سفارش تولید یک کالای خاص برای شما با امضای قرارداد پیش فروش کالا یا پیش خرید آن
پیش فروش (pre – sale) به معنای نقل و انتقال مالکیت کالا قبل از تولید آنها است. قرارداد پیش فروش کالا با هدف پیش خرید کالاهایی تنظیم می‌شود که در زمان تنظیم و امضای این قرارداد هنوز تولید نشده‌اند. این قرارداد پیچیدگی‌های حقوقی زیادی دارد زیرا در زمان امضای آن؛ مورد معامله وجود خارجی ندارد. موجود نبودن مورد معامله در زمان امضای این قرارداد می‌تواند سب بروز اختلافات حقوقی میان خریدار و فروشنده شود. تورم شدید و نوسان قیمت یکی از مواردی است که می‌تواند این اختلافات و مشکلات را ایجاد کند. طرفین این قرارداد برای جلوگیری از بروز اختلافات بعدی باید با مسائل حقوقی و قوانین مرتبط با پیش فروش آشنایی داشته باشند.
در این مقاله سعی داریم که ابعاد مختلف قراردادی که برای پیش فروش تنظیم می‌شود و تعهدات طرفین این قرارداد را بررسی کنیم. ماهیت این قرارداد نوعی از قرارداد فروش کالا است. با این تفاوت که زمان تسلیم و تحویل کالا، مدتی بعد از امضای قرارداد معین خواهد شد و تسلیم کالا در همان لحظه انجام نمی‌شود. علاوه براین، در مقاله قرارداد بیع کالا که مدتی پیش در مجله حقوقی رکلا منتشر شده است، در خصوص ماهیت این قرارداد توضیح داده‌ایم که مطالعه آن را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
آیا تنظیم مکتوب نمونه قرارداد پیش فروش کالا الزامی است؟
در اغلب معاملات، مورد معامله هنگام تنظیم و امضای قرارداد وجود فیزیکی دارد و در دسترس خریدار و فروشنده قرار گرفته است اما کالای مورد معامله در هنگام تنظیم و امضای نمونه قرارداد پیش خرید کالا ، هنوز وجود فیزیکی ندارد. موجود نبودن کالای مورد معامله در هنگام تنظیم و امضای این قرارداد باعث به وجود آمدن اختلافاتی بین انتقال گیرنده و انتقال دهنده می‌شود. پرونده‌های قضایی متعددی در زمینه اختلافات میان طرفین این قرارداد مطرح شده است. برای جلوگیری از بروز اختلاف میان خریدار و فروشنده باید قرارداد مکتوبی میان آنها تنظیم و امضا شود. در قرارداد مکتوبی که برای پیش فروش کالا تنظیم می‌کنند باید در خصوص موضوعات زیر تعیین تکلیف کنند:
- مشخصات هویتی انتقال دهنده و انتقال گیرنده؛
- جزئیات و مشخصات مربوط به کالای مورد معامله؛
- بهای کالای مورد معامله و نحوه پرداخت آن؛
- تعهدات انتقال دهنده و انتقال گیرند؛
- شرایط فسخ قرارداد؛
- مرجع حل اختلاف میان انتقال دهنده و انتقال گیرنده.
قوانین تنظیم نمونه قرارداد پیش فروش کالا
قرارداد پیش فروش کالا باید مطابق با شرایط و ضوابط مقرر در مواد 338 الی 463 قانون مدنی تنظیم و امضا شود. مواد 338 الی 463 قانون مدنی به بیان شرایط و ضوابط عقد بیع اختصاص دارد. قرارداد بیع ، قراردادی است که در هنگام نقل و انتقال مالکیت یک کالا باید تنظیم و امضا شود. نمونه قرارداد پیش خرید کالا نیز نوعی عقد بیع است و بیاد مطابق با شرایط و ضوابط عقد بیع باشد.
شرایط و ضوابط این قرارداد به وسیله توافق میان انتقال دهنده و انتقال گیرنده معین خواهد شد. البته انتقال دهنده و انتقال گیرنده باید مطابق با قوانین آمره عقد بیع با یکدیگر توافق کنند. شرایط و ضوابط آمره عقد بیع، لازم الاجرا هستند و رعایت نکردن آنها باعث باطل شدن قرارداد میان انتقال دهنده و انتقال گیرنده می‌شود.
