لایحه فروش مال غیر چه زمانی کاربرد دارد و تنظیم می‌شود؟
جرم فروش مال غیر یکی از جرائمی است که باعث آسیب به نظم عمومی و بی اعتمادی مردم جامعه، نسبت به یکدیگر می‌شود. مرتکب این جرم ، باعث می‌شود که به مالک اصلی ضرر برسد. او با فروش مالی که متعلق به دیگری است، موجب می‌شود که مالکیت این شخص نسبت به مال خودش، متزلزل شود یا از بین برود. به جهت اهمیت این جرم، قانون‌گذار فروش مال غیر را جرم انگاری کرده است و برای آن مجازاتی در نظر می‌گیرد. صاحب مالی که شخص دیگری مال او را بدون اطلاع او فروخته است، می‌تواند در دادگاه کیفری، علیه فروشنده شکایت کند. او با تنظیم نمونه لایحه فروش مال غیر و ارائه مدارک و اسناد مالکیت خود، مجازات این شخص و رد مال خود را تقاضا می‌کند.
نکات مهم!
چنانچه شخصی که در جرم فروش مال غیر، خریدار آن مال بوده است، به مالک نبودن فروشنده آگاه باشد و بداند که او بدون اجازه و رضایت مالک اصلی، به صورت غیر قانونی مال را به فروش می‌رساند، به عنوان شریک جرم محسوب می‌شود.
برای تحقق جرم فروش مال غیر، سوءنیت و قصد ورود ضرر به مالک، لازم است. یعنی اگر شخصی به علت مصلحت و خیرخواهی، خانه برادرش را بفروشد تا در این بازه زمانی سود بیشتری نصیب او شود، مرتکب این جرم نشده است. البته باید بتواند عدم سوءنیت خود را ثابت کند.
یکی دیگر از نکات مهم در رابطه با این جرم؛ غیرقانونی بودن فروش است. شخصی که به وکالت از دیگری، خودروی او را بفروشد، مرتکب جرم فروش مال غیر نشده است. زیرا با وکالت‌نامه ای که در اختیار دارد، مجوز قانونی برای این کار را داشته است.
برای اینکه جرم فروش مال غیر واقع شود، لازم است که با آگاهی و به صورت عمدی انجام شود. یعنی شخصی که به تصور اینکه خودش مالک چیزی است، آن را بفروشد، مرتکب جرم فروش مال غیر نشده است. به عبارت دیگر علم، عمد و سوءنیت از ارکان جرم فروش مال غیر محسوب می‌شوند.
در چه شرایطی این جرم غیر قابل گذشت می‌شود؟
در صورتی که مبلغ مالی که در جرم فروش مال غیر به خریدار فروخته شده است، بیش از یک میلیارد ریال باشد، این جرم قابل گذشت نیست. یعنی شخصی که یک خانه را که ارزش آن پنج میلیارد ریال است، به قصد ورود ضرر و با سوءنیت، بدون اطلاع مالک آن بفروشد، این جرم قابل گذشت نیست. حتی اگر مالک بعداً به فروشنده رضایت دهد، دادستان به جهت جنبه عمومی، این جرم را پیگیری می‌کند.
اگر مالی که موضوع جرم فروش مال غیر است، ارزش یک میلیارد ریال یا کمتر از آن داشته باشد، این جرم قابل گذشت است. یعنی اگر شاکی پس از شکایت و تنظیم نمونه لایحه دفاعیه فروش مال غیر ، به فروشنده رضایت دهد، دادرسی در هر مرحله‌ای که باشد، متوقف می‌شود.
معامله فضولی و جرم این نوع معامله
زمانی که شخصی مالی را بدون سوءنیت بفروشد و خود را مالک آن معرفی نکند، این معامله فضولی محسوب می‌شود. معامله فضولی غیرنافذ است. یعنی اگر مالک، بعدا نسبت به این معامله رضایت داشته باشد، معامله صحیح خواهد بود. در واقع ممکن است این معامله با خیرخواهی و در جهت مصلحت مالک انجام شده باشد. مثلا ممکن است شخصی محصولات کشاورزی دوست خود را به شخص دیگری بفروشد تا به این طریق، دوست او سود و منفعت بیشتری کسب کند و از خراب شدن آن محصولات و ورود ضرر به او نیز پیشگیری شود. در این شرایط، شخصی که محصولات دوست خود را می‌فروشد، مرتکب جرم فروش مال غیر نشده است.
