عملیات اجرای ساختمان به مجموعه عملیاتی گفته میشود که برای اجرای یک پروژه ساختمانی انجام خواهد شد. اجرای پروژههای ساختمانی بر عهده اشخاصی است که قرارداد اجرای ساختمان را به عنوان پیمانکار امضا میکنند. شخصی که این توافق نامه را به عنوان پیمانکار امضا میکند باید در رشته مهندسی عمران یا معماری تحصیل کرده باشد. داشتن تجربه تخصصی اجرای ساختمان و توانایی مدیریت پروژه از دیگر ویژگیهای پیمانکار است.
تقریباً همه ما شنیدهایم که در بسیاری از موارد، عدم اجرا و ساخت اصولی یک ساختمان باعث ریزش آن شده و تلفات جانی و مالی بسیار زیادی را به دنبال داشته است. بنابراین، انجام کامل و بدون عیب و نقص پروژه ساختمانی موضوع این توافق نامه، اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت زیرا به صورت مستقیم با سلامت و امنیت مالی و جانی مردم ارتباط دارد. به همین دلیل، قراردادهای مربوط به پروژههای ساختمانی باید با دقت و توجه بسیار زیادی تنظیم و اجرا شوند. در نظر داشته باشید که این قرارداد، یکی از انواع قرارداد پیمانکاری محسوب میشود.
مقاله پیش رو قصد دارد که به بررسی شرایط و ضوابطی بپردازد که باید برای تنظیم، امضا و انجام این قراردادها رعایت شوند.
طرفین قرارداد اجرای ساختمان با مصالح ، پیمانکار و کارفرما هستند. کارفرما، شخصی حقیقی یا حقوقی است که قصد دارد انجام پروژه ساختمانی را به پیمانکار واگذار کند. پیمانکار نیز شخصی است که به واسطه امضای این توافق نامه، انجام پروژه ساختمانی را به عهده میگیرد. ممکن است شخصی که این توافق نامه را به عنوان پیمانکار امضا میکند، یک مهندس عمران، یک مهندس معماری یا یک شرکت ساختمانی باشد. این نکته مهم است که علاوه بر اشخاص حقیقی، اشخاص حقوقی نیز میتوانند این توافق نامه را به عنوان پیمانکار امضا کنند.
این قرارداد در صورتی معتبر است که طرفین آن مشخص باشند. بنابراین، بهتر است که ماده اول این قرارداد به مشخصات کارفرما و پیمانکار اختصاص داده شود. لازم به ذکر است که نماینده قانونی پیمانکار و کارفرما نیز، میتوانند به نمایندگی از آنها نمونه قرارداد اجرای ساختمان با مصالح را امضا کنند. در این صورت لازم است که مشخصات نماینده قانونی پیمانکار یا کارفرما در این قرارداد نوشته شود. همچنین در این موارد، نماینده قانونی پیمانکار یا کارفرما باید کپی برابر با اصل سند نمایندگی خود را نیز به قرارداد پیوست کند.
در صورتی که کارفرما یا پیمانکار، شخص حقیقی باشند، مشخصاتی مانند نام و نام خانوادگی، شماره ملی، شماره شناسنامه، شماره تلفن و آدرس محل اقامت آنها را در این قرارداد قید میشود. اگر کارفرما یا پیمانکاری که انجام پروژه ساختمانی را بر عهده گرفته است شخص حقوقی باشد، مشخصاتی مانند نام شرکت، شماره ثبت و آدرس محل اقامت آن در نمونه قرارداد اجرای ساختمان با مصالح نوشته خواهد شد.
یکی دیگر از مواردی که در این قرارداد باید به صورت دقیق درباره آن تعیین تکلیف شود، تعریف موضوع آن است. باید به این نکته توجه داشته باشیم که موضوع این قرارداد حدود مسئولیتهای پیمانکار را مشخص میکند. بنابراین، پیمانکار در صورتی میتواند مسئولیتهای خودش را به صورت کامل و بدون عیب و نقص انجام بدهد که موضوع قرارداد، به او تفهیم شده باشد. به همین دلیل، لازم است که یکی از مادههای این قرارداد به تعریف و توضیح موضوع آن اختصاص داده شود. به صورت کلی میتوان گفت که موضوع این قرارداد، اجرای کلیه عملیات ساختمانی مانند بنا کردن ساختمان، راه اندازی تاسیسات گرمایشی و سرمایشی ، راه اندازی تاسیسات میکانیکی، محوطه سازی، حصار کشی و دیگر موارد مربوط به ساختمان است.
محل انجام پروژه نیز از دیگر موضوعات مهمی محسوب میشود که بهتر است در هنگام تنظیم این قرارداد در خصوص آن تعیین تکلیف شود. همچنین بهتر است که پیمانکار قبل از تنظیم این قرارداد، محل انجام پروژه را ببیند و از وضعیت مکانی و جغرافیایی آن نیز مطلع شود.
