قرارداد اجاره بلدوزر قراردادی است که برای تامین ماشین آلات مورد نیاز در پروژه‌های راه سازی و عمرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بلدوزر در گروه ماشین‌های با وزن سنگین و ابعاد بزرگ است که از چرخ‌های زنجیری و تیغ‌های فولادی ساخته شده است و مقاومت بالایی دارد. با استفاده از بلدوزر می‌توانیم حجم گسترده‌ای از خاک، شن، نخاله، ماسه و این قبیل موارد را به راحتی جا به جا یا زیر و رو کنیم.
بلدوزر از جمله ماشین‌های سنگین مهندسی است که در بسیاری از پروژه‌های ساخت و ساز، ناگریز باید از آن استفاده کنیم. استفاده از بلدوزر هم چندان راحت نیست. برای به کارگیری صحیح و استفاده از این ماشین بزرگ، نیازمند شخصی هستید که مهارت و تجربه کافی در جهت رانندگی بلدوزر داشته باشد. رانندگان بلدوزر دارای گواهی نامه پایه یک هستند و علاوه بر گواهی نامه، دوره‌ای مشخص برای رانندگی با بلدوزر گذرانده‌اند یا اینکه سابقه کار دارند و به صورت تجربی به مهارت کافی برای راندن این بلدوزر رسیده‌اند.
بلدوزر در گروه ماشین‌های سنگین مهندسی قرار می‌گیرد و به نسبت اهمیتی که در پروژه‌های ساخت و ساز و راه سازی دارد و همچنین تجهیزاتی که برای ساخت آن مورد استفاده قرار گرفته است، ارزش مالی زیادی دارد. به همین دلیل است که تهیه آن چندان ساده به نظر نمی‌رسد. برای تهیه بلدوزر نیاز به صرف هزینه سنگین است. به همین دلیل است که برای انجام پروژه‌های عمرانی مختلف، اقدام به اجاره بلدوزر و تنظیم قرارداد اجاره بلدوزر می‌کنند.
توضیح مقدماتی در خصوص این قرارداد
در تعریف قرارداد می‌توانیم بگوییم که یک سند حقوقی دو یا چند طرفه است. بنابراین نمونه قرارداد اجاره بلدوزر نیز به عنوان یکی از انواع قرارداد اجاره، سندی است که درباره امکان اجاره این ماشین سنگین صحبت می‌کند. نکته قابل توجه این است که این سند باید میان دو یا چند شخص امضا شود تا دارای ارزش و اعتبار قانونی برای اجرا باشد. نمونه قرارداد اجاره بلدوزر متنی است که به منظور اجاره دادن یا اجاره کردن بلدوزر تنظیم می‌شود. در این متن قرارداد، صاحب بلدوزر به عنوان مالک یا موجِر است و طرف مقابل که قصد دارد بلدوزر را اجاره کند، مستاجر نامیده می‌شود. براساس قرارداد اجاره بلدوزر ، موجر متعهد می‌شود که بلدوزر را برای مدت مشخص و در ازای دریافت مبلغ تعیین شده به مستاجر بسپارد.
در مقابل، مستاجر نیز متعهد می‌شود که در ازای در اختیار گرفتن بلدوزر، مبلغ مشخصی را به موجر (مالک بلدوزر) بپردازد. علاوه بر این، شروط و تعهداتی برای طرفین وجود دارد که در متن قرارداد به آن پرداخته می‌شود. زمانی که نمونه قرارداد اجاره بلدوزر تنظیم شود و در اختیار طرفین قرار بگیرد، به محض امضای قرارداد، قابل اتکا و لازم به اجرا است. اگر اختلاف یا مشکلی هم در مدت اجاره پیش بیاید، موجر و مستاجر می‌توانند با در دست داشتن این قرارداد به عنوان یک سند و مدرک معتبر و قانونی در دادگاه یا شورای حل اختلاف حضور پیدا کنند. نمونه قرارداد اجاره بلدوزر با در نظر گرفتن شرایط کاری و اختلافات احتمالی تنظیم می‌شود تا بتواند به خوبی از حقوق هر دو طرف قرارداد حمایت کند.
