قرارداد امانت چیست + انواع نمونه فرم قرارداد امانت و ویژگی‌های این قرارداد
قرارداد امانت یا امانت نامه یک نوع توافق کاربردی میان اشخاص محسوب می‌شود. عنوان این قرارداد ، به طور مشخص، موضوع آن را بیان می‌کند. امانت در لغت به معنی ایمنی، آرامش قلب و خاطر جمع بودن است. گاهی اوقات، اشخاص تمایل دارند که مالی را به عنوان امانت به شخص دیگری بسپارند تا این شخص از آن مال نگهداری و محافظت کند.
اشخاص دلایل مختلفی برای انجام این کار دارند. برای مثال، ممکن است این مال یک یادگار قدیمی مانند یک گردنبد یا انگشتر عتیقه باشد که نسل به نسل به آن‌ها برسد و ارزش مادی و معنوی داشته باشد یا مثلا امکان دارد که شخص صاحب یک کارخانه بزرگ نساجی باشد و انواع پارچه را جهت استفاده تولیدکنندگان پوشاک در سراسر کشور تولید کند و مکان مناسبی برای نگهداری تولیدات کارخانه از زمان تولید تا فروش به مشتریان را نداشته باشد. به همین دلیل بخواهد که تولیدات را به عنوان امانت و با تنظیم فرم قرارداد امانت در اختیار شخص دیگری قرار دهد تا از آن‌ها نگهداری کند و در زمان مناسب آن را به صاحبش برگرداند.
در این مقاله، در مورد ماهیت نمونه قرارداد امانت ، انواع این قرارداد و مسائل قانونی مرتبط با این قرارداد صحبت میکنیم.
نمونه قرارداد امانت چگونه عقدی است؟
امانت در بیان قانونی یعنی شخصی، مال خود را در اختیار شخص دیگری قرار دهد یا مال را به آن شخص بسپارد تا شخص دوم از آن مال برای مدت معینی، نگهداری و محافظت کند و پس از پایان مدت قرارداد، مال را به صاحبش برگرداند. به شخص اول، امانت گذار و به شخص مقابل، امانتدار می‌گویند. این توافق معمولا به صورت رایگان است و دلیل آن، شناختی است که طرفین از یکدیگر دارند که این شناخت، اعتماد و اطمینان نسبت به یکدیگر را برای طرفین ایجاد می‌کند.
امروز در بعضی از قرارداد‌های امانت، طرفین، شرط عِوَض در نظر می‌گیرند و بابت انجام این کار، اجرتی را برای امانتدار مشخص می‌کنند تا به دلیل خدمتی که به امانت‌گذار ارائه داده است، به این روش از او تشکر کنند. گاهی اوقات امانتداری شغل شخص است و در‌آمدش را با این روش، کسب می‌کند. برای مثال، اگر شما بخواهید با هواپیما به خارج از کشور سفر کنید و وسایل سفر را به همراه داشته باشید اما به دلیل نقص فنی، زمان پرواز، تغییر کند، اگر نگهداری و حمل وسایلتان برای شما ممکن نباشد، می‌توانید این وسایل را به بخش امانتداری فرودگاه بسپارید که از وسایل، تا زمان پرواز هواپیما نگهداری کنند. باید بابت این کار، مبلغ معینی به عنوان اجرت به متصدی این بخش پرداخت شود زیرا امانتداری شغل این شخص است و با این روش کسب درآمد می‌کند.
ویژگی‌های نمونه قرارداد امانت
در این قسمت از مقاله، ویژگی‌ها و خصوصیات این قرارداد مهم را بررسی میکنیم:
- فرم قرارداد امانت ، توافقی رضایی است. زیرا امانت‌گذار و امانت دار با قصد و رضایت خودشان این قرارداد را تنظیم می‌کنند و هیچ تشریفات خاصی برای تنظیم این قرارداد، لازم نیست. پس کافی است که طرفین اهلیت یعنی صلاحیت قانونی لازم برای تنظیم قرارداد را داشته باشند و هدف این قرارداد نیز قانونی و مشروع باشد تا این قرارداد معتبر محسوب شود. برای مثال، امانت‌گذار مالی غیر قانونی مانند اسلحه بدون مجوز را به امانتدار نسپارد.
- این قرارداد، توافقی جایز است. زیرا این امکان برای طرفین وجود دارد که هر زمانی که بخواهند و با میل و اراده شخصی، به آن خاتمه دهند.
- این قرارداد، توافقی عهدی است. زیرا امانتدار در مقابل امانت‌گذار متعهد می‌شود که از مال موضوع امانت، نگهداری و محافظت کند و پس از پایان مدت قرارداد، آن را به امانت گذار برگرداند. در نتیجه، هیچ گونه نقل و انتقال مالکیت در فرم قرارداد امانت وجود ندارد.
بررسی انواع نمونه قرارداد امانت
قرارداد امانت به دو دسته کلی تقسیم‌بندی می‌شود که هریک را به طور جداگانه تعریف و بررسی میکنیم:
- امانت مالکی یا امانت توافقی: این نوع توافق یعنی امانتی که مالک با میل و اراده خود، آن را به امانت دار می‌سپارد، یا امانت گذار به علت یکی از عقود که موضوع اصلی آن امانت است مانند قرارداد اجاره ، آن را به امانت دار می‌دهد.
