قولنامه یک قرارداد لازم الاجرا است که برای نقل و انتقال مالکیت اموال منقول و غیر منقول تنظیم میشود. این قرارداد میتواند به صورت رسمی یا غیر رسمی تنظیم شود. تنظیم اسناد رسمی در صلاحیت دفتر اسناد رسمی است. بنابراین، قولنامه رسمی در دفاتر اسناد رسمی تنظیم و توسط سردفتر یا دفتر یار امضا خواهد شد. قولنامه غیر رسمی نیز توسط طرفین معامله تنظیم و امضا خواهد شد. بنابراین نمونه قولنامه دستی زمین یک سند غیر رسمی است که توسط طرفین معامله تنظیم و امضا میشود. قولنامهای که به صورت غیر رسمی تنظیم شده نیز سند معتبر و محکمه پسندی است که توافق میان طرفین خریدار و فروشنده و نقل و انتقال مالکیت مال مورد معامله را به اثبات میرساند.
طرفین معامله در هنگام نوشتن این سند باید به نکات قانونی لازم توجه کنند زیرا عدم رعایت برخی شرایط قانونی باعث باطل و بیاثر شدن این سند و معامله میان خریدار و فروشنده خواهد شد. همچنین لازم است که تمام جزئیات و موضوعات مورد توافق طرفین معامله در این سند نوشته شود. در این نوشته قصد داریم که شرایط و آثار قانونی پیمان نامهای که برای نقل و انتقال مالکیت و به صورت غیر رسمی تنظیم شده است را بررسی کنیم.
پیش از پرداختن به ادامه مطلب، پیشنهاد میکنیم که برای آگاهی بیشتر در خصوص این سوال که؛ معنای قولنامه چیست ، حتما مقالهای که با این عنوان در مجله حقوقی منتشر شده است را مطالعه کنید زیرا قولنامه دستی زمین ، یکی از انواع قولنامه محسوب میشود.
بیع نام حقوقی موافقت نامهای است که میان طرفین معامله و در هنگام نقل و انتقال مالکیت یک مال منقول یا غیر منقول تنظیم و امضا میشود. پیماننامهای که به صورت غیر رسمی و توسط طرفین معامله تنظیم شده است از شرایط و ضوابط تنظیم و امضای قرارداد بیع تبعیت میکند. شرایط تنظیم و امضای بیع در مواد 338 الی 463 قانون مدنی مشخص شده است. بنابراین طرفین معامله باید قولنامه دستی خرید زمین را مطابق با شرایط و ضوابط مقرر در مواد 338 الی 463 قانون مدنی تنظیم و امضا کنند.
مفاد و شرایط اجرای فرم خام قولنامه دستی زمین نیز به وسیله توافق میان طرفین معامله مشخص میشود اما طرفین معامله در هنگام تنظیم و تکمیل این فرم نمیتوانند برخلاف قواعد آمره قانون مدنی با یکدیگر توافق کنند زیرا تمام شرایط و ضوابط آمره قانون مدنی، لازم الاجرا هستند و عدم رعایت آنها باعث باطل شدن پیمان نامه میان طرفین معامله میشود. طرفین معامله در هنگام تنظیم این سند میتوانند برخلاف شرایط و ضوابط تکمیلی بیع با یکدیگر توافق کنند زیرا شرایط و ضوابط تکمیلی بیع در صورتی لازم الاجرا هستند که طرفین معامله برخلاف آنها با یکدیگر به توافق نرسیده باشند.
متن قولنامه زمین به صورت دستی یک سند تَملیکی محسوب میشود. مهمترین اثر تنظیم و امضای سندهای تَملیکی، انتقال مالکیت است. به همین ترتیب، مهمترین اثر این سند نیز نقل و انتقال مالکیت زمین مورد معامله است. بنابراین، به محض تنظیم و امضای فرم قولنامه دستی زمین مالکیت به خریدار منتقل میشود.
از الزامات قانونی مهمی که به موجب امضای این سند برای انتقال دهنده ایجاد میشود، الزام او نسبت به تحویل زمین مورد معامله است. به همین دلیل، انتقال دهنده پس از تنظیم و امضای این سند، مطابق با شرایط و ضوابط مقرر در آن، باید زمین مورد معامله را به انتقال گیرنده تحویل بدهد.
الزام قانونی انتقال گیرنده نسبت به پرداخت بهای زمین مورد معامله نیز از الزامات مهمی است که به موجب امضای این سند برای او (انتقال گیرنده) ایجاد میشود. بنابراین، انتقال گیرنده باید بهای زمین مورد معامله را مطابق با تاریخ و شرایط مقرر در این سند، پرداخت کند.
پیمان نامهای که برای نقل و انتقال اراضی مورد معامله تنظیم میشود یک سند معتبر است که توافق میان انتقال دهنده و انتقال گیرنده را به اثبات میرساند. به همین دلیل تمام جزئیات و شرایط مورد توافق طرفین معامله باید در این سند نوشته شود. همچنین لازم است که طرفین معامله با نکات قانونی و طرز نوشتن قولنامه دستی زمین آشنایی داشته باشند. ناآشنایی طرفین معامله با طریقه نوشتن قولنامه دستی زمین باعث میشود آنها سند مستحکمی تنظیم نکنند. در ادامه مهمترین مواردی که باید در پیمان نامه مربوط به نقل و انتقال اراضی قید شود را بررسی میکنیم:
نمونه قولنامه زمین دستی پس از آنکه توسط طرفین معامله تنظیم و امضا شد، تبدیل به یک سند لازم الاجرا و غیر قابل انحلال میشود. طرفین معامله پس از امضای این سند باید به مفاد نوشته شده در آن پایبند باشند زیرا طرفین معامله پس از امضای این سند دیگر حق بر هم زدن معامله مربوط به نقل و انتقال مالکیت اراضی را ندارند. قانون گذار در برخی شرایط خاص برای جبران ضرر و زیانی که به طرفین معامله وارد شده به آنها حق فسخ این سند را داده است. فسخ به معنای منحل کردن یک سند لازم الاجرا توسط یکی از طرفین امضا کننده آن است.
