مزایای تعیین داوری قرارداد مشارکت در ساخت به همراه شرایط قانونی داور منتخب
قرارداد مشارکت در ساخت میان مالک زمین و سازنده آن و با هدف احداث ساختمان تنظیم می‌شود. ممکن است در موارد زیادی طرفین این قرارداد با یکدیگر اختلاف پیدا کنند. طرفین قرارداد مشارکت در ساخت پیش از بروز اختلاف می‌توانند شخصی را به عنوان داور تعیین کنند. شخصی که در این قرارداد به عنوان داور تعیین می‌شود، مرجع حل و فصل اختلافات میان طرفین قرارداد خواهد بود. سازنده و مالک زمین اگر با یکدیگر اختلاف پیدا کردند می‌توانند به داور مرضی الطرفین مراجعه کنند. شخص داور باید توانایی، علم، تخصص و تجربه لازم برای حل و فصل اختلافات میان طرفین این قرارداد را داشته باشد. برای داوری قرارداد مشارکت در ساخت ، داور مرضی الطرفین را باید از میان کارشناسان رسمی دادگستری یا مرکز داوری کانون وکلای دادگستری انتخاب کنیم.
یکی از مهم‌ترین مزایای تنظیم و تکمیل فرم خام قرارداد داوری مشارکت در ساخت این است که مالک زمین و سازنده آن در زمان کوتاهی می‌توانند اختلافات میان خودشان را حل و فصل کنند. داور مرضی الطرفینی که داوری این قرارداد را پذیرفته است باید اختلافات حقوقی میان سازنده و مالک زمین را مورد رسیدگی قرار بدهد و برای حل و فصل آن‌ها رأی صادر کند.
در قانون آیین دادرسی مدنی شرایط و ضوابط ویژه‌ای برای تعیین داور مشخص شده است. داوری که در این قرارداد به عنوان مرجع حل اختلاف تعیین می‌شود، باید از تمام شرایط قانونی برخوردار باشد. در ادامه این مطلب از شرایط و ضوابط تعیین داور در قراردادهای مشارکت در ساخت و نحوه اجرای رأی او صحبت می‌کنیم.
شیوه محاسبه و تعیین حق الزحمه داوری در قرارداد مشارکت در ساخت
قانون گذار در مواد 497 الی 500 قانون آیین دادرسی مدنی به نحوه تعیین حق الزحمه داور می‌پردازد. مطابق با ماده 498 این قانون، میزان حق الزحمه داور باید براساس آئین نامه‌ای تعیین شود که هر سه سال یک بار توسط وزیر دادگستری تهیه خواهد شد. در آئین نامه حق الزحمه داوری (مصوب 1380) از چگونگی محاسبه و تعیین حق الزحمه داور صحبت شده است. مطابق با ماده 4 این آئین نامه، حق الزحمه داوری در قرارداد مشارکت در ساخت باید براساس نرخ تعرفه در زمان تعیین داور مشخص شود. اگر حق الزحمه داور براساس این آئین نامه قابل محاسبه نباشد، دادگاه مبلغ آن را تعیین می‌کند.
سازنده و مالک زمین باید حق الزحمه داور را به صورت مساوی پرداخت کنند. ممکن است که طرفین این توافق نامه یک یا چند داور را برای حل و فصل اختلافات حقوقی خودشان تعیین کرده باشند. در صورت تعدد داوران باید مبلغ حق الزحمه به صورت مساوی میان آن‌ها تقسیم شود.
مدت داوری قرارداد مشارکت در ساخت
در بخش‌های قبلی این نوشته نیز گفتیم که اگر مالک زمین و سازنده با یکدیگر اختلاف پبدا کردند باید به داوری مراجعه کنند. داوری که طرفین این توافق نامه برای حل اختلاف به او مراجعه کرده‌اند، حداکثر سه ماه فرصت دارد تا رأی خودش را انشاء و به طرفین اختلاف ابلاغ کند. مدت صدور رأی با توافق میان سازنده و مالک زمین قابل تمدید است.
در صورتی که داور ظرف سه ماه رأی را صادر نکند و مهلت آن نیز تمدید نشود، او دیگر صلاحیت رسیدگی به اختلافات میان مالک زمین و سازنده را ندارد. در این حالت، مراجع قضایی باید به اختلافات میان طرفین قرارداد مشارکت در ساخت رسیدگی کنند.
ضمانت اجرای تخلف از رأی داوری در قراردادهای مشارکت در ساخت
رای داور در خصوص حل و فصل اختلافات میان طرفین این قرارداد، لازم الاجرا است. طرفین این قرارداد پس از ابلاغ رأی داور باید آن را اجرا کنند. محکوم علیه به شخصی گفته می‌شود که داور بر علیه او حکم صادر کرده است. اگر محکوم علیه، حکم داور را اجرا نکند باید از سوی دادگاه برای او اجرائیه صادر شود. محکوم له به شخصی گفته می‌شود که داور به نفع او رأی صادر می‌کند. دادگاه در صورتی می‌تواند بر علیه محکوم علیه اجرائیه صادر کند که محکوم له تقاضا کرده باشد. لازم به ذکر است که هزینه اجرای رأی داور بر عهده محکوم علیه قرار دارد.
