قرارداد اجاره چاه آب و نکات تنظیم یک نمونه اجاره نامه چاه کشاورزی کامل

قرارداد اجاره چاه آب از جمله قرارداد‌های موضوع مواد 466 و 467 قانون مدنی ایران است. این قرارداد به عنوان یکی از انواع قرارداد اجاره یا اجاره نامه شناخته می‌شود.

امروزه با توجه به کمبود آب به خصوص در مناطق کم آب کشور و نیاز بسیاری از محصولات کشاورزی به منابع آب کافی، استفاده از قرارداد اجاره چاه آب میان افرادی که در حوزه کشاورزی مشغول به کار هستند مرسوم است.

صاحبان زمین‌های کشاورزی در مناطق زیادی وجود دارند که از مشکل کم آبی رنج می‌برند و بسیاری از آنان، به دلیل وجود این معضل، زیان‌های فراوانی را متحمل شده‌اند.

این مشکلات آنقدر در سطح کشور گسترده هستند که دستگاه قانونگذاری نیز برای حل این معضل دست به کار شده است و با توجه به مسائلی که وجود دارد، قوانینی را تنظیم کرده است.

گرچه در سال‌های گذشته مطابق قانون مدنی استفاده از منابع آبی با سهولت بیشتری انجام می‌گرفت اما امروزه در راستای عمل به سیاست‌های حاکم بر اصل 45 قانون اساسی ، مجلس شورای اسلامی قانون توزیع عادلانه آب را نیز به تصویب رساند تا به عنوان قانون خاص در مقابل قانون مدنی در خصوص آب‌های عمومی تصمیم گیری کند.

بنابراین متوجه می‌شویم که مشکل کمبود آب در کشور به بحران تبدیل شده است و عملا این مسئله کشاورزان را به این فکر انداخته است که اجاره آب چاه و در نتیجه تنظیم قرارداد اجاره چاه آب می‌تواند به پایان مشکل آنان کمک کند.

در ادامه به مباحث مهم مربوط به قرارداد اجاره چاه آب اشاره می‌کنیم و مهم‌ترین نکاتی که باید در نوشتن آن در نظر گرفته شود را بررسی می‌کنیم.

چرا نمونه اجاره نامه چاه کشاورزی را تنظیم کنم؟

سالانه در روستا‌ها و مناطق خارج شهری، میلیون‌ها زمین کشاورزی به فروش می‌رسند.

اگرچه بسیاری از زمین‌ها از امکاناتی همچون آب کافی برخوردار هستند، اما در برخی از مناطق، زمین‌هایی وجود دارد که منابع آب کافی برای کاشت محصولات خود ندارند و به دنبال حل این مشکل به متخصصان حقوقی مراجعه می‌کنند.

صاحبان چنین زمین‌هایی، با توجه به محصولات خود نیاز به آب کافی دارند و در نتیجه، اجاره چاه آب راهبرد مناسبی برای افزایش سود آن‌ها از محصولات آینده زمین محسوب می‌شود.

از طرف دیگر ممکن است مالک زمینی دیگر، منابع آبی کافی بیش از نیاز خود داشته باشد. به عنوان مثال در زمین کشاورزی خود، دو چاه آب را با توجه به مقررات صادره از مجلس و وزارت نیرو حفر کرده باشد.

در اینجا نمونه قرارداد اجاره آب چاه می‌تواند به طرفین قرارداد یا مالکین هر یک از زمین‌ها کمک کند.

کدام قوانین بر متن قرارداد اجاره آب چاه کشاورزی حاکم هستند؟

تاکنون در خصوص مطالب مربوط به اجاره اشیاء، مقرراتی وضع شده است.

در ابتدا قانون مدنی ایران مصوب 1307 هجری شمسی به تصویب رسید که به عنوان قانون عام بر مباحث مربوط به اجاره اشیاء نظارت دارد.

مواد 466 تا 517 قانون مدنی به اجاره و شرایط آن اشاره کرده است.

