مهندس معمار و تمام وظایف، تعهدات و توانایی‌هایی که از او انتظار می‌رود!
مهندس معمار از جمله افراد متخصصی است که به واسطه تجربه، تخصص، مهارت و دانشی که دارد، در حوزه انجام انواع پروژههای عمرانی و ساخت و ساز فعالیت می‌کند. بنابراین فعالیت در این حوزه، نیازمند دانش، تجربه و تخصص است. به همین دلیل از ملزومات فعالیت حرفه‌ای در حوزه معماری، کسب درجات علمی، مدارک مورد نیاز و اطلاعاتی است که افراد به صورت آکادمیک و در دانشگاه‌ها آموزش می‌بینند. شغل معماری اگرچه بسیار قدیمی است و تاریخچه ارزشمندی دارد اما متناسب با سبک زندگی، فرهنگ جامعه و نیاز سنجی‌ها به روز می‌شود. به همین جهت، فعالین این حرفه همواره باید دانش و مهارت‌های خود را ارتقاء دهند. در مقاله حاضر با شرح وظایف مهندس طراح معماری و همچنین شایستگی‌های مورد نیاز این شغل، شناخت بیشتری درباره آن پیدا خواهیم کرد.
مهندسان معمار به شیوه‌های مختلفی با کارفرمایان و صاحبان پروژه همکاری می‌کنند. از متداول‌ترین شرایط همکاری با یک مهندس معمار، استخدام این نیروی کار متخصص و امضای قرارداد استخدام مهندس با او است. تنظیم و امضای انواع قرارداد پیمانکاری نیز از دیگر شیوه‌های برقراری ارتباط کاری میان مهندسان معمار و کارفرمایان محسوب می‌شود.
ماهیت شغل معماری و حوزه فعالیت مهندس معمار
معماری در اصل، نوعی هنر خلاقانه است که قدمتی بسیار طولانی دارد و حتی در کشور خودمان به دوران قبل از اسلام مربوط می‌شود. این شغل محبوب و پرطرفدار که در اغلب مواقع، با نام مادر هنر‌های دیگر نیز شناخته می‌شود، معمولا برای ساخت و طراحی زیباشناسانه فضاهای بیرونی و درونی پروژههای عمرانی شهرها به کار می‌رود. حرفه معماری، دانش و تخصص مربوط به خود را دارد و از این رو افرادی که در آن اشتغال دارند به صورت آکادمیک و همچنین با گذراندن دوره‌های کارآموزی و کسب مهارت‌ها و تجربه‌های مربوطه، به این جایگاه می‌رسند.
آشنایی با این فرصت شغلی
افرادی که مسئولیت طراحی، ساختن، نقشه کشی و بازسازی انواع بناها و ساختمان‌ها را بر عهده دارند، تحت عنوان مهندس معمار شناخته میشوند. به بیان دیگر، یک کارشناس معماری با تکیه بر دانش مهندسی، خلاقیت هنری، شناخت فرهنگ، عرف و همچنین جغرافیای جامعه مربوطه، برای ساختمان‌ها و بناهای مورد نظر، طرح‌های متناسبی طراحی و پی‌ریزی می‌کند. شغل معماری برخلاف بسیاری از مشاغل دیگر، دارای ساعات کار معینی نیست و از این رو شاغلین آن ممکن است ساعات زیادی بر روی طرح‌های خود کار کنند. محیط کاری این افراد معمولا دفاتر و شرکت‌های مهندسی است یا اینکه در محل انجام پروژه حاضر میشوند.
شایستگی‌های مورد نیاز برای این حرفه
شخصی که می‌خواهد به صورت جدی در سمت شغلی مهندس یا کارشناس معمار فعالیت کند باید ابتدا قابلیت‌ها و دانش‌های مورد نیاز این شغل را به صورت تخصصی کسب کند. با این اوصاف، از جمله عواملی که لازمه ورود به حیطه معماری است را می‌توان موارد زیر برشمرد:
- قدرت تحلیل و تجزیه در موقعیت‌های مهم و حساس: یک کارشناس معماری باید از این توانایی و قدرت برخوردار باشد که در شرایط بحرانی، با تحلیل‌های درست مشکلات ایجاد شده، تصمیم‌های صحیح و سودمندی را اتخاذ کند.
- قابلیت مدیریت و سازماندهی همزمان: افرادی که به عنوان کارشناس معماری اشتغال دارند ممکن است متناسب با شرایط شغل خود ناچار باشند همزمان روی چند پروژه کار کنند. به همین دلیل باید در مدیریت بودجه و زمان اختصاص یافته برای قراردادها و سایر جوانب پروژههای در حال طراحی و ساخت، از مهارت و توان بالایی برخوردار باشند.
