قرارداد مشارکت حقوقی از قراردادهای تجاری است که مربوط به تشکیل شرکت سهامی عام میباشد. میزان استفاده از نمونه قرارداد مشارکت حقوقی بستگی به سطح توسعه و پیشرفت هر کشور دارد. همانطور که میدانیم برای اینکه کشوری بتواند ترقی و پیشرفت داشته باشد و بتواند پروژهها و کارهای بزرگی انجام دهد باید اول از همه بین افراد آن همکاری وجود داشته باشد و علاوه بر شرکتهای دولتی، شرکتهای خصوصی و حتی مردم هم باید در این زمینه همکاری داشته باشند و دست به دست هم بدهند. شاید بپرسید که چطور میتوان یک همچین همکاری را به وجود آورد؟
شرکت سهامی عام که یکی از شرکتهای اصلی در قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران است، کارهای بزرگی از قبیل راهاندازی بانک، موسسات مالی، کارخانجات (مانند مواد غذایی، سیمان، نساجی و…)، سدسازی، داروسازی، تولید صنایع (مانند کاشی، لاستیک و…)، تولید خودرو و… را انجام میدهد. اما چیزی که ذهن ما را به فکر فرو میبرد این است که راهاندازی این کارها سرمایه زیادی میخواهد، چطور این سرمایه عظیم میتواند تأمین شود و شاید فکر کنید که حتماً باید اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی ثروتمندی این مشارکت نامه حقوقی را در دست بگیرند. اما این کار خیلی هم سخت و دشوار نیست، ما به شما میگوئیم که چطور میتوان یک شرکت سهامی عام تشکیل داد و همچنین یک مشارکت نامه حقوقی را به انجام رسانید.
برای تشکیل شرکت سهامی عام، علاوه بر سرمایه شرکتها و افراد سرمایه گذار، میتوانیم از سرمایههای اندک مردم استفاده کنیم و آنها را هم در انجام اینکار سهیم کنیم.
دقت داشته باشید که همه اشخاص به غیر از خارجیان میتواند شرکت سهامی عام تشکیل دهند و یکی از طرفین نمونه قرارداد مشارکت حقوقی باشند.
دسته اول سرمایه گذارانی هستند که خودشان اول از همه پیش قدم شدند و تصمیم گرفتند شرکتی را تشکیل دهند و مقداری از سرمایه شرکت را تأمین کردند و قانون اداره شرکت را هم نوشتند (اساسنامه شرکت) که به این دسته از سرمایه گذاران، مؤسسین میگوییم. اما مؤسسین فقط بخشی از سرمایه شرکت را تأمین میکنند و بخش دیگر آن باید به روش دیگری تأمین شود. به همین خاطر مؤسسین از مردم دعوت میکنند که سرمایه خود را به آنها بدهند و در برابرش از شرکت سهم داشته باشند و به نوعی سهامدار آن شرکت بشوند.
دسته دوم مردم هستند که به بانک مراجعه میکنند (به بانکی که از قبل، موسسین آن را اعلام کردند) و ورقه تعهد سهم را پر و امضا میکنند و پول خود را به بانک تحویل میدهند که به این دسته، پذیره نویسان میگوییم. زمانی که مردم این ورقه تعهد سهم را امضا میکنند، یعنی اساسنامه شرکت (همان قانون شرکت) را پذیرفتهاند که در اینجا قبول اساسنامه و امضای پذیره نویس به معنای امضای نمونه قرارداد مشارکت حقوقی است.
نمونه قرارداد شراکت حقوقی توسط مؤسسین تنظیم میشود، در اینجا نمونه قرارداد مشارکت حقوقی به معنای یک فرم قراردادی نیست بلکه اساسنامهای که مؤسسین در ابتدا تنظیم کردند به معنای تنظیم شرایط قرارداد مشارکت حقوقی است و پذیرهنویسان زمانی که با دعوت مؤسسین و به دنبال انتشار اعلامیه پذیره نویسی به بانک مراجعه میکنند میتوانند اساسنامه را مطالعه کنند و زمانی که برگه تعهد سهم را امضا میکنند یعنی شرایط اساسنامه یا به اصطلاح شراکت نامه حقوقی را پذیرفتند و یک نمونه قرارداد شراکت حقوقی را امضا کردند که این امضا به معنی پذیرش مشارکت حقوقی است.
چون شرکتهای سهامی عام از قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران تبعیت میکنند و یک سری قوانین مخصوص به خود را دارند، پس لازم است برای آگاهی از شرایط قرارداد مشارکت حقوقی به قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنیم. که ما در زیر برای شما شرایط تشکیل شرکت سهامی عام و نمونه قرارداد مشارکت حقوقی را توضیح خواهیم داد.
در نمونه قرارداد مشارکت حقوقی ، هم مؤسسین و هم پذیره نویسان میتوانند شخص حقیقی (مانند مردم) یا شخص حقوقی (مانند شرکت) باشند.
