فعالیت به عنوان مهندس نقشه بردار چگونه است و وظایف مهندس ناظر نقشه بردار چیست؟
هر پروژه عمرانی قبل از اینکه وارد مرحله اجرا شود، به طرح‌ها و نقشه‌های متعددی از تمام مراحل کار نیازمند است که در واقع، توسط مهندس نقشه بردار تهیه می‌شوند. رشته مهندسی نقشه برداری یکی از شاخه‌های گروه ریاضی است و بنابراین متقاضیان برای کسب تخصص‌های دانشگاهی در حرفه مذکور، باید در کنکور گروه فوق شرکت کنند. نقشه برداری از جمله مشاغل پیچیده و نسبتا سختی محسوب می‌شود که شاغلین آن برای تهیه طرح‌های خود لازم است حتما از دانش اختصاصی این حوزه برخوردار باشند. این مساله برای کارفرمایان بسیار مهم است که با مهندس‌های نقشه برداری همکاری کنند که هزینه‌های اجرایی کردن نقشه را نیز از همان ابتدا در نظر می‌گیرند.
پیرو این توضیحات، در ادامه قصد داریم شرح وظایف مهندس ناظر نقشه بردار را تحلیل و بررسی کنیم. بنابراین اگر به فعالیت در سمت شغلی فوق مشغول یا علاقمند هستید، پیشنهاد می‌کنیم این مطالب را حتما مورد مطالعه قرار دهید. متداول‌ترین قرارداد برای همکاری با یک نقشه بردار، قرارداد نقشه برداری است که یک توافق پیمانی محسوب می‌شود. برای آشنایی با این شیوه همکاری و ابعاد حقوقی مرتبط با آن، پیشنهاد می‌کنیم که با زدن روی لینک، این مقاله را نیز مطالعه کنید.
مهندس نقشه بردار کیست؟
در یک تعریف کلی، به شخصی که بنابر نوع پروژه و همچنین دستورالعمل‌ها، مسئولیت دارد تا کلیه مراحل ساخت و ساز یک پروژه عمرانی را طراحی و تدوین کند، مهندس نقشه بردار یا مهندس ژئوماتیک می‌گویند. بنابراین، کارشناس نقشه بردار از جمله عوامل مهم و ضروری یک پروژه ساختمانی محسوب می‌شود که نقش حائز اهمیتی در چگونگی اجرای مراحل آن پروژه به عهده می‌گیرد. همکاری با این مهندسان اغلب با امضای یک قرارداد پیمانکاری آغاز می‌شود و توافق میان طرفین به صورت پروژه‌ای مطرح خواهد شد. بعد از اتمام مسئولیت‌های پروژه مورد نظر و انجام شدن موضوع قرارداد، رابطه همکاری کارفرما و مهندس نیز به پایان می‌رسد.
شرح وظایف مهندس ناظر نقشه بردار
شرح وظایف مهندس ناظر نقشه بردار به طور کلی، شامل سه مرحله قبل از اجرای پروژه، حین اجرا و بعد از اجرای پروژه عمرانی می‌شود. در ادامه، وظایف موجود در هر یک از این مراحل را شرح می‌دهیم.
مسئولیت‌های مهندس نقشه بردار قبل از شروع پروژه
قبل از اینکه یک پروژه عمرانی وارد بخش اجرا شود، لازم است که کارشناس نقشه بردار آن پروژه وظایفی را انجام دهد که به طور خلاصه شامل موارد زیر می‌شوند:
- اندازه‌گیری و ثبت موقعیت عوارض طبیعی و مصنوعی؛
- تهیه و ارائه پروفیل خیابان‌های مجاور؛
- مساحت حدود اربعه و نقشه برداری توپوگرافی و تهیه نقشه سایت پلان؛
- جانمایی سایت پلان بر روی نقشه‌های ازبیلت، مطابق دستورالعمل‌های نهاد شهرداری؛
- بررسی و ارزیابی ابعاد اربعه و مساحت زمین بر اساس سند ثبتی؛
- همکاری و کمک به تیم معماری جهت جانمایی بهترین محل احداث، طبق مقررات شهرسازی و محاسبات بروکف؛
- اجرای طول و ابعاد سند بر روی نقشه زمین و در صورت نیاز رفع مشکلات ثبتی سند.
