قرارداد هبه معوض و تفاوت آن با نمونه قرارداد هبه غیر معوض

آیا تا به حال شده است که تمایل داشته باشید بابت جبران محبت یا کاری که شخصی برای شما انجام داده است، مالی را به او بذل و بخشش کنید؟ یا اینکه به شخصی بگویید که اگر اقدام مشخصی را برای شما انجام دهد، چیزی را به او خواهید داد؟ در چنین توافق‌ها و معاملاتی، آن چیزی که مورد توجه قرار می‌گیرد، شرطی است که انجام می‌شود. یعنی شما ملزم نیستید که حتما بخشی از مال خود را بذل و بخشش کنید و اگر این اقدام را انجام می‌دهید، به این دلیل است که خودتان برای انجام این کار، قصد و رضایت داشته‌‌اید. قرارداد هبه معوض یک قرارداد است که انجام چنین توافق‌هایی را برای شما ممکن می‌کند.

برای آنکه ما، تمایل داشته باشیم بخشی از اموال خود یا یک مال مشخص را به شخص دیگری بخشش کنیم، دلایل زیادی وجود خواهد داشت. این دلایل به مسائل شخصی شما یا اولویت‌هایی که خواهید داشت، مربوط می‌شود. گاهی ممکن است تمایل داشته باشید که مالی را به اعضای خانواده خود، بخشش کنید یا اینکه بخواهید مالی را به یک شخص آشنا یا غریبه بخشش کنید. با این حال، به طور کلی، دلیل شما برای انجام قرارداد هبه ، یا به دلیل دریافت عوض است یا اینکه این اقدام را بلاعوض انجام می‌دهید. در ادامه درباره هبه نامه و شرایط عوض و بدون عوض بودن آن، توضیحات بیشتری را بیان خواهیم کرد.

تفاوت هبه معوض و هبه غیر معوض

نمونه قرارداد هبه معوض ، در واقع یک قرارداد هدیه است. در این قرارداد، یک مال مشخص از طرف مالک، به شخص دیگر تحفه داده می‌شود. قانون مدنی در تعریف هبه اینطور بیان می‌کند که در این قرارداد، یک شخص، با قصد و رضایت خود، مالی را به رایگان به شخص دیگری بخشش می‌کند. همانطور که مشاهده می‌کنید، در تعریفی که از قانون مدنی آمده است، نمونه قرارداد هبه نامه غیر معوض مد نظر است.

در این تعریف به صراحت به این مساله اشاره شده است که این قرارداد باید بدون عوض باشد. عوض به معنای بهای یک مال است. یعنی اینکه اگر مالی را به شخص دیگری دادید، مبلغی را در ازای آن دریافت کنید یا اینکه اگر کاری را برای شخص دیگری انجام دادید، عوض آن را بگیرید. توضیح دادیم که قانون مدنی، نمونه فرم هبه نامه غیر معوض را تعریف می‌کند اما با توجه به این مساله که اشخاص تمایل دارند برای هر معامله، منفعتی نصیب آن‌ها شود، سوالات متعددی درباره عوض داشتن این قرارداد مطرح می‌شود.

اشخاصی تمایل دارند که بتوانند با شرط پرداخت شدن عوض، از نمونه قرارداد هبه معوض استفاده کنند. آیا چنین کاری امکان پذیر است؟

آیا قرارداد هبه معوض صحیح است؟

به نظر شما، با توجه به تعریفی که از هبه در قانون مدنی آمده است، آیا می‌توانید از نمونه قرارداد هبه معوض استفاده کنید؟ آیا منعی برای دریافت عوض وجود ندارد؟

در پاسخ باید بگوییم، با اینکه قانون مدنی در تعریف هبه، اینطور بیان می‌کند که این قرارداد رایگان و مجانی است، اما در قواعد دیگری که مربوط به شرایط استفاده از قرارداد هبه است، اینطور بیان می‌شود که امکان برگشت از هبه معوض وجود ندارد. بنابراین، با توجه به این مساله، ما می‌توانیم برای هبه عوض قرار دهیم و طی شروطی به آن اشاره کنیم. زیرا تعیین شروط میان طرفین محترم است و باید به آن عمل شود.

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که از نمونه متن هبه نامه غیر معوض و معوض تنها زمانی می‌توانیم استفاده کنیم که موضوع قرارداد ما درباره هبه باشد. بنابراین، اگر تمایل دارید که معاملاتی مانند واگذاری و خرید و فروش اموال را انجام دهید، برای شما مناسب خواهد بود که از قراردادهای متناسب با آن‌ها استفاده کنید. یک فرق بزرگ قرارداد هبه معوض و نمونه قرارداد هبه غیر معوض با صلح نامه ، این است که شما می‌توانید از صلح نامه برای انجام معاملات و قراردادهای متعددی استفاده کنید. در صورتی که انجام هبه، تنها در شرایطی که بیان کردیم، امکان پذیر است.

