آیا قرارداد هوش مصنوعی قابل اعتماد است؟ بررسی مزایا، ریسک‌ها و نکات مهم حقوقی
در مسیر پیشرفت تکنولوژی، هوش مصنوعی به عنوان ابزاری نوین وارد زندگی انسان‌ها شد و جایگاه ویژه‌ای در تعاملات روزمره انسان‌ها پیدا کرد. این فناوری با تسریع انواع فرآیندها، از جمله در معاملات و همکاری‌ها، کارایی و سرعت را افزایش داد. به طوری که امروزه بسیاری از افراد برای صرفه جویی در هزینه و زمان، اقدام به تنظیم قرارداد با هوش مصنوعی می‌کنند اما این سوال پیش می‌آید که آیا یک قرارداد که توسط هوش مصنوعی تنظیم شده، از نظر حقوقی نیز قابل اتکا است؟ آیا می‌توان آن را جایگزینی کامل برای قراردادهایی دانست که توسط وکلا یا مشاوران حقوقی تنظیم می‌شوند؟
برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها، ابتدا باید با ماهیت قراردادهای حقوقی آشنا شوید. بعد از توضیح درباره این بخش، تفاوت‌ها، مزایا و چالش‌های استفاده از هوش مصنوعی در این زمینه را با دقت بررسی می‌کنیم تا پاسخی جامع برای پرسش‌هایی که مطرح شد، ارائه دهیم.
مهمترین مفاد قراردادی که حتما باید در متن قرارداد هوش مصنوعی باشد!
اشتباه متداولی که در خصوص تهیه قراردادها وجود دارد که گاهی می‌تواند خسارات جبران ناپذیری ایجاد کند، این است که وقتی صحبت از نوشتن قرارداد به میان می‌آید، اشخاص زیادی این تصور را دارند که صرفا در اختیار داشتن یک فرم مکتوب با عنوان کاری که باید انجام شود، نیاز آن‌ها به قرارداد را رفع می‌کند. این دقیقا چیزی است که هوش مصنوعی می‌تواند در قالب انواع « نمونه قرارداد هوش مصنوعی » در کسری از ثانیه در اختیار آن‌ها قرار دهد. نمونه قراردادهایی که توسط هوش مصنوعی تنظیم می‌شوند، در ظاهر کامل به نظر می‌رسند اما در حقیقت یک قرارداد اصولی، چیزی فراتر از کناره هم چینی چند بند ساده با شکل و شمایل یک قرارداد است.
در ادامه به صورت تیتروار به مفادی که باید در یک قرارداد کامل نوشته شود، اشاره می‌کنیم. هر کدام از این مفاد باید با توجه به شرایط خاص طرفین قرارداد ، نگارش شوند.
در یک قرارداد اصولی باید به نگارش موارد زیر توجه کرد:
- مشخصات طرفین؛
- موضوع قرارداد؛
- مدت قرارداد؛
- تعهدات طرفین؛
- مبلغ و شرایط پرداخت؛
- ضمانت اجرای قرارداد؛
- مراجع حل اختلاف؛
- تعداد نسخه‌ها.
برای چه اشخاصی تنظیم قرارداد با هوش مصنوعی پر ریسک است؟
با توجه به مواردی که در قسمت قبل ذکر کردیم، با رعایت درج تمام مفاد ضروری برای نگارش قرارداد، می‌توانید قراردادی تنظیم کنید که هم از نظر قانونی قابل استناد باشد و هم در عمل، نقش مؤثری در موفقیت همکاری‌ها ایفا کند حتی اگر این قرارداد با هوش مصنوعی نوشته شود. البته باید گفت که تنظیم یک قرارداد اصولی، علاوه بر آگاهی نسبت به مفاد قرارداد، به آگاهی نسبت به قوانین و بررسی جزئیات بیشتری از شرایط همکاری دو طرف قرارداد نیز نیاز دارد. بدون شک ترکیب آگاهی از قوانین و بررسی چند جانبه رابطه دو طرف قرارداد می‌تواند گاهی به اندازه‌ای پچیده باشد که یک فرم آماده قرارداد هوش مصنوعی ، نتواند یک قرارداد دقیق، مطمئن و قابل اعتماد تصور شود.
با توجه به مواردی که بیان کردیم، تنظیم قرارداد با هوش مصنوعی می‌تواند چالش‌های زیادی برای اشخاص ناآگاه به مفاهیم حقوقی، ایجاد کند. در ادامه با یک مثال به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
هوش مصنوعی بنویسد یا وکیل؟ تفاوت در تنظیم قرارداد از نگاه حرفه‌ای
هوش مصنوعی مانند یک استاد همه چیزدان، به سوالات ما پاسخ می‌دهد. این ابزار، برخلاف موتورهای جستجوگر، مستقیما به سوال شما پاسخ می‌دهد و در تمام مسائل روزمره ما ورود کرده است. فرض کنید برای خرید ملک به قرارداد نیاز دارید و از هوش مصنوعی برای نوشتن قرارداد استفاده می‌کنید. در نگاه اول به نظر می‌رسد پیشنهاد هوش مصنوعی به شما یک متن کامل قرارداد است که محتوای آن، با مواردی که پیش‌تر گفتیم نیز تطابق دارد اما پرسش مهم این است که آیا کاملا می‌توان به این فرم آماده اتکا کرد؟
برای پاسخ به این پرسش، نمونه‌ای از متنی که هوش مصنوعی برای قرارداد پیشنهاد داده است را بررسی می‌کنیم.