همچنین قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1376 نیز بر متن قرارداد اجاره آب چاه کشاورزی حاکم است.

نکاتی قبل از تنظیم نمونه قرارداد اجاره آب کشاورزی

1. قانون موجر و مستاجر مصوب 1376، یک قانون تکمیلی و غیر آمره است. به این معنا که طرفین قرارداد اجاره چاه آب می‌توانند بر خلاف آن به توافق برسند. با این حال در صورتی که طرفین بخواهند از مزیت‌های این قانون استفاده کنند، باید به شرایط موجود در این قانون توجه کنند.
2. با توجه به ماده 2 قانون موجر و مستاجر مصوب 1376، در اجاره نامه آب قنات یا نمونه اجاره نامه اب کشاورزی همچون سایر قراردادهای اجاره، مدت قرارداد باید نوشته شود. در ادامه در بحث نکات مهم قراردادی به این نکته اشاره می‌کنیم.
3. همچنین در ماده فوق، اشاره شده است که نمونه قرارداد اجاره آب کشاورزی باید به امضای طرفین قرارداد برسد و دو نفر شاهد مورد اعتماد آن‌ها نیز باید آن را امضاء کنند.
4. اجاره نامه آب قنات یا قرارداد اجاره چاه آب باید به صورت مکتوب و حداقل در دو نسخه تنظیم شود.

نکات تنظیم قرارداد اجاره چاه آب

برای نگارش و تنظیم نمونه قرارداد اجاره اب قنات باید به مهم‌ترین نکاتی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود، توجه کنید.

مشخصات طرفین نمونه اجاره نامه اب کشاورزی

اولین گام در تنظیم متن قرارداد اجاره چاه آب ، بیان مشخصات طرفین قرارداد به صورت کامل است.

از جمله مشخصاتی که در متن قرارداد اجاره آب کشاورزی باید نوشته شود عبارت‌اند از: نام و نام خانوادگی طرفین، آدرس محل سکونت یا کسب و کار، شماره شناسنامه، شماره کارت ملی و… .

در نگارش مشخصات فردی خود دقت نظر لازم را داشته باشید. مراجع قضایی در صورت بروز هرگونه اختلاف میان شما و طرف مقابلتان، مشخصات مندرج در قرارداد اجاره چاه آب را معتبر می‌دانند.

لذا هرگونه مغایرت اطلاعات موجود در متن اجاره نامه آب کشاورزی با اصل اطلاعات، به عهده شخص خاطی می‌باشد.

همچنین در صورتی که نشانی محل کار یا محل سکونت یکی از طرفین تغییر کند اما وی، تغییرات لازم را اطلاع رسانی نکند، دادگاه مسئولیتی در این خصوص ندارد و اظهارنامه صادره را به نشانی ذکر شده در قرارداد اجاره چاه آب ارسال می‌کند.

در این صورت دادگاه شخص را آگاه و مطلح از مندرجات اظهارنامه می‌داند و هیچ توجیهی را قبول نمی‌کند.

زمان قرارداد

در همین نوشتار اشاره کردیم که طرفین قرارداد اجاره چاه آب باید زمان آغاز و پایان قرارداد را تعیین کنند.

علاوه بر ماده 2 قانون روابط موجر و مستاجر، ماده 468 قانون مدنی نیز به این نکته اشاره کرده است.

همچنین در صورتی که مهلت اشاره شده به پایان رسید اما طرفین همچنان قصد داشتند رابطه را ادامه دهند، می‌توانند همان قراردادی که مهلت آن به پایان رسیده است را تمدید کنند.

تعهدات طرفین قرارداد اجاره چاه آب

هر یک از طرفین قرارداد یعنی موجر و مستاجر، وظایف و مسئولیت‌هایی دارند. به عنوان مثال موجر پس از تنظیم نمونه اجاره نامه چاه کشاورزی ، مالکیت منافع عین مستاجره را به مستاجر انتقال می‌دهد.

لذا موجر نمی‌تواند بدون اجازه مستاجر در مهلت مندرج در قرارداد از چاه و آب آن استفاده کند مگر آنکه بر خلاف این اصل در قرارداد توافق شده باشد.

