هبه نامه خانه یکی از انواع قرارداد هبه محسوب میشود که موضوع آن، به صورت اختصاصی درباره واگذاری یک خانه میان اشخاص، با استفاده از توافق هبه است. در این قرارداد یک خانه از طرف مالک، به شخص دیگری بخشیده میشود. یعنی اینکه مالکیت آن خانه به شخص دیگر تملیک خواهد شد. این شیوه از انتقال مالکیت، شرایط خاصی دارد که نمونه فرم هبه نامه خانه را از قراردادهای دیگر متمایز میکند. بدون شک، شما میتوانید برای انتقال و واگذاری خانه و منزل خود از قراردادهای دیگری بهره ببرید اما نکته مهم این است که چه چیزی باعث میشود که یک قرارداد را به قرارداد دیگر ترجیح دهید.
سوال اصلی این است که چه زمانی باید از هبه نامه استفاده شود؟ و چه زمانی مناسبتر است که انتقال و واگذاری خانه به واسطه قراردادهای دیگر باشد. در این مطلب سعی میکنیم که به تعریف قرارداد هبه خانه بپردازیم و به سوالات متداولی که درباره آن پرسیده میشود، پاسخ دهیم. اولین قدم برای تعریف این قرارداد، این است که بدانیم هبه به چه معنا است و چه زمانی استفاده میشود؟
هبه در لغت به معنی بذل و بخشش است. به همین دلیل است که گاهی این قرارداد، قرارداد هدیه نیز نامیده میشود. در واقع، خانه در این قرارداد، تحفهای است که از جانب مالک به شخص دیگری داده شود و همان شرایط بذل و بخشش را دارد.
برای تعریف قرارداد هبه خانه بهتر است که به قانون مدنی استناد کنیم. این قرارداد، اینطور بیان میکند که هبه نامه خانه ، قراردادی است که به واسطه آن، یک خانه از طرف مالک آن، به رایگان و مجانی به شخص دیگری واگذار میشود. در این تعریف چند نکته دارای اهمیت وجود دارد. اولین مساله این است که خانهای که هبه میشود، باید در مالکیت و در اختیار مالک آن خانه باشد و مالک حق تصرف و دسترسی به خانه را داشته باشد. نکته بعدی این است که این قرارداد به رضایت و خواست مالک انجام میشود و اجباری برای آن نیست.
و شرط دیگر این قرارداد که بسیار مورد توجه قرار میگیرد، رایگان و مجانی بودن قرارداد است. اگرچه در این خصوص مباحث مختلفی مطرح میشود اما به طور کلی، در هبه نامه خانه ، خانه مورد نظر به صورت رایگان و مجانی به شخص دیگر واگذار خواهد شد.
برای تنظیم و نوشتن قرارداد نیاز دارید که تمام ارکان اصلی آن را در اختیار داشته باشید. هر قرارداد، با توجه به ماهیتی که دارد، دارای چند رکن اساسی است که به موجب آن، محقق میشود. هبه نیز دارای سه رکن است که با وجود آنها، هبه نامه خانه میان طرفین انجام خواهد شد. در ادامه، به تعریف این سه رکن میپردازیم و درباره آن توضیح خواهیم داد:
واهب، مالک اصلی خانه است. یعنی شخصی است که مالکیت یک خانه را دارد. این شخص ممکن است پدر یا مادر شما باشد. بسیار متداول است که پدر و مادرها اموال خود را به فرزند یا فرزندان خود هبه میکنند. این اقدام ممکن است برای تقسیم اموال میان فرزندان انجام شود یا اینکه دلایل متعدد دیگری برای آن وجود داشته باشد. البته ممکن است که واهب، یک فرزند باشد که تمایل دارد خانه خود را به پدر و مادر خود هبه کند.
با اینکه بسیار متداول است که هبه در میان خویشاندان نزدیک انجام شود اما هیچ ایرادی برای تنظیم این قرارداد در میان اشخاص غریبه وجود ندارد. یعنی شما میتوانید بدون محدودیت، خانه خود را هبه کنید و به هر شخصی که لازم است، بدهید.
واهب در قرارداد هبه خانه ، آن کسی است که به دلایل شخصی، تمایل دارد که خانه خود را به شخص دیگری واگذار کند. در این قرارداد، کار مالک از روی قصد و رضایت شخصی است و همچنین خانه به صورت رایگان یا مجانی به شخص دیگر واگذار میشود. برای انجام این قرارداد، واهب باید اهلیت داشته باشد. یعنی اینکه لازم است از صلاحیت قانونی برای تنظیم قرارداد برخوردار باشد.
