نوشتن اجاره نامه ، نیاز به آگاهی از شرایط خاص این قرارداد دارد. در این مقاله، میخواهیم مهمترین مواردی که باید در قرارداد اجاره ذکر شود را بررسی کنیم و نحوه تکمیل اجاره نامه را توضیح دهیم. البته قبلا، در مورد اعتبار اجاره نامه دستی صحبت کردیم و از طرف دیگر، نکات مهم نحوه نوشتن اجاره نامه را توضیح دادیم. با ما همراه شوید تا بدانیم چگونه اجاره نامه بنویسیم و یک نمونه فرم تکمیل شده اجاره نامه چه خصوصیاتی دارد.
مواردی که باید در قرارداد اجاره ذکر بشود شامل مشخصات موجر و مستاجر ، مشخصات مورد اجاره ، مدت ، مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت ، شرایط و آثار قرارداد ، خیارات و تعداد نسخههای اجاره نامه است. پیش از بررسی نحوه تکمیل اجاره نامه ، لازم است با ارکان قرارداد اجاره آشنا شویم.
ارکان قرارداد ، ستون و چارچوب قانونی هرقرارداد است. همانطور که خانه بدون ستون و پایه، خراب میشود، اگر ارکان قرارداد اجاره رعایت نشود، اجاره نامه باطل است. در ادامه ارکان عقد اجاره را نام میبریم:
مورد یک و دو، در قسمت مشخصات طرفین توضیح داده میشود و مورد سه و چهار، به صورت جداگانه مطالعه خواهد شد.
لازم است در زمان نوشتن اجاره نامه ، مشخصات کامل طرفین و سمت آنها مشخص باشد. نام و نام خانوادگی، کد ملی، شماره شناسنامه، نشانی، تلفن و آدرس ایمیل (در صورت امکان) نوشته شود.
اگر مورد اجاره، ملک مسکونی یا تجاری یا اداری است، موارد زیر در متن قرارداد دقیقاً مشخص شود:
اگر مورد اجاره مال منقول مانند خودرو سبک یا کامیون میباشد، لازم است موارد زیر مشخص شود:
در یک ماده از متن قرارداد، مدت آن مشخص شود. در این قسمت میتوانید شرایط تمدید اجاره نامه را نیز مشخص کنید. ماده مربوط به مدت قرارداد، در تمام قراردادهای اجاره نوشته میشود. مطابق با ماده 468 قانون مدنی، قرارداد اجاره الزاما باید دارای مدت باشد وگرنه باطل است. یعنی اجاره نامهای که بدون ذکر دقیق بازه زمانی اجاره تنظیم و نوشته شود، از نظر قانونی اعتباری ندارد و نمیتوان به عنوان یک سند قانونی به آن استناد کرد. مدت اجاره نامه، در واقع همان بازه زمانی دقیقی است که برای این قرارداد در نظر گرفته میشود.
مطابق با این بازه زمانی، موجر باید زمان شروع قرارداد، مال موضوع اجاره را در اختیار مستاجر قرار دهد و در این بازه زمانی، مانع برخورداری مستاجر از منافع موضوع اجاره نشود. از طرف دیگر، مستاجر نیز ملزم است که مطابق با بازه زمانی معین در اجاره نامه، در پایان قرارداد، مال موضوع اجاره را به موجر برگرداند.
ماده دیگر، مربوط به مبلغ قرارداد اجاره است. میتوانید مبلغ اجاره بها را با توجه به اینکه، ساعتی یا روزانه یا ماهانه پرداخت میشود تعیین کنید. مثلا به ازای هر ماه، مبلغ یک میلیون تومان اجاره، در متن قرارداد نوشته شود. در این قسمت، نحوه پرداخت نیز مشخص میشود. اگر باید به حساب موجر واریز شود، شماره حساب نوشته شود و اگر باید حضوری پرداخت شود، در متن اجاره نامه، از واژه نقدی و حضوری استفاده کنید.
