قرارداد اجاره خودرو ، یک قرارداد کاربردی از انواع قرارداد اجاره است که در موارد بسیار زیادی مورد استفاده قرار میگیرد. این قرارداد از آن جهت که میتواند منبعی برای درآمدزایی یا کسب منفعت برای طرفین قرارداد باشد، اهمیت زیادی دارد. خودروها به گروه زیادی از وسایل نقلیه و وسایل باربری اطلاق میشوند اما در این مطلب به طور خاص، درباره اجاره نامه خودرو شخصی صحبت میکنیم. برای ما جالب است که بدانیم اهمیت و کابرد این اجاره نامه از کجا نشات گرفته است و تنظیم آن چه منفعتی برای طرفین دارد.
بی تردید ایجاد هر رابطهای با هدف و قصد خاص انجام میشود. بنابراین، اشخاصی که به واسطه نمونه قرارداد اجاره نامه خودرو در یک رابطه حقوقی قرار میگیرند، هدف و قصد مشترک دارند. یک طرف این قرارداد، شخصی است که مالک خودرو محسوب میشود و تمایل دارد که با اجاره خودرو، برای خود یک منبع درآمد ایجاد کند. این منبع درآمد به واسطه قرارداد اجاره میسر میشود.
طرف دیگر، شخصی که به دلایل و مقاصد مختلف تمایل دارد یک خودرو را برای مدت یک روز، یک ماه یا حتی بیشتر اجاره کند. این شخص با استفاده از منافع خودرو، به اهداف و مقاصد خود از این قرارداد میرسد. در این توضیح شاید به نظر برسد که اهداف موجر و مستاجر متفاوت هستند اما نکته مهم این است که در عین تفاوت در مقاصد، آنها اهداف مشترک دارند. این هدف مشترک، رفع نیاز هر دو طرف قرارداد است.
نمونه فرم قرارداد اجاره خودرو که در عرف و در میان مردم، قرارداد کرایه خودرو نیز نامیده میشود، قراردادی است که به واسطه آن، مستاجر یا متقاضی خودرو، میتواند در ازای پرداخت اجاره بها (کرایه)، برای مدت کوتاه یا بلند، از منافع و امکانات خودرو استفاده کند. این قرارداد مطابق با قواعد و اصول قانون مدنی نوشته میشود. بنابراین، با رعایت جوانب قانونی معتبر و صحیح است.
اجاره یا کرایه، قراردادی است که در متن قانون مدنی به تفصیل درباره آن توضیح دادهاند. این توضیحات به اندازهای است که یک باب از قانون مدنی به قواعد اجاره نامه و نحوه استفاده از آن اختصاص دارد. از طرف دیگر، از آن جهت که موضوع اجاره، اشیاء محسوب میشود، قرارداد آن را باید براساس قانون اجاره اشیاء بنویسیم. ماده 467 قانون مدنی به این مساله اشاره میکند که موضوع اجاره میتواند اشیاء، حیوان یا انسان باشد. بنابراین، قرارداد اجاره خودرو ، صحیح و معتبر است و ایرادی برای تنظیم آن وجود ندارد.
همانطور که پیشتر توضیح دادیم، قانون قرارداد اجاره خودرو ، قانون مدنی و به خصوص قانون اجاره اشیاء است. ماده 466 قانون مدنی به صراحت درباره موجر و مستاجر صحبت میکند. این ماده موجر را شخصی میداند که خودرو خود را اجاره میدهد. بنابراین، موجر، یا مالک خودرو است یا شخصی است که از جانب مالک، اجازه دارد خودرو را اجاره دهد. قانون مدنی در ماده 473 به این مورد اشاره میکند و توضیح میدهد که لازم نیست موجر، حتما مالک خودرو باشد. اگر موجر به هر شیوه، مالک منافع خودرو در نظر گرفته شود، میتواند خودرو را به مستاجر اجاره دهد.
