آیا قرارداد مشارکت غرفه از قانون خاصی پیروی می‌کند؟

غرفه در اصطلاح به قسمتی از فروشگاه یا نمایشگاه گفته می‌شود که از دیگر قسمت‌های آن مجزا و تفکیک شده است. در حال حاضر نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های بسیار زیادی هستند که غرفه‌های خود را به متقاضیان واگذار می‌کنند. غرفه مکان مناسبی برای راه‌اندازی کسب و کار و همچنین عرضه محصولات و خدمات است. همچنین باید در نظر داشت که غرفه‌ها اصلی‌ترین قسمت یک فروشگاه یا نمایشگاه به شمار می‌روند زیرا در غرفه‌ها کالا و خدمات مختلفی عرضه می‌شوند و در معرض دید عموم قرار می‌گیرند. اداره و راه‌اندازی غرفه کار چندان ساده‌ای نیست و ممارست و تلاش فراوان و همه جانبه‌ای را می‌طلبد. قرارداد مشارکت غرفه نیز در راستای مشارکت در راه‌اندازی و اداره یک غرفه میان دو یا چند شریک تنظیم و امضا می‌شود.

شرکا با همکاری یکدیگر غرفه را راه‌اندازی و اداره می‌کنند و سود و زیان حاصل از برپایی غرفه نیز میان آن‌ها تقسیم خواهد شد.

در ادامه این نوشته نکات قانونی و حقوقی مربوط به قرارداد مشارکت غرفه را بیان خواهیم کرد.

قرارداد مشارکت غرفه مطابق با کدام عقد تنظیم می‌شود؟

مشارکت از نظر لغوی به معنای همکاری و همدست شدن یک یا چند شخص است. در اصطلاح حقوقی به قرارداد مشارکت مدنی ، عقد شرکت و شرکت مدنی نیز گفته می‌شود. قرارداد مشارکت غرفه به وسیله توافق دو یا چند شریک ایجاد می‌شود.

عقد شرکت در ماده 571 قانون مدنی تعریف شده و مطابق با این تعریف، عقد شرکت به معنای درهم آمیختن و مخلوط کردن سرمایه‌های نقدی و غیر نقدی شرکا در راستای راه‌اندازی غرفه، کسب درآمد از آن و شرکت در سود و زیان حاصل از غرفه است.

شرایط و ضوابط مربوط به قرارداد شراکت در مواد 571 به بعد قانون مدنی بیان شده است اما شیوه همکاری و سرمایه گذاری شرکا در غرفه و همچنین مشخص کردن حدود مسئولیت شرکا به توافق میان آن‌ها بستگی دارد.

هر یک از شرکا به نسبت آورده خود و سهمی که در غرفه دارند در سود و زیان آن نیز شریک هستند. نحوه تقسیم سود و زیان میان شرکا نیز براساس توافق میان آن‌ها تعیین خواهد شد.

اصل آزادی قراردادها و ماده ده قانون مدنی به شرکا اجازه می‌دهد که در خصوص هر موضوعی که مغایر با قانون، شرع و نظم عمومی جامعه نباشد، در قرارداد مشارکت در غرفه با یکدیگر توافق کنند.

قواعد و ضوابط قرارداد مشارکت غرفه در قانون مدنی

شرکا، قرارداد شراکت غرفه را  براساس مقررات باب شرکت و ماده 10 قانون مدنی تنظیم و امضا می‌کنند.

در نظام حقوقی ایران در خصوص لازم الاجرا یا جایز بودن قرارداد مشارکت اختلاف نظرهای بسیار زیادی وجود دارد. اگر قرارداد مشارکت غرفه لازم باشد؛ هیچ یک از شرکا حق فسخ و برهم زدن آن را ندارند اما در صورتی که عقد مشارکت جایز باشد؛ به خواست هر یک از شرکا منحل می‌شود. البته شرکا می‌توانند در ضمن یک شرط، برای قرارداد مشارکت غرفه حق فسخ در نظر بگیرند یا اینکه حق فسخ را ساقط کنند. یعنی اینکه توافق طرفین ملاک و معیار معتبری در این خصوص خواهد بود.

نکته: قراردادهای لازم به وسیله اراده یکی از طرفین آن قابل فسخ نیستند اما قراردادهای جایز به وسیله اراده هر یک از طرفین آن منحل می‌شوند.

