قرارداد امین توافقی برای انجام یک کار است. احتمالا بارها درباره مساله امانت و امانت داری مطالبی را خواندهاید یا درباره آن صحبت کردهاید. در ادبیات و همچنین گفتار عامیانه مردم، کلمه امین به عنوان یک صفت پسندیده استفاده میشود. امین شخصی است که مورد اعتماد باشد و بتوانید مال گرانبها و ارزشمندی را نزد او به امانت بگذارید. یعنی اینکه مطمئن باشید که مانند خودتان از آن مال محافظت و مراقبت میکند.
نمونه قرارداد امین اموال ، در واقع همان قرارداد امانت است. زیرا که در این قراردادها، دو طرف حضور دارند که یکی از آنها، مالی را نزد دیگری امانت میگذارد. عقد امانت یکی از عقود بسیار کاربردی در فرهنگ ما است و به تعدد مورد استفاده قرار میگیرد. احتمالا شما بارها، شاهد قرارداد امانت بودهاید، اگرچه ممکن است که این قراردادها به صورت شفاهی تنظیم شده باشند.
آن چیزی که درباره تنظیم و امضای انواع قرارداد امین دارای اهمیت است، شروطی است که برای این قرارداد در نظر میگیرند. روابط میان اشخاص و تمایل آنها به کسب منفعت از تعاملاتی که انجام میدهند، باعث شده است که این قرارداد با شروط خاصی تنظیم شود.
در ادامه این مطلب درباره قرارداد امین و ویژگیهای خاص مرتبط با آن، گفتگو میکنیم و توضیحات بیشتری را ارائه خواهیم داد.
اموالی که داریم، از دو جهت ممکن است برای ما ارزشمند باشند. ممکن است که اموال ما بسیار گران قیمت باشد و از این بابت ارزش قابل توجهی داشته باشد. برای مثال، ممکن است که شما یک انگشتر یا گردنبند بسیار قدیمی و عتیقه داشته باشید و بخواهید که این انگشتر یا گردنبند را برای مدت معین، نزد شخصی قابل اعتماد به امانت بگذارید. شخصی که میپذیرد امانت شما را نگه دارد، امین یا امانت دار نامیده میشود و شما در این قرارداد، امانت گذار خواهید بود.
ممکن است مال مورد نظر شما، دارای قیمت بسیار زیادی نباشد اما به واسطه خاطرهای که از آن دارید، برای شما بسیار ارزشمند تلقی شود. برای مثال، ممکن است یک قالی دستبافت قدیمی از مادرتان داشته باشید و برای شما بسیار ارزشمند باشد. احتمالا تمایل خواهید داشت که این قالی نزد شخص قابل اعتمادی به امانت بماند و در طول دوره امانت، آن شخص به شیوه بسیار مناسبی از آن قالی نگهداری کند.
به طور کلی، قرارداد امین زمانی میان طرفین تنظیم و امضا میشود که یکی از آنها به هر دلیلی تمایل داشته باشد که مال خود را نزد شخص دیگر به امانت بگذارد. مسلم است که بی احتیاطی درباره انجام این کار، ممکن است خسارت و زیان زیادی ایجاد کند. به همین دلیل، تاکید میکنند که از نمونه قرارداد امین اموال استفاده شود.
توضیح دادیم که قرارداد امین ، در واقع یک عقد امانت است که میان امانت دار و امانت گذار امضا میشود. این قرارداد، مانند سایر قراردادها دارای ویژگیها و شروطی است که لازم است که درباره آن اطلاعاتی داشته باشید. در ادامه مطلب درباره مهمترین ویژگیها و خصوصیات قرارداد امین توضیح خواهیم داد:
این توافق، یک قرارداد رضایی است. منظور از رضایی بودن قرارداد به این معنی است که لازم است توافقی که انجام میشود، کاملا با قصد و رضایت طرفین باشد. امانت دار و امانت پذیر با رضایت خود، میپذیرند که این رابطه برقرار شود. امانت پذیر، به قبول مال امانتی راضی است و امانت گذار نیز با قصد خود، مال را نزد امین، به امانت میگذارد. قصد و هدف هر دو طرف قرارداد باید مشروع باشد و همچنین مال مورد نظر نیز باید مشروع باشد. از طرف دیگر، مهم است که طرفین، اهلیت یا صلاحیت قانونی امضای قرارداد را داشته باشند.
به طور کلی میتوانیم عقود مختلف را به دو دسته لازم و جایز تقسیم کنیم. عقد لازم ، به قراردادهایی گفته میشود که اشخاص حاضر در آن، ملزم هستند که تا پایان مدت قرارداد، به یکدیگر متعهد بمانند و برای انجام موضوع قرارداد تلاش کنند. در مقابل این عقود، قراردادهای جایز هستند. عقود جایز، به عقودی گفته میشود که طرفین آن، این امکان را دارند که هر زمان که بخواهند، قرارداد را فسخ کنند. اینگونه قراردادها، عقود جایز هستند.
