مرخصی استعلاجی چیست و برای چند روز می‌توانیم از آن استفاده کنیم؟

هر کارمندی در طول مدت فعالیت کاری خود ممکن است متناسب با شرایط محیطی، بیماری و رفع دیگر نیاز‌های شخصی خود، نیازمند یک دوره بیکاری باشد. در واقع از آنجا که شغل کارمندی یکی از مشاغلی محسوب می‌شود که فرد مدت زیادی از روز خود را مشغول فعالیت است، طبیعتا خستگی‌ها و در مواقعی بیمار شدن، این شرایط را برای فرد فراهم می‌کند که مدتی را استراحت کند. به همین جهت، مراجع دولتی مربوطه برای حمایت از کارمندان تمامی بخش‌های دولتی و خصوصی که در طول سال مشغول به فعالیت هستند، مرخصی‌هایی در چهارچوب‌های مختلف تدوین کرده‌اند. بر اساس این مصوبات، تمامی‌ ارگان‌ها در صورت نیاز کارمندان، بر اساس این چهاچوب‌ها ملزم به ایجاد امکان مرخصی برای کارمندان هستند. در مقاله مورد نظر، مرخصی استعلاجی ، شرایط آن، مدت زمان و همچنین سایر موارد مربوط به این نوع تعطیلی مورد بحث است.

این نوع مرخصی را می‌توانیم یکی از مزایای قانون کار برای نیروی کار انسانی در نظر بگیریم.

مرخصی استعلاجی چیست ؟

بر اساس ماده ۷۴ قانون کار و ماده ۵۹ قانون تامین اجتماعی، مرخصی استعلاجی نوعی مرخصی قانونی است که در صورت بیماری کارگر یا کارمند و تایید آن از سوی پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی، به کارپذیر تعلق می‌گیرد. هدف از این مرخصی، حفظ امنیت شغلی و مالی نیروی کار در زمان بیماری است.

مطابق قانون، مرخصی استعلاجی به دوره‌ای گفته می‌شود که در آن فرد به دلیل بیماری، موقتا از انجام کار معاف خواهد بود اما این مدت جزو سابقه کار و بیمه او محسوب خواهد شد و پس از تایید پزشک معتمد، غرامت دستمزد ایام بیماری توسط سازمان تامین اجتماعی به او تعلق می‌گیرد.

تفاوت اصلی مرخصی استعلاجی با مرخصی استحقاقی این است که در مرخصی استحقاقی، کارمند با درخواست خود، برای استراحت یا امور شخصی از کارفرما مرخصی می‌گیرد و حقوق خود را به صورت مستقیم از کارفرما دریافت می‌کند اما در مرخصی استعلاجی، مبنای مرخصی وضعیت سلامتی فرد است و پس از بررسی مدارک پزشکی، سازمان تامین اجتماعی پرداخت غرامت را برعهده دارد.

طبق مقررات، برای مرخصی‌های بیش از ۳ روز، تاییدیه پزشک معتمد الزامی است و اگر مدت بیماری بیش از ۱۵ روز شود، نظر کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی نیز ضروری خواهد بود.
به این ترتیب، مرخصی استعلاجی یک حق قانونی و حمایتی برای کارگران و کارمندان است که علاوه بر تضمین سلامت فرد، از کاهش درآمد او در دوره درمان جلوگیری می‌کند.

 بدون شک هر کارپذیری ممکن است در طول عمر خود چندین بار درگیر بیماری شود و شدت بیماری به حدی باشد که فرد را از انجام کار و دیگر امورات خود باز دارد. بنابراین فرد به ناچار باید تا بهبود یافتن و سلامت شدن، مدتی استراحت کند. به همین جهت امکان برخورداری از مرخصی استعلاجی در قانون در نظر گرفته شده است.

مرخصی استعلاجی چند روز است ؟

مدت زمان این نوع مرخصی با توجه به بیماری شخصی تعیین می‌شود بنابراین ممکن است برخی از تعطیلی‌های استعلاجی در طول سال کمتر از 15 روز باشد که در این صورت تنها ارائه گواهی از پزشک معالج کفایت می‌کند اما در صورتی که مجموع مرخصی‌ها به بیشتر از 15 روز باشد و یا به 60 روز برسد باید گواهی هر نوبت درمانی توسط کمیسیون پزشکی مورد بررسی قرار گیرد.