شرایط و ضوابط تکمیلی عقد بیع در صورتی لازم الاجرا هستند که طرفین این قرارداد برخلاف آنها با یکدیگر توافق نکرده باشند. به همین دلیل، قانونگذار به انتقال دهنده و انتقال گیرنده اجازه داده است که برخلاف شرایط و ضوابط تکمیلی عقد بیع با یکدیگر توافق کنند.
تعهدات طرفین در هنگام تنظیم نمونه قرارداد پیش فروش کالا باید چگونه مشخص شود؟
تعهدات طرفین یکی از مهمترین موضوعاتی است که در هنگام تنظیم و امضای نمونه قرارداد پیش فروش کالا باید در خصوص آن تعیین تکلیف شود. تحویل به موقع کالای مورد معامله مهمترین تعهدی است که به موجب امضای این قرارداد برعهده انتقال گیرنده گذاشته می‌شود. انتقال دهنده به موجب امضای این قرارداد متعهد می‌شود که مورد معامله را در تاریخ مقرر به انتقال گیرنده تحویل بدهد. پرداخت بهای مورد معامله نیز مهمترین تعهدی است که انتقال گیرنده به موجب امضای این قرارداد برعهده می‌گیرد. انتقال گیرنده نیز به موجب امضای این قرارداد متعهد می‌شود که بهای کالای مورد معامله را مطابق با تاریخ و شرایط مقرر پرداخت کند.
انتقال دهنده و انتقال گیرنده هنگام تنظیم و امضای این قرارداد می‌توانند در خصوص مسائل جزئی دیگری نیز با یکدیگر توافق کنند. تعهدات فرعی این قرارداد در واقع همان مسائل جزئی هستند که انتقال دهنده و انتقال گیرنده در خصوص انجام آنها با یکدیگر به توافق رسیده‌اند. طرفین در هنگام تنظیم و امضای این قرارداد می‌توانند در خصوص هر موضوع قانونی و مشروعی که مخالف با نظیم عمومی جامعه نباشد با یکدیگر توافق کنند.
نکته: توافق در خصوص موضوعات غیر مشروع و غیر قانونی باعث باطل و بی‌اثر شدن این قرارداد می‌شود. توافق برخلاف نظم عمومی جامعه نیز باعث باطل شدن این قرارداد خواهد شد.
موضوع تعهدات طرفین این قرارداد می‌تواند مالی و غیر مالی باشد. به این ترتیب انتقال دهنده و انتقال گیرنده موظف به اجرای تمام تعهدات اصلی، فرعی، مالی و غیر مالی هستند که به موجب امضای این قرارداد بر عهده گرفته‌اند.
ضمانت اجرای نقض تعهدات مقرر در نمونه قرارداد پیش فروش کالا باید چگونه باشد؟
ضمانت اجرا در واقع همان جریمه‌ای است که به دلیل نقض تعهدات به طرفین نمونه قرارداد پیش فروش کالا تحمیل می‌شود. نقض تعهدات به معنای عدم اجرای تعهداتی است که به موجب امضای این قرارداد برعهده انتقال دهنده و انتقال گیرنده قرار می‌گیرد. انتقال دهنده و انتقال گیرنده می‌توانند در راستای ضمانت حسن اجرای تعهدات از یکدیگر تضمین بگیرند. در اغلب موارد، طرفین قرارداد در قالب اسناد لازم الاجرا و تعهد آور بانکی مانند چک و سفته از یکدیگر تضمین می‌گیرند.
طرفین این قرارداد اگر در خصوص اخذ تضمین با یکدیگر به توافق رسیدند باید شرایط و نحوه به اجرا گذاشتن آنها را نیز تعیین کنند. انتقال دهنده در صورتی می‌تواند چک یا سفته‌ای که از انتقال گیرنده گرفته است را به اجرا بگذارد که انتقال گیرنده به تعهدات قراردادی خودش عمل نکرده باشد.
انتقال گیرنده نیز در صورتی که انتقال دهنده به تعهدات قراردادی خودش عمل نکند، می‌تواند چک یا سفته ضمانت را به اجرا بگذارد.
نکته: منظور از تعهدات قراردادی، تعهداتی است که پس از امضای این قرارداد برعهده هر یک از انتقال دهنده و انتقال گیرنده گذاشته می‌شود.
آیا وجه التزام به نوعی ضمانت اجرای نقض تعهدات مقرر در قرارداد است؟
التزام از لحاظ لغوی به معنای پایند شدن و متعهد شدن است. وجه التزام در واقع مبلغی است که به عنوان ضمانت اجرای نقض تعهدات قرارداد تعیین می‌شود. به وجه التزام در اصطلاح حقوقی، خسارت قراردادی نیز گفته می‌شود زیرا مبلغ وجه التزام و شرایط پرداخت آن به وسیله توافق میان طرفین قرارداد تعیین می‌شود. هر یک از طرفین قرارداد که به تعهدات خودش عمل کرد باید وجه التزام را به طرف دیگر قرارداد پرداخت کند.