- تسلط کافی به دانش فنی معماری: شاغلین حوزه معماری، برای تدوین و طراحی پروژههای خود معمولا از نرم افزارها و فناوری‌های خاصی نظیر CADD استفاده می‌کنند. از این رو شناخت کامل و کافی از این دانش‌ها برای به سهولت و با کیفیت انجام شدن وظایف مهندس معمار در ساختمان نیز بسیار ضروری و حیاتی است.
- توانایی تصور و تصویر سازی بالا: یکی از مهارت‌های مهم و اساسی یک کارشناس معماری این است که بتواند به صورت کاملا واضح و شفاف، چگونگی کنار یکدیگر قرار دادن کلیه ساختارهای یک سازه را تجسم و در نهایت طراحی کند.
شرح وظایف مهندس طراح معماری
مسئولیت‌های مهندسان معمار معمولا براساس درخواست و شاخصه‌های مورد نظر مشتری‌های آن‌ها تعریف می‌شود و در واقع وظیفه دارند متناسب با خواسته مالکان و صاحبان پروژه، پروژه مربوطه را طراحی و عملی کنند. با این حال، به صورت کلی و اجمالی شرح وظایف مهندس طراح معماری شامل موارد زیر می‌شود:
- برگزار کردن جلسه اولیه با مشتری و تحلیل و بررسی میزان بودجه، زمان و امکانات اختصاص یافته؛
- ارزیابی و بازرسی محل مورد نظر و همچین برآورد کلیه هزینه‌های تکمیل پروژه؛
- تدوین و طراحی نقشه‌های مورد نیاز نظیر طرح‌های رایانه‌ای، دستی، مقیاسی، مدل سازی؛
- مشورت و مذاکره درباره قرارداد ساخت و ساز؛
- ارائه راهنمایی‌های لازم به مشتریان جهت انتخاب و خرید مصالح با کیفیت و استاندارد؛
- همکاری و تعامل با مالک جهت گزینش سایر نیروها از جمله پیمانکاران؛
- بازدید و بازرسی مکرر و پیوسته از محل کار جهت مطمئن شدن از ارائه عملکرد مطلوب و سازنده پیمانکاران.
وظایف مهندس معمار در ساختمان و در حین انجام پروژه
- تعامل و مشاوره با مشتری و بررسی امکانات و منابع لازم برای شروع پروژه؛
- بازدید و ارزیابی محل مورد نظر و خصوصیات آن برای ساختمان در نظر گرفته شده؛
- تخمین و برآورد اولیه میزان بودجه، زمان و امکانات لازم برای ساخت و ساز؛
- طراحی نقشه‌های مورد نیاز با استفاده از نرم افزارهای مربوطه؛
- منعقد کردن قرارداد با پیمانکاران و همچنین نظارت بر نحوه کار سایر نیروها از جمله وظایف مهندس معمار در ساختمان است؛
- سرپرستی و هدایت تمام مراحل پروژه؛
- و در آخر ثبت و ارائه گزارشات فعالیت‌های خود به مالک از دیگر وظایف مهندس معمار در ساختمان محسوب می‌شود.
مهندس معمار در چه زمینه‌های دیگری می‌تواند فعالیت کند؟
در ادامه به صورت تیتروار به حوزههای شغلی متفاوتی اشاره می‌کنیم که یک مهندس معمار می‌تواند هر کدام از آن‌ها را برای شاخه اصلی فعالیت حرفه‌ای خود انتخاب کند.
- طراحی و نقشه کشی جزئیات و عناصر بنا یا سازه مورد نظر؛
- مدیریت و رهبری موسسات مشاوره در حوزه معماری در صورت برخورداری از تجربه و دانش منحصر به فرد؛
- نظارت کلی بر فرآیند عملیاتی پروژههای عمرانی؛
- سرپرستی و هماهنگی‌های لازم برای عملی شدن پروژه مربوطه؛
- طراحی نقشه‌های اماکن عمومی شهرها نظیر پارک‌ها، میدان‌ها و غیره؛
- همکاری و مشارکت در پروژههای شهرسازی؛
- طراحی بناهای کوچک و کم مقیاس و همچنین دکوراسیون‌های داخلی؛
- انجام دادن پژوهش و آموزش‌های مربوط به حوزه طراحی و معماری فضا و بناها؛
- کار کردن در حوزههای زیست محیطی، اقلیم شناسی و غیره؛
- راه اندازی و مدیریت دفاتر ساخت و ساز.