در اصطلاح قانون مدنی به موارد قانونی انحلال سندهای لازم الاجرا، خیار گفته میشود. قانون گذار شرایط فسخ اسناد مربوط به نقل و انتقال مالکیت اموال منقول و غیر منقول را در ماده 396 قانون مدنی پیش بینی کرده است. اگر طرفین معامله بتوانند شرایط تحقق هر یک از این خیارات را به اثبات برسانند از حق فسخ نمونه قولنامه دستی زمین برخوردار میشوند. در ادامه شرایط تحقق و استناد به مهمترین خیارات مقرر در ماده مذکور را بررسی میکنیم:
منظور از مجلس، جلسهای است که طرفین معامله در آن حضور دارند و برای تعیین مفاد و شرایط اجرای متن قولنامه زمین دستی تشکیل شده است. طرفین معامله تا زمانی که در جلسه معامله حضور دارند و از یکدیگر جدا نشدهاند به استناد خیار مجلس میتوانند پیمان نامه مربوط به معامله اراضی را منحل کنند؛
عیب به معنای خرابی و نقصهای آشکار و پنهان اراضی مورد معامله است. انتقال گیرنده در صورتی به استناد خیار عیب از حق فسخ این سند برخوردار میشود که در هنگام امضای آن از خرابیها و نقصهای آشکار و پنهان زمین مورد معامله بیاطلاع باشد؛
غَبن به معنای ضرر و زیان در معامله است. شرط تحقق خیار غبن بیاطلاعی یکی از طرفین معامله یا هردوی آنها نسبت به قیمت واقعی اراضی فروخته شده است. انتقال دهنده یا انتقال گیرندهای که نسبت به بهای واقعی اراضی مورد معامله بیاطلاع باشد با استناد به خیار غَبن میتواند پیمان نامهای که برای نقل و انتقال مالکیت آنها تنظیم شده است را منحل کند.
این خیار در صورتی تحقق پیدا میکند که انتقال دهنده، اراضی مورد معامله را به انتقال گیرنده تحویل ندهد. انتقال دهنده در صورتی حق استناد به این خیار را پیدا میکند که انتقال دهنده، اراضی مورد معامله را به او تحویل نداده باشد و از طریق مراجع قانونی و قضایی نیز نتواند به آنها دسترسی پیدا کند.
تَدلیس به معنای فریب، نیرنگ و حیله است. انتقال گیرنده یا انتقال دهندهای که از طرف دیگر معامله فریب خورده است به استناد خیار تدلیس میتواند سند مربوط به نقل و انتقال مالکیت اراضی را فسخ کند.
رؤیت به معنای مشاهده کردن دقیق چیزی است. این خیار در صورتی تحقق پیدا میکند که انتقال گیرنده، اراضی فروخته شده را ندیده و آنها را براساس توصیفات و توضیحات ارائه شده از سوی انتقال دهنده معامله کرده باشد. اگر اراضی مورد معامله با اظهارات و توصیفات ارائه شده از سوی انتقال دهنده مطابقت نداشته باشند باعث به وجود امدن اختیار فسخ پیمان نامه مربوط به نقل و انتقال آنها به نفع انتقال گیرنده میشوند.
قانونگذار به طرفین سندهای لازم الاجرا اجازه داده است که این سندها را با توافق یکدیگر منحل کنند. اِقاله، یک اصطلاح قانونی و به معنای انحلال یک سند لازم الاجرا توسط طرفین امضا کننده آن است.
طرفین معامله با توافق یکدیگر میتوانند سند غیر رسمی که برای نقل و انتقال مالکیت اراضی تنظیم کردهاند را به وسیله اِقاله کردن آن، منحل کنند. در واقع آنها میتوانند قصد و اراده خودشان مبنی بر انحلال پیمان نامه مربوط به نقل و انتقال مالکیت زمین را به صورت شفاهی یا مکتوب اعلام کنند.
اگرچه این امکان وجود دارد که از شرایط تنظیم دستی قولنامه استفاده کنید اما باید به این مساله نیز دقت داشته باشید که محتوای قولنامه شما باید مطابق با قوانین باشد و عدم تطابق آن با قانون، موجب بی اعتباری و باطل شدن قولنامه خواهد شد. به همین دلیل لازم است که برای انجام این معامله، حتما با مشاوران حقوقی گفتگو کنید و از آنها مشاوره بگیرید تا ابعاد مختلف قولنامه شما بدون اشکال نوشته شود. برای این منظور به شما خدمات مشاوره حقوقی تلفنی را پیشنهاد میکنیم. با استفاده از این خدمات، میتوانید سوالات خود را از این متخصصان بپرسید.
علاوه بر این، پیشنهاد میکنیم که تنظیم قولنامه مورد نظر خود را نیز به مشاوران حقوقی و وکلای پایه یک دادگستری بسپارید. با استفاده از خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی ، این امکان برای شما فراهم میشود.
قرارداد فروش زمین مسکونی
با امضای این قرارداد، زمین مسکونی که در نظر دارید را خرید و فروش کنید.
قرارداد فروش زمین کشاورزی
این نمونه قرارداد برای ثبت معامله خرید و فروش زمین کشاورزی استفاده میشود.