کارفرما در چه شرایطی باید با درخواست تمدید قرارداد پیمانکاری موافقت کند؟

قرارداد پیمانکاری به قراردادی گفته می‌شود که بر توافق و همکاری میان کارفرما و پیمانکار دلالت می‌کند و محدوده تعهدات و مسئولیت‌های هر یک از طرفین را مشخص خواهد کرد. این قرارداد به منظور اجرای پروژه‌های پیمانی تعیین می‌شود. پیمانکار به واسطه امضای قرارداد متعهد خواهد بود که پروژه مد نظر کارفرما را در بازه زمانی محدود و مشخصی تکمیل کند و به او تحویل بدهد. پرداخت کامل و به موقع حق الزحمه مجری پروژه نیز مهمترین تعهدی است که به واسطه امضای این قرارداد بر عهده کارفرما گذاشته می‌شود. مشخص کردن مدت اجرای پروژه، از مهمترین موضوعاتی است که طرفین باید در هنگام تنظیم قرارداد پیمانکاری درباره آن تعیین تکلیف کنند. تمدید قرارداد پیمانکاری به معنای افزایش مدتی است که در این توافق نامه برای تکمیل و تحویل پروژه پیمانی در نظر گرفته می‌شود.

قانونگذار تعیین شرایط اجرای قراردادهای پیمانی را به توافق میان طرفین آن‌ها واگذار کرده است. بنابراین تعیین شرایط مربوط به تغییر مدت پیمان نیز براساس توافق میان اشخاص تعیین می‌شود. در این مقاله با شرایط و چگونگی تمدید مدت در قراردادهای پیمانکاری آشنا می‌شویم.

تمدید قرارداد پیمانکاری در چه صورتی موضوعیت پیدا می‌کند؟

همانگونه که گفتیم، شرایط اجرای این توافق نامه‌ها با توجه به تراضی و توافق میان کارفرما و پیمانکار تعیین می‌شود. مدت اجرای پیمان نیز براساس توافق میان طرفین و با توجه به پروژه مورد نظر مشخص خواهد شد. تمدید مدت پیمان که به آن، تغییر مدت پیمان نیز گفته می‌شود در صورتی موضوعیت پیدا می‌کند که مجری پروژه نتواند تمام یا قسمتی از پروژه را در موعد مقرر تکمیل کند. از سوی دیگر باید به این نکته مهم‌ نیز توجه داشته باشیم که تمدید مدت پیمان منوط به موافقت کارفرما است.

مجری پروژه در صورتی می‌تواند تغییر و افزایش مدت پیمان را درخواست کند که تاخیر در اجرا و تکمیل پروژه به علت تقصیر، کوتاهی و سهل انگاری او نباشد. به عبارت دیگر می‌توان گفت که کوتاهی و سهل انگاری مجری پروژه نسبت به اجرا و تکمیل پروژه، باعث عدم تمدید قرارداد پیمانکاری می‌شود.

بنابراین، تغییر مدت پیمان در صورتی امکان پذیر می‌شود که پیمانکار به دلیل بروز موانعی نتوانسته باشد پروژه را در موعد مقرر تکمیل کند. تعیین مدت زمان تمدید قرارداد پیمانکاری نیز به توافق و تصمیم مشترک طرفین این قرارداد بستگی دارد. لازم به ذکر است که این موانع در صورتی باعث تغییر مدت پیمان می‌شوند که مجری پروژه در ایجاد آن‌ها نقشی نداشته باشد.

چگونگی تمدید قرارداد پیمانکاری با توجه به شرایط عمومی پیمان

قانون گذار شرایط اجرای پروژه‌های پیمانی را در بخشنامه شرایط عمومی پیمان پیش بینی کرده است. بنابراین، لازم است که شرایط تمدید قرارداد پیمانکاری را براساس این بخشنامه بررسی کنیم. شرایطی که پیمانکار با استناد به آن‌ها می‌تواند تغییر مدت پروژه پیمانی را درخواست کند، در بند الف ماده 30 این بخشنامه پیش بینی شده است. در ادامه، شرایط تمدید قراردادهای پیمانکاری را براساس بند الف ماده 30 بخشنامه شرایط عمومی پیمان بررسی می‌کنیم.

نحوه تمدید قرارداد پیمانکاری به علت تغییر مبلغ پیمان

تغییر مقادیر منظم به پیمان یا ابلاغ کارهایی که برای آن‌ها قیمت و مقدار مشخصی پیش بینی نشده باشد، ممکن است باعث تغییر در مبلغ پیمان شوند. در این حالت، مجری پروژه می‌تواند تمدید مدت پیمان را درخواست کند. بنابراین می‌توان گفت تغییر مبلغ پیمان در صورتی باعث تمدید قرارداد پیمانکار می‌شود که این تغییر ناشی از عوامل زیر باشند:

1. تغییر مقادیر منضم به پیمان (پیوست‌های ضمیمه شده به قرارداد)؛
2. تغییر مقادیر درج شده در فهرست بها؛
3. ابلاغ کارهای جدید به مجری پروژه که برای آن‌ها مقدار و قیمت در فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان پیش بینی نشده است.

تغییر اساسی در نقشه‌های اجرایی یا مشخصات فنی به دستور کارفرما

در برخی موارد، کارفرما یا مهندس مشاور نقشه‌های اجرایی یا مشخصات فنی پروژه را تغییر می‌دهند. اگر این تغییر به گونه‌ای باشد که باعث ایجاد تفاوت اساسی در نقشه‌های اجرایی یا مشخصات فنی پروژه شود، کارفرما می‌تواند درخواست تمدید مدت پیمان را مطرح کند.