در مقابل، مستاجر شخصی است که تمایل دارد یک خود رو را اجاره کند. ماده 466 قانون مدنی توضیح میدهد که ثبت رابطه میان موجر و مستاجر، موجب عقد اجاره میشود. در این قرارداد، مستاجر در ازای پرداخت کرایه، برای مدت معین مالک منافع موجر است و میتواند از آن استفاده کند.
همانطور که مشاهده کردید، قانون مدنی در موارد متعدد درباره نحوه تنظیم عقد اجاره و رابطه میان موجر و مستاجر قواعدی را بیان میکند. به این سبب، میتوانیم فرم خام قرارداد اجاره خودرو را یک قرارداد معین در نظر بگیریم، زیرا که در قانون مدنی شناخته شده است.
از نگرانیهای مهم هر شخص برای تنظیم انواع قرارداد، مساله لازم بودن یا جایز بودن قرارداد است. قرارداد اجاره خودرو یک قرارداد لازم است. به این معنی که موجر و مستاجر ملزم هستند به آن عمل کنند و هیچ کدام نمیتواند یک طرفه قرارداد را فسخ کند. یعنی مالک خودرو بعد از گذشت مدت کمی از قرارداد، نمیتواند بگوید که از انجام قرارداد پشیمان است و تمایل دارد که قرارداد اجاره خودرو به پایان برسد. بنابراین، ملزم است که تا پایان مدت قرارداد، به تعهدات خود پایبند باشد و خودرو را در اختیار مستاجر قرار دهد.
از طرف دیگر، لازم بودن قرارداد، مستاجر را نیز ملزم میکند که در قرارداد باقی بماند و مطابق با موضوع آن عمل کند. شرط لازم بودن قرارداد را میتوانیم یک ضمانت دو طرفه برای اجرای آن در نظر بگیریم. البته اگر طرفین تمایل داشته باشند، میتوانند شروطی را نیز برای فسخ قرارداد در نظر بگیرند که تنها در آن شرایط، بتوانند از حق فسخ قرارداد استفاده کنند.
یکی از انواع متداول قرارداد، قرارداد اجاره خودرو به صورت روزانه است. این قرارداد زمانی استفاده میشود که اشخاص تمایل داشته باشند که برای مقاصد مختلف، یک خودرو را برای یک روز یا چند روز اجاره کنند. تنظیم متن قرارداد اجاره روزانه ، بسیار مهم است. لازم است که در نوشتن قرارداد ، بسیار دقت شود. از مهمترین مواردی که باید در متن اجاره نامه خودرو به صورت روزانه یا یک روزه نوشته شود، توضیحاتی درباره بازه زمانی، مبلغ قابل پرداخت، خسارت دیرکرد و ضمانت است.
تاریخ دقیق شروع و پایان مدت اجاره، یا حتی زمان دقیق تحویل خودرو در متن قرارداد نوشته میشود. علاوه براین، مالک میتواند برای دیرکرد تحویل خودرو، خسارت یا جریمه در نظر بگیرد و همچنین، بابت مدتی که خودرو در اختیار مستاجر است، ضمانت دریافت کند. این ضمانت میتواند اوراق بهاداری مانند چک یا سفته باشد.
رابطه میان موجر و مستاجر برای هیچ کدام از طرفین در زمینه پرداخت بیمه، تعهدی ایجاد نمیکند. اما مساله بیمه خودرو و سرنشینان آن، بسیار دارای اهمیت است. موجر و مستاجر میتوانند درباره بیمه و کسورات قانونی قرارداد اجاره خودرو ، با یکدیگر گفت و گو کنند. در نهایت توافق آنها در متن قرارداد نوشته میشود.
