مبایعه نامه در واقع یک قرارداد مکتوب است که برای نقل و انتقال مالکیت خودرو تنظیم میشود. طرفین معامله باید تمام موضوعات مورد توافق خودشان را در مبایعه نامه قید کنند زیرا از نظر قانونی، مبایعه نامه یک سند لازم الاجرا است. بنابراین، طرفین معامله باید به تمام مفاد نوشته شده در آن پایبند باشند. خریدار و فروشنده پس از امضای مبایعه نامه دیگر حق برهم زدن آن را ندارند. قانونگذار برای جلوگیری از ضرر و زیان طرفین در برخی موارد و شرایط خاص به آنها اجازه داده است که مبایعه نامه را به صورت یک طرفه منحل کنند. فسخ مبایعه نامه خودرو یک عمل حقوقی است که باعث انحلال معامله از سوی هر یک از خریدار و فروشنده میشود.
بنابراین، اصل بر غیر قابل انحلال بودن مبایعه نامه است اما قانونگذار در برخی موارد برای جلوگیری از ضرر و زیان طرفین به آنها اجازه فسخ مبایعه نامه را میدهد. در این مقاله قصد داریم که شرایط فسخ مبایعه نامه خودرو از طرف خریدار و فروشنده را بررسی کنیم.
این موارد در واقع زیر مجموعهای از شروط مطرح شده در فسخ مبایعه نامه عادی هستند.
شرایط فسخ مبایعه نامه خودرو را باید در شرایط و موارد انحلال قرارداد بیع جست و جو کنیم. مبایعه نامه باید مطابق با قواعد و شرایط عقد بیع تنظیم شود. عقد بیع نام حقوقی پیمان نامهای است که در هنگام نقل و انتقال اموال تنظیم میشود. شرایط انحلال عقد بیع در ماده 396 قانون مدنی پیش بینی شده است. در اصطلاح حقوق مدنی به شرایط و موارد انحلال عقد بیع، خیار گفته میشود. خیار به معنای امضای نمونه فسخ مبایعه نامه خودرو توسط یکی از طرفین معامله است. در ماده 396 قانون مدنی 10 نوع خیار برای فسخ عقد بیع پیش بینی شده است. طرفین معامله با اثبات شرایط تحقق هر یک از خیارات مقرر در ماده 396 قانون مدنی میتوانند نسبت به فسخ معامله اقدام کنند.
همانطور که در بندهای قبلی این نوشته نیز توضیح دادیم، شرایط فسخ مبایعه نامه خودرو در ماده 396 قانون مدنی پیش بینی شده است. برخی از خیارات مقرر در این ماده تنها باعث تحقق شرایط انحلال پیمان نامه به نفع خریدار میشوند. در ادامه خیاراتی که باعث تحقق شرایط فسخ این پیمان نامه به نفع خریدار میشوند را بررسی میکنیم:
این خیار در صورتی به نفع خریدار تحقق پیدا میکند که ماشین مورد معامله عیب و نقص ظاهری یا فنی داشته باشد. خریدار در شرایط زیر به استناد خیار عیب میتواند پیمان نامهای که با فروشنده امضا کرده است را منحل کند:
نکته: خیار عیب فوری است. بنابراین، خریدار به محض اطلاع از عیب و نقص ظاهری یا فنی ماشین مورد معامله باید به آن استناد کند. خریدار به استناد خیار عیب میتواند معامله را به هم بزند یا ما به تفاوت قیمت ماشین سالم و معیوب را از فروشنده بگیرد. اَرَش به معنای ما به تفاوت قیمت ماشین و معیوب است.
رؤیت به معنای دیدن و مشاهده کردن است. خیار رؤیت در مواردی تحقق پیدا میکند که خریدار ماشین مورد معامله را ندیده باشد. خریدار در شرایط زیر به استناد خیار رؤیت میتوان مبایعه نامهای که میان او و فروشنده تنظیم شده است را فسخ کند:
قانونگذار برخی از خیارات مقرر در ماده 396 قانون مدنی را به نفع فروشنده و برای جلوگیری از ضرر و زیان او تصویب کرده است. خیار غبن و خیار تاخیر ثَمن از جمله خیاراتی هستند که به فروشنده حق انحلال توافقنامه را میدهند. در ادامه شرایط فسخ مبایعه نامه خودرو از طرف فروشنده را بررسی میکنیم:
غبن از لحاظ لغوی به معنای ضرر و زیان در معامله است. فروشنده در شرایط زیر به استناد خیار غبن میتواند پیمان نامهای که برای معامله ماشین تنظیم شده است را فسخ کند:
نکته: خیار غبن فوری است. بنابراین، فروشنده پس از اطلاع از قیمت واقعی ماشین مورد معامله باید نسبت به فسخ پیمان نامه اقدام کند. تاخیر خریدار در فسخ پیمان نامه باعث از بین رفتن خیار غبن میشود.
