فسخ مشارکت مدنی و هرآنچه لازم است در مورد فسخ شراکت نامه و متن فسخ شراکت بدانید!

-
بروزرسانی:1401/08/24
زمان مطالعه:
-سیاست انتشار مطالب
فسخ مشارکت مدنی

فسخ مشارکت مدنی یکی از راه‌های پایان دادن به قرارداد شراکت و قرارداد مشارکت است.

گاهی ممکن است پس از نوشتن قرارداد مشارکت کاری خود، به دلایل گوناگون مانند اختلاف بین شرکا، عمل نکردن به تعهدات و مسئولیت‌ها و… مجبور به فسخ قرارداد شراکت شویم.

زمانی که قصد فسخ مشارکت نامه را دارید، خوب است بدانید که لازمه آگاهی از نحوه فسخ شراکت ، اطلاع از موارد زیر است:

  1. قانون فسخ شراکت مدنی
  2. شرایط فسخ شراکت کاری
  3. آثار فسخ مشارکت مدنی

پیش از بیان ادامه مطالب این مقاله، پیشنهاد می‌کنیم روی لینکی که در ادامه می‌آوریم بزنید و مقاله فسخ قرارداد چیست را نیز مطالعه کنید. در آن مقاله مساله فسخ کردن قراردادها را به صورت کلی مورد توجه قرار داده‌ایم. مطالعه آن مقاله نیز می‌تواند راهنمای مفیدی برای شما باشد.

آقای امیری، یک سرمایه گذار کاربلد!

آقای امیری یکی از دوستان من در دوران دانشجویی بود. او با توجه به شرایط مالی خوبی که داشت، شراکت‌های مختلفی را انجام می‌داد و از من در مورد متن نمونه قرارداد‌ مشاوره می‌گرفت.

امروز صبح، وقتی که داشتم ایمیل‌هایم را چک می‌کردم. ایمیل آقای امیری را دیدم. از من خواسته بود زمان مناسبی را انتخاب نمایم و با او در مورد موضوع فسخ مشارکت مدنی صحبت کنم.

تصمیم به فسخ مشارکت مدنی

عصر همان روز با او قرار ملاقات گذاشتم. پس از بحث‌های متفرقه‌ای که باهم داشتیم، از او در رابطه با مشارکت‌هایش سوال کردم. در پاسخ به من گفت: تمام شراکت‌هایم رو به موفقیت هستند، اما از شراکت مغازه راضی نیستم.

هنگامی که دلیل را جویا شدم، او گفت که شریکش نسبت به مسئولیت‌های درج شده در قرارداد، آنچنان پایبند نیست.

آقای امیری مغازه‌ای داشت که آن را با شخص دیگری شریک شده بود و هر دو به کار کفش فروشی مشغول بودند. حالا او می‌خواست قرارداد مشارکت مدنی خود را با شریکش فسخ کند و از من درخواست کرد تا در رابطه با نحوه فسخ شراکت و شرایط فسخ قرارداد مشارکت مدنی در مغازه، او را راهنمایی کنم.

از طرفی، در مورد عدم موفقیت آقای امیری در این شراکت ناراحت بودم و از سوی دیگر، می‌دانستم که ایشان هر کاری که می‌کند با لحاظ تمام جوانب است. به همین خاطر، بدون درنگ، شروع به توضیح کردم.

فسخ مشارکت مدنی به چه معناست؟

فسخ به معنای باطل کردن قرارداد مشارکت است. مشارکت مدنی یک قرارداد لازم است. به این معنا که هیچ یک از طرفین معامله نمی‌تواند آن را فسخ کند مگر آنکه، شرایط فسخ مهیا باشد. فسخ قرارداد شراکت کاری در حالات زیر امکان پذیر است:

شرایط فسخ مشارکت مدنی

1- این حق در متن قرارداد ذکر شده باشد. به عبارتی دیگر، به یک طرف یا هر دو طرف معامله، حق فسخ شراکت نامه داده شده باشد. یعنی به عنوان شرط در قرارداد، این حق عنوان شود. برای مثال، در قرارداد ذکر شود که هر کدام از طرفین هر وقت مایل باشند می‌توانند قرارداد را فسخ کنند.