آیا ممکن است در جرم فروش مال غیر، خریدار هم مجرم شناخته شود؟
اگر در این جرم خریدار با آگاهی و علم نسبت به مالک نبودن فروشنده و با اطلاع از قصد مجرمانه او، مال متعلق به شخص دیگری را از فروشنده خریداری کند، مجرم است. در این حالت مالک می‌تواند علاوه بر فروشنده، علیه خریدار هم شکایت کند و نمونه لایحه در مورد فروش مال غیر را تنظیم به دادگاه ارائه دهد زیرا این موضوع مصداق مشارکت در جرم فروش مال غیر محسوب می‌شود.
نحوه تنظیم این لایحه
برای تنظیم نمونه متن لایحه دفاعیه فروش مال غیر ، لازم است که مالک، مشخصات خود و مشخصات شخصی که مال او را فروخته است را به طور کامل بنویسد. شاکی باید اظهارات خود را به صورت دقیق و بدون ابهام، در لایحه شکواییه فروش مال غیر وارد کند. او می‌تواند برای اثرگذاری هرچه بیشتر نمونه متن لایحه فروش مال غیر از مواد قانونی مناسب، آیات، روایات، قواعد فقهی، نظریات مشورتی و آراء وحدت رویه مرتبط با موضوع استفاده کند. قاضی بعد از بررسی مدارک و دلایل، حکم مناسب را صادر می‌کند.
اسناد و مدارک مرتبط با نمونه لایحه فروش مال غیر
شخصی که لایحه شکایت فروش مال غیر را تنظیم می‌کند، باید بتواند با ارائه مدارک لازم، مالکیت خودش را ثابت کند. لازم است که این شخص با ارائه سند عادی یا سند رسمی این مال، ثابت کند که نسبت به آن حق مالکیت دارد. همچنین او می‌تواند با معرفی شهود و تنظیم استشهادیه، مالکیت خود را در دادگاه اثبات کند. در صورتی که قاضی، پس از بررس دلایل و مطالعه محتوای لایحه برای فروش مال غیر ، مالکیت او را احراز کند، به مجازات مجرم حکم خواهد داد.
آیا فروش مال مشاع مصداق جرم است؟
مال مشاع به مالی گفته می‌شود که دو یا چند نفر با یکدیگر مالک آن هستند. این افراد در تمام ذرات این مال شریک هستند و حق مالکیت دارند. به عنوان مثال: سه شریک با یکدیگر یک زمین کشاورزی را خریداری می‌کنند. هر کدام از آن‌ها مالک دو دانگ این زمین است.
در دو حالت ممکن است هر کدام از این شرکا سهم خود را به دیگری بفروشند. یکی از این حالات جرم است و یک حالت دیگر جرم محسوب نمی‌شود. در ادامه به این دو حالت اشاره می‌کنیم:
بدون تحقق جرم
گاهی ممکن است یکی از شرکای مال مشاع، سهم خود را به دیگری بفروشد. به این صورت که دو دانگ سهم خود را به شخص دیگری واگذار کند. این حالت جرم نیست. زیرا معادل سهم خودش را بدون وجود سوء نیت و ورود ضرر به سایر شرکاء، فروخته است.
جرم بودن
حالت دیگر زمانی است که شریک مال مشاع، میزانی بیش از سهم خود را بفروشد. یعنی اگر سهم او دو دانگ است، چهار دانگ یا شش دانگ از زمین را به دیگری بفروشد. این حالت به جهت ضرر و زیانی که به سایر شرکاء وارد می‌کند، جرم فروش مال غیر است. این شرکا می‌توانند در دادگاه کیفری علیه او شکایت کنند. سپس با تنظیم لایحه دفاع فروش مال غیر و ارائه مدارک لازم، از قاضی رسیدگی به این موضوع و مجازات مجرم را تقاضا کنند.
لایحه دفاعیه در خصوص اتهام فروش مال غیر
گاهی ممکن است شخصی به اتهام فروش مال غیر، تحت تعقیب قرار بگیرد. این شخص باید بتواند از خودش رفع اتهام کند. برای این کار لازم است که با مراجعه به دادگاه و تنظیم لایحه دفاعیه در خصوص اتهام فروش مال غیر مدارک و دلایل لازم را برای رفع اتهام از خود، به دادگاه ارائه دهد. برای اینکه جرم فروش مال غیر محقق شود، لازم است که شخص با سوءنیت و به قصد ضرر زدن به دیگری مال او را ببرد. شخصی که می‌خواهد در این جرم از خودش رفع اتهام کند، باید بتواند عدم سوءنیت و قصد خیرخواهانه خود را ثابت کند.
