کار در معدن از جمله مشاغل آشنایی است که در خصوص سختی کار آن و شرایط کارگران در این بخش مطالب زیادی بیان شده است. اگر تمایل دارید که در معادن مشغول به کار شوید یا اگر کارفرما هستید و برای فعالیت در معادن نیاز دارید که کارگرانی را استخدام کنید، لازم است که حتما در خصوص قواعد و قوانین مربوط به مشاغل سخت و همچنین شرایط کار در معدن اطلاعات داشته باشید. زیرا برای تنظیم قرارداد کارگر معدن حتما به این قوانین نیاز خواهید داشت.
نمونه قرارداد کارگران معدن اگرچه یکی از انواع قرارداد کار است اما در بعضی موارد به دلیل شرایط حساس و سخت کار دارای تفاوتهایی با قرارداد استخدام است که باید به آن توجه شود. قرارداد کارگر معدن ، در واقع پیمان همکاری میان کارگر و کارفرمای معدن است. کارگران معدن یا به صورت مستقیم با کارفرمای اصلی قرارداد امضا میکنند یا اینکه ممکن است کارفرمای اصلی، رسیدگی و نظارت به فعالیت کارگران را با استفاده از قرارداد پیمانکاری معدن به شخص دیگری سپرده باشد و کارگران با آن شخص قرارداد داشته باشند.
در هر صورت، با برقراری رابطه کارگری و کارفرمایی، کارفرما نسبت به کارگران معدن تعهداتی دارد که ملزم به انجام آنها خواهد بود. در ادامه این مطلب توضیحات بیشتری را در خصوص نمونه قرارداد کار در معدن بیان خواهیم کرد.
برای آنکه بتوانید نیروی کار انسانی را در معادن به خدمت بگیرید، نیاز دارید که این اشخاص را با استفاده از یک قرارداد کارگر معدن ، استخدام کنید. این قرارداد، حاوی اطلاعاتی است که درباره رابطه کارگری و کارفرمایی میان کارگران و کارفرمای معدن توضیح میدهد. قرارداد کارگر معدن مطابق با سایر قراردادهای کاری، از قانون کار و همچنین قانون تامین اجتماعی پیروی میکند و مطابق با قواعد و ضوابط این دو قانون نوشته و امضا میشود. نمونه قرارداد کار معدن را میتوانید به صورت موقت یا دائم تنظیم کنید. در قرارداد کار موقت، بازه زمانی مشخصی تعیین خواهد شد و کارگر در حدود آن بازه زمانی تعهد به خدمت دارد. در قرارداد کارگر معدن به صورت دائم نیز بازه زمانی خدمت، تا زمان بازنشستگی کارگر معدن اعتبار خواهد داشت.
امضای نمونه قرارداد کارگران معدن و کار در این حوزه، جز مشاغل سخت و زیان آور محسوب میشود. در تعریفی که قانون از مشاغل سخت و زیان آور ارائه میدهد، مشاغل سخت به مشاغلی گفته میشود که عوامل فیزیکی، مکانیکی، شیمیایی و بیولوژیکی که در محیط کار وجود دارند، به گونهای باشند که به ظرفیتهای طبیعی کارگر (ظرفیتهای جسمی و روانی) آسیب وارد کنند و انجام کار در این محیطها با خطراتی برای کارگر همراه باشد یا اینکه در آینده برای کارگران عوارض داشته باشد. براساس این تعریف، کار در معدن نیز ماهیت سخت و زیان آور دارد و جزء مشاغل سخت قرار میگیرد.
