قرارداد فوروارد چیست؟ این قرارداد چه زمانی منعقد می‌شود؟
در سال‌های اخیر قرارداد فوروارد در بین مردم اهمیت فراوانی پیدا کرده است. این نوع قرارداد در توافقات و امور مالی سرمایه‌گذاران نقش مهم و کاربرد زیادی دارد. در یک تعریف ساده از این قرارداد باید بگوییم که به قراردادی که طرفین آن، معامله‌ای را برای تاریخ مشخصی از آینده منعقد می‌کنند، قرارداد فوروارد گفته می‌شود. در واقع فوروارد به معنی رو به جلو است. یعنی قراردادی که اجرا و نتیجه آن برای آن آینده است. در این قرارداد هر دو طرف توافق و شروط خود را می‌نویسند و برای آن زمانی را تعیین می‌کنند. قراردادهای فوروارد بیشتر برای تضمین و با اطمینان خاطر طرفین تنظیم می‌شوند.
به عنوان مثال، اگر صاحب کالا بیم آن را داشته باشد که این کالا در آینده به فروش می‌رسد یا خیر، می‌تواند این قرارداد را تنظیم کند. در مقابل اگر شخصی نگران بالا رفتن قیمت کالا باشد، می‌تواند با تنظیم این قرارداد، این موضوع را تضمین کند.
تصور کنید شخصی در زمین زراعی خود گندم می‌کارد. او برای اینکه از فروش این گندم‌ها اطمینان داشته باشد، این قرارداد را با خریدار امضا می‌کند. این کشاورز متعهد می‌شود تا در ۶ ماه بعد و در روز مشخصی این گندم‌ها را به خریدار تحویل دهد. آن‌ها باید مبلغ قرارداد را نیز بنویسند. این کشاورز متعهد می‌شود تا در روز ۷ آبان ۱۴۰۱، ۱۵ هزار کیلو گندم به طرف مقابل تحویل دهد. خریدار نیز برای پرداخت مبلغ متعهد می‌شود. یعنی تعهد می‌دهد تا مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان را به او بپردازد. به دلیل اینکه قرارداد فورواردی ، یک قرارداد خصوصی است، طرفین می‌توانند هر نوع توافقی را که مخالف قانون نباشد، در آن بنویسند.
قرارداد فوروارد چیست؟
در مواقعی که دو طرف برای خرید یا فروش کالا یا مالی معین در آینده، یک تاریخ مشخص را تعیین کنند و برای انجام این معامله شروط و توافقاتی نیز داشته باشند، قرارداد فوروارد منعقد می‌شود. در متن این قرارداد طرفین یک روز معین در آینده را تعیین می‌کنند، تا در آن روز این معامله انجام شود.
طرفین قرارداد می‌توانند در رابطه با تفاوت قیمت روز تحویل و قیمت زمان انعقاد کالا نیز با یکدیگر توافق کنند. یعنی اگر تفاوت قیمت کالا در زمان انعقاد خرید کالا در زمان انعقاد قرارداد با قیمت روز تحویل تفاوت بسیار زیادی دارد، طرفین می‌توانند در مورد پرداخت مابه تفاوت آن توافق کنند یا مبلغی را برای این مورد نیز در نظر بگیرند.
یعنی طرفین می‌توانند مبلغی کم‌تر یا بیشتر از قیمت عرف این کالا بنویسند. همچنین در مورد نحوه پرداخت این مبلغ می‌توانند با یکدیگر توافق کنند. در شرایطی که هر کدام از آن‌ها شروط یا تعهداتی داشته باشند، چنانچه طرف مقابل آن را بپذیرد، آن‌ها را در قرارداد ثبت می‌کنند و این مورد نیز صحیح است.
قیمتی که طرفین درباره آن توافق می‌کنند، قیمت تحویل نام دارد. این قرارداد مطابق نیازهای خاص طرفین تنظیم می‌شود. این قرارداد یکی از مصادیق قراردادهای آتی است.
قراردادهای آتی به قراردادهایی گفته می‌شود که برای یک روز معین در آینده تنظیم می‌شوند. البته این قراردادها در مواردی مانند نحوه پرداخت مبلغ و بازاری که در آن این قرارداد منعقد می‌شود و در سایر موارد توافق، تفاوت‌هایی دارند. با این حال وجه تشابه آن‌ها این است که این قراردادها برای یک تاریخ معین در آینده منعقد می‌شوند.
کالاهایی که برای آن‌ها قرارداد فوروارد تنظیم می‌شود، ممکن است فلزات گران‌بها، گاز طبیعی، نفت، طیور، غلات و سایر موارد باشد.
مثالی در رابطه با قرارداد فوروارد
تصور کنید شخصی برای فروش طیور خود در ۶ ماه بعد نگران است. او برای اطمینان از داشتن مشتری، قراردادی با شخصی منعقد می‌کند. طرفین با توافق مبلغی کم‌تر از قیمت طیور را تعیین می‌کنند. فروشنده برای کاهش ریسک و اطمینان جهت داشتن خریدار تاریخی را معین می‌کند، تا طیور را به او تحویل دهد و مبلغ قرارداد را دریافت کند. این مورد مصداقی از قراردادهای فورواردی است. یعنی ممکن است مبلغ مورد توافق مبلغی کم‌تر یا بیشتر از قیمت واقعی کالا باشد.
