بدون آگاهی از معنای اسقاط کافه خیارات خصوصا غبن فاحش، چیزی را امضا نکنید!

عقد یا قرارداد به ماهیتی حقوقی گفته می‌شود که لازمه تحقق آن توافق میان دو یا چند شخص است. به عبارت دیگر می‌توان گفت، عقود و قراردادها در صورتی تحقق پیدا می‌کنند که حداقل دو شخص درباره امضا و ایجاد آن‌ها با یگدیگر به توافق برسند. در نظام حقوقی کشور ما اصل بر لازم الاجرا و غیر قابل انحلال بودن تمام عقود گذاشته شده است. به همین دلیل طرفین این توافقات، حق انحلال قراردادها را ندارند و باید به مفاد آن‌ها پایبند باشند. انحلال قراردادها در صورتی امکان پذیر می‌شود که قانونگذار اجازه داده باشد.

فسخ یکی از موارد پیش بینی شده در قانون است که انحلال قراردادها را امکان پذیر می‌کند. در اصطلاح به موارد و شرایطی قانونی که موجب فسخ قراردادها می‌شوند، خیار می‌گویند. کافه خیارات به معنای تمام شرایط و موارد قانونی است که فسخ قراردادها را امکان پذیر می‌کند.

قانونگذار شرایط خاصی را برای تحقق کافه خیارات و استناد به آن‌ها در نظر گرفته است. از سوی دیگر، قانونگذار، شرایط اسقاط خیارات را نیز پیش بینی می‌کند. در ادامه این مقاله با شرایط استناد به خیارات و چگونگی ساقط کردن آن‌ها آشنا می‌شویم.

کافه خیارات به چه معناست؟

قراردادها در یک دسته بندی کلی به جایز و لازم تقسیم می‌شوند. قانونگذار، انحلال قراردادهای جایز را به اراده طرفین آن‌ها واگذار کرده است. بنابراین، هر یک از طرفین قراردادهای جایز با میل و اختیار خود می‌تواند نسبت به منحل کردن آن‌ قرارداد اقدام کند. از سوی دیگر، قرارداد لازم به قراردادی گفته می‌شود که طرفین، حق انحلال آن را ندارد. مگر با رعایت شرایط و تشریفاتی که در قانون پیش بینی شده است.

فسخ قرارداد یکی از موارد پیش بینی شده در قانون است که انحلال قراردادهای لازم را امکان پذیر می‌کند. فسخ به معنای انحلال یک قرارداد لازم، توسط یکی از طرفین آن است. در اصطلاح قانون مدنی به مواردی که فسخ قراردادهای لازم را امکان پذیر می‌کنند، خیار گفته می‌شود.

کافه خیارات به معنای تمام خیاراتی است که در قانون مدنی برای فسخ قراردادهای لازم تعیین می‌شود. می‌توان گفت که قانونگذار، مهمترین خیارات فسخ قراردادها را در ماده 396 قانون مدنی پیش بینی کرده است.

انواع اختیارات مطابق با ماده 396 قانون مدنی

با توجه به ماده 396 قانون مدنی و دیگر مواد این قانون می‌توان گفت، کافه خیارات در قرارداد ‌لازم عبارت است از:

1. خیار مجلس؛
2. حیوان؛
3. شرط؛
4. تاخیر ثَمَن؛
5. رؤیت و تخلف وصف؛
6. غبن؛
7. عیب؛
8. تدلیس؛
9. تبعض صفقه؛
10. تخلف شرط؛
11. تَعَذُر تسلیم؛
12. تفلیس.

شرایط استناد به کافه خیارات در قرارداد چیست؟

همانگونه که گفتیم، طرفین قراردادهای لازم به واسطه استناد به خیارات قانونی می‌توانند قراردادهای لازم را منحل کنند. در ادامه، شرایط استناد به مهمترین خیارات قانونی را بررسی می‌کنیم:

استناد به خیار مجلس

منظور از خیار مجلس ، جلسه‌ای است که به منظور امضای قرارداد تشکیل می‌شود و طرفین نیز در آن حضور دارند. هر یک از طرفین قراردادهای لازم تا زمانی که این جلسه به پایان نرسیده و از طرف دیگر جدا نشده است با استناد به خیار مجلس می‌تواند نسبت به فسخ قرارداد لازم اقدام کنند.

رویت و شرایط استناد به آن

این خیار در صورتی موضوعیت پیدا می‌کند که قرارداد لازم به منظور معامله یک مال منقول یا غیر منقول تنظیم شده باشد. ممکن است، شخصی که قرارداد لازم را به عنوان خریدار امضا می‌کند، مال فروخته شده را ندیده باشد و آن را براساس توصیفات و توضیحات فروشنده بخرد. در این حالت، عدم مطابقت مال مورد معامله با توضیحات و توصیفات فروشنده باعث ایجاد شرایط استناد به خیار رویت می‌شود. بنابراین، اگر شرایط خیار رویت تحقق پیدا کند، خریدار با استناد به آن می‌تواند قرارداد لازمی که میان او و خریدار تنظیم و امضا شده است را منحل کند.