زمانی که از حق بیمه قرارداد اجاره خودرو صحبت میکنیم، منظور بیمه خودرو و بیمه سرنشینان است. اگر قرارداد اجاره برای مدت یک سال یا بیشتر تنظیم شده باشد، به طور معمول مسئولیت بیمه را به عهده مستاجر قرار میدهند. موجر و مستاجر باید توافق خود در زمینه پرداخت بیمه خودرو را در متن قرارداد بنویسند.
علاوه بر مساله بیمه که پیشتر درباره آن صحبت کردیم، از مسائل مهم دیگر، مالیات قرارداد اجاره خودرو است. مالیات خودرو باید براساس قوانین مالیاتی پرداخت شود. نحوه پرداخت مالیات خودروهای اجارهای نیز مطابق با قوانین مالیات اجاره وسائط نقلیه کشور است. به طور معمول، پرداخت مالیات به عهده موجر یا مالک اصلی است اما در شرایط خاص، طرفین میتوانند توافق کنند که پرداخت مالیات به عهده مستاجر باشد.
مساله مهم دیگر، هزینههای جاری خودرو است. برای مثال هزینههایی مانند خرابیهای جزئی و نیاز به تعمیرات بخشهای خسارت دیده، هزینه بنزین یا هر نوع سوخت مصرفی، تعویض روغن موتور، شست و شوی خودرو، پرداخت عوارض سالیانه شهرداری، جرائم و خلافیهایی که به واسطه استفاده از خودرو توسط مستاجر ایجاد شدهاند و هزینههای دیگر از جمله موارد مهمی هستند که لازم است در متن قرارداد نوشته شود. مالک میتواند تاکید کند که در پایان قرارداد، تمام این موارد باید توسط مستاجر تسویه حساب شده باشد و کاغذ تسویه حساب به مالک ارائه شود.
گفتیم که متن قرارداد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در حقیقت، هر قرارداد یک سند قانونی محسوب میشود. محتوای متن این سند قانونی نیز مشخص میکند که چه اشخاصی، مسئولیت اجرای آن را به عهده دارند و برای اجرای موضوع قرارداد، چه وظایف و تعهداتی برای یکدیگر تعریف کردهاند. بی تردید اگر اختلاف یا مشکلی نیز در این میان ایجاد شود، مرجع حل اختلاف به قرارداد رجوع خواهد کرد و با بررسی شروط قرارداد و قانون ناظر، میان طرفین رای میدهد. به همین دلیل، تاکید میشود که محتوای قرارداد از اهمیت زیادی برخوردار است و باید تمام جزئیات توافقات میان طرفین به صورت دقیق و مکتوب در متن قرارداد بیان شوند.
اجاره بهاء، مبلغی است که مستاجر ملزم است در ازای استفاده از خودرو به مالک پرداخت کند. مبلغ اجاره که در میان مردم و در عرف، کرایه نیز نامیده میشود، از جمله تعهدات مستاجر است که باید به مالک خودرو پرداخت شود. به طور معمول، پیش از تنظیم قرارداد، موجر و مستاجر خودرو در زمینه مبلغ اجاره بها با یکدیگر گفت و گو میکنند و نتیجه نهایی به عنوان مبلغ قرارداد در متن اجاره نامه نوشته میشود.
موجر و مستاجر علاوه بر مبلغ اجاره، میتوانند درباره نحوه پرداخت آن نیز تصمیم بگیرند. به طور معمول برای قراردادهای یک روزه، مبلغ اجاره پیش از تحویل خودرو به مستاجر اخذ میشود. در قراردادهای طولانیتر، پرداخت اجاره بها به صورت ماهانه تعیین میشود.
تیم حقوقی رکلا به منظور تنظیم قرارداد در کنار شما خواهد بود و با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ، به سوالات حقوقی شما در خصوص انواع قرارداد اجاره خودرو پاسخ میدهد.
از طرف دیگر، تیم حقوقی رکلا، قرارداد اجاره خودرو را تنظیم کرده است. روی تصویر زیر بزنید و وارد توضیحات این قرارداد ضروری شوید.