هوش مصنوعی به این شکل قرارداد می‌نویسد!
در یک قرارداد اصولی، تعهدات مانند مابقی بخش‌ها باید بدون ابهام نگارش شود تا در برگیرنده کلیه تعهدات و حقوق طرفین باشد. مواردی که متخصصان و وکلا در ویرایش قرارداد به آن توجه می‌کنند، در نوشتن قرارداد با هوش مصنوعی ممکن است نادیده گرفته شود. به همین جهت در ادامه به قسمتی از بند تعهدات یک قرارداد که توسط هوش مصنوعی ویرایش شده است، می‌پردازیم. ما از هوش مصنوعی خواستیم که یک قرارداد برای معامله ملک برایمان بنویسد. در ادامه بخش تعهدات قراردادی که تنظیم شده بود را برای شما می‌آوریم:
«ماده ۴ – تعهدات فروشنده و خریدار
- فروشنده متعهد است ملک مورد معامله را به صورت رسمی به خریدار منتقل کند؛
- فروشنده متعهد می‌شود ملک مورد معامله فاقد هرگونه بدهی، رهن، توقیف، دعوای حقوقی، ثبتی یا مالیاتی باشد؛
- فروشنده متعهد به تحویل ملک در زمان …… به صورت ………… (مثلا تخلیه‌شده) است؛
- خریدار متعهد به پرداخت کامل ثمن معامله در موعد مقرر است؛
- خریدار موظف است در زمان مقرر در دفترخانه حاضر شود و به تنظیم سند رسمی اقدام کند.»
همانطور که مشاهده می‌کنید، فروشنده متعهد شده است که به صورت رسمی مالکیت را منتقل کند اما هوش مصنوعی نمی‌داند که باید برای این تعهد، مدت و ضمانت اجرا در نظر بگیرد که قابل پیگیری باشد یا در تعهد دیگر، فروشنده متعهد به بررسی مشکلات قانونی ملک اعم از بدهی، رهن، توقیف و … شده اما هوش مصنوعی برای عدم رعایت این موارد جریمه‌ای در نظر نگرفته است یا شرطی برای فسخ به واسطه این دلایل مطرح نمی‌کند.
هوش مصنوعی قرارداد می‌نویسد اما قانون آن را قبول می‌کند؟
در ظاهر، اگر قراردادی همه عناصر اصلی مانند مشخصات طرفین، موضوع، مدت، مبلغ، تعهدات و غیره را داشته باشد، می‌تواند از نظر حقوقی معتبر تلقی شود اما اعتبار یک قرارداد صرفا به شکل ظاهری آن محدود نمی‌شود. نکته مهم این است که هوش مصنوعی نوشتن قرارداد ، هنوز قادر به درک کامل زمینه‌های حقوقی، پیچیدگی‌های قراردادی یا قوانین تخصصی مربوط به موضوعات خاص نیست. به همین دلیل، اگرچه این قراردادها می‌توانند پایه‌ای برای توافق باشند اما برای قابل استناد بودن در مراجع قضایی، اغلب نیازمند بازبینی و تایید متخصصان حقوقی هستند. بازبینی نهایی قرارداد هوش مصنوعی توسط یک فرد متخصص نه تنها به افزایش دقت و اعتبار قرارداد کمک می‌کند، بلکه در صورت بروز اختلافات، نقش اساسی در دفاع از حقوق و منافع طرفین ایفا می‌کند. این بازبینی، به نوعی می‌تواند راهکاری برای استفاده مطمئن و ایمن‌تر از ابزارهای هوشمند محسوب شود.
در نهایت، قرارداد هوش مصنوعی یا قرارداد تخصصی؟
فناوری هوش مصنوعی می‌تواند راهی نوین و سریع برای تنظیم قراردادها باشد اما این سرعت نباید جای دقت، تحلیل حقوقی و بررسی تخصصی را بگیرد. در واقع، نوشتن قرارداد با هوش مصنوعی ، ابزار خوبی برای شروع هستند اما برای پایان مطمئن، هنوز هم به حضور یک متخصص نیاز است.
اگر به دنبال امنیت حقوقی، آرامش ذهنی و پیشگیری از اختلاف هستید، می‌توانید به جای استفاده از قرارداد هوش مصنوعی ، از متخصصان حوزه قرارداد نویسی استفاده کنید. برای استفاده از خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی ، روی همین عبارت بزنید و درخواستتان را ثبت کنید. علاوه براین، اگر به گفتگو و دریافت خدمات مشاوره حقوقی نیاز دارید، می‌توانید در بخش مشاوره حقوقی تلفنی سایت درخواستتان را ثبت کنید.