اعتبار وکالتنامه عادی تا چه زمانی است؟ (بررسی چهارچوب قانونی قرارداد وکالت عادی)

وکالت یکی از قراردادهای مهم و پرکاربرد است که به واسطه توافق میان وکیل و موکل تحقق پیدا می‌کند. حق انتخاب وکیل در امور کیفری و حقوقی، یکی از حقوق شناخته شده در قانون اساسی است. قانونگذار در مواد 656 الی 783 قانون مدنی نیز از شرایط تنظیم و امضای عقد وکالت صحبت می‌کند. با توجه به ماده 656، وکالت عقدی است که یکی از طرفین آن، دیگری را نایب و جانشین خود می‌کند تا کاری را به نمایندگی از او انجام بدهد. به زبان ساده‌تر، وکیل، جانشین و نماینده موکل است تا کارهایی را به نمایندگی از او (موکل) انجام بدهد. قراردادی که میان وکیل و موکل تنظیم شده ممکن است که کتبی یا شفاهی باشد. نمونه قرارداد وکالت عادی ، یک سند معتبر و قانونی محسوب می‌شود که توسط وکیل و موکل امضا شده اما در دفاتر اسناد رسمی به ثبت نرسیده است.

در اصطلاح به قرارداد میان وکیل و موکل که به صورت کتبی تنظیم شده است، وکالت نامه گفته می‌شود. وکالت نامه عادی را باید مطابق با شرایط و ضوابط مقرر در قانون مدنی بنویسند. شرایط اجرای این قرارداد نیز به توافق و تصمیم مشترک وکیل و موکل بستگی دارد.

در این مقاله با شرایط تنظیم و اجرای قراردادی که به صورت عادی و میان وکیل و موکل تنظیم شده است، آشنا می‌شویم. علاوه براین مقاله، مقاله مکمل دیگری که می‌تواند اطلاعات کاربردی و مهمی برای شما به همراه داشته باشد، مقاله « ابطال وکالتنامه » است. می‌توانید با زدن روی لینک، این مقاله را در مجله حقوقی رکلا مطالعه کنید.

ارکان تشکیل دهنده نمونه قرارداد وکالت عادی

وکالتنامه عادی از ارکان زیر تشکیل شده است:

1. موکل: شخصی است که دیگری را نماینده و جانشین خودش می‌کند؛
2. وکیل: شخصی است که نماینده و جانشین شخص دیگری می‌شود تا کاری را به نمایندگی از او انجام بدهد؛
3. مورد وکالت: امری حقوقی یا غیر حقوقی است که وکیل به نمایندگی از موکل انجام خواهد داد.

بررسی ماهیت حقوقی نمونه قرارداد وکالت عادی

وکالت از نظر لغوی به معنای واگذار کردن، اعتماد و تکیه کردن به دیگری است. وکالت در اصطلاح حقوقی به معنای عقدی است که به موجب آن، شخصی، شخص دیگری را برای انجام کاری، جانشین و نایب خودش قرار می‌دهد.

نمونه قرارداد وکالت عادی ، یک ماهیت حقوقی دو جانبه است. یعنی توافق میان وکیل و موکل است که باعث امضا و ایجاد آن می‌شود. پس از امضای وکالتنامه عادی ، وکیل نماینده قانونی موکل خواهد شد و به نمایندگی از موکل می‌‌تواند امور حقوقی یا غیر حقوقی او را انجام بدهد. به عبارت دیگر، وکیل به جای موکل کارهای حقوقی یا غیر حقوقی او را انجام خواهد داد. برای مثال، موکل برای فروش خانه خودش به دیگری وکالت می‌دهد. در این مثال، وکیل به نمایندگی از موکل می‌تواند خانه او را بفروشد.

آیا نمونه قرارداد وکالت عادی یک عقد جایز است؟

قراردادها در یک دسته بندی کلی به جایز و لازم تقسیم می‌شوند. قرارداد لازم به قراردادی گفته می‌شود که غیر قابل فسخ و انحلال است. به صورت کلی می‌توان گفت که فسخ و انحلال قراردادهای لازم به اجازه قانونگذار بستگی دارد.

از سوی دیگر، قرارداد جایز به قراردادی گفته می‌شود که با اراده هر یک از طرفین آن فسخ خواهد شد. به عبارت دیگر می‌توان گفت که انحلال قراردادهای جایز به اراده و تصمیم هر یک از طرفین آن‌ها بستگی دارد.

نمونه قرارداد وکالت عادی نیز یک قرارداد جایز است. به عبارت دیگر، هر یک از موکل و وکیل هر زمان که اراده کردند، می‌توانند نسبت به انحلال عقد وکالت اقدام کنند. می‌توان گفت که اعتبار نمونه قرارداد وکالت عادی به اراده وکیل و موکل بستگی دارد. بنابراین، وکیل هر زمان که اراده کند، می‌تواند استعفا بدهد. موکل نیز هر زمان که اراده کرد، می‌تواند وکیل را عزل کند.

موکل می‌تواند حق عزل وکیل را در ضمن یک قرارداد لازم شفاهی یا مکتوب از خود ساقط کند. در این صورت، حق فسخ این قرارداد از موکل سلب می‌شود.