مزایا و معایب قرارداد فوروارد چیست؟
در ادامه این بخش، مزایا و معایب این نوع قرارداد رو شرح می‌دهیم.
مزایای قرارداد فوروارد
قرارداد فوروارد به عنوان تضمینی برای دو طرف قرارداد محسوب می‌شود. یعنی فروشنده اطمینان دارد که در آینده این مال دارای خریدار خواهد بود. در مقابل خریدار هم اطمینان دارد مالی را که خریده است، در صورت نوسان قیمت با همان مبلغ مورد توافق دریافت خواهد کرد.
تصور کنید شخصی برای خریدن محصولات خاصی از یک کارخانه در یک سال بعد، قرارداد فوروارد را امضا می‌کند. او تعهد می‌دهد که مبلغ ۵ میلیارد تومان بابت محصولات این کارخانه پرداخت کند. در صورتی که ارزش این محصولات در سال بعد، ۳ برابر هم شود، این شخص همان مبلغ مورد توافق را پرداخت می‌کند و این موضوع به نفع او خواهد بود.
قرارداد فوروارد برای فروشنده نیز مزایای فراوانی دارد. او می‌داند که این کالا یا مال در موعد مقرر توسط طرف قرارداد، خریداری می‌شود. به همین جهت بابت پیدا کردن مشتری و پایین آمدن قیمت آن نگران نخواهد بود.
معایب قرارداد فوروارد
یکی از ایرادات عمده این قرارداد که به عنوان مهم‌ترین مسئله آن محسوب می‌شود، عدم تسویه اولیه و عمل نکردن به تعهدات مالی آن است. به جهت اینکه خریدار مبلغ قرارداد را در روز انعقاد پیمان، پرداخت نمی‌کند، امکان ایفا نکردن تعهدات آن‌ها زیاد است. یعنی این احتمال وجود دارد که طرفین به تعهدات خود عمل نکنند، چون معمولا الزامی برای این افراد وجود ندارد.
تصور کنید فروشنده به موجب این قرارداد تعهد می‌شود که در زمان سررسید تعهد مثلا یک سال بعد، مال موردنظر را به خریدار بدهد. سال بعد و در زمان سررسید پیمان، قیمت این کالا ۵ برابر می‌شود. در این شرایط این احتمال وجود دارد که فروشنده از تحویل کالا به خریدار خودداری کند. یعنی او تعهدات خود را در مقابل خریدار ایفا نمی‌کند و مال را به او تحویل نمی‌دهد. این مورد یکی از معایب قرارداد فوروارد محسوب می‌شود.
از طرفی این احتمال نیز وجود دارد که خریدار به تعهدات خودش عمل نکند. مثلا این احتمال وجود دارد که کالای مورد معامله میان خریدار و فروشنده، در زمان انعقاد قرارداد، کالای پرطرفدار و مورد توجه مردم باشد اما بعد از سررسید تاریخ قرارداد، اقبال عمومی نسبت به آن کالا کاهش یابد. به همین جهت خریدار از ایفای تعهدات خود، در مقابل فروشنده و پرداخت مبلغ قرارداد او خودداری می‌کند.
نکات مهم در رابطه با قرارداد فوروارد
قرارداد فوروارد یک وجه تمایز با سایر قراردادهای آتی دارد. متن قرارداد فوروارد در بازار بورس تنظیم نمی‌شود و در بازار فرابورس قابل انعقاد است. این موضوع به عنوان وجه شاخص قرارداد فوروارد محسوب می‌شود.
در قراردادهایی که برای آینده تنظیم می‌شوند، طرفین می‌توانند برای اجرای قرارداد، ضمانت اجرا یا وجه التزام تعیین کنند. قرارداد فوروارد به عنوان یک توافق‌نامه جهت معامله در آینده با قیمت معین است. البته طرفین می‌توانند در مورد ما به تفاوت قیمت مال در زمان اجرای تعهد و انعقاد قرارداد توافق کنند.
در واقع قرارداد فوروارد برای جلوگیری از ضرر و جهت اطمینان طرفین منعقد می‌شود. آن‌ها برای کاهش ریسک معامله در آینده این قرارداد را امضا می‌کنند. در قرارداد فوروارد خریدار مبلغ را در زمان سررسید پیمان پرداخت می‌کند. یعنی لازم نیست که خریدار به محض انعقاد عقد این مبلغ را به فروشنده بپردازد.
خدمات مجموعه رکلا
قرارداد فوروارد یکی از قراردادهایی است که اکثر مردم نسبت به آن شناختی ندارند. علاوه بر این شباهت این قرارداد به سایر قراردادهای آتی، ممکن است سبب اشتباه افراد شود. توصیه می‌کنیم برای انعقاد این قرارداد از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و خدمات تنظیم قرارداد رکلا استفاده کنید. کارشناسان ما به شما کمک می‌کنند تا متناسب با موضوع مدنظر خود، قراردادی دقیق و منطبق با قانون تنظیم کنید.
اگر در مورد این متن سوالی دارید، لطفا سوال خود را در قسمت ثبت سوال مطرح کنید. در اولین فرصت پاسخ مناسب را بیان خواهیم کرد.