وظایف و اختیارات ناشر ، بررسی چند معیار کاربردی و مهم برای موفقیت در این شغل
کتاب‌ها و مجلاتی که ما می‌خوانیم توسط دفاتر انتشاراتی، نشر و توزیع می‌شوند. مراکز انتشارات از جمله نهادهای فرهنگی هستند که نقش ویژه‌ای در تهیه و تولید آثار چاپی دارند. فردی که مدیریت و سرپرستی یک دفتر انتشاراتی را بر عهده دارد معمولا به عنوان ناشر یا مدیر انتشارات شناخته می‌شود. مسئولیت‌های ناشر به طور کلی، مدیریت و نظارت بر چگونگی انجام کلیه مراحل نشر و چاپ یک اثر است. با این مقدمه باید بگوییم که هدف از تحریر مقاله حاضر، شرح وظایف و اختیارات ناشر، توانمندی‌ها و همچنین بازار کار او است. از این رو اگر در این حوزه مشغول به فعالیت هستید یا به آن علاقه دارید، مطالعه این مقاله را به شما توصیه می‌کنیم.
فعالیت به عنوان یک ناشر، دغدغه و پیچیدگی‌های زیادی دارد و یک ناشر موفق باید در حیطه‌های مختلفی مهارت و تخصص داشته باشد. از مهمترین مواردی که ناشر باید درباره آن بداند، چگونگی تنظیم و امضای قرارداد همکاری با نویسندگان است. در این راستا، پیش‌تر مقالاتی را در مجله حقوقی منتشر کرده‌ایم که مطالعه آن را به شما پیشنهاد می‌کنیم. با زدن روی عبارت‌های قرارداد انتشار کتاب و قرارداد تالیف کتاب می‌توانید در خصوص شرایط همکاری و نکات حقوقی امضای قرارداد در این حوزه آشنا شوید.
ناشر کیست؟
ناشر یا همان مدیر انتشارات، به فرد یا نهادی گفته می‌شود که نظارت و اجرای تمام مراحل یک اثر چاپی را بر عهده دارد. به بیان دیگر، وظیفه ناشر کتاب این است که در راستای چاپ و انتشار اثر، اقداماتی نظیر لیتوگرافی، صحافی، حروف‌چینی، صفحه آرایی و غیره را انجام دهد. ناشر ، ممکن است کلیه مراحل نشر و توزیع اثر را شخصا به عهده بگیرد یا متناسب با میزان گستردگی خدمات دفتر انتشارات، بخشی از امور نظیر ویرایش، صحافی و طراحی را به افراد متخصص آن واگذار کند.
نحوه فعالیت ناشران چگونه است؟
ناشران بر اساس علایق یا به واسطه در نظر گرفتن منفعت خود، چاپ و نشر آثار داستانی و غیر داستانی را بر عهده می‌گیرند یا ممکن است ترجیح دهند که به صورت تخصصی تنها در یک زمینه نظیر پزشکی، هنری، پژوهشی و غیره فعالیت کنند. البته در حال حاضر، دفاتر انتشارات، غالب فعالیت‌های چاپی خود را بر حسب نیاز بازار برنامه ریزی می‌کنند. در واقع، مراحل چاپ، ویرایش و توزیع آثار را مطابق با سلایق و نیازهای به روز جامعه انجام می‌دهند.
در یک دفتر انتشاراتی، معمولا گروهی از طراحان، ویراستاران و چاپگران حضور دارند که به سرپرستی ناشر ، مراحل طراحی، صفحه آرایی و ویرایش را انجام می‌دهند. اگر شخصی در این حوزه فعالیت می‌کند یا تمایل دارد که فعالیت حرفه‌ای خود را آغاز کند، مناسب است که حتما درباره وظایف ناشر کتاب اطلاعات دقیقی داشته باشد. این موارد را در ادامه توضیح خواهیم داد.
وظایف ناشر کتاب چیست؟
با توجه به مطالبی که توضیح دادیم، ناشر شخصی است که مهمترین و بالاترین سِمَت را در یک دفتر انتشاراتی به عهده دارد. از این رو موظف است که کلیه امور مربوط به چاپ و انتشار یک اثر را نظارت و مدیریت کند. گاهی به واسطه گستردگی حوزه خدمات رسانی یک دفتر انتشاراتی، اداره آن بر عهده هیئت مدیره قرار می‌گیرد. در چنین شرایطی، مدیر انتشارات با توافق نظر تمام اعضای هیئت مدیره انتخاب می‌شود. موسس انتشارات خصوصی، معمولا ناشر است در حالیکه انتشاراتی‌های فعال زیر نظر دولت را هیات امنا مدیریت می‌کند.
11 مورد از مهمترین مسئولیت‌های این سمت شغلی
موارد زیر مهمترین وظایف و اختیارات ناشر هستند:
- ایجاد ارتباط و تعامل با نویسندگان و مترجمان برای شروع همکاری؛
- بررسی و ارزیابی نیازها، علایق و تمایلات مردم جهت شناسایی و انتشار کتاب‌های مورد علاقه آن‌ها؛
- مطالعه آثار نویسندگان و مترجمان با همراهی کارشناسان و متخصصان؛
- انجام اقدامات لازم جهت اخذ مجوز‌های مربوط به حوزه نشر؛
- تدوین برنامه‌های مناسب جهت آماده سازی و نشر اثر؛
- نظارت بر چگونگی انجام مراحلی همچون، صحافی، نمونه خوانی، ترجمه، ویراستاری و غیره؛
- مطالعه آثار، جهت بررسی کیفی محتوای آن‌ها؛
- پیگیری‌های لازم جهت صفحه آرایی، مصور کردن و ایجاد طرح های مورد نیاز برای کتاب؛
- ملاقات با مولفان و تنظیم قرارداد با آن‌ها؛
- بررسی و محاسبه هزینه‌های چاپ و انتشار اثر؛
- و در نهایت، مدیریت و نظارت بر نحوه عرضه و فروش آثار از دیگر مسئولیت‌هایی است که به عنوان وظیفه ناشر کتاب شناخته می‌شود.
مهارت‌های مورد نیاز یک ناشر چه چیزهایی هستند؟
افرادی که تصمیم دارند در حوزه نشر آثار چاپی فعالیت داشته باشند، لازم است که به مهارت‌هایی نظیر دقت زیاد در بررسی و تحلیل جزئیات متون، داشتن شناختی کلی از فرهنگ و نیازهای جامعه، توانایی فعالیت به صورت تیمی، مسئولیت پذیری، روابط عمومی بالا و قابلیت‌های مربوط به حوزه نشر نظیر حروف چینی، ویرایش، لیتوگرافی، ویراستاری، صحافی و غیره، تسلط کامل داشته باشند. در حقیقت، داشتن مهارت در هر شغلی از جمله مدیریت انتشارات، لازمه موفقیت در آن شغل خواهد بود. البته مسلم است که تمام این امور به تنهایی از عهده یک شخص برنمی‌آید. به همین دلیل یک ناشر موفق شخصی است که بتواند متخصصانی را گرد هم آورد و با مدیریت کاربردی و حرفه‌ای، در این حوزه فعالیت کند. البته مسلم است که ناشر باید به صورت کلی نسبت به هر بخش اطلاعات داشته باشد تا بتواند کیفیت مراحل انجام کار را بررسی کند.
