بازرس اداره کار کیست؟ +وظایف بازرسان اداره کار و شرایط تخلف آن‌ها
بازرس اداره کار و به طور کلی عملیات بازرسی که توسط اداره کار صورت می‌گیرد، نفع کارگران و کارفرمایان و همچنین صلاح عموم کارپذیران فعال در جامعه را در برمی‌گیرد. بازرسی موثر و کارآمد بر فرآیند استخدام شدن نیروی کار انسانی، یکی از موارد ضروری برای دست یابی به توسعه و برخورداری از یک نظام اقتصادی موفق است. نهاد بازرسی کار یک تشکیلات ضروری با جهت گیری اجتماعی است که تاسیس آن به قرن نوزدهم میلادی برمی‌گردد. به عبارت دیگر می‌توان گفت که این نهاد، نشأت گرفته از انقلاب صنعتی و تحولات اجتماعی بعد از آن است. در اساسنامه سازمان بین المللی کار (ILO) از تمام کشورهای عضو خواسته شده است که نسبت به برقراری نظام بازرسی کار اقدام کنند.
توصیه نامه خدمات بهداشتی، توصیه نامه بازرسی کار، مقاوله نامه بازرسی کار و توصیه نامه‌های مرتبط با آن از جمله اسناد بین الملی هستند که اصول بازرسی کار را مشخص می‌کنند. همچنین بازرسی اداره کار یکی از تشکیلات پذیرفته شده در قانون کار کشور ما نیز است. وظایف و نقش بازرس اداره کار در قانون کار بسیار متنوع است و موارد مختلفی را در برمی‌گیرد.
در این مقاله با حدود صلاحیت و وظایف بازرس اداره کار آشنا می‌شویم.
بازرس اداره کار کیست؟
قانون کار، یکی از مهمترین قوانینی است که وظایف و مسئولیت‌های کارفرمایان را مشخص می‌کند. قانونگذار، چگونگی نظارت بر فعالیت کارفرمایان را نیز در قانون کار مشخص کرده است.
در اصطلاح قانون کار، به مکانی که کارگر، وظایف شغلی خودش را در آنجا انجام می‌دهد، کارگاه گفته می‌شود. لحاظ کردن و رعایت اصول ایمنی، فنی و بهداشتی در کارگاه یکی از وظایفی است که بر عهده کارفرمایان گذاشته می‌شود. نحوه نظارت بر کارگاه‌ها نیز در قانون کار مشخص شده است.
بازرس به شخصی می‌گویند که نظارت بر اجرای ضوابط و مقررات قانون کار و همچنین سایر آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های مرتبط با آن، به او سپرده می‌شود.
بررسی چند ماده قانونی مرتبط
قانونگذار، فصل چهارم قانون کار را به حفاظت فنی و بهداشت کار اختصاص داده است. در مبحث دوم این فصل نیز که از نهاد بازرسی کار محسوب می‌شود، به صورت کلی می‌توان گفت که ایفای نظارت و کنترل بر محیط‌های کاری، وظیفه و مسئولیتی است که بر عهده دولت قرار می‌گیرد. شخصی که از سوی اداره کار به عنوان بازرس کار استخدام می شود نیز نماینده دولت محسوب خواهد شد و باید وظایف و مسئولیت‌هایی که در قانون کار و آیین نامه‌های مرتبط با آن برای او تعریف شده است را انجام بدهد.
همچنین با توجه به ماده 95 قانون کار، فردی می‌تواند در سمت بازرسی کار اشتغال داشته باشد که دوره‌های آموزش نظری و علمی را در بدو استخدام گذرانده باشد. مطابق با تبصره این ماده، شرایط استخدام بازرسان باید به گونه‌ای تعیین شده باشد که ثبات و استقلال شغلی آن‌ها را تامین کند.
علاوه بر قانون کار در آیین نامه چگونگی بازرسی کار موضوع تبصره ماده 99 قانون کار نیز وظایف و حدود صلاحیت بازرسان اداره کار مشخص شده است.
نظارت از سوی بازرس اداره کار چه مزایای را به همراه دارد؟
ارتباط و همکاری میان بازرسان، کارفرمایان و کارگران می‌تواند تاثیر قابل توجهی در تصویب قوانین مرتبط با حفاظت کار و اجرای این قوانین در کارگاه‌ها داشته باشد. همچنین این نهاد می‌تواند باعث بررسی دقیق‌تر مشکلات کارگران و ارائه راهکارهای مناسبی در این زمینه شود. از سوی دیگر، اعمال نظارت بر کارفرمایان باعث می‌شود تا آن‌ها وظایف و مسئولیت‌های خودشان را به صورت کامل و با دقت بیشتری انجام بدهند.
به صورت کلی می‌توان گفت، هدف اصلی از اعمال نظارت بر محیط کار، مطمئن شدن از رفع مشکلاتی است که در اثر عدم رعایت اصول حفاظتی و بهداشتی در کارگاه برای کارگران به وجود می‌آید. دست یابی به این هدف زمانی ممکن می‌شود که نمایندگان کارگران و همچنین کارفرمایان با بازرسان اداره کار همکاری کنند.
همچنین، امروزه موضوع پیشگیری از حوادث کاری و نظارت بر اجرای بی کم و کاست آیین نامه‌های فنی و بهداشتی، یکی از اهداف نهایی نظارت بر محیط‌های کاری است. دست یابی به این هدف نیز نتایج مثبتی مانند کاهش هزینه فزاینده ناشی از حوادث کاری، حفظ نیروی کار، افزایش قدرت تولید و بهبود کیفیت و همچنین افزایش امنیت شغلی کارگران را به همراه خواهد داشت.
