شاید در نگاه اول به نظر برسد که اجرای ساختمان توسط مجری واحد صلاحیت، یک امر جدید است اما باید بدانیم که استفاده از خدمات مجریان ذیصلاح، مختص به زمان حاضر نیست و در قوانین مربوط به ساخت و ساز شهری سابقهای طولانی دارند. البته به دلیل عدم وجود پیش زمینههای لازم، قوانین مربوط به استفاده از مرجع ذیصلاح تا به امروز کمتر مورد توجه قرار گرفته و اجرایی شده است. مهندس اجرایی یا مجری ذیصلاح به شخصی گفته میشود که مسئولیت اجرای عملیات ساختمانی را بر عهده دارد. مجری ذیصلاح ، یک شخص حقیقی یا حقوقی است که از سازمان نظام مهندسی صلاحیت اجرا دارد و مسئولیت اجرا و صحت عملیات ساختمان را طبق مقررات ملی، آیین نامهها، ضوابط شهرداری و نقشههای مصوب مرجع صدور پروانه برعهده میگیرد. قرارداد مجری ذیصلاح ساختمان ، یک نوع قرارداد پیمانکاری است که میان سازنده ساختمان و مجری ذیصلاح تنظیم میشود.
مجری ذی صلاح در واقع، نماینده فنی کارفرما (مالک یا سازنده) در اجرای بنا است و باید مهندس ناظر را در جریان تمام مراحل اجرای کار قرار بدهد. مجریان واجد صلاحیت دارای مدرک مهندسی عمران یا مهندسی معماری هستند و حضور آنها در تمام پروژههای ساختمانی الزامی است. اگر در یک پروژه ساختمانی، مجری واجد صلاحیت حضور نداشته باشد، به منزله تخلف سازنده است و مهندس ناظر باید این موضوع را فورا به مراجع قانونی اطلاع بدهد. در این نوشته مفاد و شرایط تنظیم و اجرای قراردادی که میان مجری واجد صلاحیت و کارفرما تنظیم میشود را بررسی میکنیم.
قراردادهای پیمانکاری، یکی از قراردادهای متداول و پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز هستند. همانگونه که گفتیم، مجری ذی صلاح در واقع شخصی است که مسئولیت اجرای عملیات ساختمانی طبق مقررات ملی و ضوابط شهر سازی را بر عهده دارد. مجری ذی صلاح توسط سازمان نظام مهندسی به پروژههای ساختمانی معرفی میشود تا بر صحت عملیات ساختمانی نظارت کند.
پس از معرفی مجری واجد صلاحیت باید میان او و سازنده ساختمان یک قرارداد تنظیم شود. در اغلب موارد، قرارداد میان مجری و سازنده ساختمان در قالب قرارداد پیمانکاری تنظیم میشود. شرایط اجرای این قرارداد نیز با توجه به ضوابط و مقررات قانونی و براساس موضوعات مورد توافق مجری واجد صلاحیت و سازنده ساختمان تعیین میشود.
قراردادی که میان مجری و سازنده ساختمان تنظیم شده، یک قرارداد معتبر و لازم الاتباع است زیرا از اصل آزادی قراردادها و ماده 10 قانون مدنی تبعیت میکند.
نمونه قرارداد مجری ذیصلاح ساختمان ، سندی است که توافق میان سازنده ساختمان و مجری واجد صلاحیت را به اثبات میرساند. به همین دلیل، تمام موضوعات مورد توافق سازنده ساختمان و مجری واجد صلاحیت باید در این قرارداد قید شود. همچنین امضای این قرارداد به معنای تایید مفاد آن است و باعث ایجاد تعهدات و مسئولیتهایی برای هریک از طرفین آن میشود. بنابراین میتوان گفت که تنظیم دقیق مفاد قرارداد مجری ذیصلاح ساختمان میتواند تاثیر قابل توجهی در کاهش احتمال بروز اختلاف میان طرفین آن داشته باشد. در ادامه، مهمترین مفاد این قرارداد را بررسی میکنیم.
این قرارداد به واسطه توافق میان مجری واجد صلاحیت و سازنده ساختمان امضا و ایجاد میشود. به همین دلیل، بهتر است که بخش نخستین این قرارداد را به تعیین مشخصات هویتی و اطلاعات طرفین آن اختصاص بدهیم. نام و نام خانوادگی، نام پدر و شماره شناسنامه سازنده ساختمان و مجری از جمله مشخصات هویتی آنها هستند که باید در این قرارداد قید شوند. شماره پروانه مجری ذیصلاح نیز از دیگر اطلاعات مربوط به مجری است که باید در این قرارداد بنویسید.
