پزشکی میگویند. به این دلیل، پرکیس را قرارداد بازارسازی و تسهیل ارائه خدمات پزشکی نیز مینامند.
این قرارداد در واقع به رابطه همکاری میان پزشک و واحد درمانی که در آنجا مشغول به کار است، اشاره میکند و شامل حدود وظایف و تعهداتی است که هر دو طرف باید به آن متعهد باشند. به واسطه این قرارداد، طرفین توافق میکنند که از درآمد حاصل از خدماتی که در این مرکز و توسط آن پزشک ارائه میشوند، سهمی داشته باشند. پزشکانی که امکان تاسیس و راه اندازی واحد درمانی مجزا را ندارند، میتوانند به واسطه امضای انواع قرارداد پرکیس، روابط کاری خود را با سرمایه داران آغاز کنند. البته پیشنهاد ما برای این شرایط و این قبیل روابط، تنظیم یک قرارداد شراکت است.
پرکیس پزشکی نوعی قرارداد با افراد شاغل در زمینه پزشکی و پیراپزشکی است. از سوی دیگر، این قرارداد مانند یک سیستم ارزیابی عملکرد و پاداش دهی و تقویت مثبت عمل میکند. به این صورت که هر چقدر افراد عملکرد بهتری داشته باشند، درآمد بیشتری نیز خواهند داشت. بر اساس این طرح، درآمد با میزان کارایی و عملکرد کادر درمان و بهداشت پیوند میخورد و عملکرد بهتر، درآمد را افزایش میدهد.
حقوق کادر درمان و بهداشتی که با قرارداد پرکیس پزشکی اقدام به کار کردهاند بهصورت ماهانه پرداخت میشود. البته از آن مبلغ ابتدایی، درصدی برای کسورات قانونی و سهمی برای مراکز درمانی و کارکنان آن در نظر گرفته میشود که بعد از محاسبه، مابقی مبلغ به پزشک پرداخت میشود. قرارداد پرکیس میتواند به صورت نمونه قرارداد مشارکت با پزشک یا به صورت نمونه قرارداد پزشک با کلینیک یا حتی به صورت شراکت با دندانپزشک نوشته شود. البته قرارداد پرکیس در حوزه پزشکی و خدمات درمان به اندازهای مهم و گسترده است که بسیاری از جنبهها و عناوین را در بر میگیرد و قراردادهای زیادی را پوشش میدهد.
خانم نیک منش پرسیدند که اگر استخدام رسمی نباشند، در زمینه محل انجام کار یا وسایل مورد نیاز مسئولیتی بهعهده ایشان قرار میگیرد یا خیر؟! برای خانم نیک منش توضیح دادم که به طور معمول، به این صورت است که این مسائل به عهده درمانگاه و بیمارستان یا واحد درمانی است که شما در آن مشغول به کار شدهاید. مسئولین کلینیک و درمانگاه مکان مورد نظر را در اختیار شما قرار میدهند و لوازم و ابزار مورد نیازتان را نیز فراهم میکنند تا بتوانید به کار مشغول شوید. در عوض این امکانات، همانطور که گفته شد، از میزان درآمد، سهم و درصدی نیز به مراکز درمانی تعلق میگیرد. اما مسئلهای که در همه قراردادهای مشارکت دارای اهمیت است، اصل حاکمیت اراده است.
حاکمیت اراده به این معنی است که طرفین قرارداد میتوانند شرایط خاص خود را داشته باشند. این شرایط اگر خلاف روال معمول باشد در قرارداد به صورت صریح و روشن به آن اشاره میشود. شما حق انتخاب دارید که بپذیرید و قرارداد را امضا کنید یا نپذیرید و تصمیم بگیرید که قرارداد را امضا نکنید و همکاری نداشته باشید. بر اساس ماده 10 قانون مدنی، قرارداد مشارکت تا زمانی که خلاف قوانین و مقررات نباشد، قانونی است و میتوانید آن را امضا و اجرا کنید.
شروطی که در قرارداد نوشته میشود، دارای اهمیت زیادی است. لازم است که بسیار با دقت به قرارداد توجه کنید و آن را مطالعه کنید. زیرا بعد از امضای قرارداد، رعایت و اجرای هر چیزی که در قرارداد نوشته شده باشد الزامی و ضروری است. در صورت عدم تعهد به مفاد قرارداد، طرفین میتوانند از یکدیگر شکایت کنند و حتی ممکن است قرارداد از طرف یکی از طرفین، فسخ شود.
قراردادهای مشارکت مشمول مالیات میشوند. قرارداد پرکیس نیز جز قراردادهای مشارکت محسوب میشود، بنابراین به این قرارداد نیز مالیات تعلق میگیرد.
البته قوانین مربوط به مالیات پزشکان و کادر درمان بحث مفصلی است. در قانون مالیات برای پزشکان، شرایط پزشک استخدام شده یا پزشکانی که مستقل کار میکنند و انواع دیگر شرایط کاری در زمینه کار درمان و بهداشت، در نظر گرفته میشود. اما در قرارداد پرکیس که نوعی از قراردادهای مشارکت است، شرایط کمی متفاوت است. در این قرارداد پزشک باید قرارداد کاری خود را به اطلاع سازمان امور مالیاتی برساند. همچنین درباره درآمد حاصل از کار و قرارداد و هزینههایی که برای انجام کار پرداخت میکند به سازمان امور مالیاتی توضیح بدهد. این توضیحات به صورت اظهارنامه مالیاتی تنظیم میشود و به سازمان امور مالیاتی تحویل داده میشود.
در زمینه اطلاعاتی که به سازمان امور مالیاتی داده میشود، شرایط برای کلینیکها و بیمارستانها اندکی متفاوت است. برای کلینیکها و بیمارستانها ضروری نیست که درآمدها و هزینههای قراردادهای پرکیس خود را با جزئیات برای سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. فقط لازم است که درباره قراردادهای پرکیس اطلاع دهند و قراردادهای پرکیس بسته شده در مرکز خود را به سازمان مالیاتی ارائه کنند. همچنین بیمارستانها و درمانگاهها به عنوان مجری مالیاتی عمل میکنند. یعنی موظف هستند که به هر کدام از قراردادهای پرکیس مجموعه خود نظارت کنند. به این صورت که قبل از پرداختن هر مبلغی به پزشک، باید مالیات مربوط به قرارداد او را محاسبه کنند. مالیات را از پرداختی اولیه کم کنند و مالیات محاسبه شده توسط مالک بیمارستان به حساب سازمان امور مالیاتی واریز شود.
به طور مختصر این قوانین مربوط به مالیات پرکیس پزشکان بود. بحث پرداخت مالیات، بسیار گسترده و بسیار دارای اهمیت است. لازم است که به آن توجه و عمل شود. زیرا برای عدم پرداخت مالیات، قوانین و جریمههایی در قانون تصویب شده است که در صورت سرپیچی اجرا میشود و میتواند هر کدام از طرفین قرارداد را درگیر کند.
خانم نیک کنش بعد از تاکید آخر در بحث مالیات، گفتند که بحث جریمه مالیاتی، مساله مشابهی را به خاطرشان آورده است که میخواهند درباره آن از من سوال کنند. ایشان پرسیدند: همانطور که گفتم در هر قراردادی، مانند قرارداد مشارکت، امکان به وجود آمدن ضرر و زیان است. ضرر و زیان قرارداد پرکیس به چه صورت است و مسئولیت آن به عهده کیست؟
به خانم نیک منش گفتم که سوال خوب و جالبی پرسیدند. در ادامه توضیح دادم که به طور معمول، در قراردادهای مشارکت، سود و زیان قرارداد به عهده طرفین قرارداد است. اگر سهم مشترک داشته باشند و میزان سهمشان متفاوت نباشد، مبلغ خسارت از هر دو طرف به یک اندازه و یک میزان کسر میشود. اما اگر شرکا دارای سهام متفاوت باشند، با توجه به میزان سهمشان، خسارت به آنها تعلق میگیرد. ولی در زمینه سود، شرایط فرق میکند. به طور معمول سود در قرارداد پرکیس برای پزشک به این صورت است که اگر بخواهد درآمد بیشتری از میزان درآمد معمولی خود داشته باشد، باید بیشتر کار کند. اضافه کاری بماند تا به میزان حق الزحمه خود اضافه شود. به این ترتیب هر چقدر که شخص، فعالیت بیشتری داشته باشد و ساعات بیشتری کار کند، مبلغ پرداختی به او افزایش مییابد.
یکی از بحثهای مهم در زمینه قرارداد پرکیس ، بحث هزینههای قرارداد است. گاهی در قراردادها به این بخش توجهی نمیشود و درباره آن صحبتی نمیکنند. این مساله ممکن است به مرور و در جریان قرارداد ایجاد مشکل و اختلاف کند. بنابراین لازم است که ابتدای قرارداد، درباره آن به صورت صریح و روشن صحبت شود. به قول معروف جنگ اول به از صلح آخر است. گاهی درمان، هزینههایی برای پزشکان به همراه دارد. برای مثال، هزینه بخشهایی مانند لابراتور، رادیوگرافی و… میتواند هزینه سنگینی برای پزشک داشته باشد. مخصوصاً زمانی که این بخشها قسمت عمدهای از فرآیند درمان باشند.
صحبت درباره هزینههای قرارداد به توافق طرفین قرارداد پرکیس بستگی دارد. میتوانید درباره سهم و درصدی که به شما تعلق میگیرد مذاکره کنید تا به نتیجه برسید و توافق کنید. به طور معمول این هزینه میان پزشک و مرکز درمانی که بیمارستان یا کلینیک است، به صورت مساوی تقسیم میشود. ممکن است در قراردادی، درباره هزینهها صحبت نشده باشد. در این شرایط نیز حکم به تساوی میدهند و هزینهها میان طرفین تقسیم میشود.
