دلیل مجازات کارگر چیست؟ (انواع مجازات کارگر در قانون کار و قانون مجازات اسلامی)

حقوق کار یکی از شاخه‌های حقوق عمومی است که قوانین و مقررات حاکم بر روابط کارفرما و کارگر را مشخص می‌کند. بنابراین، می‌توان گفت که چهارچوب روابط کاری میان کارگر و کارفرما باید مطابق با قوانین و مقررات مرتبط با حقوق کار تنظیم شود. قانون کار نیز مهمترین و اصلی‌ترین قانونی است که به تعیین قوانین و مقررات حاکم بر روابط کارفرما و کارگر می‌پردازد. تمام کارفرمایان و کارپذیرانی که به واسطه تنظیم و امضای قرارداد کار شفاهی یا مکتوب با یکدیگر همکاری می‌کنند، تحت شمول قانون کار قرار می‌گیرند و باید از قوانین و مقررات آن پیروی کنند.

شرایط تحقق و موارد طرح درخواست رسیدگی به این عمل مجرمانه

مجازات کارگر در شرایطی مطرح می‌شود که کارفرما از قوانین و مقررات قانون کار تخطی و تخلف کند. به همین دلیل در قانون کار مجازات‌هایی مانند حبس و جزای نقدی برای کارفرمایی که از قوانین و مقررات این قانون تخلف کرده پیش بینی شده است.

همچنین در صورتی که کارفرما، کارگر را مورد ضرب و جرح قرار بدهد یا به او توهین کند یا مرتکب هر جرم دیگری بر علیه کارگر شود، به مجازات‌های مقرر در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد. مجازات کارفرمایی که مرتکب جرم بر علیه شخصیت جسمانی یا معنوی کارگر شده است، می‌تواند قصاص، دیه، جزای نقدی، حبس، شلاق و دیگر مجازات‌های قانونی باشد.

در ادامه این نوشته، انواع و شرایط مجازات‌هایی که به علت تخلف از مقررات قانون کار به کارفرما تحمیل می‌شود را بررسی می‌کنیم. همچنین در این مقاله با مجازات‌هایی که در اثر توهین به کارگر و ضرب و جرح او به کارفرما تحمیل می‌شود نیز آشنا خواهیم شد.

مجازات داشتن کارگر افغانی چیست؟

کارگرانی که از کشور افغانستان مهاجرت می‌کنند، اتباع بیگانه محسوب می‌شوند. همانطور که در مقدمه این نوشته نیز توضیح دادیم، روابط کاری میان کارگر و کارفرما از شرایط و ضوابط قانون کار تبعیت می‌کند. قوانین و مقررات استخدام و به کارگیری اتباع بیگانه نیز در قانون کار مشخص شده است. مطابق با ماده 120 این قانون، اتباع بیگانه نمی‌توانند در ایران مشغول به کار شوند مگر در صورتی که دارای روادید ورود با حق کار مشخص باشند. همچنین، اتباع بیگانه‌ای که می‌خواهند در ایران مشغول به کار شوند باید، پروانه کار گرفته باشند.

قانونگذار در ماده 121 این قانون نیز وزارت کار را مکلف کرده است که با رعایت شرایطی، برای اتباع بیگانه پروانه کار صادر کند.

بنابراین، شرایط و نحوه مجازات داشتن کارگر افغانی را نیز باید در قوانین و مقررات قانون کار جست و جو کنیم.

مجازات به کارگیری و استخدام اتباع خارجه‌ای که پروانه کار ندارند، در ماده 181 این قانون مشخص شده است. بنابراین، مجازات گرفتن کارگر افغانی نیز در این ماده مشخص می‌شود. مطابق با این ماده، کارفرمایانی که اتباع خارجه فاقد پروانه کار را استخدام کنند یا اتباع بیگانه را برای انجام کاری غیر از آنچه که در پروانه کار آن‌ها مشخص شده است، به کار بگیرند، به مجازات حبس از 91 روز تا 181 روز محکوم می‌شوند.

انواع مجازات استخدام کارگر افغانی

به صورت کلی می‌توان گفت که مطابق با قوانین و مقررات حاکم، مجازات به کارگیری و استخدام اتباع بیگانه عبارت است از:

1. بار اول: کارفرمایی که اتباع بیگانه فاقد پروانه کار را به خدمت گرفته است، برای بار اول به پرداخت جزای نقدی محکوم می‌شود. این جزای نقدی معادل با پنج برابر حداقل دستمزدی است که هر ساله، شورای عالی کار اعلام می‌کند؛
2. بار دوم: در صورتی که کارفرما از پرداخت جزای نقدی خودداری کند یا آنکه همچنان اتباع بیگانه فاقد پروانه کار را به‌ خدمت گرفته باشد، به مجازات حبس از 91 روز تا 181 روز محکوم می‌شود.

بنابراین، می‌توان گفت که مجازات گرفتن کارگر افغانی پرداخت جزای نقدی و حبس کارفرما است.

مجازات ندادن حقوق کارگر در قانون چیست؟

حقوق به دستمزدی گفته می‌شود که کارفرما در پایان ماه به کارگر پرداخت می‌کند. حقوق شامل دستمزد کارگران و مزایایی است که مطابق با قانون به آن‌ها تعلق می‌گیرد. حداقل مبلغی که باید تحت عنوان حقوق به کارگران پرداخت شود نیز هر ساله از سوی شورای عالی کار اعلام خواهد شد. کارفرما باید حقوق یک یا چند کارگری که استخدام کرده است را در پایان ماه پرداخت کند. به عبارت دیگر، پرداخت حقوق کارگران، مهمترین و اصلی‌ترین مسئولیت شخصی است که قرارداد استخدام را به عنوان کارفرما امضا خواهد کرد.