موضوع این قرارداد، یکی دیگر از قسمتهای اصلی و مهم آن است که شرح وظایف و مسئولیتهای مجری واجد صلاحیت را مشخص میکند. به صورت کلی میتوان گفت که موضوع این قرارداد، مدیریت و نظارت بر اجرای عملیات ساختمانی است. در بسیاری از موارد، عدم تعیین دقیق موضوع قرارداد باعث بروز اختلاف میان طرفین آن میشود. به همین دلیل، سازنده ساختمان و مجری واجد صلاحیت در هنگام تنظیم این قرارداد باید موضوع آن را به صورت دقیق تعیین کنند.
قرارداد مجری ذیصلاح ساختمان یک قرارداد موقت است که برای بازه زمانی محدود و موقت تنظیم میشود. مدت این قرارداد به روند اجرای عملیات ساختمانی و با توجه به توافق میان مجری و سازنده ساختمان تعیین میشود. لازم به ذکر است که طرفین این قرارداد با توافق یکدیگر میتوانند مدت آن را تمدید کنند. به پایان رسیدن مدتی که در قرارداد مجری ذیصلاح ساختمان تعیین شده است و عدم تمدید آن باعث انحلال این قرارداد میشود.
از دیگر موضوعات مهمی که در هنگام تنظیم و امضای این قرارداد باید درباره آن تعیین تکلیف شود، تعیین مبلغ آن است. مبلغ این قرارداد در واقع، همان حق الزحمهای است که سازنده ساختمان باید به مجری واجد صلاحیت پرداخت کند. مبلغ این قرارداد و همچنین، شرایط و تاریخ پرداخت آن باید به واسطه توافق میان مجری و سازنده ساختمان تعیین شود. سازنده ساختمان به واسطه امضای این قرارداد ملزم خواهد شد که حق الزحمه مجری واجد صلاحیت را به صورت کامل و مطابق با شرایط و ضوابط مقرر در آن پرداخت کند.
تعهدات این قرارداد در واقع همان وظایف و تکالیفی هستند که به واسطه امضای آن بر عهده سازنده ساختمان و مجری واجد صلاحیت قرار میگیرد. همانگونه که گفتیم، قرارداد تنظیم شده میان مجری واجد صلاحیت و سازنده ساختمان، یک قرارداد لازم الاجرا است. به همین دلیل، تعهدات قید شده در این قرارداد نیز لازم الاجرا هستند. سازنده ساختمان و مجری واجد صلاحیت باید تمام تعهدات این قرارداد را اجرا کنند. اگر یکی از طرفین نمونه قرارداد مجری ذیصلاح ساختمان ، تعهدات مندرج در آن را نقض کرده باشد، باید خساراتی که از این بابت به طرف دیگر وارد میشود را جبران کند.
طرفین قرارداد مجری ذیصلاح ساختمان برای ضمانت حسن اجرای تعهدات مقرر در آن میتوانند وجه التزام تعیین کنند. وجه التزام تعیین شده در این قرارداد، مبلغ ثابتی است که به عنوان جریمه تعیین شود. در این صورت، هر یک از سازنده ساختمان یا مجری واجد صلاحیت که به تعهدات خودش عمل نکرده باشد باید مبلغ وجه التزام را به عنوان جریمه پرداخت کند.
قراردادی که میان سازنده ساختمان و مجری واجد صلاحیت تنظیم شده است باید به گونهای باشد که تمام موضوعات مورد توافق آنها را در بر بگیرد. تنظیم دقیق و همه جانبه این قرارداد تاثیر قابل توجهی در تعیین شرح وظایف و مسئولیتهای سازنده ساختمان و مجری واجد صلاحیت دارد و باعث کاهش احتمال بروز اختلاف میان آنها میشود.
مجریان واجد صلاحیت و سازندگان ساختمان با استفاده از خدمات تنظیم قرارداد و خدمات مشاوره حقوقی تلفنی رکلا میتوانند قرارداد مد نظر خودشان را به صورت اختصاصی و توسط کارشناسان حقوقی تنظیم کنند.