این بخش را خطاب به کارفرمایانی بیان میکنیم که تمایل دارند نیروی کار انسانی را به صورت موقت در خدمت بگیرند. تاکید میکنیم که حتما با کارگران قرارداد امضا کنید. متاسفانه بعضی از کارفرمایان برای فرار از تعهدات قانون کار، با کارگران قرار امضا نمیکنند. در این خصوص باید بگوییم که این کار مسئولیتهای زیادی برای کارفرما به همراه دارد. براساس قانون کار، اگر در مشاغلی که جنبه مستمر دارند، کارگری بدون قرارداد مشغول به کار باشد، قرارداد او قرارداد کار دائم محسوب خواهد شد. بنابراین، اگر کارفرما هستید و تمایل دارید که نمونه قرارداد کار معدن به صورت موقت باشد، از تنظیم و امضای قرارداد با کارگران معدن غافل نشوید.
قانون کار، ساعت کاری روزانه کارگران را مشخص کرده است. براساس این قانون، یک کارگر باید روزانه 7 ساعت و 20 دقیقه مشغول به کار باشد. آیا کارگران معدن نیز چنین شرایطی دارند؟
پاسخ منفی است. همانطور که توضیح دادیم، شرایط انجام کار در مشاغل سخت، تفاوتهایی با سایر مشاغل دارد. برای مثال ساعت کار کارگران معدن به دلیل سختی و زیان آور بودن این شغل، کمتر از ساعت کار سایر کارگران است. براساس ماده 52 قانون کار، ساعت کاری مشاغل سخت نباید بیشتر از 6 ساعت در طول روز و بیشتر از 36 ساعت در طول هفته باشد. این میزان ساعت با توجه به اهمیت سلامت کارگران در نظر گرفته شده است.
علاوه براین، ماده 61 قانون کار، تاکید میکند که اضافه کاری در مشاغل سخت و زیان آور ممنوع است. بنابراین، با توجه به این قوانین، برای تعیین ساعت کار کارگران معدن، لازم است که به این موارد توجه شود و کارفرمایان نباید توقع داشته باشند که کارگران معدن ساعات بیشتری را مشغول به کار باشند.
آیا این امکان وجود دارد که بانوان برای کار در معدن استخدام شوند؟ یا اینکه کارفرما میتواند نوجوانان را برای کار در معدن به خدمت بگیرد؟
با اشاره به ماده 75 و 83 قانون کار، به این سوالات پاسخ میدهیم. ماده 75 قانون کار توضیح میدهد که در کارهایی که ماهیت سخت و زیان آور دارند، استخدام زنان با ممنوعیت همراه است. بنابراین، از آن جهت که کار در معدن جزء مشاغل سخت است، زنان نمیتوانند در معادن استخدام شوند. همین شرایط برای نوجوان 15 تا 18 سال نیز مطرح است. ماده 83 قانون کار نیز بیان میکند که استخدام نوجوانان نیز برای کار در معدن ممنوع است. بنابراین، اگر کارفرما هستید، لازم است که به این مسائل نیز توجه داشته باشید. زیرا بدون شک استخدام زنان و نوجوانان برای شما تبعاتی به همراه خواهد داشت.
شورای عالی کار، هر ساله نرخ مشخصی را برای حقوق پایه، مزایا و سنوات نیروی کار انسانی در نظر میگیرد. کارفرمایان ملزم هستند که مطابق با نرخی که معین شده است، حقوق و مزایای کارگران معدن را پرداخت کنند. در متن نمونه قرارداد کارگر معدن میزان حقوق کارگر و دیگر مزایایی که به او تعلق میگیرد نوشته خواهد شد. نکته دارای اهمیت در این خصوص این است که نباید تصور شود که اگر در متن قرارداد در خصوص مزایا و دیگر موارد توضیحی داده نشود، به این معنی است که کارفرما میتواند آنها را پرداخت نکند.