استناد به خیار غبن چگونه است؟

خیار غبن به معنای فریب و نیرنگ در معامله است. قرارداد لازمی با استناد به این خیار فسخ می‌شود که به منظور معامله یک یا چند مال در ازای دربافت بهای آن‌ها تنظیم و امضا شده باشد. این خیار در صورتی تحقق پیدا می‌کند که بهای مال مورد معامله به مقدار قابل توجهی بیشتر یا کمتر از قیمت واقعی آن در بازار تعیین شده باشد. در این حالت، اگر خریدار نسبت به بهای واقعی مال مورد معامله بی اطلاع باشد و آن را بسیار ارزان‌تر از قیمت واقعی بفروشد، می‌تواند معامله را با استناد به خیار غبن فسخ کند.

در صورتی که فروشنده، مال مورد معامله را به علت بی اطلاعی از قیمت واقعی آن، بسیار ارزان‌تر از قیمت بازار فروخته باشد نیز با استناد به خیار غبن از حق فسخ قرارداد برخوردار می‌شود.

اسقاط کافه خیارات یعنی چه؟

اسقاط در لغت به ساقط کردن و از بین بردن، معنا شده و کافه نیز به معنای تمام است. بنابراین می‌توان گفت که توافق درباره ساقط کردن کافه خیارات در ضمن قرارداد لازم به معنای ساقط کردن و از بین بردن تمام خیاراتی است که با استناد به آن‌ها می‌توان قراردادهای لازم را فسخ کرد.

در توضیح اسقاط کافه خیارات در قرارداد ، باید بگوییم حق فسخ قرارداد که با استناد به خیارات قانونی برای طرفین قراردادهای لازم ایجاد شده است، در واقع حقی قانونی محسوب می‌شود و از جانب قانونگذار در اختیار طرفین قراردادهای لازم قرار دارد. به عبارت دیگر می‌توان گفت که اشخاص با استناد به خیارات قانونی از حق فسخ قراردادهای لازم برخوردار خواهند شد.

از سوی دیگر باید به این نکته توجه داشته باشیم، حق فسخی که به واسطه استناد به خیارات قانونی برای طرفین قراردادهای لازم ایجاد می‌شود، یک حق قابل اسقاط است. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که طرفین قراردادهای لازم می‌توانند از حق فسخ قرارداد که با استناد به خیارات قانونی برای آن‌ها ایجاد شده است، صرفه نظر کنند. بنابراین، با توجه به مقدمات بالا، نتیجه می‌‌گیریم که اسقاط کافه خیارات به معنای ساقط کردن حق فسخ قراردادهای لازم با استناد به خیارات قانونی است.

اسقاط کافه خیارات خصوصا غبن فاحش به چه معنا است؟

همانگونه که گفتیم، قراردادی با استناد به خیار غبن قابل فسخ است که موضوع آن انتقال مالکیت عین یا منافع یک مال در ازای پرداخت بهای آن باشد. ممکن است انتقال گیرنده یا انتقال دهنده مال موضوع قرارداد از قیمت واقعی این مال در بازار بی اطلاع باشند. در ادامه شرایط استناد به این خیار را توضیح می‌دهیم:

بررسی دو حالت استناد به این شرط

به صورت کلی می‌توان گفت که شرایط استناد به خیار غبن در دو حالت ایجاد می‌شوند:

1. حالت اول: بهایی که انتقال گیرنده بابت مال موضوع معامله پرداخته است، بسیار بیشتر از قیمت واقعی آن در بازار باشد. در این حالت، انتقال گیرنده با استناد به خیار غبن از حق فسخ قرارداد لازم برخوردار می‌شود.
2. حالت دوم: بهایی که انتقال دهنده برای مال موضوع قرارداد تعیین کرده است، بسیار ارزان‌تر از قیمت متداول آن در بازار باشد. در این حالت نیز انتقال دهنده با استناد به خیار غبن می‌تواند قرارداد لازم الاجرا را فسخ کند.

اسقاط کافه خیارات ولو خیار غبن به معنای صرفه نظر کردن انتقال دهنده و انتقال گیرنده از حق فسخ قرارداد است که با استناد به خیار غبن برای آن‌ها ایجاد می‌شود.

فاحش به معنای آشکار، واضح و مسلم است. در توضیح اسقاط کافه خیارات خصوصا غبن فاحش باید بگوییم که اسقاط به این معنا است که انتقال دهنده و انتقال گیرنده می‌پذیرند حتی اگر به صورت مسلم و واضح ضرر کردند نیز با استناد به خیار غبن یا دیگر خیارات قانونی حق فسخ قرارداد لازم را ندارند. ساقط کردن کافه خیارات ولو خیار غبن می‌تواند باعث تحمیل ضررهای مالی بسیار زیادی به انتقال دهنده یا انتقال گیرنده شود و به همین دلیل باید در پذیرش آن احتیاط کرد.

نکات پایانی

اسقاط کافه خیارات باعث از بین رفتن حق فسخی می‌شود که با استناد به خیارات قانونی برای طرفین قراردادهای لازم ایجاد شده است. اگر طرفین قرارداد در خصوص اسقاط کافه خیارات با یکدیگر توافق کردند باید تضمین‌‌های دیگری را برای حفظ حقوق و منافع قانونی خودشان پیش بینی کنند.

خدمات تنظیم قرارداد رکلا به شما امکان می‌دهد که ضمانت اجراهای مقرر در قراردادهای اختصاصی خود را توسط کارشناسان حقوقی تعیین کنید.

همچنین، سوالات خود در زمینه شرایط و تشریفات قانونی تعیین تضمین در قرارداد را نیز می‌توانید با کارشناسان حقوقی حاضر در بخش خدمات مشاوره حقوقی تلفنی رکلا در میان بگذارید.