تمدید قراردادهای پیمانکاری به علت تاخیر کارفرما

در برخی از موارد، تاخیر کارفرما باعث می‌شود که مجری پروژه از حق تمدید قرارداد پیمانکاری برخوردار شود. تاخیر کارفرما، نسبت به موارد زیر باعث تمدید مدت پروژه پیمانی خواهد شد:

1. تحویل کارگاه؛
2. ابلاغ دستور کارها یا نقشه‌ها؛
3. تحویل مصالحی که تهیه آن‌ها بر عهده کارفرما است؛
4. تحویل مصالحی که لزوما به واسطه حواله به فروش می‎‌رسند.

همچنین، ممکن است کارفرما تعهدات مالی خودش را در موعد مقرر ایفاء نکند و باعث عقب افتادن برنامه زمانی اجرای پروژه شود. در این حالت نیز کارفرما موظف است که با درخواست تمدید مدت قرارداد موافقت کند.

وقوع شرایط فورس ماژور

فورس ماژور به شرایط اجتناب ناپذیر و غیر قابل کنترلی گفته می‌شود که دفع آن از حیطه قدرت و اختیار انسان‌های عادی خارج است. وضع قانون جدید، تحریم اقتصادی، شیوع اپیدمی، آتش سوزی و وقوع بلایای طبیعی از مصادیق بارز فورس ماژور هستند. ممکن است که وقوع شرایط فورس ماژور، باعث ایجاد مانع در روند تکمیل پروژه پیمانی شود. در این حالت، مجری پروژه حق دارد که تمدید مدت پروژه پیمانی را از کارفرما درخواست کند.

برای مثال، وضع قوانین و مقررات جدید از جمله مواردی است که می‌تواند باعث ایجاد تاخیر در روند اجرای پروژه پیمانی شود. اگر وضع قوانین و مقررات جدید باعث تحمیل ضرر یا مسئولیت اضافه‌ای به مجری پروژه شده باشد نیز او می‌تواند تمدید مدت قرارداد را درخواست کند.

تعلیق قرارداد پیمانکاری چه تاثیری دارد؟

تعلیق قرارداد پیمانکاری نیز از جمله مواردی است که باعث تاخیر در روند اجرای پروژه پیمانی می‌شود. تاخیری که به علت تعلیق قرارداد پیمانکاری در روند اجرای پروژه ایجاد شده است، ناشی از کوتاهی و سهل انگاری پیمانکار نیست. بنابراین، می‌توان گفت که مجری پروژه به علت تعلیق قرارداد پیمانکاری نیز می‌تواند در خواست تمدید مدت آن را مطرح کند.

علت محدودیت برای ورود مصالح و تجهیزات

در برخی مواقع، لازم است که مصالح و تجهیزات مورد نیاز برای اجرای پروژه از کشورهای خارجی تهیه شود. ممکن است که برای ورود این تجهیزات و مصالح، مانعی ایجاد شود یا محدودیت‌هایی برای ورود آن‌ها تعیین شده باشد. در این حالت نیز باید مدت قرارداد پیمانکاری با توجه به مدتی که اجرای پروژه به علت محدودیت در ورود مصالح و تجهیزات معلق شده است، تمدید شود.

بررسی تشریفات تمدید مدت پیمان

همانگونه که گفتیم، تمدید مدت پروژه پیمانی منوط به درخواست مجری پروژه و موافقت کارفرما است. مجری پروژه باید درخواست تمدید مدت پروژه پیمانی را همراه با تشریفات خاصی مطرح کند. عدم رعایت این تشریفات باعث عدم موافقت با درخواست پیمانکار مبنی بر تمدید مدت پروژه پیمانی می‌شود. در ادامه، مراحل رسیدگی به این درخواست را بررسی می‌کنیم:

1. مرحله اول: پیمانکار باید درخواست تغییر مدت پروژه پیمانی را به مهندس مشاور تقدیم کند. این درخواست باید همراه با محاسبات و دلایلی باشد که تاخیر در اجرای پروژه پیمانی را توجیه می‌کنند.
2. مرحله دوم: مهندس مشاور درخواست پیمانکار مبنی بر تمدید مدت پروژه پیمانی را بررسی می‌کند. در صورتی که مهندس مشاور درخواست پیمانکار را تایید کرد باید درخواست پیمانکار را به کارفرما گزارش بدهد تا تصمیم مناسبی در این مورد گرفته شود.
3. مرحله سوم: کارفرما در خصوص درخواست پیمانکار مبنی بر تمدید مدت پروژه تصمیم گیری می‌کند. کارفرما باید تصمیم خودش را به مهندس مشاور اعلام کند. مهندس مشاور نیز تصمیم کارفرما در خصوص تغییر یا عدم تغییر مدت پیمان را به پیمانکار گزارش می‌دهد.

در نظر داشته باشید

امضای قراردادهای پیمانکاری باعث ایجاد تعهدات قراردادی برای هر یک از کارفرما و مجری پروژه می‌شوند. عدم رعایت این تعهدات و مسئولیت‌ها باعث ورود خسارات مالی و غیر مالی به هر یک از طرفین این قراردادها خواهد شد. به همین دلیل، بهتر است که تضمین‌های مستحکمی در قراردادهای پیمانکاری به منظور ضمانت حسن اجرای تعهدات مقرر در آن پیش بینی شود.

خدمات تنظیم قرارداد رکلا، این فرصت را در اختیار کارفرمایان و پیمانکاران گذاشته است که قراردادهای پیمانی خودشان را به صورت اختصاصی و توسط کارشناسان حقوقی تنظیم کنند.

همچنین، کارفرمایان و پیمانکاران می‌توانند سوالات خود در زمینه نحوه تنظیم و اجرای قراردادهای پیمانی را در بخش خدمات مشاوره حقوقی تلفنی رکلا مطرح کنند.