به طور کلی کارفرما نمیتواند مغایر با قانون کار و نرخی که شورای عالی کار در نظر گرفته است، با کارگران توافقی داشته باشد. بنابراین، کارفرما ملزم است که حقوق و مزایای کارگر معدن را مطابق با نرخی که شورای عالی کار در نظر گرفته است، پرداخت کند. اگرچه توافق در خصوص مبلغی کمتر از پایه حقوق امکان پذیر نیست، اما کارفرما و کارگر میتوانند در خصوص مبلغ بیشتر از این میزان با یکدیگر توافق کنند. البته مساله حقوق کارگران معدن مدتها است که به یک دغدغه مهم تبدیل شده است و فعالان و مدافعان حقوق کارگری، این میزان حقوق را برای کارگران معدن کافی نمیدانند.
قانون کار میزان مرخصی سالانه را برای نیروی کار در نظر گرفته است. میزان مرخصی سالانه برای کارگرانی که در مشاغل سخت مشغول به فعالیت هستند 5 هفته در نظر گرفته شده است. بنابراین، کارگران معدن نیز میتوانند در طول سال، 5 هفته مرخصی دریافت کنند. علاوه براین، پیشنهاد شده است که این مرخصی در دو نوبت و در پایان هر شش ماه انجام شود تا این کارگران بتوانند با قدرت و توان بیشتری به فعالیت در این شغل بپردازند و برای سلامت خود تمهیداتی را در نظر بگیرند.
در خصوص سایر تعطیلیها و مرخصیهای دیگر نیز که مانند تعطیلات رسمی، تعطیلات هفتگی، مرخصی به دلیل فوت همسر، پدر، مادر یا ازدواج و مرخصی استعلاجی است تفاوتی میان این نمونه قرارداد کارگر معدن با سایر قراردادهای کار بیان نشده است.
محتوای نمونه قرارداد کارگر معدن باید حاوی مسئولیتها و تعهداتی باشد که برای هر کدام از طرفین این قرارداد در نظر گرفته میشوند. در واقع باید به صراحت بیان شود که کارگری که برای کار در معدن به خدمت گرفته شده است، چه مسئولیتهایی را به عهده خواهد داشت و در مقابل، کارفرما نیز در قبال این کارگر چه وظایفی دارد.
به طور معمول در متن قرارداد اینطور توضیح میدهند که نیروی کار انسانی که به عنوان کارگر معدن استخدام شده است، باید مطابق نظر کارفرما، در این مکان، مشغول به کار شود. در واقع تعیین شرح وظایف کارگر به عهده کارفرما قرار داده شده است. البته این امکان نیز وجود دارد که کارفرما، شرح وظایف کارگر را لیست و به قرارداد پیوست کند.
مطابق موضوع این قرارداد، کارفرما شرح وظایف نیروی کار را با او در میان میگذارد و کارگر نیز ملزم میشود که در ساعت کاری روزانه خود، اموری که به او سپرده شده است را انجام دهد.
اگر در خصوص این قرارداد دچار مشکل یا اختلاف شدهاید، باید به اداره کار مراجعه کنید. مرجع رسیدگی به شکایات و اختلافات تمام قراردادهای کار، اداره کار است. با مراجعه به این مرکز و همچنین با ثبت شکایت، درخواست میکنید که به شکایت شما رسیدگی شود. در ادامه، قاضی با بررسی مدارک و شواهد، میان کارگر و کارفرما رای میدهد. یک نکته مهم در خصوص این قرارداد، این است که شما نمیتوانید مرجع دیگری را به عنوان مرجع حل اختلاف انتخاب کنید یا اینکه برای قرارداد داور در نظر بگیرید. در هر شرایطی، مرجع حل اختلاف این قرارداد، اداره کار خواهد بود.
تنظیم قرارداد و امضای آن، از مهمترین مراحلی است که پیش از شروع همکاری باید انجام دهید. به شما پیشنهاد میکنم که حتما پیش از امضای قرارداد از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید و با مشاور حقوقی مجرب گفتگو داشته باشید.
ضمنا، تیم حقوقی رکلا یک قرارداد کامل تنظیم کرده است. روی تصویر زیر بزنید و این قرارداد کامل را دانلود کنید.