قرارداد آهنگری از جمله قراردادهایی است که تابع ماده ۱۰ قانون مدنی است و به عنوان یکی از انواع قرارداد پیمانکاری محسوب میشود.. این قرارداد که متن حاضر به بررسی اجمالی اما مفید آن میپردازد، قراردادی است که میان دو شخص خصوصی منعقد میشود. بنابراین قانونی که به عنوان قانون قراردادهای پیمانکاری از آن یاد میشود، خاص اشخاص و ادارات دولتی است و در این متن تصور میشود که قرارداد آهنگری ساختمان مربوط به دو شخص خصوصی است.
با توجه به اینکه تنظیم نمونه قرارداد آهنگری از جمله قراردادهای بسیار با اهمیت در بحث ساختمان سازی است، متقاضیان زیادی دارد که با پیشرفت ساخت و ساز نیز این امر در حال افزایش است. این قرارداد به طور معمول در مراحل سفت کاری و اسکلت بندی ساختمان میان طرفین تنظیم میشود. منظور از طرفین، کارفرما و پیمانکاری است که در نزد قانون گذار تعاریف خاصی از آنها ارائه شده است و به این شرح است:
علاوه بر تعریف کارفرما و پیمانکار، قانون گذار کارگاه را نیز محلی تعریف کرده است که پس از امضای قرارداد، پیمانکار موظف میشود امور مربوط به قرارداد را در آن جا انجام دهد. برای مثال اگر یک نمونه قرارداد آهن کشی آسانسور امضا شود، پیمانکار موظف میشود که در آن ساختمان امور مربوط به قرارداد را انجام دهد.
زمانی که قانونگذار از کلمه شخص یا اشخاص برای تعریف طرفین قرارداد استفاده میکند، به این معنی است که هم اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی میتوانند طرف نمونه قرارداد آهنگری واقع شوند. منظور از اشخاص حقیقی افراد عادی است که برای بررسی صلاحیت آنان در خصوص امضای نمونه قرارداد آهنگری میتوان از اداره سرپرستی دادگستری محل، استعلام کرد.
اگر قصد انعقاد نمونه قرارداد آهن کشی نما را دارید و یک شخص حقیقی هستید، از شما انتظار میرود که در زمان تنظیم این قرارداد نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، محل صدور، نشانی، شماره تماس و کد پستی خود را به صورت دقیق وارد کنید. گاهی ادارات نیز برای انجام امور خود و ساخت ساختمان نیازمند تنظیم نمونه قرارداد آهنگری میشوند. در این صورت آنان باید نام کاملی که با آن ثبت شدهاند، کد اقتصادی، کد ثبتی، نشانی، کد پستی، شماره تماس و شماره فکس خود را به صورت دقیق در متن قرارداد وارد کنند.
تصور کنید که شما قصد انعقاد قرارداد آهنگری ساختمان را دارید؛ در این صورت نوع قطعات آهن (برای مثال میلگرد، تیرچه، ناودان و غیره) و تعداد آنها باید به صورت دقیق مشخص شده باشد. این بخش از قرارداد تعیین کننده تعهدات اصلی پیمانکار در مقابل کارفرما است.
وجهی که کارفرما در مقابل انجام تعهدات به پیمانکار پرداخت میکند، میتواند به دو صورت نقد و اقساط باشد. در هر صورت باید مبلغ کل قرارداد در این قسمت نوشته شود. برای مثال اگر یک نمونه قرارداد آهن کشی آسانسور میان طرفین امضا شده است و توافق شده که مبلغ آن به صورت اقساط پرداخت شود باید تعداد اقساط، مبلغ هر قسط، تاریخ پرداخت و شماره حساب یا شماره کارت پیمانکار نیز در متن قرارداد نوشته شود. اگر قصد دارید که مبلغ قرارداد شما در طول زمان دچار تغییرات و نوسانات بازار نشود یا اگر میخواهید آن قرارداد به صورت نرخ به روز محاسبه شود، در هر دو صورت باید این نکته را در متن قرارداد خود پیش بینی کنید.