وکیل نیز می‌تواند حق استعفای خودش را به واسطه امضای یک قرارداد لازم شفاهی یا مکتوب، ساقط کند. در این حالت، حق فسخ قرارداد از وکیل نیز سلب خواهد شد.

به صورت کلی می‌توان گفت که وکیل و موکل می‌توانند حق فسخ این قرارداد را به واسطه شرطی که در ضمن یک قرارداد لازم دیگر آورده می‌شود، ساقط کنند.

فوت و حجر هر یک از وکیل و موکل نیز باعث از بین رفتن اعتبار وکالتنامه عادی می‌شود. حتی اگر حق فسخ این سند به واسطه یک قرارداد لازم از طرفین آن سلب شده باشد.

انواع نمونه قرارداد وکالت عادی

نمونه قرارداد وکالت عادی می‌تواند مطلق یا مقید باشد:

1. وکالت نامه مطلق: نمونه قرارداد وکالت عادی زمانی به صورت مطلق تنظیم می‌شود که موکل برای انجام تمام امور خودش به دیگری وکالت داده باشد. این وکالت نامه، امور اداری، مالی و حقوقی موکل را در بر می‌گیرد. وکیل نیز با استناد به این وکالت نامه می‌تواند در اموال و حقوق مالی و غر مالی موکل تصرف کند و برای این کار به کسب اجازه او (موکل) نیازی ندارد؛
2. وکالت نامه مقید: در این نوع از قراردادی که میان وکیل و موکل تنظیم می‌شود، مورد وکالت مشخص و معین است. به عبارت دیگر، موکل برای انجام کار مشخص و معینی به وکیل، نمایندگی داده است. برای مثال، موکل در قرارداد قید می‌کند که صرفاً برای فروش خانه خودش به دیگری نمایندگی می‌دهد. در این حالت، وکیل باید همان کار معین و مشخصی را انجام بدهد که موکل تعیین می‌کند.

تعهدات طرفین نمونه قرارداد وکالت عادی چیست؟

تعهد به معنای وظیفه و مسئولیتی است که بر عهده یک نفر گذاشته می‌شود. امضای نمونه قرارداد وکالت عادی نیز باعث ایجاد وظایف و مسئولیت‌هایی برای هریک از وکیل و موکل خواهد شد. در ادامه، تعهدات هر یک از وکیل و موکل را بررسی می‌کنیم.

تعهدات وکیل در قرارداد وکالت عادی

وکیل در حکم امین است. یعنی وکیل مسئول جبران ضرر و زیان مالی یا غیر مالی وارده به موکل نیست مگر در صورتی که وکیل نسبت به انجام وظایف و تعهداتی که در قبال موکل دارد، کوتاهی کرده باشد. به عبارت دیگر، اصل بر عدم مسئولیت وکیل در برابر خسارات وارده به موکل است. این مسئولیت زمانی بر عهده وکیل گذاشته خواهد شد که کوتاهی و قصور او نسبت به انجام تعهدات و مسئولیت‌‎های خودش ثابت شده باشد. بنابراین، وکیل مسئول جبران خساراتی خواهد بود که در اثر سهل انگاری او به موکل وارد می‌شود.

همچین وکیل در کارهایی که به نمایندگی از موکل انجام می‌دهد باید مصلحت مالی و غیر مالی او (موکل) را نیز در نظر بگیرد.

وکیلی که وکالتنامه عادی را امضا می‌کند، در حکم امین خواهد بود. بنابراین، اموال موکل که به وکیل سپرده می‌شوند نیز در حکم مال مورد امانت هستند. وکیل باید تمام اموالی که به جانشینی از موکل به دست می‌آورد را به او پس بدهد.

موکل چه تعهداتی دارد؟

ممکن است که وکیل برای انجام مورد موکل متحمل پرداخت هزینه‌هایی مانند مالیات ، عوارض و کرایه شده باشد. در این حالت، موکل باید هزینه‌هایی که وکیل در راستای انجام مورد وکالت متحمل شده است را به او پرداخت کند.

همچنین به طور معمول در قراردادی که میان وکیل و موکل تنظیم می‌شود، برای وکیل اجرت تعیین می‌کنند. در این صورت، موکل موظف به پرداخت اجرتی خواهد بود که در قرارداد برای وکیل تعیین شده است.

توصیه می‌کنیم

وکالت نامه‌ای که به صورت عادی تنظیم شده، سندی است که توافق مشترک میان وکیل و موکل را به اثبات می‌رساند. تنظیم دقیق این سند در کاهش احتمال سوء استفاده از آن، تاثیر قابل توجهی دارد. همچنین، این سند باید مطابق با شرایط و ضوابط باب وکالت قانون مدنی تنظیم شده باشد. توصیه می‌کنیم که تنظیم وکالت نامه به افرادی سپرده شود که در این زمینه از دانش و تجربه کافی برخوردار هستند.

خدمات تنظیم قرارداد در رکلا این امکان را برای شما فراهم می‌کند که وکالت نامه مورد نیاز خودتان را به صورت اختصاصی و به واسطه کارشناسان حقوقی مجرب تنظیم کنید.

همچنین، برای آشنایی با شرایط و ضوابط قانونی مربوط به تنظیم و اجرای وکالت نامه نیز می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید.