معامله اموال مهم و با ارزشی مانند املاک و مستغلات باید در یک سند ثبت شود. قولنامه ، همان سندی است که در هنگام معامله اموال منقول و غیر منقول و به خصوص املاک و مستغلات تنظیم میشود. این سند، توافق میان طرفین معامله را به اثبات میرساند. خریدار با استناد به این سند میتواند ثابت کند که مالکیت مال مورد معامله به او منتقل شده است. قولنامه میتواند به صورت رسمی یا غیر رسمی تنظیم شود. قولنامهای رسمی است که در دفاتر اسناد رسمی به ثبت رسیده باشد. قولنامه غیر رسمی نیز در دفاتر اسناد رسمی به ثبت نمیرسد و صرفاً توسط طرفین معامله امضا میشود. منظور از نمونه قولنامه دستی ملک ، همان قولنامهای است که به صورت غیر رسمی و توسط طرفین معامله تنظیم و امضا شده است.
قولنامهای که به صورت دستی و غیر رسمی تنظیم شده نیز سند معتبری است که توافق میان طرفین معامله را به اثبات میرساند. تنظیم قولنامه به دقت و توجه زیادی نیاز دارد زیرا تمام عبارتها و کلماتی که در آن نوشته میشوند، دارای آثار حقوقی هستند و ممکن است بر علیه هر یک از طرفین معامله مورد استناد قرار بگیرند. همچنین، این سند باید به گونهای تنظیم شده باشد که از بروز هر گونه اختلاف میان طرفین معامله جلوگیری کند. از مهمترین مزایای تنظیم قولنامه، این است که اگر طرفین معامله با یکدیگر اختلاف پیدا کردند، با استناد به آن میتوانند ادعاها و دلایل خودشان را به اثبات برسانند.
در این نوشته قصد داریم که از شرایط و آثار قولنامهای که به صورت غیر رسمی و توسط طرفین معامله تنظیم شده است، صحبت کنیم. مقاله مرتبط دیگری که میتوانیم مطالعه آن را در این بخش به شما پیشنهاد کنیم، قولنامه دستی زمین است. این مقاله را با همین عنوان در مجله حقوقی رکلا بخوانید.
معامله یک عمل حقوقی است که باعث انتقال مالکیت یک مال، از مالک آن به خریدار میشود. بنابراین، میتوان گفت که خریدار و فروشنده، طرفین این معامله هستند. قولنامه نیز نوشتهای است که توافق میان طرفین معامله را ثابت میکند. قولنامه دستی و غیر رسمی در صورتی معتبر خواهد بود که توسط طرفین معامله امضا شده باشد. علاوه بر طرفین معامله، نمایندگان قانونی آنها نیز میتوانند قولنامه را امضا کنند. فردی که قولنامه را به نمایندگی از طرفین معامله امضا کرده است، باید سند نمایندگی خودش را به آن پیوست کند.
شخصی که این سند را امضا میکند باید از اهلیت قانونی لازم برخوردار باشد. در اصطلاح قانون مدنی به افرادی که از اهلیت قانونی برخوردار نیستند، محجور گفته میشود. اشخاص نابالغ، غیر رشید و مجنون، محجور هستند. سندی که توسط اشخاص محجور تنظیم شده، غیر معتبر است.
ولی، وصی و قیم، نمایندگان قانونی افراد غیر محجور هستند و به نمایندگی از آنها میتوانند قولنامه را امضا کنند.
فرم قولنامه دستی ملک که توسط طرفین معامله تنظیم و امضا شده، یک سند مُعَوَض است. دلیل معوض بودن قولنامه این است که مالکیت مال مورد معامله، در عوض پرداخت بهای آن، به مشتری منتقل میشود. تعیین مبلغ مال مورد معامله از شرایط صحت قولنامه است. بنابراین، عدم تعیین بهای مال مورد معامله باعث باطل و بیاثر شدن سندی میشود که برای معامله اموال منقول و غیر منقول تنظیم شده است. در هنگام تنظیم این سند، بهتر است که درباره بهای مال مورد معامله و نحوه پرداخت آن تعیین تکلیف کنید. این امکان نیز وجود دارد که عدم تعیین بهای مال مورد معامله و شرایط پرداخت آن، باعث بروز اختلاف میان انتقال دهنده و مشتری شود.
نحوه پرداخت بهایی که در این سند تعیین شده است نیز به توافق میان طرفین معامله بستگی دارد. در برخی موارد، طرفین معامله هنگام تنظیم این سند، درباره نحوه پرداخت بهای ملک مورد معامله تعیین تکلیف نمیکنند. در این حالت، خریدار باید بهای مال مورد معامله را به صورت نقدی و پس از امضای این سند پرداخت کند.
نمونه قولنامه دستی فروش ملک را باید یک سند تَملیکی در نظر بگیریم زیرا امضای آن باعث انتقال مالکیت مال مورد معامله به خریدار میشود. به همین دلیل، انتقال دهنده پس از امضای این سند باید مال مورد معامله را به مشتری تحویل بدهد. در صورتی که انتقال دهنده از تحویل مال مورد معامله خودداری کند، مشتری میتواند در مراجع قضایی بر علیه انتقال دهنده طرح دعوا کند و الزام قانونی او نسبت به تحویل مال مورد معامله را بخواهد.
