با این چند نکته، اقاله قرارداد مشارکت را بدون دردسر انجام دهید!

مشارکت در واقع نوعی موافقت نامه لازم الاجرا است که میان دو یا چند شریک تنظیم می‌شوند. شرکایی که این موافقت نامه را امضا کرده‌اند باید سرمایه‌های نقد و غیر نقد خودشان را با یکدیگر مخلوط کنند. شرکا می‌توانند این قرارداد را مطابق با شرایط و ضوابط مقرر در قانون مدنی تنظیم کنند. همچنین شرکا برای تنظیم شراکت نامه، می‌توانند به ماده 10 قانون مدنی نیز توجه داشته باشند. در اغلب موارد شرکا مایل هستند که شراکت نامه آن‌ها از ماده 10 قانون مدنی تبعیت کند. شراکت نامه‌ای که مطابق با ماده 10 قانون مدنی تنظیم شده، نامعین است. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که شرایط و ضوابط تنظیم و اجرای مفاد این شراکت نامه در قوانین مشخص نشده است. به همین دلیل، شرایط اجرای موافقت نامه‌های نامعین به وسیله طرفین آن‌ها تعیین می‌شود.

مشارکت نامه‌ای که مطابق با ماده 10 قانون مدنی تنظیم شده لازم الاجرا و غیر قابل انحلال است. یعنی؛ شرکا بعد از امضای این موافقت نامه حق بر هم زدن آن را ندارند مگر در مواردی که قانونگذار اجازه داده است. اقاله یکی از موارد انحلال شراکت نامه محسوب می‌شود. اقاله قرارداد مشارکت به معنای انحلال آن توسط توافق و تراضی تمام شرکا است. شرکایی که می‌خواهند نسبت به انحلال توافقی قرارداد شراکت اقدام کنند باید از شرایط و آثار قانونی مربوط به آن آگاهی داشته باشند.

در این نوشته قصد داریم که نکات و شرایط انحلال توافقی قرارداد مشارکت مدنی و آثار قانونی مربوط به آن را بررسی کنیم. شراکت نامه‌ای که میان مالک زمین و سازنده آن تنظیم می‌شود نیز یک سند معتبر و لازم الاجرا است. در این نوشته شرایط و آثار انحلال توافقی این سند را نیز بررسی خواهیم کرد. موضوع این مقاله، یکی از انواع اقاله قرارداد است.

برای آگاهی از شرایط اقاله قرارداد مشارکت باید به کدام یک از ماده‌های قانونی مراجعه کنیم؟

شرایط و ضوابط مربوط به انحلال توافقی قراردادهای لازم الاجرا در مواد 283 الی 288 قانون مدنی مشخص شده است. با توجه به ماده 283 قانون مدنی، شرکا پس از تنظیم مشارکت نامه، می‌توانند با توافق یکدیگر آن را اقاله کنند. بنابراین، شرکا در هنگام اقاله قرارداد مشارکت مدنی باید به شرایط و ضوابط مذکور در مواد 283 الی 288 قانون مدنی توجه داشته باشند.

انحلال توافقی شراکت نامه باعث پایان دادن به ماهیت حقوقی آن می‌شود. بنابراین پس از انحلال توافقی شراکت نامه باید آورده و سود هر یک از شرکا به آن‌ها برگردانده شود.

در اصطلاح قانون مدنی به انحلال توافقی یک موافقت نامه لازم الاجرا و غیر قابل انحلال، تَفاسُخ نیز می‌گویند.

شرایط قانونی اقاله قرارداد مشارکت چیست؟

انحلال توافقی قرارداد یک عمل حقوقی است. بنابراین، شرکایی که می‌خواهند شراکت نامه را به صورت توافقی منحل کنند باید از شرایط قانونی لازم برای انجام اعمال حقوقی برخوردار باشند. اهلیت، قصد و رضا از جمله شرایط قانونی لازم برای انجام اعمال حقوقی هستند. در ادامه هر یک از این شرایط و ضمانت اجرای عدم رعایت آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

1. قصد طرفین: منظور از قصد، داشتن اراده و عزمی قاطع است. شرکایی که شراکت نامه را اقاله می‌کنند باید قصد پایان دادن به ماهیت حقوقی آن را داشته باشند. عدم قصد یک یا چند نفر از شرکا باعث باطل شدن تفاسخ می‌شود. تفاسخ باطل نیز باعث پایان دادن به ماهیت حقوقی قرارداد مشارکت مدنی نمی‌شود.
2. رضایت طرفین: رضایت به معنای داشتن اختیار کامل است. شرکایی که قصد انحلال توافقی شراکت نامه را دارند، باید از اختیار و رضایت کامل برخوردار باشند. به عبارت دیگر می‌توان گفت که شرکا باید با رضایت و اختیار خودشان نسبت به اقاله قرارداد مشارکت اقدام کنند. ممکن است که یک یا چند نفر از شرکا به انحلال توافقی شراکت نامه مجبور شوند. در این حالت، اقاله شراکت نامه باعث پایان دادن به ماهیت حقوقی آن نمی‌شود.
3. اهلیت طرفین: شرکایی که نسبت به اقاله قرارداد مشارکت مدنی اقدام می‌کنند باید از اهلیت قانونی لازم برای انجام اعمال حقوقی برخوردار باشند. اشخاصی اهلیت انجام اعمال حقوقی را دارند که عاقل، بالغ و رشید باشند. بنابراین شریکی که سفیه یا مجنون شده است از اهلیت قانونی لازم برای انحلال توافقی شراکت نامه برخوردار نیست.

نکته: سفیه به فردی می‌گویند که نمی‌تواند سود و زیان حاصل امور مالی را تشخیص دهد.

