شخصی که تحت عنوان مربی، در یک آموزشگاه فنی حرفه ای استخدام میشود، در واقع استاد آن موسسه و مرکز خواهد بود. بنابراین باید بتواند متناسب با وظایف و مسئولیتهای محول شده، پاسخگوی نیازهای شاگردان خود باشد. به عبارتی دیگر، بخشی از مهارتهای پیش نیاز فعالیت در مشاغل فنی از طریق آموزشگاههای فنی حرفه ای آموزش داده میشوند، این آموزشگاهها محیطی همچون محیط دانشگاه دارند اما با این تفاوت که در آنها مباحث عملی، بیشتر از دروس تئوری هستند. به عبارت دیگر، اغلب دانش آموختههای این مراکز، به محض گرفتن مدرک، وارد بازار کار میشوند. از این رو یک مربی فنی حرفه ای نیز موظف است از قابلیتها و مهارتهای قابل توجهی برخوردار باشد تا بتواند در دوره آموزشی، دانش و مهارت خود را به درستی در اختیار شاگردان قرار دهد.
با این حال، پیرو این مقدمه و همچنین به جهت تاثیر و اهمیت زیاد مربیگری فنی حرفه ای، قصد داریم در مقاله حاضر توضیحاتی اختصاصی درباره کارایی و شرح وظایف مربی فنی و حرفه ای ارائه دهیم.
لازم به ذکر است که مربیان برای شروع همکاری با مراکز، باید قرارداد امضا کنند. توافق نامهای که میان مرکز و مربی فنی حرفهای تنظیم و امضا میشود، یک قرارداد مربی فنی حرفه ای است که در واقع یکی از انواع قرارداد کار خواهد بود و از قوانین ناظر بر این نوع قراردادها، پیروی میکند.
عنوان مربی به کسی اطلاق میشود که به دلیل برخوردار بودن از مهارتها و قابلیتهایی ویژه، در مرکز یا محیطی آموزشی به سمت مربیگری برگزیده شود. مربیان این حرفه، باید علاوه بر توانمندیهای لازم در رشتههای مربوطه، مطابق با قوانین و مقررات، از شایستگی و مهارت کافی جهت فعالیت در این حرفه نیز برخوردار باشند. اگر بخواهیم به طور کلی و اجمالی وظایف مربی فنی حرفه ای را شرح دهیم، میتوانیم به مواردی نظیر تحلیل و بررسی آموزشها و مهارتهای فنی حرفه ای، طرح ریزی و تدوین برنامههای آموزشی، بهره بردن از وسایل کمک آموزشی، اجرا کردن برنامههای آموزشی تدوین شده، تجزیه و تحلیل مراحل آموزش، طراحی و تنظیم نمونه درس، استفاده از روشهای پداگوژی، اشاره کنیم.
پداگوژی در اصل، به آموزشهای مقدماتی گفته میشود که معمولا برای کودکان کاربرد دارد. با این حال، به عنوان روشهای آموزش و تربیت عمومی و کلی مربیان نیز مورد استفاده قرار میگیرد. به این صورت که نحوه فعالیت و مهارتهای کارآموزان ارزشیابی و متناسب با رشته مربوطه، روشها و فنون تدریس استاندارد، آیین کلاس داری، چگونگی آموزش مطالب و موارد مرتبط دیگر به آنها تعلیم داده میشود. به بیانی سادهتر، آموزشهای پداگوژی شامل موارد زیر خواهند بود:
بر اساس مقررات و قوانین سازمان آموزش فنی حرفه ای تمام افرادی که قصد دارند تحت عنوان مربی آموزشگاههای فنی حرفه ای فعالیت کنند؛ موظف هستند که جهت دریافت گواهی و مدرک مربیگری تدریس، به طور کامل در آموزشهای دورهای شرکت کنند. از این رو این افراد بعد از گذراندن دورههای پداگوژی و آموزشهای معین، میتوانند با توجه به تخصص و مهارتی که کسب میکنند، به دریافت مدرک مربیگری فنی حرفه ای برای آموزشگاه مورد نظر خود نیز اقدام کنند. لازم به ذکر است که تمام افراد متقاضی حرفه مربیگری اعم از کسانی که میخواهند برای اولین بار این کارت را بگیرند یا اشخاصی که قصد دارند اعتبار کارت خود را تمدید کنند، ملزم به گذراندن دورههای مقدماتی و پداگوژی هستند.