انتقال دهنده و انتقال گیرنده نیز در هنگام تنظیم نمونه قرارداد پیش فروش کالا می‌توانند در خصوص تعیین وجه التزام با یکدیگر توافق کنند. اگر انتقال دهنده و انتقال گیرنده درخصوص تعیین وجه التزام با یکدیگر توافق کردند باید مبلغ و شرایط پرداخت آن را نیز تعیین کنند.
انتقال دهنده و انتقال گیرنده در دو حالت ملزم به پرداخت وجه التزام می‌شوند:
- حالت اول؛ هر یک از انتقال دهنده و انتقال گیرنده تعهدات قراردادی خودشان را با تاخیر و خارج از موعد مقرر در این قرارداد انجام بدهند.
- حالت دوم؛ هر یک از انتقال دهنده و انتقال گیرنده از انجام تعهدات قراردادی خودشان خودداری کنند.
آیا خیار غبن یکی از موارد قانونی فسخ نمونه قرارداد پیش خرید کالا محسوب می‌شود؟
قراردادی که انتقال دهنده و انتقال گیرنده برای پیش خرید کالا تنظیم می‌کنند یک قرارداد لازم و غیر قابل انحلال است. یعنی انتقال دهنده و انتقال گیرنده پس از امضای نمونه قرارداد پیش خرید کالا دیگر حق انحلال و برهم زدن آن را ندارد.
قانون گذار در برخی موارد استثنایی به انتقال دهنده و انتقال گیرنده اجازه داده است که نمونه قرارداد پیش فروش کالا را به صورت یک طرفه و از جانب خودشان منحل کنند. فسخ به معنای انحلال قرارداد لازم و غیر قابل انحلال از سوی یکی از طرفین آن است. خیار به معنای اختیار قانونی فسخ قرارداد است که به هریک از طرفین آن داده می‌شود. قانون گذار در ماده 396 قانون مدنی ده نوع خیار برای فسخ قراردادهای لازم پیش بینی کرده است.
خیار غبن، یکی از مهمترین خیاراتی است که باعث به وجود آمدن حق فسخ کردن این قرارداد برای هر یک از انتقال دهنده و انتقال گیرنده می‌شود. واژه غبن از لحاظ لغوی به معنای ضرر و زیان در قرارداد است و در واقع استناد به خیار غبن، از ضرر و زیان انتقال دهنده و انتقال گیرنده جلوگیری می‌کند.
انتقال دهنده در شرایط زیر می‌تواند نمونه قرارداد پیش فروش کالا را با استناد به خیار غبن فسخ کند:
- شرط اول: انتقال دهنده در هنگام تنظیم و امضای این قرارداد از بهای واقعی کالای پیش فروش شده بی‌اطلاع باشد؛
- شرط دوم: انتقال دهنده، کالای مورد معامله را بسیار ارزان‌تر از بهای مرسوم در بازار پیش فروش کرده باشد؛
- شرط سوم: انتقال دهنده و انتقال گیرنده هنگام تنظیم و امضای این قرارداد در خصوص اسقاط خیار غبن یا درباره اسقاط تمام خیارات با یکدیگر توافق نکرده باشند.
شرایط دسترسی سریع و آسان به این قرارداد:
اگر عجله دارید و می‌خواهید که به سرعت، این قرارداد را در اختیار داشته باشید یا اگر تمایل دارید که برای تهیه این قرارداد از خدمات با صرفه اقتصادی استفاده کنید، به شما استفاده از خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی رکلا را پیشنهاد می‌کنیم. استفاده از این خدمات در زمان و هزینه مورد نیاز برای نوشتن قرارداد موثر خواهد بود و امکان ارتباط نزدیک با مشاور حقوقی مجربی که مسئولیت نگارش قرارداد شما را به عهده گرفته است نیز فراهم می‌کند. شما می‌توانید در قرارداد خود به صورت اختصاصی از شروطی که در نظر دارید، صحبت کنید.
فارغ از مساله تنظیم قرارداد، نباید از اهمیت مشاوره در خصوص قراردادها نیز غافل شویم. خدمات تخصصی مشاوره حقوقی تلفنی از دیگر خدماتی است که می‌توانید از آن بهره ببرید.