بازهی زمانی که با توافق طرفین برای اجرای قرارداد آهنگری تعیین میشود، بیانگر مدتی است که هر دو طرف باید به تعهدات خود در آن بازه عمل کنند و آن را به پایان برسانند. بنابراین در صورتی که پیمانکار نتواند به تمامی تعهدات خود در طول مدت تعیین شده عمل کند، موظف است زودتر از خاتمه قرارداد به کارفرما اطلاع دهد و از او بخواهد که مدت قرارداد تمدید شود. البته کارفرما میتواند این درخواست او را نپذیرد. قبل از شروع و بعد از پایان اعتبار نمونه قرارداد آهنگری هیچ یک از طرفین نمیتواند انجام اموری را از طرف مقابل درخواست کند. به همین جهت اگر برای مثال شما یک نمونه قرارداد آهن کشی نما را امضا کردهاید و بعد از پایان اعتبار قرارداد همچنان به همکاری با پیمانکار نیاز دارید، باید قرارداد دیگری را تنظیم کنید. این قرارداد میتواند شروط و موارد کاملا متفاوتی با قرارداد سابق داشته باشد.
شالوده اصلی نمونه قرارداد آهنگری در واقع بخش تعهدات طرفین در مقابل یکدیگر است. به این صورت که پس از امضای قرارداد اگر هر یک از طرفین در انجام امور مربوط به خود کوتاهی کند، طرف مقابل میتواند در مرحله اول از آن شخص درخواست کند که به امور مربوط به قرارداد پایبند باشد. در مرحله بعد میتواند با دریافت اظهارنامه از دادگاه او را ملزم به انجام امور خود کند.
در صورتی که شخص خاطی شخص پیمانکار باشد، کارفرما میتواند به حساب او یک قرارداد آهنگری ساختمان با پیمانکار دیگر منعقد کند. از جمله تعهدات کارفرما پرداخت به موقع و دقیق وجه قرارداد و سایر هزینههای مربوط به آن است. همچنین کارفرما موظف است مجوزهای لازم برای انجام این امر را از مراجع مربوطه اخذ کند. برای مثال اگر یک قرارداد آهنگری ساختمان امضا میشود، پیش نیاز این قرارداد مجوزهای ساخت ساختمان است که توسط کارفرما از مراجع مرتبط تهیه میشود. حضور به موقع در کارگاه محل انجام تعهد، استفاده از نیروهای با تجربه و پرداخت خسارت در صورت وارد کردن ضرر و زیان به کارفرما از تعهدات پیمانکار محسوب میشود.
با توجه به این که تعهدات پیمانکار در قرارداد آهنگری مقابل کارفرما اهمیت بسیار بیشتری دارد، کارفرما میتواند از او بخواهد که وجهی را تحت عنوان وجه التزام یا وجه حسن انجام کار در نزد او به امانت بگذارد. در صورتی که پیمانکار نتواند امور قرارداد را به صورت کامل و صحیح انجام دهد کارفرما آن وجه را به نفع خود استفاده میکند. این وجه میتواند چک یا سفته باشد. بنابراین کارفرما و پیمانکار هر یک در این خصوص بهتر است اموری را که به شرح زیر است رعایت کنند:
پیمانکار در زمان تحویل چک یا سفته ضمانت انجام کار باید موارد زیر را رعایت کند:
بهتر است کارفرما مبلغ وجه التزام را درصدی بیشتر از آن چیزی که تضمین برای او ارائه شده است، تعیین کند. همچنین سعی کنید که در متن تضمین قید کنید که میتوانید بدون انجام موارد قانونی و قضایی مبلغ چک یا سفته را استفاده کنید.
قانون گذار تعیین مرجع حل اختلاف را بر عهده طرفین قرارداد گذاشته است. به این معنی که آنها آزادند دادگاه یا داوری را به عنوان مرجع حل اختلافات احتمالی پیرامون نمونه قرارداد آهنگری تعیین کنند. از سوی دیگر، آنها میتوانند مبلغ خسارت احتمالی را نیز در متن قرارداد پیش بینی کنند. برای مثال اگر یک نمونه قرارداد آهن کشی نما تنظیم شده است، کارفرما میتواند تعیین کند که در صورت تاخیر و دیرکرد پیمانکار در انجام تعهدات، باید مبلغ ۱۰ میلیون تومان به حساب کارفرما پرداخت شود. در این صورت اگر این خسارت واقع شود، مرجع حل اختلاف نمیتواند مبلغ بیشتر یا کمتری را برای این خسارت تعیین کند.