نمونه قرارداد اجاره بلدوزر مطابق با قوانین ایران چه وضعیتی دارد؟
همانطور که از عنوان هم مشخص است، قرارداد حاضر یک قرارداد اجاره است. عقد اجاره یکی از عقود معین و لازم در قانون مدنی است. بنابراین برای تنظیم این قرارداد ضروری است که به قوانینی که در قانون مدنی درباره اجاره آمده است، رجوع کنیم. همانطور که گفتیم نمونه قرارداد اجاره بلدوزر از نگاه قانون مدنی، یک قرارداد معین است. به همین ترتیب، قانون مدنی تعریف جامعی از قرارداد اجاره بیان کرده است:
«اجاره عقدی است که به موجب آن، مستأجر مالک منافع عین مستأجره می‌شود، اجاره‌دهنده را موجر و اجاره‌کننده را مستأجر و مورد اجاره را عین مستأجره گویند.»
قانون مدنی در تکمیل این تعریف از عقد اجاره، در ماده 467 مورد اجاره را به سه حالت تقسیم می‌کند:
ماده 467 می‌گوید: «مورد اجاره ممکن است اشیا یا حیوان یا انسان باشد.»
با توجه به این ماده، نمونه قرارداد اجاره بلدوزر را می‌توانیم در گروه اجاره اشیاء قرار دهیم. قانون مدنی در ادامه به طور مُفصّل، قوانینی را برای اجاره شیء آورده است. بنابراین تنظیم قراردادهایی که در آن، موضوع اجاره شیء است باید با دقت کامل و مطابق با قوانین موجود در قانون مدنی باشد. در غیر این صورت قرارداد باطل یا غیر نافذ خواهد بود. براساس تعریف عقد اجاره ، برای تنظیم نمونه قرارداد اجاره بلدوزر نیاز به حضور سه رکن اساسی است. موجر، مستاجر و مال اجاره. نمونه قرارداد اجاره بلدوزر از آن جهت که براساس قوانین عقد اجاره تنظیم می‌شود، یک قرارداد لازم است. یعنی موجر و مستاجر موظف به ماندن در قرارداد و انجام تعهدات خود هستند. هیچ کدام از طرفین نمی‌توانند ناگهانی قرارداد را فسخ کنند.
موجر در قرارداد اجاره بلدوزر
موجر شخصی است که از نظر قانونی حق تصرف، استفاده و اجاره دادن بلدوزر را دارد. در واقع می‌توانیم بگویم که موجر مالک منافع بلدوزر است. موجر به طور معمول، مالک بلدوزر یا نماینده و وکیل مالک است. ماده 473 قانون مدنی درباره همین مساله بیان می‌کند:
«لازم نیست که موجر، مالک عین مستأجره باشد ولی باید مالک منافع آن باشد.»
اگر بلدوزر به عنوان مال مورد اجاره دارای چند مالک باشد، حکم مال مشاع را می‌گیرد و در اجاره دادن آن نیز باید رضایت شرکا وجود داشته باشد. همانطور که ماده 475 قانون مدنی نیز به آن اشاره کرده است:
«اجاره مال مشاع، جایز است لیکن تسلیم عین مستأجره موقوف است به اذن شریک.»
نکته دیگری که درباره موجر قابل ذکر است، احتمال فوت او است. عقد اجاره به واسطه فوت موجر یا مستاجر فسخ یا باطل نمی‌شود. مگر زمانی که موجر صرفا در زمان حیات مالک بولدوزر بوده باشد و بعد از وفات، مالکیت منافع بولدوزر از او سلب شود. طرفین می‌توانند در قرارداد شرط کنند که در صورت فوت هر کدام از آن‌ها، قرارداد اجاره به وسیله ورثه آن‌ها ادامه پیدا کند. ماده 497 قانون مدنی درباره فوت موجر یا مستاجر است:
«عقد اجاره به واسطه‌ی فوت موجر یا مستأجر باطل نمی‌شود لیکن اگر موجر فقط برای مدت عمر خود مالک منافع عین مستأجره بوده است اجاره به فوت موجر باطل می‌شود و اگر شرط مباشرت مستأجر شده باشد به فوت مستأجر باطل می‌گردد.»
