فسخ مشارکت مدنی یکی از راههای پایان دادن به شراکت مدنی است.
گاهی ممکن است پس از نوشتن قرارداد مشارکت کاری خود، به دلایل گوناگون مانند اختلاف بین شرکا، عمل نکردن به تعهدات و مسئولیتها و… مجبور به فسخ قرارداد شراکت شویم.
زمانی که قصد فسخ مشارکت نامه را دارید، خوب است بدانید که لازمه آگاهی از نحوه فسخ شراکت ، اطلاع از موارد زیر است:
- قانون فسخ شراکت مدنی
- شرایط فسخ شراکت کاری
- آثار فسخ مشارکت مدنی
آقای امیری، یک سرمایه گذار کاربلد!
آقای امیری یکی از دوستان من در دوران دانشجویی بود. او با توجه به شرایط مالی خوبی که داشت، شراکتهای مختلفی را انجام میداد و از من در مورد متن نمونه قراردادها مشاوره میگرفت.
امروز صبح، وقتی که داشتم ایمیلهایم را چک میکردم. ایمیل آقای امیری را دیدم. از من خواسته بود زمان مناسبی را انتخاب نمایم و با او در مورد موضوع فسخ مشارکت مدنی صحبت کنم.
تصمیم به فسخ مشارکت مدنی
عصرهمان روز با او قرار ملاقات گذاشتم. پس از بحثهای متفرقهای که باهم داشتیم، از او در رابطه با مشارکتهایش سوال کردم. در پاسخ به من گفت: تمام شراکتهایم رو به موفقیت هستند، اما از شراکت مغازه راضی نیستم.
هنگامی که دلیل را جویا شدم، او گفت که شریکش نسبت به مسئولیتهای درج شده در قرارداد، آنچنان پایبند نیست.
آقای امیری مغازهای داشت که آن را با شخص دیگری شریک شده بود و هر دو به کار کفش فروشی مشغول بودند. حالا او میخواست قرارداد مشارکت مدنی خود را با شریکش فسخ کند و از من درخواست کرد تا در رابطه با نحوه فسخ شراکت و شرایط فسخ قرارداد مشارکت مدنی در مغازه، او را راهنمایی کنم.
از طرفی، در مورد عدم موفقیت آقای امیری در این شراکت ناراحت بودم و از سوی دیگر، میدانستم که ایشان هرکاری که میکند با لحاظ تمام جوانب است. به همین خاطر، بدون درنگ، شروع به توضیح کردم.
فسخ مشارکت مدنی به چه معناست؟
فسخ به معنای باطل کردن قرارداد مشارکت است. مشارکت مدنی یک قرارداد لازم است. به این معنا که هیچ یک از طرفین معامله نمیتواند آن را فسخ کند مگر آنکه، شرایط فسخ مهیا باشد. فسخ قرارداد شراکت کاری در حالات زیر امکان پذیر است:
شرایط فسخ مشارکت مدنی
1- این حق در متن قرارداد ذکر شده باشد. به عبارتی دیگر، به یک طرف یا هر دو طرف معامله، حق فسخ شراکت نامه داده شده باشد. یعنی به عنوان شرط در قرارداد، این حق عنوان شود. برای مثال، در قرارداد ذکر شود که هر کدام از طرفین هر وقت مایل باشند میتوانند قرارداد را فسخ کنند.
2- براساس حکم قانون میتوانید قرارداد مشارکت مدنی را فسخ کنید. قانون برای جلوگیری از ضرر طرفین معامله، شرایطی قرار داده است که میتوانید با کمک آن شرایط، قرارداد را فسخ کنید.
اگر در قرارداد، به طرفین حق فسخ داده شده باشد، هر کدام از طرفین که بخواهند میتوانند قرارداد را فسخ کنند و سپس به دادگاه مراجعه کنند و دادخواست تنفیذ فسخ قرارداد را بدهند.
نگاهی به آقای امیری کردم و از او پرسیدم که آیا در قراردادی که بین او و شریکش نوشته شده است به موضوع فسخ اشاره شده است یا خیر؟
فنجان قهوه رو به رویش را برداشت. کمی از آن را نوشید و سپس نگاهی به من انداخت و متن قرارداد شراکت کاری خود را نشانم داد و گفت که هیچ حرفی در رابطه با فسخ شراکت کاری درآن نوشته نشده است.
گفتم: اجازه دهید من حکم قانون را در رابطه با فسخ قرارداد مشارکت مدنی بیان کنم. ممکن است بتوانید با توجه به حکم قانون، قرارداد مشارکت مدنی خود را فسخ کنید.
