قرارداد واگذاری کتاب به چه صورتی تنظیم می‌شود؟

یکی از روش‌های کسب درآمد نویسندگان، واگذاری کتاب‌ها یا بهتر بگوییم واگذاری حقوق مادی کتاب‌های آن‌ها به ناشران و متقاضیان است. به طور معمول نویسندگان جوان یا نویسندگانی که توان سرمایه گذاری برای نشر کتاب خود را ندارند، ترجیح می‌دهند که به این شیوه کتاب‌های خود را به ناشران واگذار کنند تا ناشران بتوانند با هزینه خود کتاب مورد نظر را نشر دهند. از طرف دیگر، نویسندگانی نیز هستند که به صورت اختصاصی و با سفارش ناشران یا دیگر موسسات، کتابی را برای آن‌ها می‌نویسند. در چنین شرایطی نیز، بعد از نوشتن آن کتاب، براساس توافقی که انجام شده است، کتاب به سفارش دهنده واگذار خواهد شد. برای این منظور نمونه قرارداد واگذاری کتاب قرارداد مناسبی خواهد بود.

نمونه قرارداد واگذاری کتاب قراردادی است که به واسطه آن، نویسنده، حقوق مادی پدیدآورنده اثر را به شخص دیگری واگذار می‌کند. کتاب و سایر آثار ادبی و هنری، از جمله مواردی هستند که واگذاری آن‌ها، فقط در حدود واگذاری حقوق مادی امکان پذیر است. برای توضیح بیشتر در این زمینه، لازم است که ابتدا از حقوق مادی و معنوی یک کتاب اطلاع داشته باشیم. در ادامه درباره این مساله و همچنین درباره نمونه قرارداد واگذاری کتاب توضیحات بیشتری را بیان خواهیم کرد.

حقوق مادی و معنوی کتاب در قرارداد واگذاری کتاب

زمانی که یک نویسنده، کتاب خود را به پایان می‌رساند، نسبت به آن کتاب دارای حقوق مادی و معنوی خواهد بود. منظور از حقوق مادی، این است که نویسنده می‌تواند کتاب را منتشر کند و از عرضه و ارائه آن منفعت کسب نماید. همچنین این حق را دارد که کتاب خود را مجدد و برای دفعات بیشتری نیز چاپ کند و به این شیوه، از اثر ادبی خود، منفعت ببرد و درآمد کسب کند. در مقابل، حقوق معنوی اثر به این معنی است که نام نویسنده به عنوان مولف اثر ، به صورت همیشگی به کتاب مورد نظر اختصاص دارد و هر زمان دیگری نیز باید مشخص شود که خالق یا نویسنده کتاب مورد نظر چه شخصی بوده است.

نکته دارای اهمیت این است که مالکیت معنوی قابل واگذاری نخواهد بود. یعنی اینکه شما نمی‌توانید با پرداخت مبلغ مشخصی از نویسنده بخواهید که نام شما را به عنوان نویسنده بیان کند. در واقع حقوق معنوی اثر امکان انتقال به شخص دیگر را ندارد و لازم است که مشخص باشد کتاب مورد نظر توسط چه شخصی نوشته شده است. بنابراین، هر زمانی که از نمونه قرارداد واگذاری کتاب صحبت می‌شود، منظور قراردادی است که انتقال مالکیت مادی کتاب را ممکن می‌کند. یعنی به شخصی که کتاب به او واگذار شده است، این حق را می‌دهد که بتواند به شیوه‌های متعارف از کتاب منفعت مادی کسب کند.

توضیحات بیشتر درباره ماهیت قرارداد واگذاری کتاب

نمونه قرارداد واگذاری کتاب در واقع یکی از انواع قرارداد خرید کالا است. زیرا در این قرارداد نیز، کتاب به عنوان یک کالا میان نویسنده و ناشر معامله می‌شود. به این صورت که نویسنده نقش مالک کتاب یا بایع را خواهد داشت و در ازای دریافت مبلغ مشخصی، کتاب خود را به متقاضی واگذار می‌کند. یعنی اینکه مالکیت مادی کتاب خود را به شخص دیگری تملیک خواهد کرد.

این قرارداد در واقع یک قرارداد بیع است. بنابراین، لازم است که از قواعد و ضوابط عقد بیع و قانون مدنی تبعیت کند. عقد بیع از جمله عقود معین، لازم و معوض محسوب می‌شود. منظور از معین بودن نمونه قرارداد واگذاری کتاب این است که قانون مدنی به صراحت در ماده 338 درباره بیع توضیح می‌دهد. در این ماده توضیح داده شده است که مال مورد نظر، در ازای بها یا عوض معینی به متقاضی تملیک می‌شود. بنابراین، این قرارداد، یک عقد معوض نیز محسوب خواهد شد.

قرارداد واگذاری کتاب و لزوم طرفین

نمونه قرارداد واگذاری کتاب یک قرارداد لازم است. یعنی اینکه نویسنده و شخصی که تمایل دارد مالکیت مادی کتاب مورد نظر را در اختیار بگیرد؛ ملزم هستند که مطابق با توافقی که انجام می‌شود، در این قرارداد باقی بمانند و نمی‌توانند از انجام معامله واگذاری کتاب پشیمان شوند. یعنی اینکه طرفین حق فسخ قرارداد را ندارند. به همین دلیل است که بیان می‌شود نمونه قرارداد واگذاری کتاب یک عقد لازم است. البته باید به این مساله نیز اشاره کنیم که نویسنده و متقاضی دریافت حقوق مادی کتاب، می‌توانند با یکدیگر توافق کنند و شروطی را تحت عنوان شروط فسخ قرارداد در نظر بگیرند. لازم است که آن شروط به صورت مکتوب نیز در متن قرارداد نوشته شوند.