نحوه نوشتن قرارداد اجاره به موارد قبلی محدود نیست. مهمترین مواردی که باید در قرارداد اجاره ذکر شود مربوط به بخش شرایط و آثار قرارداد است. این شرایط در هر نمونه فرم تکمیل شده اجاره نامه ضروری است. در این قسمت، نوع استفاده مستاجر از مال، حق اجاره دادن مجدد مال، حق فروش مال توسط موجر، مسئول هزینههای مال و شرایط کامل تمدید (البته اگر شرایط تمدید در قسمت مدت قرارداد آورده نشود)، اقدامات لازم در زمان فسخ اجاره نامه ، چک ضمانت تخلیه و مشخصات آن و سایر نکات مهم قرارداد نوشته خواهد شد.
برای مثال به کادر قرمز رنگ تصویر زیر توجه کنید. این کادر، بخشی از بخش ضمانت تخلیه مستاجر است و توسط تیم حقوقی رکلا تنظیم شده است.
یکی دیگر از شرایط نوشتن اجاره نامه ، خیارات است. منظور از خیارات، اختیاراتی است که با کمک آن، موجر یا مستاجر حق فسخ قرارداد اجاره را خواهند داشت. معمولا در زمان نوشتن قرارداد اجاره ، تمام خیارات از طرفین سلب میشود و فقط یک یا دو مورد از اختیارات مهم مانند تدلیس باقی میماند. یعنی مستاجر تنها زمانی حق انجام فسخ خواهد داشت که موجر تقلب کرده باشد. البته توجه داشته باشید که برای سلب اختیارات فسخ قرارداد، باید این موضوع با یک متن کاملا حقوقی در قرارداد نوشته شود. زیرا اصل بر این است که تمام اختیارات فسخ یک قرارداد موجود است مگر آنکه طرفین به نحو دیگری توافق کنند.
از سوی دیگر، شما این امکان قانونی را دارید که برای فسخ اجاره نامه، شرایط خاص خود را تعیین کنید. به بیان دیگر، میتوانید تحت شرایطی، حق فسخ قرارداد را برای موجر یا مستاجر در نظر بگیرید.
برای مثال، فرض کنیم یک موجر، میخواهد چنانچه ظرف دو ماه آینده، قصد فسخ اجاره نامه را داشت، بتواند بدون هیچگونه محدودیتی، این هدف را محقق کند. باید بگوییم که چنین کاری امکان دارد و شما میتوانید این حق را از طریق نگارش یک جمله اصولی، در متن اجاره نامه بیان کنید. مثلا میتوانید از جمله زیر استفاده کنید:
«این حق برای موجر در نظر گرفته شد که تا دو ماه از تاریخ امضای این قرارداد، نسبت به فسخ آن از طریق ارسال اظهارنامه رسمی اقدام کند. در صورت گذشت مدت دو ماهه فوق، این حق فسخ از موجر، سلب و ساقط خواهد شد.»
با نوشتن جمله فوق در متن اجاره نامه، عملا موجر حق فسخ خواهد داشت و میتواند از این حق استفاده کند.
ماده آخر هر نمونه فرم تکمیل شده اجاره نامه ، مربوط به تعداد نسخهها و مادههای قرارداد است. توصیه میکنیم نسخههای قرارداد، دو عدد باشد و دو شاهد نیز قرارداد را امضا کنند. طرفین نیز، زیر تمام صفحات قرارداد را امضا کنند و اثر انگشت بزنند.
در این مقاله، به زبان ساده نحوه نوشتن قرارداد اجاره بیان شد. مواردی که باید در قرارداد اجاره ذکر شود را بررسی کردیم و نکاتی در مورد شرایط و آثار قرارداد اجاره گفته شد.
تیم حقوقی رکلا، به صورت تخصصی اقدام به نوشتن اجاره نامه کرده است. برای دسترسی به این نمونه قراردادها روی تصویر زیر بزنید. ضمن آنکه میتوانید درخواست تنظیم قرارداد اختصاصی ثبت کنید یا مشاوره حقوقی تلفنی دریافت کنید.