2- براساس حکم قانون می‌توانید قرارداد مشارکت مدنی را فسخ کنید. قانون برای جلوگیری از ضرر طرفین معامله، شرایطی قرار داده است که می‌توانید با کمک آن شرایط، قرارداد را فسخ کنید.

اگر در قرارداد، به طرفین حق فسخ داده شده باشد، هر کدام از طرفین که بخواهند می‌توانند قرارداد را فسخ کنند و سپس به دادگاه مراجعه کنند و دادخواست تنفیذ فسخ قرارداد را بدهند.

نگاهی به آقای امیری کردم و از او پرسیدم که آیا در قراردادی که بین او و شریکش نوشته شده است به موضوع فسخ اشاره شده است یا خیر؟

فنجان قهوه رو به رویش را برداشت. کمی از آن را نوشید و سپس نگاهی به من انداخت و متن قرارداد شراکت کاری خود را نشانم داد و گفت که هیچ حرفی در رابطه با فسخ شراکت کاری درآن نوشته نشده است.

گفتم: اجازه دهید من حکم قانون را در رابطه با فسخ قرارداد مشارکت مدنی بیان کنم. ممکن است بتوانید با توجه به حکم قانون، قرارداد مشارکت مدنی خود را فسخ کنید.

می‌خواستم شروع به صحبت کنم که آقای امیری پرسید: اگر حکم قانون شامل من نشود راه دیگری وجود دارد؟

در پاسخ به او گفتم: که اگر موارد قانونی هم نتواند کمکی به شما بکند شما باید شریک خود را ملزم کنید تا مسئولیت‌ها و تعهدات خود را انجام دهد.

قانون فسخ شراکت مدنی

برای فسخ قرارداد، باید مطابق با ماده 396 قانون مدنی اقدام کرد:

  1. اگر یکی از طرفین در پرداخت هزینه‌های شراکت تعلل کند، طرف دیگر می‌تواند قرارداد را فسخ کند.
  2. اگر یکی از طرفین قرارداد فریب خورده باشد، می‌تواند آن را فسخ کند.
  3. یکی از طرفین قرارداد برای شریک یا شرکای دیگرشرط کند که کاری انجام دهند یا هزینه‌ای را پرداخت کنند اما آن شریک یا شرکا به این وظیفه عمل نکنند.

به آقای امیری گفتم ممکن است که بتواند براساس مورد آخر، اقدام به فسخ قرارداد شراکت کاری خود کند.

اگر در متن قرارداد مشارکت مدنی، حق فسخ ذکر شده باشد. با مراجعه به قرارداد می‌توانید اقدام به فسخ کنید و دادگاه فسخ را اعلام می‌کند. اما اگر مانند آقای امیری در قرارداد، در رابطه با فسخ صحبت نشده باشد، دادگاه تشخیص می‌دهد که قرارداد فسخ شود یا نشود.

شرایط فسخ قرارداد شراکت کاری

طرفی که قصد فسخ قرارداد را دارد، باید این قصد را علنی کند و به شریک یا شرکای دیگر اعلام شود. بنابراین، فسخ کننده، باید راضی به فسخ قرارداد باشد. اگر یکی از طرفین، از طرف سایر شرکا یا هر شخص دیگری، مجبور به فسخ قرارداد شود، این اقدام، از نظر قانونی، اعتبار ندارد.

یکی دیگر از شرایط فسخ شراکت کاری ، اهلیت طرف فسخ کننده قرارداد است. یعنی فسخ کننده، در زمان اقدام به فسخ، در سلامت کامل عقل باشد و به سن 18 سال کامل شمسی رسیده باشد.

