همه آنچه در مورد ساعت کار کارگر باید بدانید! (میزان دقیق ساعت کاری و نحوه صحیح محاسبه)
میزان ساعت کار کارگر از آن دسته موضوعاتی است که وجود ابهام در آن، در بسیاری از مواقع باعث ایجاد اختلاف میان کارفرما و کارگر خواهد شد. هرچند این موضوع توسط قانونگذار، به صراحت در ماده ۵۱ قانون کار بیان شده است اما با این وجود، همچنان برخی از کارفرمایان توجه چندانی به آن نشان نمی‌دهند.
در واقع به دلیل تسلط کارفرما بر کارگران، این امکان وجود دارد که نسبت به پرداخت تعهدات مالی یا مزایای این قشر پرتلاش جامعه، کاستی‌هایی صورت بگیرد. بنابراین قانونگذار ضمن وضع قانون کار، علاوه بر تنظیم روابط میان این دو گروه، از اختلافات احتمالی آنان نیز جلوگیری کرده است.
مهم‌ترین سوالات و دغدغه‌ها در مورد ساعت کار کارگر
با توجه به موارد بیان شده، ما در این مقاله قصد داریم راجع به چند موضوع مهم در قانون کار از جمله موارد زیر صحبت کنیم:
- کارگر به چه کسی گفته می‌شود؟
- ساعت کار کارگران طبق اداره کار چقدر است؟
- ساعت کاری کارگران در ماه چند ساعت است ؟
- ساعت کاری کارگران در روز پنجشنبه چگونه محاسبه می‌شود؟
- کارگران روزمزد و ساختمانی باید چقدر در روز کار کنند؟
چنانچه شما نیز به عنوان کارگر یا کارفرما با ابهامات فراوانی در رابطه با این گونه مسائل مواجه هستید و تمایل دارید که درباره ساعت قانونی کار در انواع قرارداد استخدام اطلاعات کسب کنید، تا انتهای این مقاله همراه رکلا باشید.
پیشنهاد می‌کنیم در ادامه این مقاله، مقاله مزایای قانون کار را نیز مطالعه بفرمایید. در آن مقاله به تمام مزایایی که به کارپذیر تعلق می‌گیرد، اشاره کرده‌ایم.
کارگر کیست؟ آیا در قانون به ساعت کار کارگر اشاره شده است؟
پیش از ارائه هر گونه توضیح در مورد حداکثر ساعت کار کارگر در ماه ، بهتر است بدانید که آیا شما هم مطابق تعریف قانونگذار، کارگر به شمار می‌آیید یا نه؟ البته ممکن است به عنوان یک کارفرما در حال مطالعه این مقاله باشید و هنوز هم نمی‌دانید که رابطه کاری شما با نیروی انسانی‌تان در چهارچوب روابط کارفرما و کارگر قرار می‌گیرد یا نه؟ در هر صورت، بر اساس ماده ۲ قانون کار ؛ کارپذیر از لحاظ این قانون کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد، اجرت، سهم سود و سایر مزایا، به درخواست کارفرما کار می‌کند.
از سوی دیگر مطابق با اولین ماده قانون کار، تمام اشخاص حقیقی یا غیر حقیقی تحت عنوان کارفرما، کارگر، کارگاه، مؤسسات تولیدی، صنعتی، خدماتی یا کشاورزی موظف هستند که از این قانون تبعیت کنند و به آن متعهد باشند. به عبارت دیگر، اگر بر مبنای این دو ماده قانونی، کارگر یا کارفرما محسوب شوید، به هیچ عنوان نمی‌توانید خلاف مقررات این قانون عمل کنید و از قانونگذار، انتظار حمایت داشته باشید زیرا قانون کار نیز از جمله قوانین آمره‌ای محسوب می‌شود که هرگونه توافق خلاف آن، باطل است.
بررسی ماده 51 قانون کار
قانونگذار صراحتاً در ماده ۵۱ قانون کار، راجع به حد نصاب ساعات کاری کارگران صحبت می‌کند. در این ماده بیان شده که منظور از ساعت کار، بازه زمانی مشخصی است که کارگر (نیروی انسانی)، نیرو یا زمان خود را در اختیار کارفرما قرار می‌دهد و دستورات او را انجام خواهد داد. به غیر از موارد استثنا، ساعات کار کارگران در شبانه روز نباید فراتر از 8 ساعت باشد. پس با تکیه بر این ماده، ساعت کار کارگر روزانه ۸ و در طول هفته نیز ۴۴ ساعت خواهد بود. البته، در تبصره‌های ماده ۵۱ و برخی مواد دیگر این قانون، استثنائاتی لحاظ شده که در ادامه راجع به آن‌ها بیشتر می‌گوییم.
ساعت کار کارگر در یک روز
با توجه به ماده ۵۱ قانون کار، ساعت کار کارگر روزانه بر مبنای بازه زمانی یک شبانه روز، ۸ ساعت تعیین شده است. در مواردی نیز کارفرما و نیروی انسانی می‌توانند ضمن توافق با یکدیگر این مقدار را در ازای دریافت دستمزد بیشتر، افزایش دهند. البته این مورد یک استثنا دارد و آن هم راجع به مشاغل سخت، زیان آور و زیرزمینی است.