اختیارات مهندس در حین اجرای پروژه
کارشناسان ژئوماتیک در مرحله اجرای پروژه عمرانی نیز دارای مسئولیت‌های متعددی نظیر موارد زیر هستند:
- اجرای سایت پلان و جانمایی محل فونداسیون؛
- نظارت و کنترل بر اجرای عملیات خاک‌برداری و گودبرداری؛
- کنترل پیوسته خطوط تراز بستر سازی و مگر ریزی؛
- جانمایی و کنترل مداوم محل حفر چاه شمع‌ها؛
- پیاده سازی خطوط تراز در طبقات برای پیمانکاران دیگر مانند تاسیسات، برقکار، سقف کاذب و همچنین نظارت و کنترل مستمر بر آن‌ها؛
- جانمایی محورهای سازه و کنترل مستمر موقعیت مکانی و تراز ارتفاعی آن‌ها؛
- پیاده سازی اجزای ساختمانی و نظارت بر اجرای صحیح آن‌ها در داخل و خارج ساختمان؛
- اجرای نماهای پیچیده و پازلی نظیر نمای فریم لس شیشه‌ای، کامپوزیت پنل آلومینیوم و غیره؛
- نظارت و کنترل بر نصب قطعاتی که شاقولی بودن آن‌ها حائز اهمیت است؛
- اجرای رمپ‌ها و سایر اجزای محوطه سازی و کنترل دقیق خطوط تراز آن‌ها؛
- کنترل شاقولی و پیچیدگی ستون‌های پروژه‌های ساختمانی دارای اسکلت فلزی؛
- کنترل خط تراز بتن ریخته شده در سقف‌ها؛
- انجام محاسبات مورد نیاز بر اساس نقشه برداری‌های مداوم از سطح سایت بنا؛
- کنترل موقعیت مسطحاتی ستون‌های پروژه‌های اسکلت بتونی؛
- و در آخر، اجرای نقشه‌های داخلی طبقات مانند جانمایی محل بنای رایزرهای تاسیسات، تیغه‌های دیوارچینی، کانال‌های زهکشی، به کارگیری قطعات سقف و غیره از جمله دیگر وظایف مهندس نقشه بردار ساختمان در مرحله اجرا محسوب می‌شوند.
مسئولیت‌های مهندس نقشه بردار بعد از اتمام پروژه عمرانی
به محض تکمیل شدن پروژه ساخت و ساز، مهندس ژئوماتیک موظف است از تمام فرآیند انجام شده، نقشه‌ها و گزارشات لازم را تهیه و به کارفرما ارائه کند. به همین دلیل، کارشناسان ژئوماتیک بنابر نوع پروژه و دستورالعمل‌های کارفرما، دارای مسئولیت‌های متعددی نظیر موارد زیر هستند:
- طراحی و تدوین نقشه از فعالیت‌های انجام شده متناسب با نیاز پیمانکار و همچنین نوع پروژه؛
- آماده سازی شرایط مطلوب برای نقشه برداری؛
- نقشه برداری میکرژئودزی؛
- تدوین نقشه ازبیلت ستون‌ها و دیوارهای حایل جهت بررسی وضعیت سازه از نظر نشت و در نهایت انتخاب شیوه‌های کارآمد برای تقویت سازه؛
- تهیه پلان ازبیلت نمای ساختمان جهت بازسازی یا اجرای نمای جدید با استفاده از تجهیزات متناسب و دقیق نقشه برداری؛
- طراحی نقشه ازبیلت از کلیه اجزای ساختمان مانند محل خروجی و ورود لوله‌های تاسیساتی، حفر کانال‌های آب، سرویس‌های بهداشتی و غیره؛
- انتخاب وسایل و ابزار کار مناسب جهت تهیه ازبیلت؛
- مستند سازی‌های لازم در جهت شناخت آثار ملی و تاریخی، تدوین نقشه‌های حفاظت، مرمت، بافت‌های تاریخی، ساماندهی بناها با استفاده از ابزارهایی نظیر اسکنرهای لیزری و سیستم‌های فتوگرامتری از دیگر وظایف مهندس نقشه بردار ساختمان شناخته می‌شوند.