تخلفات داور در نمونه قرارداد داوری مشارکت در ساخت
داور مرضی الطرفین می‌تواند نمونه قرارداد داوری مشارکت در ساخت را قبول نکند. در صورتی که داور مرضی الطرفین، داوری این قرارداد را قبول کرد، متعهد به انجام وظایفی می‌شود. داوری که این قرارداد را قبول کرده است، باید به اختلاف میان طرفین آن رسیدگی و رأی مناسب را صادر کند. در نهایت، رای داور باید به مالک زمین و سازنده ابلاغ شود.
شخصی که داوری قرارداد مشارکت در ساخت را قبول کرده است، حق استعفا ندارد. این داور در صورتی می‌تواند استعفا بدهد که عذر موجهی داشته باشد.
در صورتی که داور بدون عذر موجه در جلسات داوری حاضر نشود و رأی صادر نکند، مسئول خسارات وارد شده به مالک زمین و سازنده است. داوری که تخلف می‌کند، به مدت یک تا پنج سال از قبول داوری ممنوع می‌شود.
اگر داور مرضی الطرفین در خصوص حل و فصل اختلافات میان طرفین این قرارداد رأی صادر نکند، دو حالت قابل تصور است:
- طرفین این قرارداد داور یا داوران دیگری را به عنوان مرجع حل اختلاف تعیین می‌کنند که در این حالت، رسیدگی به اختلاف در صلاحیت داوران جدید است؛
- ممکن است که طرفین قرارداد داور دیگری را به عنوان مرجع حل اختلاف تعیین نکرده باشند. در این شرایط، آن‌ها برای حل و فصل اختلافات خودشان باید به محاکم دادگستری مراجعه کنند.
شرایط داور منتخب
مطابق با ماده 469 قانون آیین دادرسی مدنی، اشخاص زیر نمی‌توانند به عنوان داور تعیین شوند مگر با توافق طرفین قرارداد مشارکت در ساخت:
- افرادی که سن آن‌ها کمتر از بیست و پنج سال تمام شمسی است؛
- شخصی که در اختلاف یا دعوا ذی نفع باشد؛
- فردی که با یکی از اصحاب دعوا قرابت نسبی یا سببی نزدیک داشته باشد؛
- شخصی که خود یا همسر او وارث یکی از طرفین اختلاف است؛
- کارمندان دولت در حوزه ماموریت خودشان.
مطابق با ماده 466 و 470 قانون آیین دادرسی مدنی، اشخاص زیر حتی با موافقت طرفین دعوا، نمی‌توانند به عنوان داور و مرجع حل اختلاف تعیین شوند:
- افرادی که فاقد اهلیت قانونی لازم هستند (افراد نابالغ، غیر رشید و مجنون)؛
- فردی که بر اساس حکم قطعی دادگاه از داوری ممنوع شده است؛
- اشخاصی که به موجب حکم قطعی دادگاه امکان انجام دادرسی را ندارند؛
- تمام قضات و کارمندان اداری شاغل در مراجع قضایی.
از این ماده‌های قانونی می‌توانیم به عنوان قانون داوری در قرارداد مشارکت در ساخت نام ببریم زیرا برای انتخاب داور، باید به این قوانین توجه داشته باشیم.
نحوه اعتراض به رأی داور از سوی محکوم له و محکوم علیه
رای داور در خصوص حل اختلاف میان طرفین این قرارداد، باید از طریق مراجع دادگستری اجرا شود. اجرای رأی داور در صلاحیت دادگاه نخستین است. طرفین این قرارداد می‌توانند برای ابلاغ رأی داور مرضی الطرفین شیوه خاصی را تعیین کنند. اگر طرفین این قرارداد برای ابلاغ رأی داور شیوه خاصی را در نظر نگرفته باشند، داور باید رأی خودش را به دفتر دادگاه نخستین بدهد. طرفین این قرارداد تا بیست روز پس از ابلاغ رأی داور می‌توانند به آن اعتراض کنند. اعتراض به رأی داور از طریق دفتر دادگاه نخستین انجام می‌شود.
تعیین داور در مرحله نوشتن قرارداد
فلسفه تنظیم قرارداد، جلوگیری از بروز اختلاف و مشاجره میان طرفین آن است. حتی با وجود تنظیم قرارداد، باز هم ممکن است که طرفین آن با یکدیگر اختلاف پیدا کنند. اگر در هنگام نوشتن قرارداد ، مرجع حل اختلافی را تعیین کنید، دچار پیچیدگی‌ها و دردسرهای طرح دعوا در محاکم دادگستری نخواهید شد. به همین دلیل است که تاکید می‌کنند، در هنگام نوشتن و تهیه قرارداد مورد نظرتان، حتما از متخصصان این حوزه کمک بگیرید تا در خصوص این موارد، شما را راهنمایی کنند.
تیم حقوقی رکلا نیز در راستای ارائه خدمات حقوقی، خدماتی مانند تنظیم قرارداد اختصاصی و خدمات مشاوره حقوقی تلفنی را ارائه می‌دهد. با ثبت درخواست می‌توانید به سهولت با کارشناسان مجرب ارتباط بگیرید.
قرارداد مشارکت مدنی (شراکت نامه)
برای دانلود این قرارداد، روی تصویر بزنید.
قرارداد مشارکت در ساخت و ساز
فایل کامل این قرارداد را می‌توانید با زدن روی تصویر دریافت کنید.