آثار فسخ

با فسخ قرارداد مشارکت، کلیه تعهدات طرفین، از زمان فسخ به پایان می‌رسد و قرارداد تمام می‌شود. اما، ممکن است، طرفی که قرارداد را فسخ کرده است، درخواست جبران ضرر و زیان خود را نیز، به دادگاه تقدیم کند. بنابراین، آثار فسخ مشارکت مدنی دو چیز است:

  1. پایان قرارداد
  2. مطالبه ضرر و زیان

متن فسخ شراکت

آقای امیری با دقت به حرف‌هایم گوش می‌داد و گاهی، یادداشت برداری می‌کرد. دقت نظر او، واقعاً ستودنی بود و به نظر من، دلیل اصلی موفقیت او در شراکت‌های قبلی اش، همین دقت نظر بالا است.

آقای امیری، پس از پایان صحبت‌هایم بلافاصله پرسید: آیا نمونه قرارداد فسخ شراکت وجود دارد؟ ممکن است در مورد متن فسخ شراکت توضیح بدهید؟

خدمت ایشان عرض کردم که چیزی به عنوان نمونه قرارداد فسخ شراکت وجود ندارد. زیرا فسخ، قرارداد نیست! بلکه راهی برای پایان دادن به قرارداد است. اما متن فسخ شراکت را می‌توانیم تنظیم کنیم. در مورد متن فسخ شراکت نیز، هیچ متن از پیش تعیین شده‌ای وجود ندارد که مجبور باشیم حتماً از آن استفاده کنیم.

من تمام موارد فسخ قرارداد مشارکت مدنی را برای آقای امیری بازگو کردم و به او گفتم که باید به دادگاه مراجعه کند تا دادگاه برای او تصمیم به فسخ شراکت نامه بگیرد.

آقای امیری بخاطر اطلاعات دقیقی که در اختیارش گذاشتم، از من تشکر کرد.

پیشنهاد ما

تیم حقوقی رکلا به عنوان مرجع تخصصی تنظیم قرارداد، فرم‌های فسخ قرارداد مشارکت را تنظیم کرده است. با وارد شدن به بخش نمونه قرارداد، می‌توانید این فرم‌ها را تهیه و از آن‌ها استفاده کنید. همچنین این امکان را خواهید داشت که از انواع نمونه قرارداد مشارکت بهره ببرید. از طرف دیگر، اگر به هر دلیلی ترجیح می‌دهید که قرارداد به صورت اختصاصی برای شما تنظیم شود، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات تنظیم قرارداد استفاده کنید. برای بهره‌مندی از این خدمات، کافی است روی لینک بزنید و درخواستتان را ثبت کنید.

ضمن آنکه می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید و نسبت به فسخ قرارداد اطلاعات بیشتری بگیرید.

فرم‌های فسخ قرارداد شراکت

فرم‌های مورد نیاز برای فسخ انواع قرارداد شراکت را از اینجا بگیرید.