یکی از پرکاربردترین توافقاتی که برای فعالیت در این حوزه میان متقاضیان و این سازمان امضا میشود، قرارداد کارآموزی فنی حرفهای است. با زدن روی لینک، میتوانید درباره این قرارداد در یک مقاله مستقل مطالعه کنید.
افرادی که به اشتغال در زمینه مربیگری آموزشگاههای فنی حرفه ای علاقمند هستند و تصمیم دارند جهت شروع فعالیت جدی در این حیطه، مدرک مربیگری فنی حرفه ای را دریافت کنند، بنابر مصوبات سازمان سنجش فنی حرفه ای موظف هستند یک سری مراحل را انجام دهند. از جمله اینکه این اشخاص باید ابتدا در دورههای آموزشی پداگوژی ثبت نام و کتابهای مربوطه را تهیه کنند. در مرحله بعد، جهت یادگیری بهتر و همچنین مرور مطالب دروس، باید در آزمونهای آزمایشی نیز (اعم از عملی و تئوری) شرکت کنند. متقاضیان باید در زمان مشخص شده کارت ورود به جلسه آزمون کتبی را بگیرند (در صورت قبولی در این امتحان، هنرجوها موظف هستند پروژههای عملی خود را نیز در تاریخ مقرر ارائه دهند) و در نهایت، بعد از کسب نمرات قبولی در آزمونهای ذکر شده، میتوانند جهت اخذ کارت مربیگری خود، اقدامات لازم را انجام دهند.
تمام مربیان فنی حرفه ای با توجه به رشتهای که در آن مشغول به فعالیت هستند؛ علاوه بر وظایف مربی فنی حرفه ای که در ادامه واضحتر به شرح آنها خواهیم پرداخت، لازم است از مهارتهای مرتبط با حیطه کار خود نیز برخوردار باشند که از جمله بارزترین این ویژگیها را میتوان در موارد زیر برشمرد:
برای اخذ مدرک مربیگری فنی و حرفهای، نیاز است که در آزمونهایی که در این زمینه برگزار میشوند، شرکت کنید. البته باید در نظر داشته باشید که شرکت در این آزمونها نیز دارای شرایطی است و حضور در آنها برای هر شخصی ممکن نخواهد بود. در ادامه به شرایط لازم اشاره میکنیم:
مربیان تمام آموزشگاههای فنی حرفه ای وظیفه دارند که مسئولیتهای محول شده را در چهارچوب قوانین و موازین آموزشگاه مربوطه عملی کنند. به عبارت دیگر، افراد پس از گذراندن دورههای مربوطه و موفق به دریافت مدرک مربیگری شدن، در صورتی میتوانند در این حیطه از فعالیتی رضایت بخش برخوردار شوند که علاوه بر تخصصهای لازم، به اصول و وظایف این حوزه نیز آشنایی کامل داشته باشند و بتوانند آنها را به درستی اجرا کنند. بنابراین برای شرح وظایف مربی فنی و حرفه ای ، میتوان به این موارد اشاره کرد:
اشتغال در حوزه مربیگری فنی حرفه ای برای شاغلین این حیطه به این صورت است که غالبا مطابق با قوانین و مصوبات اداره کار انجام میشود. در واقع، افراد با امضای قرارداد مدون بر اساس مصوبات قانون کار، به فعالیت در رشته مورد نظر خود مشغول میشوند. بنابراین توصیه میکنیم در صورتی که قصد فعالیت در این حوزه را دارید، قبل از اقدامات مورد نیاز، ابتدا کلیات نکات حقوقی این حرفه را مورد مطالعه قرار دهید. در این زمینه میتوانید از طریق استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی با تیم حقوقی رکلا، ارتباط بگیرید و اطلاعات مناسب را به دست آورید. البته لازم به ذکر است که در صورت نیاز، میتوانید درخواست تنظیم قرارداد اختصاصی خود را نیز ثبت کنید و مسئولیت نوشتن قرارداد مورد نظر خود را به تیم حقوقی رکلا بسپارید.