متهب در قرارداد هبه خانه ، شخصی است که مال مورد هبه، به او منتقل میشود. برای مثال، اگر پدر شما تمایل داشته باشد یک خانه را به شما هبه کند، شما در این قرارداد، متهب خواهید بود. در اکثر مواقع، هبه به دلیل قصد شخصی واهب به متهب واگذار میشود و برای انجام آن، دلیل خاصی وجود ندارد و بدون شک، بهایی نیز برای هبه خانه، پرداخت نمیشود اما در مواقعی ممکن است که شما به عنوان فرزند یا حتی یک شخص غریبه، اقدامی را برای مالک انجام داده باشید و مالک بخواهد که برای تشکر از شما، خانه خود را به شما هبه کند.
در هر صورت، شخصی که مال هبه را دریافت میکند، متهب است. اگر شخصی که قصد دارید خانهای را به او هبه کنید، صغیر، نانوان، سفیه یا مجنون باشد، باز هم ایرادی برای انجام هبه خانه وجود ندارد. شما میتوانید خانه را به این شخص هبه کنید و هبه نامه خانه در این شرایط صحیح و معتبر است.
برای مثال ممکن است تمایل داشته باشید که خانه خود را به کودک خود هبه کنید. در این شرایط، کودک امکان امضای قرارداد را ندارد. به همین دلیل، لازم است که ولی یا سرپرست قانونی او، نمونه فرم هبه نامه خانه را امضا کند. در این شرایط، قراردادی که تنظیم میشود، معتبر و صحیح خواهد بود.
در نمونه فرم هبه نامه خانه ، خانه عین موهوبه است. یعنی مالی است که میان طرفین منتقل میشود. همانطور که پیشتر توضیح داده شد، خانه باید در مالکیت واهب باشد. اگر واهب ورشکسته شده باشد، این امکان برای او وجود ندارد که خانه خود را به شخص دیگری هبه کند. زیرا که در این شرایط، واهب به اشخاصی بدهکار است و خانه دارایی او محسوب میشود که لازم است برای پرداخت بدهی، مورد استفاده قرار بگیرد. بنابراین، اگر واهب ورشکسته شده باشد، نمونه فرم هبه نامه خانه مناسب نیست.
علاوه براین، عین موهوبه نباید در وثیقه باشد. ممکن است که شما برای وام گرفتن از بانک، خانه خود را به عنوان وثیقه معرفی کرده باشید. در این شرایط، از آنجایی که خانه در وثیقه ضمانت است، شما نمیتوانید این قرارداد را تنظیم کنید.
اگر تمایل دارید که خانه خود را به شخص دیگری هبه کنید، بهتر است که یک قرارداد تنظیم کنید. با اینکه این قرارداد به خواست طرفین و با رضایت آنها است اما لازم است که یک نوشته مکتوب و یک سند قابل قبول از رابطه میان اشخاص وجود داشته باشد تا در صورت نیاز بتوانند به آن استناد کنند.
برای مثال تصور کنید که پدر شما، خانهای را به شما هبه میکند. شما خانه را قبض میکنید و هبه انجام میشود. در چندین سال آینده که پدر شما فوت میکند، وارثان مدعی خواهند بود که آن خانه از اموال پدر است و باید میان همه فرزندان تقسیم شود. در این شرایط داشتن یک مدرک قانونی و معتبر به شما کمک میکند که بتوانید در مراجع قضایی و حل اختلاف، اثبات کنید که خانه به شما هبه شده است.
به طور کلی، داشتن یک قرارداد، یعنی داشتن یک سند معتبر و قانونی و این سند، حقوق طرفین را اثبات خواهد کرد.
برای نوشتن قرارداد هبه خانه باید در متن قرارداد، به صراحت خانهای که قرار است به متهب واگذار شود را معرفی کنید. یعنی اینکه باید مشخصات خانه را بدون ابهام در قرارداد بنویسید تا مشخص شود منظور شما دقیقا کدام خانه است. منظور از مشخصات خانه، اطلاعاتی درباره موقعیت جغرافیایی و آدرس دقیق منزل، کد پستی و هر نشانی دیگری است که میتواند به شناسایی خانه کمک کند. قانون مدنی بیان میکند که یکی از شروط مهم صحت قرارداد ، این است که موضوع قرارداد معین و مشخص باشد. بنابراین، اگر موضوع قرارداد شما مبهم و غیر مشخص باشد، هبه نامه خانه نامعتبر خواهد بود.
هبه نامه خانه ، یک قرارداد کاربردی و مهم است که در موارد زیادی مورد استفاده قرار میگیرد. برای آگاهی از قواعد مربوط به هبه و چگونگی تنظیم این قرارداد، میتوانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید و با مشاوران حقوقی گفتگو داشته باشید. علاوه براین، این امکان وجود دارد که تنظیم قرارداد را نیز به تیم حقوقی رکلا بسپارید.