شیوه اجرای حکم، نحوه اعتراض به رای و وظایف شورای حل اختلاف اداره کار

قانون کار در واقع مهمترین و اصلی‌ترین قانون مدونی است که قانونگذار در خصوص سامان دهی به روابط میان کارگران و کارفرمایان تصویب کرده است. این قانون از قوانین آمره و لازم الاجرا است. یعنی کارگر و کارفرما حق تخلف از مقررات آن را دارند. مطابق با آنچه که در ماده 7 قانون کار آمده است، کارفرما و کارگری که قصد همکاری با یکدیگر را دارند باید میان خودشان یک قرارداد کتبی یا شفاهی، به نام قرارداد کار تنظیم کنند. امضای قرارداد کار باعث می‌شود که رابطه استخدامی میان کارفرما و کارگر تحت شمول حمایت و مقررات قانون کار قرار بگیرد. اختلافات میان کارفرما و کارگر نیز باید مطابق با شرایط، و تشریفات قانون کار و در نزد مراکز حل اختلاف مستقر در اداره کار حل و فصل شوند. شورای حل اختلاف اداره کار یکی از مراکز حل اختلاف مستقر در اداره کار است.

در اصطلاح قانون کار به این شورا، هیات حل اختلاف اداره کار گفته می‌شود. این شورا مسئولیت رسیدگی به اختلافات ناشی از روابط کاری را بر عهده دارد و برای رسیدگی به این موضوع به صورت قانونی صلاحیت خواهد داشت. قانونگذار، شرایط و تشریفات خاصی را برای تشکیل جلسات این شورا و نحوه انتخاب اعضای آن پیش بینی کرده است که در ادامه این مقاله با این شرایط و تشریفات آشنا می‌شویم.

اگر در خصوص انواع قرارداد استخدام مشکلاتی دارید، می‌توانید به مراکز رسیدگی کننده به این اختلافات مراجعه کنید.

آیا شورای حل اختلاف اداره کار یک نهاد تجدید نظر است؟

هیات تشخیص اداره کار از دیگر نهاد حل اختلاف مستقر در اداره کار است که مسئولیت رسیدگی بدوی (ابتدایی) به اختلافات میان کارفرما و کارپذیر را بر عهده دارد. به عبارت دیگر، هیات تشخیص اولین نهادی است که کارفرما و کارگر می‌توانند برای حل و فصل اختلافات حقوقی خودشان به آن مراجعه کنند. رای یا حکمی که هیات تشخیص در خصوص حل و فصل اختلافات ناشی از روابط کاری میان کارگر و کارفرما صادر می‌کند، به مدت 15 روز از تاریخ ابلاغ آن، قابل اعتراض و تجدید نظر خواهی خواهد بود. شورای حل اختلاف اداره کار در واقع نهاد اعتراض و تجدید نظر خواهی از رای یا حکمی است که هیات تشخیص صادر می‌کند. به عبارت دیگر اگر کارگر یا کارفرما قصد اعتراض و تجدید نظر خواهی نسبت به رای صادره از هیئت تشخیص را داشته باشند، باید به شورای حل اختلاف مستقر در اداره کار مراجعه کنند.

وظایف شورای حل اختلاف اداره کار چیست؟

قانونگذار در قانون کار، مراکز حل اختلاف میان کارگر و کارفرما و همچنین محدوده صلاحیت آن‌ها را مشخص کرده است. بنابراین می‌توان گفت، وظایف شورای حل اختلاف اداره کار در واقع، همان صلاحیت‌هایی است که قانونگذار برای آن در نظر می‌گیرد. علاوه بر قانون کار در آیین نامه رسیدگی و چگونگی تشکیل جلسات هیات‌های تشخیص و حل اختلاف نیز وظایف این شورا تعیین شده است. مطابق با قانون کار و آیین نامه فوق الذکر، وظایف شورای حل اختلاف اداره کار عبارت است از:

1. همانگونه که گفتیم، طرفین اختلاف، 15 روز مهلت دارند که نسبت به رای صادره از هیات تشخیص، اعتراض و تجدید نظر خواهی کنند. بنابراین، اولین و مهمترین وظیفه این شورا، رسیدگی دوباره به رای صادره از هیئت تشخیص است که نسبت به آن اعتراض و تجدید نظرخواهی می‌شود؛
2. همچنین قانونگذار، رسیدگی بدوی (ابتدایی) به اختلافات ناشی از طرح طبقه بندی مشاغل را در صلاحیت این شورا قرار داده است. به عبارت دیگر می‌توان گفت که اختلافات ناشی از طرح طبقه بندی مشاغل باید مستقیما در این شورا مطرح شوند؛
3. رسیدگی بدوی (ابتدایی) به تقاضای بیمه شده بیکار در خصوص داشتن دلیل موجه برای عدم اعلام بیکاری به اداره کار، رفاه و امور اجتماعی در مدت تعیین شده نیز از دیگر مواردی است که در حوزه وظایف و صلاحیت شورای حل اختلاف وزارت کار قرار می‌گیرد.

بنابراین، می‌توان گفت که شورای حل اختلاف وزارت کار نهاد تجدید نظر خواهی نسبت به رای صادره از هیئت تشخیص است. مگر در صورتی که قانونگذار، وظیفه و مسئولیت رسیدگی بدوی به اختلافات را بر عهده این شورا قرار داده باشد.

بررسی اعضا و محل استقرار شورای حل اختلاف اداره کار

محل استقرار این شورا، اداره کار، رفاه و امور اجتماعی واقع در مرکز استان و شهرستان‌ها است. تعداد شوراهایی که در هر شهرستان تشکیل می‌شوند به تشخیص و صلاحدید وزارت کار، رفاه و امور اجتماعی بستگی دارد. بنابراین ممکن است که در یک شهرستان، چندین شورای حل اختلاف تشکیل شده باشد.