شرایطی که برای تشکیل شرکت سهامی عام (مشارکت حقوقی) وجود دارد یک سری وظایف را برای مؤسسین (اشخاصی که برای این کار پیش قدم شدند) و یک سری وظایف را برای پذیره نویسان (مردم) در نظر دارد و علاوه بر این، شرایط کلی را هم بیان میکند.
مؤسسین باید اظهارنامه تنظیم کنند و زیر آن را امضا کنند و تاریخ بزنند. اظهارنامه همان شناسنامه شرکت است و مشخصات شرکت را بیان میکند، مشخصاتی مانند: نام شرکت، هویت کامل و اقامتگاه مؤسسین، موضوع شرکت، مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن و… (ماده 7 لایحه قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347)
موسسسین باید طرح اساسنامه شرکت را تنظیم کنند و زیر آن را همراه با ذکر تاریخ امضا کنند. طرح اساسنامه، قانون اداره شرکت است و مطالبی از این قبیل را بیان میکند:
نام شرکت، موضوع شرکت، مدت شرکت، مرکز اصلی شرکت، مبلغ سرمایه شرکت، تعداد سهام با نام و بی نام و سهام ممتازه، تعیین مبلغ هر سهم، شرایط ترتیب افزایش و کاهش سرمایه شرکت، تعیین وظایف و محدوده اختیار مدیران و… (ماده 8 لایحه قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347)
مؤسسین باید طرح اعلامیه پذیره نویسی را تنظیم کنند این طرح شامل مواردی مانند: نام شرکت، موضوع شرکت، مدت شرکت، چگونه تخصیص دادن سهام به پذیره نویسان، مشخص نمودن حداقل سهامی که پذیره نویس در زمان پذیره نویسی باید تعهد کند و مقدار مبلغی که باید آن زمان به صورت نقدی پرداخت کند و… (ماده 9 لایحه قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347)
نکته: تمامی این اوراق حکم نمونه قرارداد مشارکت حقوقی را دارد و باید به بانک مورد نظر تحویل داده شود تا پذیره نویس بتواند با مراجعه به آن بانک و مطالعه اوراق، آگاهی کامل نسبت به شرکت داشته باشد. زمانی که پذیره نویس ورقه تعهد سهم را امضا میکند انگار به تمامی مفاد قرارداد مشارکت حقوقی آگاهی دارد و آن را امضا و قبول میکند.
مؤسسین باید تعهد کنند که حداقل 20 درصد از سرمایه شرکت را خودشان پرداخت میکنند و همان اول باید 35 در صد از آن 20 درصد را پرداخت کنند. این پرداخت باید به یک بانک و به عنوان حساب «شرکت در شرف تأسیس» سپرده شود و گواهی این پرداخت را از بانک بگیرند.
نکته: مؤسسین علاوه بر پرداخت وجه نقد به عنوان سرمایه نقدی، میتوانند سرمایه غیر نقدی هم برای تشکیل شرکت سهامی عام بیاورند فقط باید یا خود آن سرمایه غیرنقد یا اگر امکانپذیر نیست سند مالکیت آن را نزد بانک مورد نظر بسپارند و از بانک گواهی بگیرند.
مؤسسین باید ورقهای بالا (اظهار نامه، طرح اساسنامه شرکت، طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام و گواهی بانک) را در صورتی که شرکت در تهران باشد به اداره ثبت شرکتها ببرند و در صورتی که در شهرستان باشد به دایره ثبت شرکتها ببرند و در جاهایی که دایره ثبت شرکتها ندارند به اداره ثبت اسناد و املاک محل تحویل دهند و از آن رسید بگیرند و بعد از اینکه این مرجع اجازه انتشار اعلامیه را داد، از این به بعد میتوانند اعلامیه پذیره نویسی را اعلام و منتشرکنند. در این اعلامیه از مردم دعوت میشود که به قراردادی که در ابتدا بین مؤسسین تنظیم شده است بپیوندند و به نوعی دعوت به قرارداد مشارکت حقوقی است و میتوان آن را یکی از ارکان نمونه قرارداد مشارکت حقوقی به شمار آورد.
مؤسسین باید اعلامیه پذیره نویسی را در روزنامه منتشر کنند و علاوه بر روزنامه باید آگهی را در بانک مربوطه (بانکی که مردم باید برای خرید سهم به آن مراجعه کنند) در معرض دید قرار دهند تا علاقهمندان به خرید سهم، از آن اطلاع پیدا کنند.
مؤسسین باید بعد از اینکه مهلت پذیره نویسی تمام شد، حداکثر تا یک ماه به تعهدات پذیره نویسان رسیدگی کنند و مطمئن شود که تمام سرمایه مورد نیاز برای تشکیل شرکت سهامی عام تعهد شده است و حداقل 35 در صد آن پرداخت شده است و بعد از اینکه این مورد را برررسی کرد باید مجمع عمومی مؤسس را دعوت کنند.