مطابق با نظام قانونی ایران، قرارداد مشارکت در غرفه از نوع قراردادهای اذنی به شمار می‌رود. اذن در اصطلاح به معنای دادن اجازه و اختیار به دیگری است. هر یک از شرکا به محض تنظیم و امضای قرارداد مشارکت، می‌توانند هرگونه دخل و تصرفی را در مال مشترک (غرفه) انجام بدهند و برای این کار نیاز به کسب اجازه از سایر شرکا ندارد.

بنابراین هر یک از شرکا در راستای راه‌اندازی و اداره غرفه، می‌تواند هرگونه دخل و تصرفی را انجام دهد و مسئول خسارات وارد شده به غرفه نیز نخواهد بود اما شریکی که نسبت به اداره و حفظ غرفه کوتاهی کرده است یا به صورت عمدی باعث ورود خسارت به دیگر شرکا شده، مسئول است که خسارات دیگر شرکا را جبران کند.

نوشتن مکتوب قرارداد مشارکت غرفه الزامی است؟

قانون گذار در خصوص نحوه ایجاد و تنظیم قرارداد شراکت کاری بین دو نفر هیچگونه الزامی را مقرر نکرده است. بنابراین تنظیم قرارداد مشارکت شفاهی نیز امکان پذیراست اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که مذاکرات شفاهی میان افراد به مرور زمان فراموش می‌شوند و احتمال تغییر و تحریف گفت و گوهای شفاهی نیز زیاد است. بنابراین تنظیم شراکت نامه از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا شراکت نامه به عنوان سند قرارداد مشارکت محسوب شده و در هنگام بروز اختلاف نیز قابل استناد است.

حتی اگر قرارداد شراکت را با خویشاوندان و دوستان نزدیکتان تنظیم می‌کنید باز هم از تنظیم شراکت نامه غافل نشوید زیرا قابل اعتمادترین انسان‌ها نیز ممکن است که خلف وعده کنند.

شرکت نامه‌ای که شرکای غرفه تنظیم و امضا کرده‌اند؛ سند عادی و شراکت نامه‌ای که در دفتر اسناد رسمی و توسط مامور رسمی تنظیم شده نیز یک سند رسمی است.

در نظر داشته باشید که اگر تصمیم دارید همراه با شریک خود غرفه‌ای را اجاره کنید، قرارداد اجاره غرفه با نام هر دو شریک تنظیم شود. تنظیم قرارداد به این شیوه، برای شما مناسب‌تر است.

شیوه تنظیم و نگارش قرارداد مشارکت غرفه

مطابق با ماده 1289 قانون مدنی، شراکت نامه‌ای که به صورت عادی یا رسمی تنظیم شده است از دلایل اثبات دعوا به شمار می‌رود. منظور از دلایل اثبات دعوا، اسناد و مدارکی هستند که در هنگام بروز اختلاف می‌توان به آن‌ها استناد کرد. بنابراین شرکای غرفه در هنگام بروز اختلاف و طرح دعوا در نزد مراجع قانونی می‌توانند به شراکت نامه استناد و ادعای خود را اثبات کنند.

در نتیجه، بهتر است که تنظیم قرارداد شراکت غرفه را به افرادی بسپارید که نسبت به تنظیم شراکت نامه و قوانین مربوط به آن آگاهی و اشراف کامل دارند.

موضوع قرارداد مشارکت غرفه

موضوع قرارداد مشارکت در واقع همان هدفی است که شرکا از تنظیم و امضای شراکت نامه دارند. همکاری شرکا در راستای راه اندازی و مدیریت غرفه، موضوع این قرارداد را تشکیل می‌دهد. موضوع قرارداد، در واقع وظایف و تکالیفی که بر عهده شرکا قرار گرفته است را مشخص می‌کند.

مدیریت غرفه و کسب سود و درآمد از آن نیازمند همکاری از جانب تمام شرکا است. شرکا زمانی می‌توانند به وظایف و تکالیف خود عمل کنند که نسبت به آن‌ها آگاهی و اشراف کامل داشته باشند. موضوع قرارداد شراکت غرفه و وظایفی که در راستای مدیریت و راه اندازی آن بر عهده شرکا قرار می‌گیرد باید به صورت دقیق و با ذکر جزئیات در شراکت نامه مشخص شود.

