قرارداد هدیه چیست و همه آنچه که باید حتما در مورد این قرارداد بدانید!

آیا پیش آمده است که از شخصی مالی را هدیه بگیرید؟ یا اینکه مالی را به شخص دیگری هدیه داده‌اید؟ به نظر شما هدیه دادن و هدیه گرفتن ، باید احکام و قواعدی داشته باشد یا اینکه به همان سنت قدیمی خود اجرا می‌شود؟ در پاسخ باید بگوییم که عمل هدیه دادن یا هدیه گرفتن نیز مانند سایر توافقاتی که میان اشخاص انجام می‌شوند، به عنوان قرارداد شناخته خواهند شد و دارای قواعد، قوانین و احکام مشخصی هستند. به همین منظور، لازم است که از نمونه قرارداد هدیه یا قرارداد هبه صحبت کنیم و درباره شرایط و ویژگی‌های آن اطلاعاتی را ارائه دهیم. به این قرارداد، هبه نامه نیز گفته می‌شود.

نمونه قرارداد هدیه یک قرارداد شناخته شده است. زیرا قانون مدنی به صراحت درباره آن توضیح می‌دهد. به این صورت که این قرارداد را در قانون مدنی، یک قرارداد معین می‌شناسند. معین بودن به این معنی است که قانون درباره روابط اشخاص در این قرارداد، قواعدی را مطرح کرده است. علاوه بر قانون مدنی، فقه و احکام نیز درباره این قرارداد صحبت می‌کنند و حتی بیان کرده‌اند که عمل هدیه دادن بسیار پسندیده است. به خصوص اگر هدیه از سمت فرزندان به پدر و مادر ناتوان و نیازمند خود باشد.

البته به صورت کلی، هدیه دادن به اشخاصی که مسکین یا نیازمند هستند یا اینطور استناد می‌شود که دادن هدیه می‌تواند به آن‌ها کمک کند، بسیار پسندیده خواهد بود. به همین دلیل، این قرارداد در میان مردم بسیار شناخته شده است.

نمونه قرارداد هدیه چگونه قراردادی است؟ چه شرایط و ماهیتی دارد؟

با اینکه نمونه قرارداد هدیه بسیار شناخته شده است اما بسیاری از اشخاص اطلاعات دقیقی درباره شرایط قانونی و قواعد این قرارداد ندارند. به همین دلیل است که باید پیش از نوشتن قرارداد و هدیه دادن، در این زمینه آگاهی‌های بیشتری داشته باشید.

اگر بخواهیم هدیه دادن را در میان عرف و از زبان عامه تعریف کنیم، می‌توانیم به مواردی که اشخاص به یکدیگر پیشکش یا تحفه می‌دهند اشاره کنیم و این اقدام را راهکاری برای ابراز محبت و شادی در نظر بگیریم اما هدیه دادن، در مواقعی، می‌تواند به اموال بسیار با اهمیت و ارزشمندی مربوط باشد و به همان نسبت نیز، موجب اختلافات و اشکالات فراوانی شود. به همین دلیل است که احکام و قوانین، تعاریفی از این قرارداد را مطرح کرده‌اند.

قانون مدنی قرارداد هدیه را در ماده 795 تعریف می‌کند. براساس این ماده از قانون مدنی، زمانی که شخصی مال خود را به رایگان به شخص دیگری می‌بخشد، به او هدیه داده است و این قرارداد برقرار خواهد شد. در این توافق، صاحب مال، با رضایت و علاقه شخصی، مالی را به شخص دیگری هدیه می‌دهد. قانون مدنی توضیح می‌‌دهد که شرط اصلی برای انجام این کار، قبض یا گرفتن هدیه است. یعنی تا زمانی که شخص مقابل، هدیه را نگرفته باشد، قرارداد انجام نشده است.

نمونه قرارداد هدیه میان چه اشخاصی انجام می‌شود؟

بسیار مهم است که بدانیم چه اشخاصی می‌توانند از نمونه قرارداد هدیه استفاده کنند و این قرارداد میان چه اشخاصی تنظیم می‌شود. در ابتدا باید بگوییم که برای اشخاص متعدد، محدودیتی به منظور استفاده از این قرارداد مطرح نشده است. یعنی اشخاص مختلف می‌توانند با خواست خود، این توافق را اجرا کنند. از شروط قابل توجه برای این کار، این است که مالی که هدیه داده می‌شود، باید در اختیار هدیه دهنده باشد. یعنی شخصی که هدیه می‌دهد باید مالک هدیه باشد.

علاوه براین، مالک مال، باید شروط لازم اهلیت در قانون مدنی و صلاحیت قانونی داشته باشد اما لزومی ندارد که شخص هدیه گیرنده اهلیت داشته باشد. بنابراین، شما می‌توانید به کودک، صغیر، سفیه یا هر شخصی با شرایط دیگر، هدیه دهید و مانعی برای اینکار وجود ندارد. نکته مهم در این خصوص این است که در صورت هدیه دادن به این اشخاص، لازم است که ولی یا سرپرست آن‌ها، مالی که هدیه داده شده است را دریافت کند.

شما می‌توانید هدیه را به رایگان به شخص دیگری اهدا کنید یا اینکه ممکن است هدیه را در ازای دریافت هدیه دیگری بخشیده‌ باشید یا دادن هدیه، بابت جبران عمل و محبت طرف مقابل باشد.

چندین مورد استفاده از این توافق

شما می‌توانید در شرایط مختلف از نمونه قرارداد هدیه استفاده کنید. برای مثال ممکن است پدر یا پدر بزرگ شما قصد داشته باشد که اموال خود را به فرزندان یا نوه‌های خود هدیه دهد. بدون شک، پدر یا پدربزرگ، این اقدام را برای کسب منفعت انجام نمی‌دهند و توقع ندارند که از فرزندان خود مبلغی را دریافت کنند. در این شرایط، این اشخاص می‌توانند از قرارداد هدیه استفاده کنند.