بدون شک، بیماری که برای انجام پروسه درمانی خود به پزشک مراجعه میکند، توقع دارد که پزشک به صحیحترین شکل ممکن تشخیص بدهد و فرآیند درمان وی به بهترین شکل انجام شود. متاسفانه گاهی خطاهای پزشکی رخ میدهد یا ممکن است در روند درمان، اقدامات و استفاده از وسایل خاصی در نظر باشد که در اجرای آنها خطاهایی رخ دهد. در هر صورت، پزشک، کادر درمان و مرکز درمانی که بیمارستان یا درمانگاه یا آزمایشگاه یا… است، موظف میباشد مسئولیت این خطای ایجاد شده را به عهده بگیرد. به این دلیل لازم است که در قرارداد پرکیس به این مسئولیت اشاره شود. لازم است که مشخص شود که مسئولیت این اقدامات به عهده چه کسی یا چه کسانی است.
گاهی در نمونه قرارداد پرکیس این مسئولیت تنها به عهده پزشک است. این عنوان که مسئولیتها تنها به عهده درمانگر و پزشک باشد، هم غیر وجدانی و هم بیانصافی در حق پزشک است. همچنین مشکلات و دردسرهای زیادی را برای او ایجاد میکند. بنابراین بهتر است در قرارداد، این مسئولیت به عهده تمامی بخشها و افراد مرتبط مانند، کادر درمان، بیمارستان، درمانگاه، آزمایشگاه، کادر پرستاری و غیره باشد.
خانم نیک منش گفتند که به این قرارداد حق بیمه نیز تعلق میگیرد؟ میخواستند بدانند که آیا مرکز درمانی که نیرو در آن مشغول به کار میشود موظف است ایشان را بیمه کند یا نه؟ در واقع، حق بیمه پرکیس پزشکان مسالهای بود که خانم نیک منش درباره آن نگرانی داشتند و برایشان سوال ایجاد کرده بود.
توضیح دادم که حق دارند در این باره بپرسند اما جای گرانی نیست، زیرا حق بیمه ایشان در قرارداد پرکیس رعایت میشود. در حقیقت، قرارداد پرکیس با اینکه درباره خدمات پزشکی است، اما یک قرارداد درصدی محسوب میشود. یعنی پزشک در ازای کاری که میکند به صورت درصدی حق الزحمه دریافت میکند. تمام قراردادهای درصدی یا پورسانتی مشمول قانون کار هستند. به این معنی که کارفرما که در اینجا، مالک بیمارستان یا هر واحد درمانی دیگر است، موظف میشود افرادی که زیر مجموعه او مشغول به کار هستند را بیمه کند. بنابراین ایشان به عنوان شخصی که با بیمارستان قرارداد میبندد میتواند حق بیمه خود را طلب کند. لازم به یادآوری است که در زمینه بیمه، توافق میان طرفین قرارداد پرکیس قابل قبول نیست. بیمه به قرارداد پرکیس تعلق میگیرد زیرا این قرارداد مشمول قانون کار است.
بعد از تمام شدن توضیحاتم درباره قرارداد پرکیس، خانم نیک منش گفتند همانطور که در توضیحاتتان درباره قرارداد پرکیس اشاره کردید، در زمینه قرارداد، مسائل ریز و قابل توجهی وجود دارد که گاهی به آن توجه نمیشود. این نادیده گرفتن ممکن است به دلیل بیتوجهی یا به دلیل عدم آگاهی باشد. ولی بعید نیست که مشکلات و اختلافاتی به وجود بیاید که ما را از توجه نکردن به این جزئیات پشیمان کند. بنابراین به نظرم بهترین کار این باشد که بخواهم قراردادی برایم تنظیم کنید یا قرارداد پیشنهادی بیمارستان را قبل از امضا برای مشورت نزد شما بیاورم. حرفشان را تایید کردم و گفتم که بسیار خوشحالم که دید روشن و خوبی نسبت به امور حقوقی دارند. در حقیقت همین طور است که میگویید و لازم است که فردی مسلط به امور حقوقی در جریان قرارداد شما قرار بگیرد و به شما مشورت دهد.
شما میتوانید وظیفه تنظیم قرارداد پرکیس را به تیم حقوقی رکلا محول کنید. برای این کار، کافی است درخواستتان را در بخش تنظیم قرارداد ثبت کنید. بعد از ثبت درخواست، با شما ارتباط میگیریم. برای استفاده از سرویس مشاوره حقوقی تلفنی نیز، روی لینک بزنید دو درخواستتان را ثبت کنید.
از طرف دیگر، تیم حقوقی رکلا، دو نمونه قرارداد پرکیس آمده کرده است. روی تصاویر زیر بزنید و وارد توضیحات این قراردادها شوید.
قرارداد دندانپزشک با مرکز درمانی
برای استفاده از این قرارداد، روی تصویری که در پایین است بزنید.
قرارداد بین پزشک و مرکز درمانی
همین حالا روی تصویر زیر بزنید و وارد صفحه توضیحات قرارداد شوید.