شرط هبه چگونه است؟

تصور کنید که یکی از دوستان شما، با اقدام خود باعث می‌شود که شما بتوانید یک معامله سودآور را انجام دهید یا اینکه با راهنمایی‌هایی که از دوستتان دریافت می‌کنید، به شیوه مناسب‌تری در مسیر کسب و کارتان هدایت می‌شوید. این اقدام از جانب دوست شما بدون توقع دریافت وجهی انجام شده است و او بابت این اقدام و راهنمایی، شما را مدیون نمی‌داند اما شما تمایل دارید که بابت محبتی که از دوستتان دریافت کرده‌اید، مالی را به او بخشش کنید و اعلام می‌کنید که این مال را به دلیل اقدامی که برای شما انجام داده است، به او بخشش خواهید کرد. در این شرایط، قراردادی که باید از آن استفاده کنید، متن هبه نامه معوض است و می‌توانید با استفاده از این قرارداد، مال مشخصی را به دوست خود، هبه کنید.

با توجه به مطالبی که بیان شد، اگر شما اعلام کنید که هبه را در ازای عملی انجام می‌دهید، آن هبه معوض می‌شود. یکی از مثال‌های متداولی که در این زمینه استفاده می‌شود، این است که اگر شما اعلام کنید کاری را برای رضای خدا یا برای نزدیکی به خدا انجام می‌دهید، این نوع بخشش نیز هبه معوض خواهد بود.

تعیین شرط برای آینده امکان پذیر است؟

توضیح دادیم که در نمونه قرارداد هبه نامه غیر معوض ، هیچ بها یا عوضی انجام نمی‌شود و هبه کاملا رایگان است، در صورتی که در نمونه قرارداد هبه معوض ، عکس این مساله اتفاق خواهد افتاد. یک موضوع که درباره آن سوالات زیادی مطرح می‌شود، مساله شرایط انجام شدن عوض در نمونه قرارداد هبه معوض است. سوال اصلی این است که آیا امکان دارد که ابتدا هبه انجام شود و در آینده شرطی برای عوض آن مطرح شود؟

یعنی اینکه ابتدا مال به شخصی بخشیده شود و در ادامه، آن شخص ملزم باشد که کاری را انجام دهد. باید بگوییم که چنین شرایطی نیز امکان پذیر است.

واهب در قرارداد هبه معوض کیست؟

در قرارداد هبه معوض و همچنین در نمونه فرم هبه نامه غیر معوض ، واهب شخصی است که تمایل دارد مال خود را به شخص دیگری بذل و بخشش کند. واهب باید به اموال خود تسلط داشته و برای امضای قرارداد ، دارای صلاحیت قانونی باشد. علاوه براین، اگر واهب ورشکسته شده یا اینکه مال مورد نظر را به عنوان وثیقه قرار داده باشد، نمی‌تواند آن مال را به شخص دیگری هبه کند. در نهایت، آن چیزی که برای انجام هبه ضرورت دارد، قصد و رضایت واهب است. این مساله به اندازی‌ای اهمیت دارد که برای قبض مال توسط متهب نیز، ابتدا واهب باید اجازه دهد.

معین و لازم بودن قرارداد هبه معوض

نمونه قرارداد هبه معوض یک قرارداد معین است. به این معنی که قانون مدنی آن را یک قرارداد مستقل می‌شناسد و درباره آن تعاریف و توضیحاتی را مطرح کرده است. همچنین در قانون مدنی قواعدی برای انجام این قرارداد بیان شده است که برای تنظیم قرارداد، نیاز خواهید داشت که به آن قواعد عمل کنید. به همین دلیل است که این قرارداد را یک قرارداد معین در نظر می‌گیرند.

لازم بودن یا جایز بودن نمونه قرارداد هبه معوض مساله‌ای است که درباره آن مطالب زیادی بیان می‌شود. اگر بخواهیم درباره شرایط جایز یا لازم بودن این قرارداد توضیح دهیم، باید بگوییم که واهب در قرارداد هبه معوض ، نمی‌تواند توافق را فسخ کند و عین موهوبه را پس بگیرد. دلیل این مساله نیز، عوض داشتن قرارداد است. یکی از مهمترین شروط هبه، این است که اگر عین موهوبه به شرط عوض منتقل شود، واهب دیگر نمی‌تواند آن را پس بگیرد یا قرارداد را فسخ کند.

پیشنهاد ما

قرارداد هبه معوض ، قراردادی است که درباره آن مطالب زیادی بیان می‌شود. برای آگاهی از ابعاد قانونی آن، پیشنهاد ما به شما این است که از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید. همچنین می‌توانید تنظیم قرارداد را نیز به تیم حقوقی رکلا بسپارید. برای تنظیم و نوشتن قرارداد هبه معوض ، در کنار شما هستیم.