نحوه تامین مبالغی که برای انجام پروژه اجرای ساختمان هزینه میشود، یکی دیگر از موضوعات مهمی است که پیمانکار و کارفرما در هنگام تنظیم این قرارداد باید در خصوص آن تعیین تکلیف کنند. تامین هزینههای مربوطه به پروژه اجرای ساختمان میتواند بر عهده هر یک از پیمانکار یا کارفرما قرار بگیرد.
همچنین شخص حقیقی یا حقوقی که این قرارداد را به عنوان پیمانکار امضا میکند در ازای خدماتی که به کارفرما ارائه میدهد، مستحق دریافت حق الزحمه است.
در قرارداد اجرای ساختمان بدون مصالح یا دستمزدی ، تامین مبلغ لازم برای خرید مصالح بر عهده پیمانکار است. بنابراین، مبلغ مقرر در قرارداد اجرای ساختمان بدون مصالح یا دستمزدی با توجه به حق الزحمه پیمانکار و هزینه لازم برای تهیه مصالح تعیین میشود.
توافق نامه میان کارفرما و پیمانکار میتواند به صورت قرارداد اجرای ساختمان به صورت درصدی نیز تنظیم شود. در قرارداد اجرای ساختمان به صورت درصدی ، حق الزحمه پیمانکار با توجه به مبالغی تعیین میشود که برای تهیه مصالح مورد نیاز برای انجام پروژه هزینه شده است.
بنابراین، بهتر است که یکی از بندهای این قرارداد به نحوه تامین هزینههای مورد نیاز برای انجام پروژه و حق الزحمه پیمانکار اختصاص داده شود. کارفرما باید حق الزحمه پیمانکار را مطابق با شرایط و مواعدی که در این توافق نامه مشخص شده است، پرداخت کند.
مدت انجام پروژه نیز از دیگر موضوعات مهمی است که باید در قرارداد اجرای ساختمان دستمزدی درباره آن تعیین تکلیف شود. پیمانکار باید بداند که برای انجام پروژه چقدر فرصت دارد تا متناسب با آن برنامه ریزی کند. مدت اجرای پروژه به توافق میان کارفرما و پیمانکار بستگی دارد. پیمانکار باید مطابق با مدت و برنامه زمان بندی که در این توافق نامه مشخص شده است، پروژه اجرای ساختمان را تکمیل کند و به کارفرما تحویل بدهد.
اگر پیمانکار نسبت به انجام، تکمیل و تحویل پروژه به کارفرما تاخیر داشته باشد باید جریمه دیرکرد پرداخت کند. طرفین این توافق نامه میتوانند یکی از بندهای آن را به تعیین مبلغ و شرایط پرداخت جریمه دیرکرد اختصاص بدهند. لازم به ذکر است که مدت اجرای پروژه به وسیله توافق میان کارفرما و پیمانکار قابل تمدید خواهد بود. بنابراین پیمانکار در صورتی باید جریمه دیرکرد را پرداخت کند که کارفرما با تمدید مدت اجرای پروژه موافقت نکرده باشد.
در صورتی که کارفرما باعث تاخیر در روند اجرای پروژه شود، باید به نحوی خسارتی که به پیمانکار وارد شده است را جبران کند.
توافق نامههایی که برای اجرای پروژههای پیمانی تنظیم میشوند باید در سه نسخه تهیه شده باشند. یکی از نسخههای این قرارداد به پیمانکار و دیگری به کارفرما داده خواهد شد. نسخه سوم این قرارداد نیز باید به مرجع حل اختلاف ارائه شود. نسخههای این توافق نامه در واقع اسنادی لازم الاجرا هستند که توافق میان کارفرما و پیمانکار را به اثبات میرسانند و باید به صورت یکسان تنظیم شوند. همچنین، طرفین این توافق نامه اگر با یکدیگر اختلاف پیدا کردند، به واسطه استناد به نسخههای این توافق نامه میتوانند ادعاهای خود را به اثبات برسانند.
شاید در ابتدا به نظر برسد که تنظیم مکتوب این قرارداد چندان اهمیت ندارد اما باید بدانید که در موارد زیادی، عدم تنظیم یک قرارداد باعث ایجاد اختلاف میان اشخاص میشود. قرارداد پیمانکاری که به صورت مکتوب تنظیم و امضا شده باشد، در واقع سندی است که توافق میان کارفرما و مجری پروژه را به اثبات میرساند. این قرارداد باید مطابق با قانون مدنی و براساس شرایط مورد توافق کارفرما و پیمانکار تنظیم شود. برای تنظیم این قرارداد میتوانید از خدمات تنظیم قرارداد استفاده کنید. علاوه براین، برای آشنایی با شرایط و آثار قانونی قراردادهای پیمانکاری نیز میتوانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی بهره ببرید.