مطابق با ماده 284 قانون مدنی، انواع اقاله قرارداد مشارکت کدام است؟

شرکا می‌توانند شراکت نامه را به صورت صریح یا ضمنی اقاله کنند. با توجه به ماده 284 قانون مدنی، هر لفظ یا عملی که بر انحلال توافقی شراکت نامه دلالت داشته باشد باعث اقاله آن می‌شود. اقاله صریح از طریق بیان الفاظی انجام می‌شد که به صورت مستقیم بر انحلال توافقی شراکت نامه دلالت داشته باشند.

تفاسخ ضمنی از طریق انجام اعمالی تحقق پیدا می‌کند که دلالت بر انحلال توافقی شراکت نامه کنند. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که در اقاله ضمنی، شرکا با انجام اعمالی که دلالت بر انحلال توافقی شراکت نامه داشته باشد قصد و اراده خودشان نسبت به اقاله آن را اعلام می‌کنند. برای مثال، اگر هر یک از شرکا آورده خود را جدا ‌کند، اقاله صورت می‌گیرد.

آثار اقاله قرارداد مشارکت چیست؟

در ادامه آثار قانونی اقاله قرارداد مشارکت مدنی را بررسی می‌کنیم:

1. از بین رفتن ماهیت حقوقی قرارداد مشارکت مدنی: ماهیت حقوقی شراکت نامه به موجب امضای آن تحقق پیدا می‌کند. بنابراین، انحلال شراکت نامه به وسیله توافق میان شرکا، باعث از بین رفتن ماهیت حقوقی آن می‌شود؛
2. بی اعتبار شدن آثار قانونی قرارداد مشارکت مدنی: امضای شراکت نامه باعث مزج و در هم آمیختن سرمایه‌های نقد و غیر نقد شرکا می‌شود. سود حاصل از مشارکت مدنی نیز باید براساس شرایط مقرر در شراکت نامه و آورده شرکا میان آن‌ها تقسیم شود. انحلال توافقی شراکت نامه باعث جدا سازی آورده‌های نقد و غیر نقد شرکا و منتفی شدن تقسیم سود و زیان حاصل میان آن‌ها می‌شود؛
3. از بین رفتن تعهدات شرکا: به موجب امضای شراکت نامه، تعهداتی مالی و غیر مالی بر عهده شرکا گذاشته می‌شود. انحلال توافقی شراکت نامه باعث ساقط شدن اکثر تعهداتی خواهد شد که به موجب امضای آن بر عهده شرکا گذاشته می‌شود.

آیا اقاله قرارداد مشارکت باید در دفاتر اسناد رسمی انجام شود؟

شراکت نامه سندی معتبر است که بر توافق شرکا دلالت می‌کند. آورده‌های شرکا و جزئیات مورد توافق آن‌ها باید در شراکت نامه نوشته شود. شرکا می‌توانند شراکت نامه را به صورت رسمی یا عادی تنظیم کنند. شراکت نامه عادی توسط شرکا تنظیم و امضا می‌شود. تنظیم اسناد رسمی در صلاحیت دفاتر اسناد رسمی است. بنابراین، شرکا برای تنظیم شراکت نامه رسمی باید به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنند. شراکت نامه‌ای که به صورت عادی تنظیم شده است توسط توافق میان شرکا اقاله می‌شود اما شرکا برای انحلال توافقی شراکت نامه رسمی باید به دفتر خانه محل تنظیم آن یا دیگر دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنند.

رسیدگی به دعاوی ناشی از اقاله در صلاحیت کدام مراجع قضایی است؟

رسیدگی به دعاوی ناشی از انحلال توافقی شراکت نامه در صلاحیت شورای حل اختلاف و دادگاه عمومی حقوقی است. شرکا برای طرح دعاوی مربوط به انحلال توافقی شراکت نامه باید به دادگاه عمومی حقوقی یا شورای حل اختلاف محل تنظیم آن مراجعه کنند. شرکا برای طرح دعوا و تنظیم دادخواست می‌توانند به دادگاه عمومی حقوقی یا شورای حل اختلاف محل اقامت خوانده نیز مراجعه کنند. منظور از خوانده، فردی است که در دادگاه عمومی حقوقی و شورای حل اختلاف بر علیه او طرح دعوا شده است. خوانده در اینجا، شریکی است که در دادگاه عمومی حقوقی و شورای حل اختلاف بر علیه او طرح دعوا می‌شود.

اگر شرکا در هنگام تنظیم شراکت نامه، شخصی را به عنوان داور و مرجع حل اختلاف تعیین کرده باشند؛ باید برای حل اختلاف به او مراجعه کنند.

پیشنهاد ویژه رکلا برای رسیدگی به این اقدام حقوقی

اقاله یک عمل حقوقی است که شرایط و قواعد خاصی بر آن حاکم است. یعنی برای انجام این اقدام، لازم است که مطابق با قانون عمل کنید تا اقاله با صحت کامل انجام شود. برای این منظور به شما پیشنهاد می‌کنیم که حتما با مشاوران حقوقی و وکلای پایه یک دادگستری در خصوص این اقدام گفتگو کنید. در این گفتگو باید شرایط قرارداد و محتوای تعهدات و توافقاتی که میان طرفین برقرار شده است، بررسی شوند و مطابق با آن‌ها، بهترین راهکار برای اقاله قرارداد را پیشنهاد دهند. در این راستا، تیم حقوقی رکلا نیز با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ، شرایطی را ایجاد کرده است که دسترسی به خدمات حقوقی برای شما آسان‌ باشد. با ثبت درخواست، در اسرع وقت با شما ارتباط می‌‌گیریم.