آورده شرکا در قرارداد مشارکت غرفه

آورده شرکا می‌تواند سرمایه نقدی و غیر نقدی باشد. تخصص و مهارت در راه‌اندازی و مدیریت غرفه نیز می‌تواند آورده شرکا را تشکیل دهد. بنابراین ممکن است که آورده‌های شرکا ارزش اقتصادی یکسانی نداشته باشند.

علی الاصول سود و زیان در قرارداد مشارکت براساس آورده‌های شرکا تعیین می‌شود. بنابراین لازم است که آورده‌های نقد و غیر نقد شرکا و ارزش اقتصادی آن‌ها به صورت دقیق و همراه با ذکر جزئیات در قرارداد مشارکت غرفه مشخص شوند.

برای مثال؛ پرداخت اجاره بهای غرفه، فراهم کردن کالا و خدماتی که در آن عرضه می‌شود و همچنین مهارت بازاریابی می‌توانند آورده‌های شرکا در قرارداد شراکت غرفه باشد.

تعهدات و شرایط قرارداد

تعهد به معنای پیمان بستن و کاری بر عهده گرفتن است. تعهدات قرارداد مشارکت در واقع کارها و تکالیفی هستند که در راستای راه‌اندازی، مدیریت و کسب درآمد از غرفه، بر عهده هر یک از شرکا قرار می‌گیرد. تا زمانی که قرارداد مشارکت پابرجا است، شرکا باید به تمام وظایف و تکالیف قراردادی خودشان عمل کنند.

همانطور که در مطالب بالا نیز توضیح دادیم، قرارداد مشارکت اذنی است و خساراتی که به غرفه وارد می‌شود بر عهده یکی از شرکا قرار نمی‌گیرد و میان تمامی آن‌ها تقسیم می‌شود اما شریکی که در انجام وظایف و تکالف خود کوتاهی کرده باشد ملزم به پرداخت تمامی خساراتی می‌شود که در نتیجه کوتاهی او به غرفه و دیگر شرکا وارد شده است.

داوری و حل اختلاف در قرارداد مشارکت غرفه

مرجع قانونی و قضایی رسیدگی به اختلافات حقوقی شرکا، یکی از شعبه‌های دادگاه عمومی حقوقی و شورای حل اختلاف واقع در محل تنظیم شراکت نامه یا محل اقامت خوانده است.

نکته: خوانده، شخصی است که بر علیه او در دادگاه طرح دعوا می‌شود.

از دیگر مراجع حل احتلافات حقوقی میان شرکا که می‌توانید برای یک قرارداد تعیین کنید، داور است. قانون آیین دادرسی مدنی با پیش بینی احتمال نیاز به داور، به طرفین قرارداد اجازه می‌دهد برای قرارداد خود، داور انتخاب کنند. داور شخصی دارای صلاحیت است که به واسطه توافق شرکا تعیین و در متن شراکت نامه معرفی می‌شود. داور مرجعی برای حل کردن اختلاف میان شرکا است و آن‌ها در هنگام بروز اختلاف و مشکل می‌توانند به داور مراجعه کنند و از او بخواهند که میان آن‌ها داوری کند و رای دهد. در نهایت نیز شرکا مطابق با رای داور، به اختلافشان پایان می‌دهند.

نسخه‌های قرارداد مشارکت غرفه

تعداد نسخه‌های شراکت نامه به توافق میان شرکا بستگی دارد و می‌تواند در یک یا چند نسخه تنظیم شود. اما برای جلوگیری از جعل و تحریف شرکت نامه بهتر است که آن را در بیشتر از یک نسخه تنظیم کنید. برای اطمینان خاطر بهتر است که یک نسخه از شراکت نامه در نزد داور یا دیگر مراجع حل اختلاف بایگانی شود. صحت مفاد نسخه یا نسخه‌های شراکت نامه باید توسط شرکا تأیید شود.

پیشنهاد ما

تیم حقوقی رکلا با در اختیار داشتن مشاوران حقوقی مجرب و همچنین وکلای پایه یک دادگستری، شرایطی را ایجاد کرده است که می‌توانید به سادگی درخواست تنظیم قرارداد و همچنین درخواست مشاوره حقوقی تلفنی را ثبت کنید. بعد از ثبت درخواست از جانب شما، مشاوران حقوقی رکلا در اسرع وقت با شما تماس می‌گیرند.