قرارداد امین نیز یک قرارداد جایز است. به این معنی که طرفین قرارداد میتوانند اعلام کنند که دیگر به همکاری با یکدیگر تمایل ندارند. ممکن است که مالک اموال، نمونه قرارداد امین اموال را به مدت 5 ماه تنظیم کرده باشد اما موقعیتی ایجاد شود که دیگر نیازی به اتمام مدت 5 ماه نباشد. در این حالت، میتواند به نزد امانت پذیر مراجعه کند و اعلام کند که تمایل دارد قرارداد خاتمه یابد و مالی که امانت داده شده است، به او بازگردانده شود.
از طرف دیگر، ممکن است امانت پذیر نیز دچار موقعیت ناراحت کنندهای باشد و نتواند از مال شما به خوبی مراقبت کند. در این حالت، امانت پذیر میتواند به نزد صاحب مال مراجعه کند و اعلام کند که دیگر برای نگهداری از مال و انجام امانت داری، موقعیت مناسبی ندارد و میخواهد که قرارداد فسخ شود.
قراردادهای عهدی، قراردادهایی هستند که در آن، طرفین متعهد به انجام یک کار میشوند. در این قبیل قراردادها، انتقال یا واگذاری یا حتی داد و ستدی مطرح نیست. بنابراین، اگر صاحب مال، اموال خود را نزد شخص قابل اعتماد به امانت میگذارد، به این معنی نیست که آن مال، به آن شخص واگذار شده است، بلکه به این معنا است که شخص قابل اعتماد، متعهد میشود که با شروط خاصی از آن مال نگهداری و مراقبت کند.
نکته مهمی که در تعریف قرارداد امانت درباره آن توضیح داده میشود، مساله رایگان بودن این قرارداد است. در تعریف امانت آمده است که این قرارداد یک عقد رایگان است. به این صورت که شخصی، مال خود را به شخص دیگر میسپارید تا از آن نگهداری کند. طرف مقابل نیز میپذیرد که به رایگان این اقدام را انجام دهد. البته با توجه به این مساله که طرفین میتوانند به شیوههای مختلفی با یکدیگر توافق کنند، این امکان وجود دارد که درباره مساله رایگان بودن قرارداد یا عوض داشتن آن نیز، توافقاتی انجام شود.
بدون شک، برای اشخاص مختلف ضروری خواهد بود که در هر کار، منفعت خود را نیز در نظر بگیرند. شخصی که میپذیرد اموال شخص دیگری را نگهداری کند یا اینکه از آن مراقبت کند، نیاز خواهد داشت که از انجام این کار، منفعت کسب کند. زیرا اگر به او منفعت نرسد، انگیزهای برای امانت داری نخواهد داشت. در گذشته، اشخاص قابل اعتماد و خویشاندان، اموال یکدیگر را به امانت نگه داری میکردند اما امروزه ممکن است که شما نیاز داشته باشید که اشخاص دیگری امانت شما را نگه داری کنند. بنابراین، بهترین راهکار استفاده از قرارداد امین است تا رابطه شما را به صورت قانونی و مکتوب ثبت کند. همچنین یک سند قانونی از این رابطه داشته باشید.
توضیح دادیم که بهتر است میان امانت گذار و امانت دار، یک قرارداد تنظیم شود. شما میتوانید برای شخصی که مسئولیت امانت داری را به عهده گرفته است، حق الزحمه در نظر بگیرید. برای مثال ممکن است که ماهانه، مبلغی را به عنوان حق الزحمه امانت داری برای او معین کنید و به او بپردازید.
این نکته را نیز در نظر داشته باشید که علاوه بر مبلغ حق الزحمه، ممکن است که مراحل نگهداری و مراقبت از مال امانت، نیازمند هزینههایی باشد. قاعدتا این هزینهها به عهده صاحب مال است و باید هزینههای مربوط به نگهداری از مال امانی را بپردازد.
قرارداد امین یک قرارداد کاربردی است و ممکن است که به تعداد در میان شما و اطرافیانتان استفاده شود. بنابراین، به شما پیشنهاد میکنیم که اطلاعات حقوقی خودتان را درباره این قرارداد افزایش دهید و درباره آن، با یک مشاور حقوقی گفتگو کنید. شما برای این کار، میتوانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید و همچنین تنظیم قرارداد مورد نظرتان را به تیم حقوقی رکلا بسپارید.