نکته: مجمع عمومی مؤسس اولین جلسهای است که برای تشکیل شرکت سهامی عام با حضور مؤسسین و پذیرهنویسان تشکیل میشود و در این جلسه، هم در مورد اساسنامه شرکت صحبت میشود و هم اولین مدیران و بازرسان شرکت انتخاب میشوند. بعد از اینکه مدیران و بازرسان شرکت سمت خود را به صورت کتبی قبول کردند از این به بعد شرکت سهامی عام تشکیل شده محسوب میشود و اساسنامه شرکت و صورت جلسه مجمع مؤسس و اعلامیه قبول مدیران و بازرسان، باید برای ثبت به مرجع ثبت شرکتها تحویل داده شود.
از این به بعد تصمیمات شرکت در مجمع عمومی سالانه گرفته میشود و تصمیمات با اکثریت آرا خواهد بود و برای دعوت صاحبان سهام به جلسه مجمع عمومی و هر اطلاعیهای که سهامداران باید از آن با خبر شوند باید 2 روزنامه در نظر گرفت و این کار را انجام داد که یک روزنامه توسط مجمع عمومی مؤسس و یک روزنامه توسط وزارت اطلاعات و جهانگردی مشخص میشود.
مؤسسان نمیتوانند تا زمانیکه 50 درصد قیمت اسمی سهام پرداخت نشده است برای پذیره نویسان یا همان سهامداران، سهام بینام یا گواهی موقتی بینام صادر کنند.
پذیره نویسان بعد از اینکه به بانک مراجعه کردند باید جاهای خالی ورقه تعهد سهم را به درستی پر و امضا کنند این ورقه شامل مواردی مثل نام شرکت، موضوع شرکت، مدت شرکت، نام و مشخصات و آدرس پذیره نویس و… است. (ماده 13 قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت1347)
پذیره نویسان نمیتوانند سرمایه غیر نقدی بیاورند و تمام سرمایه آنها باید یه صورت نقدی باشد اما میتوانند برای پرداخت وجه سهام، مقداری از آن وجه را بعداً و طبق شرایط اساسنامه پرداخت کنند.
نکته: پذیره نویسی فقط در شرکت سهامی عام اتفاق میافتد و مجوز پذیره نویسی را اداره ثبت شرکتها و سازمان بورس و اوراق بهادار صادر میکند.
پذیره نویس باید مبلغ پرداخت نشده سهم را طبق ترتیباتی که برای آن در نظر گرفته شده است و به موقع پرداخت کند.
پذیره نویس باید طبق اعلانی که شرکت برای تبدیل سهام بینام به سهام با نام یا برعکس، تبدیل سهام با نام به سهام بینام کرده است و طی مدتی که در نظر گرفته شده است سهام خود را تبدیل کند وگرنه طبق مقررات برای آن سهام، تصمیم گرفته میشود.
ورقه تعهد سهم که به منزله پذیرش نمونه قرارداد مشارکت حقوقی است در دو نسخه تنظیم میشود و با قید تاریخ توسط پذیره نویس یا نماینده قانونی او امضا میشود و یک نسخه در بانک نگهداری میشود و نسخه دیگر که همراه با رسید وجه و مهر و امضای بانک است به پذیره نویس تحویل داده میشود.
نکتهای را که باید توجه داشته باشید این است که شرکت سهامی عام جزء اشخاص حقوقی محسوب میشود و مالیاتی که به این شرکت تعلق میگیرد طبق فصل پنجم قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 3/12/66 و همچنین اصلاحات بعدی است.
بعد از اینکه مدت شرکت به پایان رسید یا کاری که شرکت برای انجام آن تشکیل شده است انجام شد، این شراکت حقوقی هم به پایان میرسد اما یک زمانی پایان زودرس اتفاق میافتد و آن زمانی است که یا انجام کاری که شرکت برای آن تشکیل شده است غیرممکن میباشد یا شرکت ورشکسته میشود یا در صورتی که مجمع عمومی تصمیم به انحلال گرفته باشد.
یک مسألهای که باید به آن توجه شود این است که مجمع بعد از تسلیم اظهارنامه باید طی 6 ماه شرکت را به ثبت برساند اگر این کار را انجام نداد هر یک از مؤسسین و پذیره نویسان میتوانند درخواست گواهینامه عدم ثبت شرکت را داشته باشند.
با توجه به توضیحات بالا متوجه شدید که منظور از نمونه قرارداد مشارکت حقوقی و یا مشارکت نامه حقوقی همان تشکیل شرکت سهامی عام است که بین مؤسسین و مردم و برای شرکت در سرمایهگذاری و کارهای بزرگ شکل میگیرد.
تیم حقوقی رکلا قراردادهای مشارکت را تنظیم کرده است. شما میتوانید این نمونه قراردادها را در بانک قراردادهای رکلا جست و جو کنید. همچنین این امکان را خواهید داشت که با ثبت درخواست در لینک تنظیم قرارداد ، مسئولیت نوشتن متن قرارداد خود را به مشاوران و وکلای تیم حقوقی رکلا بسپارید.
سرویس خدمات مشاوره حقوقی تلفنی نیز، از دیگر خدماتی است که میتوانید با ثبت درخواست خود، به سهولت از آن بهره ببرید.
قرارداد مشارکت مدنی (شراکت نامه)
نمونه قرارداد مشارکت مدنی را میتوانید از اینجا بگیرید. روی تصویر بزنید.