باید به این نکته توجه داشته باشیم که قانون کار، یک قانون آمره و لازم الاجرا است. بنابراین، کارفرما و کارپذیر تحت هیچ شرایطی نمی‌توانند برخلاف مقررات این قانون با یکدیگر توافق کنند. بنابراین، کارفرما نمی‌تواند دستمزدی کمتر از آنچه که از سوی شورای عالی کار اعلام شده است را به کارپذیر پرداخت کند؛ حتی در صورتی که موافقت او را نیز جلب کرده باشد.

عدم پرداخت دستمزد به کارپذیر یا پرداخت دستمزدی کمتر از آنچه که از سوی شورای عالی کار اعلام شده به منزله تخلف کارفرما از مقررات و قانون کار است.

یک نکته مهم!

باید به این نکته اشاره کنیم که مجازات ندادن حقوق کارگر در قانون کار مشخص نشده است. به عبارت دیگر می‌توان گفت؛ کارفرمایی که حقوق کارپذیر را پرداخت نکرده مرتکب تخلف شده است اما قانونگذار، مجازاتی برای او در نظر نمی‌گیرد. با این حال، کارگر می‌تواند در نزد مراجع حل اختلاف مستقر در اداره کار بر علیه کارفرمایی که از پرداخت حقوق او امتناع کرده است، طرح شکایت کند. در این حالت، کارفرما باید تمام حقوق و دستمزدی که به کارپذیر پرداخت نکرده است را براساس نرخ تورم پرداخت کند.

بررسی مجازات کتک زدن کارگر براساس قانون مجازات اسلامی

در اصطلاح قانون مجازات به کتک زدن کارپذیر، ضرب و جرح گفته می‌شود. ضرب به صدمه‌هایی می‌گویند که باعث شکستگی یا خونریزی اعضای بدن نمی‌شوند اما آثاری مانند کوفتگی، سیاه شدن، سرخ شدن و کبودی را ایجاد می‌کنند. جرح نیز به صدمه‌هایی گفته می‌شود که باعث خونریزی و شکستگی اعضای بدن خواهند شد.

باید به این نکته توجه داشته باشیم که کتک زدن کارپذیر در هر شرایطی جرم است و مجازات کارفرما را به دنبال دارد، حتی اگر باعث ضرب و جرح کارگر نشده باشد.

قصاص، مجازات اولیه برای ضرب و جرح عمدی است. دیه نیز از دیگر مجازات‌‌های ضرب و جرح عمدی است که در صورت درخواست مجنی علیه (کارگر یا هر شخصی که مورد جنایت قرار گرفته است) تعیین می‌شود.

بنابراین مجازات کتک زدن کارگر می‌تواند قصاص یا دیه باشد. رسیدگی به شکایت ناشی از ضرب و جرح کارگر در صلاحیت مراجع مستقر در اداره کار نیست. بنابراین، کارگر برای طرح شکایت بر علیه کارفرمایی که او را مورد ضرب و جرح قرارداد داده است، باید به دادسرا و دادگاه‌های کیفری مراجعه کند.

مجازات توهین به کارگر چیست؟

جان، مال و آبروی کارپذیر تحت حمایت قانونگذار است. کارفرما نیز موظف است که به جان، مال و آبروی کارپذیر احترام بگذارد. توهین به کارپذیر یکی از مواردی است که باعث ایجاد لطمه به آبروی او می‌شود. به همین دلیل، قانونگذار، توهین را یک جرم دانسته و در قانون مجازات اسلامی نیز برای آن، ضمانت اجرای کیفری (مجازات) تعیین کرده است.

جرم توهین به معنای نسبت دادن یک امر توهین آمیز به شخصی است، به گونه‌ای که باعث خفیف شدن و کسر شان او شود. مطابق با ماده 608 قانون اسلامی (تعزیرات)، مجازات توهین به کارگر عبارت است از:

1. در صورتی که توهین به کارپذیر مشمول عنوان قَذف شود، مجازات آن 80 ضربه شلاق است. قذف به این معنا است که کارفرما، ارتکاب اعمال منافی عفت را به کارپذیر نسبت بدهد؛
2. اگر کارفرما با فحاشی و به کار بردن الفاظ رکیک به کارگر توهین کرده باشد، به یکی از مجازات‌های زیر محکوم می‌شود:

• شلاق تعزیری تا 74 ضربه؛
• پرداخت جزای نقدی از پنجاه هزار تا یک میلیون ریال.

چرا باید با کارشناسان حقوقی در تماس باشید؟

قرارداد کار سندی است که توافق میان کارفرما و کارگر و رابطه استخدامی میان آن‌ها را به اثبات می‌رساند. تنظیم دقیق و استناندارد این قرارداد می‌تواند تاثیر قابل توجهی در جلوگیری از بروز اختلاف میان کارفرما و کارپذیر داشته باشد. همچنین لازم است که تمام شرایط و ضوابط حقوق کار در این قرارداد رعایت شود. توصیه می‌کنیم که تنظیم این قرارداد، به افرادی سپرده شود که با قانون کار و دیگر قوانین مرتبط با آن آشنایی و تسلط کامل دارند.

برای تنظیم اختصاصی انواع قرارداد استخدام می‌توانید از خدمات تنظیم قرارداد تیم حقوقی رکلا استفاده کنید. برای آشنایی با ضوابط و مقررات حاکم بر قرارداد کار نیز می‌توانید با کارشناسان حقوقی ما در بخش خدمات مشاوره حقوقی تلفنی در تماس باشید.