نمونه فسخ قرارداد شراکت
دانلود نمونه فسخ قرارداد شراکت
ملیکا اسماعیلی
«ملیکا» از فارغ التحصیلان رشته حقوق و به مباحث مرتبط با قراردادها و سایر امور حقوقی، علاقه مند است.
ثبت نظر یا سوال
star star star star star
نظرات
(19 نظر)
account_circle
بهناز شمسی
thumb_up_alt
آیا سه شریک با اتفاق نظر می‌توانند شریک چهارم را از شراکت عزل کنند؟
00:01
04 اردیبهشت 1403
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
باید در قرارداد مشارکت شما در بخش شیوه‌های فسخ، به نحوه امکان خروج غیر ارادی هریک از شرکا اشاره شود. پاسخ کلی به سوال شما، مثبت است اما درباره جزئیات آن، باید در متن قرارداد، توضیحات کافی بیان شود.
14:53
05 اردیبهشت 1403
account_circle
بهمن قره گزلویی
thumb_up_alt
دو شریک بودیم از هم جدا شدیم شراکت ساخت ساز کلمه فسخ دقیقا قید نکردیم اما تمام مسئولیت خرید و فروش رو به اون دادم هیچ مسئولیتی ندارم صاحب زمین با بنگاه قبول کردند امضا کردند یک واحد که پیش فروش کرده بودیم اعلام کردیم طرف حساب اون شد چک من خرج نکردم الان از من شاکی شده.
17:46
27 بهمن 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
با توجه به نامفهوم بودن برخی از جملات نوشته شده توسط شما، لطفا درخواست مشاوره تلفنی خود را در سایت ثبت کنید تا همکاران ما با شما تماس بگیرند.
13:38
29 بهمن 1402
account_circle
شهریار
thumb_up_alt
با سلام. اگر در شراکت نامه تنظیم شده از سوی طرفین، مدت و زمان برای شراکت نامه تعیین نشده باشد آیا در فسخ آن کمک می‌کند یا خیر؟ منظورم اینه که بدلیل عدم تعیین مدت و زمان میتوان اقدام به فسخ کرد؟
11:27
04 بهمن 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
ممکن است چنین قراردادی از اساس فاقد اعتبار باشد. البته لازم است متن آن توسط یک متخصص به صورت دقیق خوانده شود. ضمن آنکه در صورتی که مدتی از امضای قرارداد گذشته است و شما و شریک یا شرکای دیگر، در حال همکاری با هم هستید ممکن است جزئیات این توافق شفاهی نیز از طریق قرارداد باطل، قابل اثبات باشد.
16:45
04 بهمن 1402
account_circle
علی رضایی
thumb_up_alt
سلام. من با شخصی در مغازه‌ای با حق سهم ۶۵ درصد برای من و ۳۵ درصد برای ایشان شریک شدم و الان بعد از ۲ سال، شراکتی که در دفتر اسناد رسمی نوشته بودیم را فسخ کردیم. به صورت شفاهی توافق کردیم که من سهم ایشان را از اجناس و دارایی و غیره بدهم و در مغازه بمانم و به صورت انفرادی کار کنم. الان بعد از چند هفته که از فسخ شراکت ما گذشته و سهم ایشان را به صورت نقدی و واگذاری مقداری از اجناس، پرداخت کردم، ایشان مدعی شده که سهمی را به عنوان امتیاز واگذاری مغازه (به قول خودشان، حق سرقفلی) باید به ایشان بپردازم. با توجه به اینکه هر دو در مغازه اجاره‌ای شریک بوده‌ایم و من مالک نیستم، تکلیف چیست؟ آیا مبلغی اضافه بر سهم شراکت ایشان باید بپردازم؟
12:26
29 آبان 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
در فرض سوال شما، مطالبه حقوقی تحت عنوان حق سرقفلی از موضوعیت خارج است. مشارکت شما چنین حقی را ایجاد نخواهد کرد. حتی در حال حاضر و در قراردادهای اجاره هم جز در صورت توافق طرفین چنین حقی ایجاد نمی‌شود. شراکت که جای خود دارد و بحث دیگری است.
20:26
29 آبان 1402
account_circle
حسن قلی پور
thumb_up_alt