از طرف دیگر ممکن است که شما لطف و محبت بسیاری در حق پدر یا پدربزرگ خود، داشته باشید و امور مختلفی را برای آن‌ها انجام داده باشید و آن‌ها بخواهند که در ازای جبران زحماتی که انجام داده‌اید، چیزی را به شما هدیه کنند. در این شرایط، می‌توانید از نمونه قرارداد هدیه استفاده کنید و پدر یا پدربزرگ با استفاده از این قرارداد، مال را به شما هدیه دهند.

آیا بهتر است که قرارداد به صورت ثبتی باشد؟

به نظر شما آیا بهتر است که نمونه قرارداد هدیه به صورت ثبتی باشد؟ یا اینکه قرارداد به صورت توافق کلامی یا دستنویس نوشته شود؟ آیا در صورت استفاده از هر کدام از این دو مورد، ایرادی ایجاد خواهد شد؟

در پاسخ باید بگوییم که توافق برای هدیه دادن در قانون مدنی شناخته شده است و شروط صحت آن، مربوط به مرحله قبض هدیه است. یعنی اینکه با بیان کلامی این جمله که «این مال را به تو بخشیدم» یا این مال را به مالکیت تو درآوردم، یک توافق کلامی ایجاد می‌شود که با قبض هدیه از جانب طرف مقابل، نهایی خواهد شد. بنابراین، صحت قرارداد، صرفا به ثبت آن در دفاتر اسناد ارتباط ندارد. شما به صورت کلامی هم می‌توانید این توافق را انجام دهید.

بدون شک، اگر شخصی هستید که مالی به شما هدیه داده می‌شود، لازم است که به این مساله توجه داشته باشید که شما نیازمند یک سند معتبر و قانونی خواهید بود که مشخص کند مال مورد نظر را به عنوان پیشکش دریافت کرده‌اید و مالکیت آن در اختیار شما است. بنابراین، اجباری برای ثبت این توافق نیست اما ثبت آن باعث می‌شود که ابهام جعلی بودن آن یا موارد دیگر مطرح نشود و یک سند و مدرک معتبر در اختیار طرفین باشد.

تفاوت هدیه دادن به پدر و مادر و هدیه دادن به غریبه

شما می‌توانید به هر شخصی که تمایل دارید هدیه بدهید و با او نمونه قرارداد هدیه امضا کنید. ممکن است طرف مقابل شما از اعضای خانواده شما باشد یا اینکه ممکن است تمایل داشته باشید که به دوستان یا اشخاصی که با آن‌ها نسبت فامیلی ندارید، مالی را هدیه کنید. همانطور که توضیح دادیم، ایرادی وجود ندارد اما میان هدیه به نزدیکان و هدیه به اشخاص غریبه تفاوت‌هایی وجود دارد.

شما می‌توانید نمونه قرارداد هدیه را با فرزندان و پدر و مادر خود تنظیم کنید اما باید به خاطر داشته باشید، زمانی که نمونه قرارداد هدیه را با این اشخاص امضا می‌کنید، دیگر نمی‌توانید از هدیه‌ای که دادید، برگشت کنید یا اینکه بخواهید که مال را به شما برگردانند. در مقابل، اگر هدیه را به شخصی داده باشید که با شما نسبت خانوادگی ندارد و غریبه محسوب می‌شود، می‌توانید از هدیه که داده‌اید برگشت کنید و اعلام کنید که تمایل دارید مال هدیه را پس بگیرید. البته برای پس گرفتن هدیه، شرایطی مطرح است که باید آن‌ها نیز مورد توجه قرار بگیرند.

چه زمانی نمی‌توانیم قرارداد هدیه را فسخ کنیم؟

براساس قانون، بازگشت از قرارداد هدیه و فسخ آن در هر شرایطی امکان پذیر نیست و در مواردی شما امکان فسخ قرارداد را ندارید. در ادامه به مواردی که امکان برگشت از قرارداد هدیه وجود ندارد، اشاره می‌کنیم:

1. اگر هدیه گیرنده پدر، مادر و فرزندان شما باشند، شما نمی‌توانید مالی که هدیه داده‌اید را، پس بگیرید؛
2. اگر هدیه را در راه رضای خدا و برای نزدیکی به خدا داده باشید و این مساله را بیان کنید، دیگر نمی‌توانید قرارداد را فسخ کنید؛
3. اگر هدیه‌ای که به شخص دیگر داده می‌شود، در ازای یک کار یا یک اقدام عملی از سمت او باشد، قرارداد هدیه دارای بها است و براساس قواعد مربوط به هدیه، در این صورت امکان پس گرفتن هدیه وجود ندارد؛
4. اگر شخصی مالی را به عنوان صدقه داده باشد نیز نمی‌تواند آن را برگرداند؛
5. اگر هدیه تلف شده باشد، دیگر امکان برگرداندن آن وجود ندارد.

پیشنهاد ما

نمونه قرارداد هدیه برای شما بسیار مهم خواهد بود. زیرا با استفاده از این قرارداد می‌توانید مال خود را به دیگری ببخشید یا اینکه شخصی، مال خود را به شما هدیه کند. بنابراین، لازم است که درباره ابعاد قانونی آن، اطلاعات دقیقی داشته باشید. شما می‌توانید با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ، سوالات خود را در رابطه با قرارداد هدیه از مشاور حقوقی بپرسید و همچنین تنظیم قرارداد را به تیم حقوقی رکلا بسپارید. ما در کنار شما هستیم.