از طرف دیگر در قانون نیز به مواردی اشاره شده است که در صورت بروز آن‌ها نیز فسخ قرارداد امکان پذیر خواهد بود. بنابراین، به غیر از مواردی که بیان کردیم، در سایر موارد، قرارداد برای طرفین لازم است و ملزم هستند که به آن متعهد باشند و بر اساس آن عمل کنند.

انواع نمونه قرارداد واگذاری کتاب

شما برای انجام این قرارداد می‌توانید شروط مشخصی را بیان کنید. به واسطه همین شروط نیز ممکن است که نوع قرارداد شما تغییر کند. برای مثال ممکن است که نویسنده فقط تمایل داشته باشد که چاپ اول کتاب خود را به شخص دیگر یا به ناشر واگذار کند. به این صورت، در ازای دریافت مبلغ مشخصی، چاپ اول کتاب را به ناشر واگذار می‌کند و ناشر می‌تواند از چاپ و نشر و عرضه کتاب منفعت کسب کند. همانطور که توضیح دادیم، اگر نویسنده چاپ اول را واگذار کرده باشد، حق و امتیاز چاپ مجدد کتاب در اختیار نویسنده باقی خواهد ماند و می‌تواند چاپ‌های بعدی کتاب را در اختیار بگیرد. از طرف دیگر، ناشر نیز بعد از چاپ اول، در خصوص چاپ و نشر مجدد کتاب اختیاری نخواهد داشت.

بنابراین، شما می‌توانید با توجه به خواسته خود و شرایطی که دارید، قرارداد واگذاری کتاب را در انواع مختلف تنظیم کنید و برای آن شروط مشخصی را در نظر بگیرید و آن شروط، مورد حمایت قانونی قرار بگیرد.

محتوای این قرارداد

محتوای نمونه قرارداد واگذاری کتاب باید حاوی اطلاعات کاربردی و مهمی باشد که معامله طرفین را تحت پوشش قرار می‌دهد. متن این قرارداد باید حاوی اطلاعات و مشخصات هویتی طرفین، توضیحاتی درباره موضوع قرارداد، ثمن یا مبلغ قرارداد، شروط و مسئولیت‌های مربوط به قرارداد و موارد مهم دیگر باشد.

در ابتدا لازم است که نویسنده و متقاضی یا ناشر را به دقت در متن قرارداد معرفی کنید. برای این منظور مشخصات هویتی آن‌ها و همچنین آدرس دقیق محل اقامت آن‌ها در متن قرارداد نوشته می‌شود. در بخش موضوع قرارداد نیز با یک توضیح مختصر مشخص خواهد شد که این قرارداد درباره چه چیزی است و چه معامله‌ای را پوشش می‌دهد. در ادامه قرارداد نیز شروط و مسئولیت‌های مهم طرفین، مبلغ قرارداد، شرایط پرداخت مبلغ قرارداد و موارد مهم دیگر نیز توضیح داده خواهد شد تا قرارداد شما به عنوان یک قرارداد کامل و قابل استناد تلقی شود.

مبلغ قرارداد واگذاری کتاب

تعهدات مالی این قرارداد؛ یعنی نکات مرتبط با میزان و چگونگی پرداخت مبلغی که بابت انجام واگذاری کتاب میان نویسنده و ناشر تعیین شده است، از مهمترین مسائلی هستند که باید در مذاکرات پیش از امضا این قرارداد به آن توجه داشته باشید. به صورت کلی نمی‌توان مبلغ مشخص و دقیقی را برای انجام این قرارداد معین کرد زیرا مبلغی که بابت واگذاری کتاب تعیین می‌شود، با توجه به شرایط و ویژگی‌های خاص هر کتاب، نویسنده یا ناشر، متغیر خواهد بود. با این حال، متن قرارداد شما باید حاوی میزان دقیق مبلغی باشد که طرفین درباره آن به توافق می‌رسند.

در هنگام نوشتن متن این قرارداد باید به صورت شفاف و بدون ابهام توضیح دهید که چه مبلغی باید به پدید آورده کتاب تعلق بگیرد. همچنین باید به صراحت توضیح دهید که این مبلغ طی چه مراحل و به چه صورتی به نویسنده پرداخت می‌شود. شما می‌توانید توضیحات قراردادی را تا جایی ادامه دهید که حتی شماره حسابی که باید مبلغ قرارداد به آن واریز شود را نیز در قراردادتان بنویسید. پیشنهاد می‌کنیم علاوه بر تعیین مبلغ قرارداد و شرح چگونگی پرداخت آن مبلغ، برای این توافق، ضمانت اجرا نیز در نظر بگیرید. نویسنده می‌تواند مشخص کند که در ازای هر روز تاخیر در پرداخت مطالباتش، مبلغی بابت جریمه یا خسارت به او پرداخت شود.

پیشنهاد ما

برای نوشتن و تنظیم قرارداد واگذاری کتاب نیاز دارید که حتما با یک مشاور حقوقی گفتگو کنید تا از نکات حقوقی مرتبط با آن آگاه شوید. برای این منظور یک روش بسیار ساده و سریع و به صرفه، استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی است. البته شما می‌توانید از خدمات تنظیم قرارداد نیز بهره ببرید.