وظایف مهندس نقشه کش چیست؟
مهندسین نقشه کش مطابق با مشخصات و محاسبات سایر مهندسان و معماران، نقشه‌های مورد نظر را طراحی می‌کنند. در واقع، از مهمترین وظایف مهندس نقشه کش ، این است که نقشه‌های تدوین شده را با مشخصات مورد نظر انطباق دهد و در صورت نیاز تغییرات و حذفیات لازم را در آن‌ها اعمال کند. از دیگر مسئولیت‌های مهم مهندسین نقشه کش، می‌توان به بررسی و محاسبه هزینه‌های مواد و مصالح اختصاص یافته، تعیین مشخصات ساختمانی، جدول زمانبندی و همینطور ثبت و ارائه گزارشات کلیه فعالیت‌های انجام شده به کارفرما اشاره کرد. کارشناسان نقشه کش همچنین موظف هستند که هنگام طراحی نقشه با سایر طراحان، ناظران ساخت و ساز، مهندسان و مشتریان مشورت کنند.
میزان حقوق و درآمد مهندس نقشه بردار
موفقیت شاغلین هر شغلی در وهله اول تا حدود زیادی به توانایی، مهارت‌ها و میزان تجربه عملی آن‌ها بستگی دارد. از این رو افرادی که به عنوان کارشناس ژئوماتیک فعالیت می‌کنند بنابر میزان تجربه و تخصص خود می‌توانند از حقوق و مزایای مطلوبی برخوردار شوند. در واقع، می‌توان گفت مهندسان ژئوماتیک علی رغم سختیها و چالش‌های محیط کاری خود، به طور معمول از درآمد بالایی برخوردار هستند. ضمن اینکه باید در نظر داشته باشید سابقه و روزمه کاری، نقش قابل توجهی در میزان حقوق و درآمد آن‌ها دارند.
اگر روابط همکاری با مهندس نقشه بردارد به صورت یک رابطه پیمانی باشد، مهمترین ملاک برای تعیین حق الزحمه مهندس، به واسطه توافق میان او و کارفرما تعیین می‌شود. یعنی طرفین قرارداد پیمانی می‌توانند با توافق یکدیگر مبلغ مشخصی را برای حق الزحمه هر پروژه در نظر بگیرند. از طرف دیگر، در شرایطی که رابطه طرفین قرارداد به صورت استخدامی باشد، قرارداد آن‌ها باید از قانون کار و قانون تامین اجتماعی تبعیت کند. برای آشنایی بیشتر با شرایط قانونی قراردادهای استخدامی، پیشنهاد می‌کنیم که حتما مقاله قرارداد کار را مطالعه کنید.
اشاره‌ای به نکات حقوقی فعالیت در این حرفه
حرفه‌ای که در این مقاله به صورت تخصصی مورد تحلیل قرار گرفت از جمله مشاغل مهم و نسبتا پیچیده‌ای است که شاغلین آن باید حتما از دانش ریاضی و علمی بسیار بالایی برخوردار باشند. در حقیقت، طراحی یک نقشه نیازمند به کارگیری نکات و جزئیات دقیقی است که موفقیت در اجرای آن، فقط در صورت تسلط کامل به دانش حوزه کاری مربوطه امکان پذیر است. با این حال، بهره بردن از تجارب افراد موفق سِمَت مذکور و همچنین به کارگیری اصول و نکات مختص آن، می‌تواند تاثیر چشمگیری در عملکرد مطلوب شما داشته باشد.
ضمن اینکه آگاهی از نکات حقوقی مهندس نقشه بردار نیز می‌تواند برای هر دو گروه کارفرما و کارپذیر مفید و موثر باشد. به همین دلیل در صورت لزوم می‌توانید از طریق وب سایت رکلا، مشاوره تلفنی حقوقی دریافت کنید. علاوه بر این، در پلتفرم رکلا این شرایط نیز فراهم است که در صورت نیاز، درخواست تنظیم قرارداد اختصاصی خود را نیز ثبت کنید. اگر درباره مطالب مقاله حاضر، نظر یا پرسشی دارید آن را در قسمت نظرات بنویسید تا در اسرع وقت پاسخگوی شما باشیم.