بر اساس ماده ۵۲ قانون این قانون، در مشاغل سخت و آسیب‌رسان به نیروی انسانی، طول زمان فعالیت افراد باید روزانه 6 و در هر هفته نیز 36 باشد. بنابراین اگر کارفرمایی از نیروی انسانی خود بخواهد بیش از این مقدار به انجام فعالیت مشغول شود، مطابق قانون متخلف خواهد بود.
بازه زمانی فعالیت در مشاغل سخت و آسیب رسان
مصادیق مشاغل سخت ابتدا توسط آیین‌نامه‌‌ای از سوی مراجعی همچون شورای عالی کار و شورای عالی حفاظت از کار مشخص می‌شود و برای تصویب نیز نیازمند تأیید وزیر کار و همینطور وزیر بهداشت و درمان خواهد بود.
چنانچه نوع شغلتان باعث می‌شود روزانه مدتی طولانی در معرض تنش‌ها و خطرات جسمی و روانی غیرمعمول قرار بگیرید، توصیه می‌کنیم که به آیین‌نامه مزبور رجوع کنید و از کارفرمای خود بخواهید که سقف فعالیت حرفه‌ای روزانه شما و سایر همکارانتان را به 6 ساعت در روز کاهش دهد.
ساعت کار کارگر در یک هفته
به موجب قانون، ساعت کار کارگر در هفته، نباید بیش از ۴۴ ساعت باشد اما قانون این اجازه را به هر دو طرف قرارداد کار داده است که بازه زمانی فعالیت روزانه را بیشتر یا کمتر از مقدار معین شده در نظر بگیرند. مشروط بر اینکه کار مازاد بر ۴۴ ساعت کار کارگر در هفته ، شامل اضافه کاری باشد و او دستمزد بیشتری دریافت کند. در غیر این صورت، این توافق خلاف قانون و باطل است.
در نظر داشته باشید
گفتیم که میزان موظفی هر نیروی انسانی روزانه ۸ و در هفته ۴۴ ساعت است. روزهای جمعه در هفته جزء تعطیلات به شمار رفته و آن را نباید در نظر گرفت. از این رو، ۶ روز موظفی ضرب در ۸ ساعت برابر است با 48 ! این مقدار بیشتر از عدد موردنظر قانونگذار یعنی ۴۴ است. حال با این تضاد باید چه کرد؟
راه حل ساده است. کافی است ۴۴ را تقسیم بر ۶ روز کنید. عدد به دست آمده ۳۳/۷ است. پس طول مدت فعالیت شغلی روزانه، چیزی حدود ۷ ساعت و نیم است و اگر از فرد خواسته شود که بیش از این مقدار به شغل خود بپردازد، باید اضافه کاری او محاسبه شود.
ساعت کار کارگر در یک ماه
محاسبه ساعت کار کارگر در ماه کمی نسبت به موظفی هفته، دشوارتر است چراکه بر اساس روزهای تعطیل در هر ماه، عدد به‌دست‌آمده متفاوت خواهد بود. با این حال می‌توانید برای محاسبه ساعت کار کارگر در ماه، از فرمول زیر استفاده کنید:
به جز جمعه‌ها و تعطیلات رسمی کشور ، سایر روزهای غیر تعطیل در هر ماه، ضرب در عدد ۳۳/۷
برای مثال فرض کنید در ماه مهر سال جاری، ۳ روز تعطیلی رسمی وجود دارد. تعداد جمعه‌های این ماه نیز ۵ روز است. با این حساب، این ۸ روز را از ۳۰ روز کسر می‌کنیم. باقیمانده ۲۲ روز است که ضربدر ۳۳/۷ می‌شود: ۱۶۱
بنابراین، موظفی کارگران کل کشور در مهر ماه، 161 ساعت خواهد بود.
خوب است بدانید
یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های اکثر نیروهای انسانی این است که مدیران، بیش از آنچه که قانون کار تعیین می‌کند از آن‌ها تقاضای فعالیت شغلی داشته باشند و در مقابل نیز، حق السعی واقعی آن‌ها را پرداخت نکنند.
ما در این مطلب از رکلا، تلاش کردیم تا حد امکان به این دغدغه مهم بپردازیم و کمک کنیم که از ایجاد اختلاف میان کارگران و کارفرماها در اینگونه موارد کاسته شود. چنانچه سوال یا ابهامی در این رابطه دارید، تیم وکلا و کارشناسان رکلا در کنار شما است. برای برقراری ارتباط با کارشناسان و متخصصان ما می‌توانید درخواستتان را در بخش مشاوره حقوقی تلفنی ثبت کنید.
علاوه براین، اگر تمایل دارید که یک قرارداد استخدامی مطابق با خواست شما تهیه و تنظیم شود، این امکان را خواهید داشت که در بخش تنظیم قرارداد ، درخواست ثبت کنید و به این ترتیب، مسئولیت نوشتن قرارداد خود را به تیم رکلا بسپارید.
نظرات