میخواستم شروع به صحبت کنم که آقای امیری پرسید: اگر حکم قانون شامل من نشود راه دیگری وجود دارد؟
در پاسخ به او گفتم: که اگر موارد قانونی هم نتواند کمکی به شما بکند شما باید شریک خود را ملزم کنید تا مسئولیتها و تعهدات خود را انجام دهد.
قانون فسخ شراکت مدنی
برای فسخ قرارداد، باید مطابق با ماده 396 قانون مدنی اقدام کرد:
- اگر یکی از طرفین در پرداخت هزینههای شراکت تعلل کند، طرف دیگر میتواند قرارداد را فسخ کند.
- اگر یکی از طرفین قرارداد فریب خورده باشد، میتواند آن را فسخ کند.
- یکی از طرفین قرارداد برای شریک یا شرکای دیگرشرط کند که کاری انجام دهند یا هزینهای را پرداخت کنند اما آن شریک یا شرکا به این وظیفه عمل نکنند.
به آقای امیری گفتم ممکن است که بتواند براساس مورد آخر، اقدام به فسخ قرارداد شراکت کاری خود کند.
اگر در متن قرارداد مشارکت مدنی، حق فسخ ذکر شده باشد. با مراجعه به قرارداد میتوانید اقدام به فسخ کنید و دادگاه فسخ را اعلام میکند. اما اگر مانند آقای امیری در قرارداد، در رابطه با فسخ صحبت نشده باشد، دادگاه تشخیص میدهد که قرارداد فسخ شود یا نشود.
شرایط فسخ قرارداد شراکت کاری
طرفی که قصد فسخ قرارداد را دارد، باید این قصد را علنی کند و به شریک یا شرکای دیگر اعلام شود. بنابراین، فسخ کننده، باید راضی به فسخ قرارداد باشد. اگر یکی از طرفین، از طرف سایر شرکا یا هر شخص دیگری، مجبور به فسخ قرارداد شود، این اقدام، از نظر قانونی، اعتبار ندارد.
یکی دیگر از شرایط فسخ شراکت کاری ، اهلیت طرف فسخ کننده قرارداد است. یعنی فسخ کننده، در زمان اقدام به فسخ، در سلامت کامل عقل باشد و به سن 18 سال کامل شمسی رسیده باشد.
آثار فسخ
با فسخ قرارداد مشارکت، کلیه تعهدات طرفین، از زمان فسخ به پایان میرسد و قرارداد تمام میشود. اما، ممکن است، طرفی که قرارداد را فسخ کرده است، درخواست جبران ضرر و زیان خود را نیز، به دادگاه تقدیم کند. بنابراین، آثار فسخ مشارکت مدنی دو چیز است:
- پایان قرارداد
- مطالبه ضرر و زیان
متن فسخ شراکت
آقای امیری با دقت به حرفهایم گوش میداد و گاهی، یادداشت برداری میکرد. دقت نظر او، واقعاً ستودنی بود و به نظر من، دلیل اصلی موفقیت او در شراکتهای قبلی اش، همین دقت نظر بالا است.
آقای امیری، پس از پایان صحبتهایم بلافاصله پرسید: آیا نمونه قرارداد فسخ شراکت وجود دارد؟ ممکن است در مورد متن فسخ شراکت توضیح بدهید؟
خدمت ایشان عرض کردم که چیزی به عنوان نمونه قرارداد فسخ شراکت وجود ندارد. زیرا فسخ، قرارداد نیست! بلکه راهی برای پایان دادن به قرارداد است. اما متن فسخ شراکت را میتوانیم تنظیم کنیم. در مورد متن فسخ شراکت نیز، هیچ متن از پیش تعیین شدهای وجود ندارد که مجبور باشیم حتماً از آن استفاده کنیم.
من تمام موارد فسخ قرارداد مشارکت مدنی را برای آقای امیری بازگو کردم و به او گفتم که باید به دادگاه مراجعه کند تا دادگاه برای او تصمیم به فسخ شراکت نامه بگیرد.
آقای امیری بخاطر اطلاعات دقیقی که در اختیارش گذاشتم، از من تشکر کرد.
سوال دارید؟
اگر در مورد فسخ مشارکت مدنی سوال دارید، سوال خودتان را در بخش نظرات همین مطلب (پایین صفحه) ثبت کنید. در اولین فرصت به سوالات شما پاسخ میدهم.