قانونگذار در ماده 160 قانون کار از اعضای این شورا صحبت می‌کند. با توجه به ماده فوق الذکر، شورای حل اختلاف اداره کار از نه عضو تشکیل می‌شود که عبارتند از:

1. سه نفر از نمایندگان دولت، شامل مدیر کل اداره کار و امور اجتماعی استان یا نماینده او، فرماندار شهرستان یا نماینده او و رئیس کل دادگستری یا نماینده او؛
2. نمایندگان کارگران که تعداد آن‌ها سه نفر است و توسط کانون هماهنگی شورای اسلامی کار استان یا کانون‌های انجمن‌های صنفی کارگران یا مجمع نمایندگان کارگران واحدهای منطقه، انتخاب شده‌اند؛
3. سه نفر به نمایندگی از کارفرمایان که توسط مدیران واحدهای منطقه انتخاب می‌شوند.

برای تشکیل جلسات این شورا از تمام اعضای آن دعوت به عمل می‌آید. جلسات این شورا در صورتی رسمیت پیدا خواهند کرد که 7 عضو از 9 عضو آن حاضر باشند. همچنین، ریاست جلسات این شورا را مدیر کل اداره کار، رفاه و امور اجتماعی استان بر عهده می‌گیرد. معمولاً، جلسات این شورا را در ساعات غیر اداری برگزار می‌کنند اما احتمال دارد که در ساعات اداری نیز برگزار شوند.

تشریفات صدور رای در شورای حل اختلاف وزارت کار

همانگونه که گفتیم، جلسات این شورا در صورتی رسمیت پیدا می‌کنند که حداقل 7 عضو از نه عضو آن حاضر باشند. بنابراین:

1. در صورتی که جلسات این شورا با حضور 9 عضو تشکیل شده باشد، برای صدور رای به آرای 5 عضو نیاز است؛
2. اگر جلسه این شورا با حضور 7 نفر رسمیت پیدا کرده باشد به رأی چهار نفر نیاز داریم؛
3. در صورتی که 8 عضو در جلسه این شورا حاضر شوند و آرای مخالف و موافق نیز برابر باشند، رای گروهی معتبر است که مدیر کل اداره کار، رفاه و امور اجتماعی در آن حضور دارد.

استفاده از نظرات مشورتی و واحد بازرسی

همچنین، اعضای این شورا برای صدور رای می‌توانند از نظرات مشورتی شورای اسلامی واحدهای تولید، کشاورزی، صنعتی و خدماتی نیز استفاده کنند. استفاده از نظرات مشورتی باعث بیشتر شدن دقت آرای صادره از این شورا می‌شود.

علاوه بر این، شورای حل اختلاف می‌تواند پرونده‌ای که از سوی کارگر یا کارفرما مطرح شده است را برای انجام تحقیقات بیشتر به واحد بازرسی کار ارجاع دهد. باید به این نکته مهم توجه داشته باشیم که این نهاد تنها یک ماه فرصت دارد تا در خصوص حل و فصل اختلاف میان کارفرما و کارگر رای صادر کند. نحوه اجرای حکم شورای حل اختلاف اداره کار نیز اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

بررسی تشریفات نحوه اعتراض به رای شورای حل اختلاف اداره کار

رای یا حکمی که از سوی شورای حل اختلاف صادر می‌شود، یک رای لازم الاجرا است. اما اداره کار از صلاحیت لازم برای اجرای حکم شورای حل اختلاف اداره کار برخوردار نیست. بنابراین می‌توان گفت که اجرای حکم شورای حل اختلاف اداره کار در صلاحیت اجرای احکام دادگستری خواهد بود.

قانونگذار در قانون کار درباره شرایط و نحوه اعتراض به رای شورای حل اختلاف اداره کار صحبت نکرده است. از سوی دیگر با توجه به آنچه که در قانون دیوان عدالت اداری آمده است، شعب این دیوان از صلاحیت لازم برای رسیدگی به اعتراضات وارده نسبت به رای شورای حل اختلاف برخوردار هستند. نکته مهمی که در خصوص نحوه اعتراض به رای شورای حل اختلاف اداره کار باید به آن توجه داشته باشیم این است که اعتراض به رای صادره از این شورا باعث متوقف شدن اجرای آن نمی‌شود. بنابراین، اگر کارگر یا کارفرما قصد جلوگیری از اجرای آرای شورای حل اختلاف را داشته باشند باید در این باره دادخواست مستقلی را تنظیم و به دیوان عدالت اداری تقدیم کنند.

نکات حقوقی کاربردی!

قرارداد کار ، سندی است که بر رابطه استخدامی میان کارفرما و کارگر و همچنین نوع و شرایط همکاری آن‌ها با یکدیگر دلالت می‌کند. به همین دلیل، تنظیم دقیق، کامل و همه جانبه قرارداد کار بسیار دارای اهمیت است زیرا چنین قراردادی مانع از بروز اختلاف میان طرفین و اتلاف وقت و هزینه آن‌ها می‌شود. همچنین، لازم است که این قرارداد مطابق با شرایط و مقررات قانون کار تنظیم شده باشد. بهتر است که تنظیم قرارداد کار به فردی سپرده شود که با نظام و اصول حاکم بر حقوق کار ایران آشنایی دارد.

شما برای تنظیم اختصاصی قرارداد کار می‌توانید از خدماتی که وکلا و کارشناسان حقوقی ما در بخش خدمات تنظیم قرارداد و خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به شما اراده می‌دهند، استفاده کنید.