- امانت شرعی، یعنی شخص به حکم قانون موظف است که از مالی، نگهداری و محافظت کند و قانون این شخص را امانت دار می‌داند. برای مثال، اگر بر اثر رگبار یا طوفان شدید، وسیله‌ای از وسایل همسایه وارد منزل شما شود، در این حالت، شما براساس قانون، امانت دار هستید، یا زمانی که شخصی، مال گم شده‌ای را پیدا کند. برای مثال، حیوانی را در یک بیابان ببیند که تشنه و در حال تلف شدن باشد، این شخص، حیوان را به منظور رساندن آن به صاحبش نگهداری کند؛ در این حالت نیز او طبق قانون، امانت دار محسوب می‌شود.
امانت گذار و امانت دار چه مسئولیت و تعهداتی دارند؟
در این بخش، درباره تعهدات امانت گذار و امانت دار در نمونه قرارداد امانت توضیح می‌دهیم. ابتدا به بیان تعهدات امانت گذار می‌پردازیم و در ادامه، تعهدات امانت دار را بررسی خواهیم کرد.
بیان تعهدات امانت گذار
- امانت گذار موظف است در صورتی که امانت دار برای نگهداری و محافظت از مال موضوع قرارداد امانت، هزینه و مخارجی پرداخت کرده است، تمام این هزینهها را به ایشان بپردازد.
- اگر برگرداندن این مال توسط امانت دار به امانت گذار مستلزم پرداخت هزینه و مخارج دیگری باشد، پرداخت این هزینهها نیز به عهده امانت گذار است.
بیان تعهدات امانت دار
- امانت دار باید مال موضوع قرارداد امانت را به روشی که امانت گذار یا مالک تعیین کرده است، نگهداری کند. اگر امانت گذار روش خاصی را مشخص نکند، باید امانت دار مال را به روشی که در جامعه و عرف عمومی در خصوص نگهداری از آن، عرفی و رایج است، حفظ و نگهداری کند.
- اگر امانت گذار روش خاص و ویژه‌ای را برای حفاظت از مال تعیین کند ولی امانت دار تغییر آن روش را لازم بداند، در این حالت، می‌تواند روش نگهداری را تغییر بدهد، به شرط اینکه مالک او را از این کار یعنی تغییر روش نگهداری، ممنوع نکرده باشد؛ در غیر این صورت، امانت دار مسئول است.
- امانت دار موظف است که عین مال را در زمان مطالبه به امانت گذار پس بدهد.
اجرت یا مبلغ در نمونه قرارداد امانت و روش پرداخت آن
در صورتی که بخواهید این قرارداد را با شرط عوض تنظیم کنید، باید مبلغ و میزان اجرت و همین طور روش پرداخت آن را در متن قرارداد امانت بنویسید. تعیین میزان اجرت و روش پرداخت آن نیز در اختیار امانت گذار و امانت دار است.
ذکر تعهدات طرفین و پیش بینی ضمانت اجرا در نمونه قرارداد امانت
در صورتی که تعهدات یا تکالیف خاصی مد نظر امانت گذار یا امانت دار است و مایل هستند که قرارداد را با ذکر این شروط و تعهدات بنویسند، باید این موارد را در فرم قرارداد امانت بنویسند و به تایید طرف مقابل برسانند. به علاوه، آن‌ها می‌توانند در صورت لزوم و با توجه به میزان اهمیت این توافق، سفته را به عنوان ضمانت اجرای این قرارداد در نظر بگیرند تا این قرارداد از نظر قانونی معتبرتر باشد و طرفین از موارد مذکور در قرارداد سر پیچی و تخلف نکنند.
تعیین مرجع حل اختلاف در نمونه قرارداد امانت
در این قرارداد می‌توانید مراجعی را برای حل و فصل اختلافات موجود میان طرفین قرارداد در نظر بگیرید تا زمانی که آن‌ها با یکدیگر به هر دلیلی، کشمکش، تضاد یا اختلافی داشته باشند، بتوانند با مراجعه به این مراجع حل اختلاف، مساله را حل و فصل کنند یا به توافق و سازش برسند. برای مثال، شما می‌توانید حل اختلافات مربوط به این قرارداد را در صلاحیت موسسه داوری یا مراجع قضایی مانند شورای حل اختلاف بگذارید.
پیشنهاد ما
برای آگاهی از جنبه‌های مختلف قرارداد امانت می‌توانید با مشاوران حقوقی گفت و گو کنید. خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ، خدمتی از تیم حقوقی رکلا است که به شما کمک می‌کند در سریع‌ترین زمان و با شرایط بسیار مناسب، با مشاور حقوقی و وکیل پایه یک دادگستری گفت و گو کنید. علاوه براین، شما می‌توانید تنظیم قرارداد خود را به ما بسپارید. در کنار شما هستیم.
ما این نمونه قرارداد کاربردی را تنظیم کرده‌ایم. روی تصویر زیر بزنید و وارد توضیحات این قرارداد شوید.
نظرات
نظرات
شهروز ابراهیم زاده
سید ابراهیم زارع مویدی
محمدرضاشکیب
سید ابراهیم زارع مویدی