تحصیلات مورد نیاز یک ناشر
ناشران برای راه اندازی دفتر خود ضمن اینکه باید از حداقل مدرک کارشناسی برخوردار باشند، لازم است در آموزش‌ها و دوره‌هایی که از طرف اتحادیه ناشران برگزار می‌شود نیز شرکت کنند تا بتوانند به مراحل مختلف چاپ کاملا مسلط شوند. البته این امکان نیز فراهم است که از طریق موسسات آموزشی آزاد یا دانشگاه‌های علمی کاربردی، دانش مورد نیاز حرفه مذکور را فرا گیرند. هر چند که گذراندن دوره کارآموزی و کسب مهارت‌ها به صورت تجربی نیز می‌تواند نقش قابل توجهی در نحوه عملکرد آن‌ها داشته باشد اما آنچه علاوه بر تحصیلات برای فعالیت در این رشته اهمیت دارد، شناخت بازار کتاب، آشنایی با علاقه مخاطب و فن سرمایه گذاری روی کتاب‌هایی است که می‌توانند بازدهی مالی بسیار خوبی ایجاد کنند. بنابراین، آنطور که در عرف بیان می‌شود، تجربه در کنار تخصص، لازمه فعالیت در این حرفه است.
اقدامات تجاری و تبلیغاتی یک ناشر
یک فرد فعال در حوزه نشر و انتشار آثار چاپی، برای اینکه بتواند به اهداف تجاری دلخواه خود دست یابد باید از طریق مدارس، کتاب فروشی‌ها، دانشگاه‌ها، کتابخانه‌ها و غیره، بازاریابی و تبلیغات لازم را انجام دهد. از دیگر اقداماتی که ناشران در جهت توزیع و نشر یک اثر انجام می‌دهند این است که از طریق سمینارهای جشن و امضای کتاب، نمایشگاه‌ها یا به واسطه انتشار بخشی از کتاب در قالب پادکست، آثار را تبلیغ می‌کنند. همچنین ناشران در صورت تمایل به نشر آثار خود در خارج از کشور، آن‌ها را به شرکت‌هایی که در زمینه ترجمه فعال هستند ارائه می‌دهند تا آثار را ترجمه و در کشور مورد نظر منتشر کنند. در این صورت، قراردادی که منعقد می‌شود میان فرد نویسنده، ناشر و نماینده ناشر در کشور دیگر خواهد بود.
بررسی بازار کار ناشران
فعالیت در حوزه نشر در صورت داشتن سرمایه، تحصیلات و تجربه کافی، برای هر شخصی امکان پذیر است. البته ناگفته نماند که با توجه به پایین بودن سرانه مطالعه در کشور، ممکن است فعالیت در این حیطه، اندکی با سختی مواجه باشد و باعث شود که فعالان در این حوزه در طولانی مدت به نتیجه دلخواه خود برسند. با این حال، اگر از فرهنگ جامعه خود شناخت کافی داشته باشید و بتوانید متناسب با نیازها و علایق جامعه، کتاب منتشر کنید، یقینا به موفقیت مورد نظر خود خواهید رسید. همچنین داشتن سابقه و سرمایه کافی نیز می‌تواند این مزیت را برای شما به همراه داشته باشد که بتوانید به صورت مستقل فعالیت خود را در این حوزه آغاز کنید.
نکات حقوقی مهم در حوزه کاری ناشران
افرادی که به عنوان نویسنده فعالیت دارند و همینطور اشخاصی که در سمت ناشر هستند، برای اینکه قراردادی مناسب و استاندارد را منعقد کنند، لازم است به مسائل حقوقی حرفه خود آگاهی کافی داشته باشند. بنابراین، علاوه بر داشتن تخصص و مهارت‌های مورد نیاز این شغل، دانستن نکات حقوقی آن نیز برای شما دارای اهمیت است.
از این رو با حضور در وب سایت رکلا که مرجع تخصصی تنظیم قرارداد است، می‌توانید از خدماتی همچون مشاوره تلفنی حقوقی یا در صورت نیاز، از خدمات تنظیم قرارداد به صورت اختصاصی نیز بهره‌مند شوید. ضمنا اگر درباره این مطالب پرسشی دارید آن را در بخش نظرات همین مقاله مطرح کنید تا در اسرع وقت، پاسخگوی شما باشیم.
قرارداد ناشر و مولف
قرارداد ناشر و مولف را با زدن روی تصویر دریافت کنید.
نظرات