چگونه یک مهندس معمار حرفه‌ای شویم؟
علاقه‌مندانی که تصمیم دارند فعالیت خود را به عنوان یک مهندس معمار به صورت حرفه‌ای دنبال کنند، باید متناسب با قوانین و مقررات موجود مراحلی را بگذرانند که در ادامه به طور خلاصه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- اخذ حداقل مدرک لیسانس مهندسی معماری؛
- کسب تجربه و مهارت‌های کاربردی از طریق شرکت در آموزش‌های دوره‌ای و کارآموزی؛
- دریافت مجوزهای مربوطه در صورت نیاز؛
- استفاده کردن از فرصت‌های موجود در ابتدای فعالیت خود جهت کسب تجربه و افزایش رزومه؛
- ساخت یک رزومه قوی و قابل قبول؛
- به روز رسانی دانش و اطلاعات خود به صورت مستمر.
میزان حقوق یک مهندس معمار
میانگین درآمد مهندسان معمار در مقایسه با سایر شغل‌ها، مبلغ قابل قبول و رضایت بخشی است. در واقع، با وجود اینکه بر اساس پروژه، شرایط کاری و توانمندی‌های شخصی مهندس معمار، دستمزد متفاوتی برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود اما در مجموع می‌توان گفت که اگر مهندسین در سطح حرفه‌ای، از تجربه، دانش، و مهارت‌های مورد نیاز این شغل برخوردار باشند، مسلما به درآمدهای بالایی دست خواهند یافت.
برای مثال، مهندسانی که از نظام مهندسی پروانه اشتغال دارند، با بررسی و تایید هر نقشه یا طرح عمرانی، مبالغ قابل توجه‌ای دریافت کنند. در مثال دیگر، مهندسانی که خود به صورت مستقل یک شرکت راه اندازی کرده‌اند، در صورت بهره بردن از اصول و راهکارهای موثر می‌توانند مشتریان زیادی جذب و در نهایت به درآمدهای دلخواه خود برسند. همچنین مهندسان معماری که در شرکت‌های خصوصی و دولتی مشغول هستند با به روز کردن دانش، توانایی و همینطور رزومه کاری خود می‌توانند به جایگاه‌های شغلی بالاتری ارتقاء یابند و موفقیت مطلوبی را کسب کنند.
میزان حقوق در انواع قراردادهای کاری مهندس معمار
به طور کلی روابط کاری مهندسان معمار با کارفرمایان در چند نوع قرارداد گنجانده می‌شود. ممکن است قرارداد این مهندسان به صورت قرارداد مشاوره، پیمانکاری یا انواع قرارداد استخدام باشد. در قراردادهای مربوط به خدمات مشاوره و نظارت و همچنین در قراردادهای پیمانی، میزان حقوق یا دستمزد مهندس معمار، به توافق میان او و کارفرما بستگی دارد. یعنی طرفین می‌توانند با توافق یکدیگر، مبلغی را در نظر بگیرند اما تعیین حقوق در انواع قرارداد استخدام مهندس ، شرایط دیگری دارد. در این نوع قراردادها، به دلیل تبعیت از قانون کار و قانون تامین اجتماعی، حقوق و مزایای مهندس مطابق این قوانین تعریف می‌شود. یعنی طرفین ابتدا باید مطابق با این قوانین، حقوق و مزایا در نظر بگیرند و برای تعیین حقوقی مازاد بر این میزان، مجدد با یکدیگر توافق کنند. در این خصوص پیشنهاد می‌کنیم مقاله حداقل دستمزد سال را مطالعه کنید.
اصول قانونی که باید بدانید
برای اینکه به عنوان یک مهندس معمار به موفقیت و جایگاهی دلخواه برسید، باید به کسب دانش به روز و تجربه در این حرفه بپردازید چرا که فعالیت در حوزه معماری نیازمند دقت بصری و فکری زیادی است و از این رو افراد باید از این توانایی برخوردار باشند که نقشه‌های خود را به صورت استاندارد و کاملا با کیفیت طراحی کنند. همچنین دانستن نکات حقوقی شغل مورد نظر، می‌تواند این مزیت را برای شما داشته باشد که انتخاب‌های مطلوب و سودمندی داشته باشید.
فارغ از تمام مباحث تخصصی در هر حوزه کاری، برای شروع فعالیت حرفه‌ای، باید قرارداد امضا کنید. امضا کردن قرارداد به منزله پذیرش تعهدات حقوقی و قانونی است و به رابطه کاری شما، ارزش و اعتبار می‌دهد. به همین دلیل است که تاکید می‌شود که حتما از نکات قانونی و حقوقی قراردادی که امضا می‌کنید، مطلع باشید. برای این منظور می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و همچنین از خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی بهره ببرید. برای استفاده از این خدمات، می‌توانید به سهولت درخواستتان را در سایت ثبت کنید.
قرارداد استخدام مهندس معمار
برای جذب و به خدمت گرفتن یک مهندس معمار متخصص، می‌توانید از این نمونه قرارداد استفاده کنید.