از سوی دیگر اصل بر این است که مستاجر مالک منافع و موجر مالک عین مال است. بنابراین مستاجر حق دارد منافع مال مورد اجاره را به شخص دیگر اجاره دهد (با توجه به ماده 474 قانون مدنی) مگر آنکه بر خلاف این اصل در قرارداد توافق شده باشد.

همچنین مطابق ماده 494 قانون مدنی در صورتی که زمان متن اجاره نامه اب کشاورزی به پایان برسد، اما مستاجر عین را به مالک اصلی تحویل ندهد، برای مدت زمانی که چاه آب در دست مستاجر بوده است در حالی که توافقی وجود نداشته است ، به صاحب چاه یا موجر، اجرت المثل پرداخت می‌شود.

در ادامه نیز می‌توان این نکته را یادآور شد که اگر مستاجر در خصوص نگهداری چاه آب موضوع نمونه قرارداد اجاره اب قنات کوتاهی کند و یا به صورت غیر استاندارد و افراطی از آب چاه استفاده کند، در صورتی که موجر نتواند او را از این اقدام منع کند، وی حق فسخ نمونه قرارداد اجاره آب چاه را خواهد داشت.

این نکته به روشنی در ماده 487 قانون مدنی بیان شده است.

مرجع حل اختلاف

در صورتی که اختلاف طرفین قرارداد اجاره چاه آب با استفاده از مذاکرات دوستانه و بیان پیشنهادات و شنیدن نظرات افرادی که در قرارداد ذکر شده است، حل و فصل نشود، طرفین باید به مراجع قضایی ذی صلاح مراجعه کنند. البته شما می‌توانید مرجع حل اختلاف قرارداد خودتان را از میان داوری و دادگاه انتخاب کنید. یعنی می‌توانید مشخص کنید که در صورت بروز اختلاف به دادگاه بروید یا به داور مورد نظر خودتان مراجعه کنید.

نکته مهم در این مورد این است که اگر مرجع حل اختلاف این نمونه قرارداد را داور انتخاب کنید دادگاه به اختلاف شما رسیدگی نخواهد کرد و باید به داور مذکور در متن قرارداد مراجعه کنید.

تعداد نسخه‌های این قرارداد

حتما در انتهای قرارداد و در یک ماده، توضیح دهید که چه تعداد نسخه از این قرارداد تهیه شده است. در نظر داشته باشید که نسخه‌های قرارداد باید متحد الشکل و با محتوای کاملا مشابه باشند. به طور معمول، یک نسخه از قرارداد نزد موجر و نسخه دیگر آن در اختیار مستاجر خواهد بود. در مواردی نیز، طرفین می‌توانند با توافق یکدیگر، نسخه سومی را تهیه و امضا کنند و نزد یکی از طرفین قرار دهند تا در زمان بروز مشکل، آن نسخه را به محاکم قضایی تقدیم کند.

پیشنهاد ما

تیم حقوقی رکلا قرارداد اجاره چاه آب را تنظیم کرده است. ضمن اینکه، قرارداد حق ارتفاق نیز، از دیگر قراردادهای کاربردی و مهمی است که توسط تیم رکلا تنظیم و ارائه شده است. این قرارداد برای کسانی مناسب خواهد بود که می‌خواهند حق استفاده از چاه آب را برای مدت بسیار طولانی و حتی نامحدود به ملک دیگری واگذار کنند. این قراردادها را می‌توانید در بانک قرارداد رکلا جستجو و تهیه کنید.

اگر در نظر دارید که این قرارداد به صورت اختصاصی برای شما نوشته شود، پیشنهاد می‌کنیم درخواست تنظیم قرارداد خود را در همین لینک ثبت کنید. همچنین برای گفتگو و دریافت راهنمایی از مشاوران حقوقی و وکلای با تجربه مجموعه نیز، می‌توانید از سرویس خدمات مشاوره حقوقی تلفنی بهره ببرید.