سلام فردی مغازه کوچکی در اجاره خودش داشته برای پیشبرد کارش در سایت دیوار سرمایه و شریک کاری دعوت کرده بود. من هم ۶۰ میلیون پول و به عنوان آشپز، به ایشان با سهم ۴۰ درصد، اضافه شدم. چون ایشان در زمان مقرر، نتوانست امکانات داخل مغازه از نظر وسایل برقی و یخچال فراهم کند، چون پول نداشت، طبق قراردادی که داشتیم، هر زمان به هر دلیل حق فسخ و دریافت سرمایه بدون هیچ عذری برایم فراهم بود. به ایشان اعلام کردم و ۴۰ روز فرصت دادم. ایشان تا کنون که احضاریه فرستادم و شورا هم احضاریه فرستاده شرکت ننموده تکلیف من چی میشه؟ راه چاره چیست؟ در ضمن وسایل کار هم برده بودم. ظرف و ال ای دی و چیزهای دیگه. در ضمن به درخواست خودش من پول را به حساب خواهرش ریختم و سفته هم دارم.
07:09
14 آبان 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
لازم است متن قرارداد شما را مطالعه کنیم اما به طور کلی می‌توانید برای ایشان اظهارنامه رسمی ارسال و مراتب اعمال حق فسخ قرارداد را به اطلاع ایشان برسانید. ضمن آنکه تاکید شود نسبت به انجام تعهدات قراردادی مطابق با همان قرارداد اقدام شود. در صورتی که ایشان در این خصوص اقدام نکرد می‌توانید از طریق طرح دعوا در مراجع قضایی، الزام ایشان به انجام تعهدات قراردادی خود را بخواهید تا ایشان در این خصوص، تکلیف شود.
15:20
14 آبان 1402
account_circle
صبوری
thumb_up_alt
با سلام . اینجانب از سال 94 با دو نفر برادر از بستگان سببی در یک باب مغازه طلا فروشی (دو سهم از سرقفلی به علاوه یک کیلو طلا جهت شروع) شریک شدیم. متن شراکت به صورت دستی نوشته شد. به دلیل نابلدی بنده, در متن قرارداد که البته توسط شریک نوشته شد به موضوع فسخ اشاره‌ای نشد. حال به علت اختلافات مالی, اینجانب تمایل به فسخ شراکت و درخواست ضرر و زیان دارم. قابل ذکر است که تا اواخر سال 98 هر ماهه مبلغی بسیار کمتر از برداشت خود به صورت علی الحساب به عنوان سهم شراکت پرداخت می کردند. از سال 99 و در پی بروز اختلاف, از واریز سهم شراکت خودداری نمودند. حال برای فسخ شراکت و طرح دعوای طلب ضرر و زیان چکار بایستی بکنم تا در کوتاهترین زمان به حق خود برسم؟ ضمنا حساب‌های مغازه به نام این دو برادر بوده و از سال 99, بدون هماهنگی با بنده کلیدهای مغازه را هم تعویض کرده‌اند و پس از اختلاف مالی , برای رد گم کردن از درآمدهای مغازه, از طریق حسابی که به نام دختر کوچک یکی از برادران باز کرده‌اند کارهای مالی مغازه را انجام می دهند. با تشکر.
06:42
22 مهر 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. این موضوع جنبه‌های حقوقی و احتمالا کیفری دارد. توصیه می‌کنیم درخواست مشاوره خود را در سایت ثبت کنید تا همکارانم راهنمایی کامل را در این خصوص به شما ارائه کنند. زیرا بیان تمام جزئیات در یک پیام ممکن نیست.
18:03
23 مهر 1401
account_circle
فرهاد ایرانمهر
thumb_up_alt
سلام وقت بخیر. بنده سال‌ها است که تاکسی سرویس دارم و مدتی قبل یکی از دوستان نزدیک با اصرار و درخواست مکرر از بنده خواست که مبلغی را در ازای شراکت در تاکسی سرویس بپردازد و نهایتا بنده پذیرفتم و بعد از گذشت ۳ ماه ایشان به جهت خرید واحد مسکونی به بنده اعلام داشت که پولش را لازم دارد و می‌خواهد واحدی مسکونی بخرد که بنده که مبلغ فوق را خرج کرده بودم توانایی این کار را نداشتم و ندارم ایشان هر روز برای بنده مزاحمت و دردسر ایجاد می‌کند به جهت بازگرداندن مبلغ فوق. لطفا راهنمایی بفرمایید قانون در این زمینه چه می‌گوید؟ با تشکر و سپاس فراوان.