آیا گزارش بازرس اداره کار می‌تواند به منزله گزارش ضابط دادگستری باشد؟
ضابط دادگستری به فردی گفته می‌شود که براساس دستورات دادستان و تحت نظارت او فعالیت می‌کند. کشف جرم، تعقیب متهم، بازداشت متهم و ارائه گزارش مبنی بر وقوع جرم، از جمله اموری هستند که ضابط دادگستری می‌تواند در حدود قانون انجام بدهد.
با توجه به ماده 101 قانون کار، گزارشی که بازرس در حدود وظایف و اختیارت خود ارائه می‌دهد، در حکم گزاش ضابطین دادگستری است.
همچنین مطابق با تبصره این ماده، ناظران اداره کار می‌توانند به عنوان کارشناس و مطلع در جلسات حل اختلاف شرکت کنند. منظور از جلسات حل اختلاف، جلساتی است که در هیات تشخیص در اداره کار و هیات حل اختلاف اداره کار برای رسیدگی به اختلافات میان کارگر و کارفرما تشکیل می‌شود.
همچنین مطابق با ماده 104 این قانون، اگر کارفرما یا شخص دیگری مانع از ورود ناظر اداره کار به کارگاه شود، به پرداخت جریمه نقدی از 100 تا 300 برابر حداقل مزد روزانه کارگر و در صورت تکرار نیز به 91 الی 121 روز حبس محکوم می‌شود. کارفرمایی که مانع از انجام وظایف ناظر اداره کار شده یا آنکه مدارک و اطلاعات لازم را به او نداده است نیز به این مجازات محکوم خواهد شد.
بررسی حدود اختیارات بازرس اداره کار
قانونگذار، حدود اختیارات و صلاحیت بازرسان را در ماده 98 قانون کار مشخص کرده است. در ادامه، حدود اختیاراتی که در این ماده برای ناظران اداره کار در نظر گرفته شده است را بررسی می‌کنیم:
- ورود به موسسات و کارگاه‌های مشمول قانون کار در هر ساعت از شبانه روز و بدون اطلاع قبلی؛
- مراجعه به دفاتر و مدارک موسسه یا کارگاه؛
- گرفتن رونوشت از دفاتر و مدارک موجود در موسسه یا کارگاه.
نکته: ناظران اداره کار در صورتی می‌توانند به کارگاه‌های خانوادگی وارد شوند که از دادستان محل به صورت کتبی اجازه گرفته باشد.
لازم به ذکر است که مطابق با ماده 102، ناظران اداره کار نمی‌توانند کارگاهی را بازرسی کنند که خودشان یا یکی از بستگان نسبی یا سببی آن‌ها به صورت مستقیم در آن کارگاه ذی نفع است.
وظایف بازرس کار چیست؟
قانونگذار، وظایف بازرس اداره کار را نیز در قانون کار مشخص کرده است. با توجه به ماده 98 این قانون، وظایف بازرس اداره کار عبارت است از:
- یکی از مهمترین وظایف بازرسان اداره کار ، اعمال نظارت بر اجرای مقررات ناظر به شرایط کار و به ویژه مقررات حمایتی است که برای کارهای سخت و زیان آور، مدت کار، دستمزد، رفاه کارگران، اشتغال زنان و نحوه به کارگیری و شرایط کار برای نوجوانان پیش بینی شده است؛
- نظارت بر اجرای صحیح و بی کم و کاست مقررات قانون کار و همچنین، سایر آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های فنی؛
- ارائه آموزش‌های لازم در خصوص مسائل مربوط به حفاظت فنی؛
- ارائه راهنمایی‌های لازم به کارگران، کارفرمایان و تمام افرادی که در معرض صدمات و ضایعات ناشی از حوادث و خطرات کاری قرار می‌گیرند؛
- انجام بررسی‌ها و تحقیقات لازم در خصوص اشکالات ناشی از اجرای مقررات حفاظت فنی؛
- تهیه پیشنهاد لازم در خصوص اصلاح آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های فنی مطابق با تکنولوژی روز؛
- رسیدگی به حوادث ناشی از کار که در کارگاه مشمول قانون کار رخ داده است.
نکاتی که باید بدانید!
قرارداد کار باعث مشخص شدن حدود وظایف و مسئولیت‌های کارفرما و کارگر می‌شود. همچنین، این قرارداد سندی است که رابطه استخدامی میان کارفرما و کارگر را به اثبات می‌رساند. این توافق نامه باید با توجه به موضوعات مورد توافق کارفرما و کارگر و براساس ضوابط و مقررات قانون کار تنظیم شود. نوشتن قرارداد در حوزه تخصص افرادی است که با قانون کار و سایر قوانین مرتبط با آن آشنایی کامل دارند.
خدمات تنظیم قرارداد تیم حقوقی رکلا به شما این امکان را می‌دهد که قرارداد کار را مطابق با قانون کار و توسط کارشناسان حقوق کار تنظیم کنید.
همچنین برای آشنایی با ضوابط و مقررات قانون کار می‌توانید با کارشناسان حقوق کار در بخش خدمات مشاوره حقوقی تلفنی در تماس باشید.
قرارداد کار موقت
قرارداد کار مطابق با قانون کار را با زدن روی تصویر دریافت کنید.