امضای این سند تَملیکی معوض، باعث ایجاد حق حبس برای طرفین معامله میشود. حق حبس به طرفین معامله امکان میدهد که تا محقق نشدن موضوع قولنامه، تعهدات خودشان را اجرا نکنند. به این صورت که؛ مشتری با استناد به حق حبس میتواند تا زمانی که انتقال دهنده، مال مورد معامله را به او تحویل نداده است، از پرداخت بهای آن خودداری کند. باید به این نکته توجه کنیم که مشتری زمانی حق استناد به حق حبس را دارد که با اسقاط آن موافقت نکرده باشد. در صورتی که مشتری با تاخیر در تحویل مال مورد معامله موافقت کرده باشد نیز حق استناد به حق حبس را ندارد.
تنظیم قولنامه دستی ملک و امضای آن، باعث ایجاد حق حبس برای انتقال دهنده میشود. انتقال دهنده با استناد به حق حبس، میتواند تا زمانی که مشتری بهای تعیین شده در قولنامه را پرداخت نکرده است از تحویل مال مورد معامله به او خودداری کند. اگر انتقال دهنده با اسقاط حق حبس خودش موافقت کرده باشد، دیگر حق استناد به آن را ندارد. موافقت انتقال دهنده با پرداخت بهای مال مورد معامله به صورت نسیه یا اقساطی نیز باعث از بین رفتن حق حبس او میشود.
در قانون ثبت، شرایط ویژهای برای معامله اموال غیر منقول و نحوه تنظیم تنظیم قولنامه دستی ملک در نظر گرفته میشود. مطابق با ماده 22 قانون ثبت، دولت و مراجع قانونی، شخصی را به عنوان مالک قانونی اموال غیر منقول میشناسند که نام او در دفاتر املاک اداره ثبت اسناد و املاک نوشته میشود. بنابراین، مشتری در صورتی به عنوان مالک قانونی ملک مورد معامله شناخته میشود که نام او در دفاتر اداره ثبت اسناد و املاک نوشته شده باشد. نام مشتری هنگامی در دفاتر ثبت اسناد و املاک نوشته میشود که قولنامه در دفاتر اسناد رسمی به ثبت برسد.
توصیه میکنیم که در هنگام نوشتن قولنامه دستی ملک ، تاریخ مشخصی را برای ثبت آن در دفاتر اسناد رسمی تعیین کنید.
باید بگوییم که نمونه متن قولنامه دستی ملک ، یک سند لازم الاجرا و غیر قابل انحلال است. مشتری و انتقال دهنده، پس از امضای این سند، دیگر حق بر هم زدن معامله را ندارند. انحلال این سند، تنها از طریق شرایطی امکان پذیر میشود که در قانون پیش بینی شده است. فسخ را باید یکی از شرایطی بدانیم که انحلال این سند را امکان پذیر میکند. لازم است به این نکته اشاره کنیم که فسخ به معنای انحلال اسناد لازم الاجرا به وسیله یکی از طرفین امضا کننده آنها است. در واقع فسخ این سند در شرایطی که قانون گذار پیش بینی میکند، امکان پذیر میشود. در این خصوص، ماده 396 قانون مدنی به بیان شرایط و موارد فسخ معامله اختصاص داده شده است.
فسخ معامله باعث از بین رفتن اعتبار قولنامه دستی ملک نیز میشود. در اصطلاح قانون مدنی، به موارد فسخ معامله، خیار میگویند. خیارات شمارش شده در ماده 396 قانون مدنی، ده مورد هستند. هریک از این خیارات، شرایط مخصوص به خوشان را دارند. استناد به این خیارات در صورتی باعث ایجاد حق فسخ برای طرفین معامله میشود که شرایط تحقق آنها ایجاد شده باشد.
قولنامه، سند معتبر و قابل استنادی است که توافق میان طرفین معامله را به اثبات میرساند. تنظیم یک قولنامه مستحکم و استاندارد، اهمیت زیادی دارد زیرا تمام عبارتهایی که در آن نوشته میشوند دارای آثار قانونی هستند. افرادی میتوانند یک قولنامه مستحکم، معتبر و استاندارد را تنظیم کنند که با قواعد قانون مدنی آشنایی کامل دارند. تیم حقوقی رکلا در بخش تنظیم قرارداد ، انواع قولنامههای مربوط به املاک و مستغلات را مطابق با قانون مدنی و شرایط مورد توافق طرفین معامله به صورت اختصاصی تنظیم میکنند.
علاوه براین، طرفین معامله در هنگام امضای قولنامه باید با معانی اصطلاحات به کار رفته در آن آشنا باشند. برای رفع ابهامات و سوالاتی که در هنگام تنظیم قولنامه برای شما به وجود میآید، میتوانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید.
نمونه قولنامه خانه (نقدی)
امضای قولنامه خانه (نقدی) توسط خریدار و فروشنده، باعث تنظیم یک قولنامه دستی ملک میان آنها خواهد شد. برای دسترسی سریع به این قولنامه، اینجا بزنید.
قولنامه مغازه
با در دست داشتن این قولنامه میتوانید مغازه مورد نظر خود را بخرید یا بفروشید. برای دسترسی سریع به این قولنامه اینجا بزنید.
قولنامه باغ
امضای قولنامه باغ، موجب انتقال مالکیت باغ از فروشنده به خریدار میشود. برای تهیه سریع این نمونه قولنامه، روی تصویر زیر بزنید.