20:54
28 فروردین 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. وقت بخیر. در صورتی که قراردادی میان شما و ایشان وجود ندارد روابط میان طرفین مشابه رابطه قرض خواهد بود. در نتیجه همزمان با درخواست ایشان، باید وجه را عودت دهید.
15:58
29 فروردین 1401
account_circle
غلام حسن
thumb_up_alt
سلام، آیا قبل از فسخ شراکت نامه (امکان فسخ وجود دارد) می‌شود وکالت کاری تام الاختیاری که بهش دادم رو باطل کنم؟ (اختیار عزل وکیل محفوظ هست) می‌خوام قبل از اینکه طرف مقابل بفهمه میخوام شراکت نامه رو فسخ کنم، وکالتش رو باطل کنم، چون ممکنه سریع از وکالتش سوء استفاده کنه، ممنون.
10:42
02 اسفند 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. اگر در متن قرارداد مشارکت مدنی برای عزل طرف مقابل از وکالت، ضمانت اجرا تعیین شده باشد باید جریمه پرداخت کنید اما در مجموع، حق عزل وکیل توسط موکل در چنین وکالتی وجود دارد.
15:47
03 اسفند 1400
account_circle
امین
thumb_up_alt
سلام. روزتون بخیر. بنده ملکی را به صورت مشارکت مدنی با فردی برای امور فرهنگی و کافه مشارکت دارم و در قرارداد چیزی به عنوان فسخ نیاوردیم اما ایشان میبایست تا اخر بهمن ماه تمام پولی که متعهد شده بود را پرداخت کند اما سرباز زده است و می‌گوید به پول نیاز دارم و آنچه هم خرج ملک کردم را می‌خواهم. بنده هم عرض کردم که شما نقض کردید و خودتون متعهد شدید هزینه بازسازی و دکوراسیون و لوازم را پرداخت کنید. الان من ملک رو گذاشتم پا یه کار چه گناهی کردم. حتی از جیبم پرداخت کردم و می‌خواهم معامله رو به دلیل تعلل در پرداخت و عدم انجام تعهدشون به هر دلیلی فسخ کنم. چون زیان دیدم و حتی توافقی هم نشده که درصورت بروز چنین مشکلی بنده مبلغی باید پرداخت کنم و الان باید چکار کنم؟
17:54
08 بهمن 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. وقت بخیر. وجود یک قرارداد کامل، قطعا از بروز چنین اختلافاتی جلوگیری می‌کند و توصیه می‌کنیم حتما در همکاری‌های بعدی خودتان، به این موضوع توجه زیادی داشته باشید. در این مورد نیز، با توجه به عدم تصریح موارد در متن قرارداد، بخشی از هزینه‌های انجام شده در ملک به نسبت سهم شما از مشارکت باید توسط شما پرداخت شود. در خصوص خسارات نیز، اگر واقعا خسارتی وارد کرده باشید باید جبران شود که در صورت بروز اختلاف، مرجع تعیین این موارد، مراجع قضایی است.
16:00
09 بهمن 1400
account_circle
امیرعسگری
thumb_up_alt
سلام. بنده با شریکم به مشکل خوردیم. سر اختلاف و حساب و کتاب جزیی. ایشان یک سال است که مغازه را بسته و در قرارداد روزانه ۴۰۰ تومان خسارت تعیین شده. ولی هنوز فسخ نشده است. من می توانم خسارت یک ساله را بگیرم؟ دوم اینکه این قرارداد ۵ ساله است. طرف مقابلم برای اینکه به قرارداد پایان دهد باید از دادگاه تقاضای فسخ کند. بعد از تقاضای فسخ ایشان، میتوان طلب خسارت ضرر و زیان کرد؟ قرارداد از نوع مشارکت مدنی است.
06:29
07 دی 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. در هر دو مورد باید متن قرارداد را با دقت مطالعه کنیم تا بتوانیم اظهار نظری دقیق و کاربردی به شما ارائه کنیم. اما اصولا در خصوص سوال اول شما، امکان مطالبه خسارت به دلیل تخلف از تعهد قراردادی وجود دارد.
18:37
08 دی 1400