کشاورزی از مشاغل کهن و با پیشینهای است که از دیرباز توسط اشخاص بسیار زیادی انجام میگرفته است. کشاورزان در گذشته اغلب صاحبان زمینهای کشاورزی بودند و برای کشت و زرع زمینهای خود فعالیت میکردند اما امروزه تعداد قابل توجهی از کشاورزان را مشاهده میکنیم که به عنوان نیروی کار انسانی در زمینهای کشاورزی مشغول به کار هستند. این اشخاص ممکن است به عنوان کارگران ساده یا حتی کشاورزانی با سابقه کار و تجربه و مهارت تخصصی باشند. برای به خدمت گرفتن کارگران کشاورز، لازم است که با آنها نمونه قرارداد کار کشاورزی تنظیم شود و روابط کاری طرفین، مطابق با قوانین مرتبط با این حوزه شکل بگیرد.
نمونه قرارداد کار کشاورزی در واقع یکی از انواع قرارداد کار است. این قرارداد زمانی تنظیم میشود که میان دو شخص، رابطه کارگری و کارفرمایی برقرار باشد. بنابراین، اگر کشاورز توسط صاحب زمین استخدام شده است و در ازای کار روزانه، حقوق مشخصی را دریافت کند، باید حتما میان صاحب زمین و کشاورز، قرارداد استخدام تنظیم و امضا شود اما اگر صاحب زمین و کشاورز به شیوه دیگری با یکدیگر توافق کرده باشند، این امکان وجود دارد که از قرارداد مزارعه یا قرارداد شراکت نیز استفاده کنند.
نمونه قرارداد کارگر کشاورزی یک توافق دو جانبه برای انجام کار است. در این قرارداد، کارگر کشاورز، به عنوان نیروی کار انسانی به خدمت گرفته میشود و ملزم است که مطابق با خواست کارفرما در زمینهای کشاورزی مشغول به کار باشد. کارگر کشاورز، مطابق با برنامه و شرح وظایفی که کارفرما اعلام خواهد کرد، فعالیتهای مرتبط با کاشت و برداشت محصولات زمین را انجام میدهد و تلاش میکند که در عملیات کاری خود، خیر و صلاح کارفرما را در نظر بگیرد.
فرم قرارداد کار کشاورزی از قانون مدنی و قانون تامین اجتماعی تبعیت میکند. بنابراین این قرارداد نیز باید مطابق با قوانین مربوط به آن تنظیم و اجرا شود. در این قرارداد، مالک زمین به عنوان کارفرما، متعهد میشود که در ازای انجام کار، حقوق و مزایای قانونی کارگر را پرداخت کند. کارگر نیز ملزم است که مطابق با شرح وظایف خود در زمین کشاورزی مشغول کار باشد و تعهدات کاری خود را به بهترین شکل ممکن اجرایی کند.
اگر تمایل دارید که یک یا چند کارگر کشاورزی را استخدام کنید، لازم است از این مساله آگاه باشید که به عنوان کارفرما، متعهد هستید که حقوق و مزایای نیروی کار انسانی را مطابق قانون بپردازید. میزان حقوق و مزایا در قرارداد کار، توسط شورای عالی کار اعلام میشود و با توجه به نرخ تورم، هرساله مبلغ مشخصی را برای آن در نظر میگیرند. بنابراین، به عنوان کارفرما باید از نرخ حقوق و مزایای کارگران خود آگاه باشید.
علاوه بر حقوق، میزان سنوات، عیدی و مزایای کارگر کشاورزی نیز معین میشود که کارفرما باید به آن نیز توجه داشته باشد. نکته قابل ذکر در این خصوص این است که عده زیادی سوال میکنند که آیا میشود به شیوه دیگری در این خصوص توافق کرد یا اینکه حقوق کارگر کشاورزی را کمتر از حقوق پایه در نظر گرفت؟
در پاسخ باید توضیح دهیم که قانون کار به صراحت بیان کرده است که برای انجام هر نوع قرارداد کار و برای هر نوع رابطه کارگری و کارفرمایی، طرفین ملزم هستند که مطابق با قانون مصوب عمل کنند. یعنی اینکه توافق مغایر با قانون معتبر نیست. بنابراین، شما نمیتوانید در خصوص پرداخت مبلغ کمتر از حقوق پایه یا برای پرداخت نکردن سنوات و مزایای کارگر کشاورزی توافق کنید و توافقات شما باید دقیقا مطابق با قانون باشد. البته اگر طرفین تمایل داشته باشند که مبلغی بیشتر از حقوق پایه در نظر بگیرند، ایرادی وجود نخواهد داشت.
نمونه قرارداد کار کشاورزی علاوه بر قانون کار، از قانون تامین اجتماعی نیز تبعیت میکند. این قانون بیان میکند که نیروی کار انسانی باید نزد سازمان تامین اجتماعی، بیمه شود. بنابراین، اگر تمایل دارید که با استفاده از فرم قرارداد کار کشاورزی ، یک کارگر استخدام کنید، ملزم خواهید بود که بیمه کارگر کشاورزی را نیز پرداخت کنید. همانطور که توافق در خصوص حقوق و مزایا امکان پذیر نیست، به همین ترتیب نیز صاحب زمین کشاورزی و کارگر کشاورزی نمیتوانند در خصوص عدم پرداخت بیمه با یکدیگر توافق کنند. باید به این مساله نیز توجه داشت که توافق مغایر با قانون و عدم پرداخت بیمه، میتواند جریمههای سنگینی برای کارفرما به همراه داشته باشد.