ثَمَن نام قانونی بهایی است که خریدار باید بابت ماشین مورد معامله پرداخت کند. فروشنده در شرایط زیر به استناد خیار تاخیر ثمن میتواند پیمان نامه را منحل کند:
طرفین معامله در خصوص اسقاط خیار تاخیر ثَمن یا تمامی خیارات مقرر در ماده 396 قانون مدنی با یکدیگر توافق نکرده باشند.
قانونگذار برخی از خیارات مقرر در ماده 396 قانون مدنی را به نفع هر دو طرف معامله تصویب کرده است. این خیارات مشترک هستند. یعنی هر یک از طرفین معامله در صورت اثبات شرایط تحقق این خیارات، میتوانند نسبت به امضای نمونه فسخ مبایعه نامه خودرو اقدام کنند. خیار مجلس ، شرط خیار ، خیار تدلیس و خیار تخلف از شرط، از جمله خیارات مشترک بین خریدار و فروشنده هستند. در واقع محقق شدن هر کدام از این خیارات قانونی، امکان فسخ کردن قرارداد را به هر دو طرف میدهد.
امضای پیمان نامه باعث تشکیل یک رابطه حقوقی میان طرفین معامله میشود. بنابراین، انحلال پیمان نامه باعث منتفی شدن رابطه حقوقی میان طرفین معامله خواهد شد. طرفین معامله پس از امضای پیمان نامه موظف به انجام تعهداتی میشوند. معمولاً انحلال پیمان نامه باعث ساقط شدن تمام تعهداتی میشود که به موجب امضای آن بر عهده هر یک از طرفین معامله قرار گرفته است.
نکته: ماهیت و موضوع برخی تعهدات طرفین معامله به گونهای است که حتی پس از انحلال پیمان نامه نیز ادامه پیدا میکنند. به زبان سادهتر میتوان گفت که انحلال پیمان نامه باعث ساقط شدن برخی از تعهدات طرفین معامله نمیشود.
تمام آثار قانونی معامله به موجب انحلال پیمان نامه از بین میروند. بنابراین انتقال گیرنده پس از انحلال پیمان نامه دیگر حق استفاده از ماشین مورد معامله را ندارد و باید آن را به انتقال دهنده پس بدهد. انتقال دهنده نیز پس از انحلال پیمان نامه باید بهای ماشین مورد معامله را به خریدار بازگرداند.
اگر از معامله خودرو پشیمان شدهاید، در اولین اقدام، با یک مشاور حقوقی ارتباط بگیرید. برای این منظور میتوانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی بهره ببرید. در این مکالمه میتوانید توضیح دهید که به چه دلایلی چنین تصمیمی گرفتهاید. مشاور حقوقی با بررسی شرایط شما، بهترین و سریعترین راهکار برای رسیدگی به این مساله را پیشنهاد خواهد داد.
ممکن است که هنوز معاملهای میان شما انجام نشده باشد ولی بخواهید برای امضای این مبایعه نامه در آینده، تعهدات و شروط خاصی در رابطه با امکان فسخ در نظر بگیرید. در چنین شرایطی میتوانید با استفاده از خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی ، از کارشناسان حقوقی مجرب بخواهید که مبایعه نامه شما را مطابق با نظر خودتان تنظیم کنند.
نمونه قولنامه خودرو (فروش اقساطی)
ممکن است توافق شما برای معامله و خرید خودرو به صورتی باشد که امکان پرداخت اقساطی وجه آن برای خریدار ممکن شود. برای انجام این قبیل معاملات، نمونه قرارداد زیر کاربرد دارد.
نمونه مبایعه نامه خودرو (نقدی)
برای دریافت فایل این مبایعه نامه، روی تصویر زیر بزنید.