همچنین اگر شخصی به تصور اینکه مال خودش را فروخته است، این اقدام را انجام داده باشد، باید بتواند با تنظیم لایحه و ارائه مدارک لازم، این موضوع را اثبات کند. به عنوان مثال؛ شخصی در یک روستا زمینی را خریداری می‌کند. در همسایگی زمین او، مزارع کشاورزی اشخاص دیگری نیز قرار دارد. چنانچه این شخص بخواهد زمین خود را بفروشد و به اشتباه به جای دو هکتار، سه هکتار را بفروشد. این موضوع موجب می‌شود که همسایه زمین او از این شخص شکایت کند. زیرا به علت اشتباه او یک هکتار از زمین کشاورزی مجاور هم فروخته شده است.
همسایه او با مراجعه به دادگاه و تنظیم نمونه لایحه فروش مال غیر از قاضی رسیدگی به این موضوع را تقاضا می‌کند. در مقابل، این شخص که بدون قصد ضرر زدن به همسایه خود و بدون سوء نیت این زمین را فروخته است، با تنظیم نمونه لایحه دفاعیه متهم در فروش مال غیر و ارائه دلایل کافی، تلاش می‌کند اشتباه خودش را در این مورد ثابت کند. در صورتی که قاضی اظهارات این شخص را قبول کند، برائت او را اعلام خواهد کرد. البته باید خسارت همسایه خود را جبران کند.
در عقد هبه
گاهی ممکن است شخصی مالی را به دیگری هبه کند. یعنی خانه‌اش را به دوست خود هدیه دهد. بعد از اینکه این شخص فوت کند، دوست او خانه‌ای را که از متوفی هدیه گرفته بود، می‌فروشد. در این حالت، فرزندان متوفی که از قرارداد هبه پدرشان با دوست خود بی اطلاع هستند، علیه او به جرم فروش مال غیر شکایت می‌کنند. آن‌ها با تنظیم نمونه لایحه فروش مال غیر از قاضی تقاضا می‌کنند که این شخص را محاکمه کند.
در این حالت طرف مقابل که به موجب هبه نامه ، این خانه را هدیه گرفته است، با تنظیم لایحه در خصوص فروش مال غیر و ارائه مدارک لازم در دادگاه ثابت می‌کند که این خانه را از دوست خود و در زمان حیات او، هدیه گرفته است. در صورتی که اصالت این عقد و صداقت گفتار این شخص در دادگاه ثابت شود، قاضی به برائت او حکم می‌دهد.
ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری
مطابق این ماده هر کس که با فریب و تقلب، اموال مردم را تحصیل کند و از این راه مال دیگری را ببرد، کلاهبردار محسوب می‌شود و مکلف است مال اصلی را به صاحبش پس بدهد. علاوه برآن به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل همان مالی که گرفته است، محکوم می‌شود.
ماده 104 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری
مطابق این ماده، در جرائم فروش مال غیر و کلاهبرداری؛ در صورتی که مبلغ آن یک میلیارد ریال و کمتر از آن باشد، این جرم قابل گذشت است. بنابراین اگر شخصی مال متعلق به دیگری را بفروشد، چنانچه مبلغ این مال صد میلیون تومان یا کمتر از آن باشد، این جرم قابل گذشت است. در صورتی که این مبلغ بیش از صد میلیون تومان باشد، این جرم قابل گذشت نخواهد بود.
ماده 1 قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر مصوب 1308
مطابق این ماده اگر کسی مال دیگری را با علم و آگاهی از اینکه متعلق به غیر است بفروشد، کلاهبردار محسوب می‌شود.
پیشنهاد ما
تنظیم لایحه نیازمند آگاهی از ابعاد پرونده و تسلط به قانون، قواعد و اصول لایحه نویسی است. به همین دلیل است که تاکید می‌شود تنظیم لوایح را به مشاوران حقوقی بسپارید و در این زمینه با آن‌ها گفتگو کنید. خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ، این امکان را برای شما ایجاد می‌کند که بتوانید درباره لایحه مورد نیاز با مشاور حقوقی گفتگو کنید و تنظیم آن را به مشاور بسپارید.
نظرات