یک مساله بسیار مهم که درباره آن اختلافات و شکایاتی مطرح شده است، میزان ساعت کاری کارگر کشاورزی است. براساس آنچه در قانون کار بیان شده است، ساعت کار کارگر 7 ساعت و بیست دقیقه است و در ازای این ساعت کاری، مستحق دریاقت حقوق و مزایا به میزان کامل است. همچنین توضیح میدهند که اگر کارگر کشاورزی ساعات بیشتری را مشغول به کار باشد، باید برای او اضافه کاری در نظر گرفته شود و مزد اضافه کاری او را نیز باید پرداخت کنید.
در حقیقت بازه زمانی کار کارگر کشاورزی توسط کارفرما مشخص میشود. کارفرما میتواند ساعت شروع و پایان کار را معین کند اما این بازه زمانی باید در حدود 7 ساعت و بیست دقیقه باشد.
توضیح دادیم که نمونه قرارداد کار کشاورزی از انواع قرارداد کار است اما باید به این مساله نیز اشاره کنیم که قراردادهای کار نیز به انواع متعددی دسته بندی میشوند. برای مثال شما میتوانید کارگر را به صورت دائم استخدام کنید یا اینکه از کارگر بخواهید که برای مدت چند ماه یا چند سال با شما همکاری کند. به طور معمول قراردادهای استخدام میان اشخاص خصوصی، با استفاده از قرارداد کار موقت و برای چند ماه تا چند سال تنظیم میشود.
البته لازم به یادآوری است که هر ساله با توجه به مبلغی که توسط شورای عالی کار برای حقوق پایه معین میشود، لازم است که حقوق و مزایای کارگرانی با قراردادهای چندین ساله نیز تغییر کند و افزایش حقوق شامل آنها نیز خواهد بود. پیشنهاد میکنیم که درباره این مساله حتما در متن قرارداد توضیح دهید تا اطمینان بیشتری داشته باشید.
لازم است که به طور دقیق تاریخ شروع و پایان قرارداد را در متن نمونه قرارداد کار کشاورزی بنویسید. ثبت مکتوب این تاریخ، سندی است که طرفین را ملزم میکند به تعهدات خود عمل کنند. کارگر کشاورزی متعهد است که در این بازه زمانی در زمین کشاورزی فعالیت کند و شرح وظایفی که به او سپرده خواهد شد را انجام دهد.
احتمالا در گفتگوی میان کشاورزان این اصطلاح رایج را شنیدهاید که انجام هر امور یا فعالیتی در حوزه کشاورزی را با عبارت کار کشاورزی خطاب میکنند. مثلا ممکن است یک کشاورز از شما بخواهد مقداری کار کشاورزی برای او انجام دهید اما منظور او از کار کشاورزی، اجرای عملیات کاشت بذر باشد یا بخواهد برای سم پاشی یا اموری مانند این موارد از شما کمک بخواهد و مسئولیت اجرای چنین کارهایی را به شما بسپارد. اگر اینطور توافق کردهاید که در بازه زمانی مشخصی که از پیش تعیین شده است، امور مشخصی را برای کشاورز یا صاحب زمین انجام دهید، میتوانید از قرارداد پیمانکاری استفاده کنید. اگر هم به تنهایی مسئولیت اجرای آن کار را به عهده گرفته باشید، قرارداد مناسب شما قرارداد پیمانکاری تک نفره خواهد بود.
برای مثال میتوانید یک قرارداد پیمانکاری کشاورزی با موضوع اجرای عملیات برداشت محصولات یک زمین امضا کنید و متعهد شوید که ظرف 10 روز تمام محصولات این زمین را برداشت میکنید یا در یک قرارداد پیمانی دیگر، مسئولیت سم پاشی را به عهده بگیرید و اینطور توافق کنید که در 3 روز آینده تمام عملیات سم پاشی را انجام میدهید. در مقابل نیز مالک زمین کشاورزی یا کشاورز نیز ملزم خواهد بود که در ازای انجام شدن این امور، حق الزحمهای که توافق شده است را به شما پرداخت کند.
حال با بیان این توضیحات باید به این سوال نیز جواب دهیم که چه زمانی نمیتوانیم از قرارداد پیمانکاری کشاورزی استفاده کنیم؟
اگر شخصی را برای انجام کارهای روزمره کشاورزی استخدام میکنید و به صورت مستمر ساعات مشخصی از روز او را در اختیار دارید، قرارداد میان شما استخدامی است و از قانون کار تبعیت میکند. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که به بهانه پرداخت نکردن بیمه نمیتوانید از قرارداد پیمانی استفاده کنید زیرا به صورت قانونی انجام چنین کاری صحیح و معتبر نیست.
اهمیت تنظیم قرارداد بر هیچکس پوشیده نیست. روابط میان طرفین نیازمند یک قرارداد کامل و بدون ابهام است و این موضوع، مستقیما بر روی مسئولیتهای هریک از طرفین، تاثیر مستقیم خواهد داشت.
تنظیم قرارداد و استفاده از امکان مشاوره حقوقی تلفنی از خدمات تیم حقوقی رکلا است که به شما این امکان را میدهد که در سریعترین زمان ممکن، قرارداد مورد نیاز خود را در اختیار داشته باشید و درباره سوالات حقوقی خود، گفتگو کنید.
نمونه قرارداد کامل
دسترسی به این قرارداد از طریق تصویر زیر امکان دارد. روی تصویر زیر بزنید.