شرایط غرامت دستمزد مرخصی استعلاجی

بر اساس ماده ۶۲ قانون تأمین اجتماعی فرد در حال استفاده از این نوع تعطیلی، می‌تواند با ارائه دفترچه و همچنین گواهی پزشکی خود به یکی از شعبه‌های تامین اجتماعی، مبلغ مرخصی را تحت عنوان غرامت دستمزد دریافت کند. البته لازم به ذکر است که پرداخت این دستمزد در صورتی امکان پذیر است که بیماری فرد در گواهی استعلاجی او به روشنی مشخص باشد. توجه داشته باشید که غرامت دستمزد معمولا از روز چهارم گرفتن تعطیلی پرداخت می‌شود اما در شرایطی نظیر بستری بودن فرد به دلیل داشتن یک بیماری سخت و یا تصادف سنگین، سپری شدن وقت زیادی از فرد در بیمارستان، اورژانسی مراجعه کردن بیمار و همچنین در صورتی که فرد به دلیل عدم وجود تخت خالی ناچار به درمان سرپایی باشد، این غرامت را از روز اول استعلاجی به او می‌پردازند.

مزیت‌های مرخصی استعلاجی

افرادی که تعطیلی استعلاجی می‌گیرند، به طور معمول از یک سری مزایا مانند دستمزد ثابت، دادن اعتباراتی به مناطق محروم و بد آب و هوا، امتیازات مستمر و کمک هزینه‌های عائله مندی برخوردار خواهند شد. البته شایان توجه است که به مرخصی‌های استعلاجی بیشتر از یک سال تنها حقوق ثابت، کمک های معیشتی اولاد و ایثارگری پرداخت می‌شود. همچنین در نظر داشته باشید که تمامی حقوق و مزایا و همینطور غرامت دستمزد افراد دارای این نوع تعطیلی، توسط سازمان تامین اجتماعی پرداخت خواهد شد که البته در برخی مواقع ممکن است کارفرما به طور دلخواه، مبالغی را جهت کمک به کارمند خود بپردازد.

اقدامات کارفرما و کارمند در خصوص مرخصی استعلاجی

هر کارمندی به محض ابتلا به بیماری که مانع از انجام فعالیت او می‌شود، موظف است در اسرع وقت آن را به کارفرمای خود اطلاع دهد، موسسات مربوطه نیز وظیفه دارند بعد از تایید شدن بیماری فرد توسط کمیسیون پزشکی و یا پزشک قابل اعتماد، سریعا دستور مرخصی استعلاجی او را بدهند. در صورت تایید بیماری فرد از طرف پزشک معتمد، کارمند بیمار بین 3 روز تا 4 ماه می‌تواند مرخصی استعلاجی بگیرد. توجه داشته باشید که رعایت تمامی این اصول از طرف کارفرما و کارمند کاملا اجباری است.

چه مواقعی بیمار کمک هزینه‌ای دریافت نمی‌کند؟

اگر فردی در حال سپری کردن مرخصی استعلاجی خود باشد اما در عین حال در این برهه نیز حقوق خود را از کارفرما به طور کامل دریافت کند و همچنین اگر شخصی که بیمه شده است، به طور کلی از کار افتاده شود یا در شرایطی باشد که بازه زمانی استراحت‌ تجویز شده برای او به جهت بهبود جراحی زیبایی است، فرد بیمار، هیچ‌گونه کمک هزینه‌ای از سازمان تامین اجتماعی دریافت نمی‌کند.

نحوه محاسبه و همچنین تعداد دفعات بهره بردن از مرخصی استعلاجی

اگر شخصی که بیمه شده است، افرادی نظیر مادر، خواهر، همسر، فرزند و غیره را تحت تکفل خود داشته باشد، سازمان تامین اجتماعی موظف است در زمان تعطیلی استعلاجی فرد، سه چهارم آخرین مزد و یا مزد روزانه‌اش را به او بپردازد. همچنین افرادی که علاوه بر مجرد بودن تحت تکفل کسی هم نیستند نیز، بنابر قوانین سازمان، دو سوم از آخرین دستمزد سال یا دستمزد روزانه به آن‌ها تعلق می‌گیرد. البته در صورتی که این افراد از خدمات سازمان استفاده کنند، تنها نصف دستمزد آخرین حقوق یا مزد روزانه به آن‌ها پرداخت خواهد شد.

مطابق قوانین اداره کار تا زمانی یک شخص به طور کامل از کار افتاده نشده باشد این امکان برایش فراهم است که که در صورت بیمار بودن، هر چندین بار که لازم باشد، از مرخصی استعلاجی خود استفاده کند. بنابراین این اشخاص می‌توانند چندین مرتبه از بازه زمانی تعطیلی استعلاجی خود بهره ببرد.

استفاده از این امتیاز، نیازمند چه اقداماتی است؟

برای بهره بردن از این نوع تعطیلی، باید مراحلی نظیر؛ ارائه گواهی پزشکی به سازمان تامین اجتماعی، تایید گواهی پزشکی معتبر توسط مراجع مربوطه (البته در حالتی که بیماری فرد در هر نوبت بیشتر از 7 روز نباشد تنها تایید پزشک معالج کافی است)، تایید شورای پزشکی سازمان در صورت داشتن مرخصی بیشتر از 60 روز، طی شود. جهت دریافت غرامت، ارائه اصل دفترچه و گواهی پزشکی قابل اعتماد به سازمان تامین اجتماعی است.

جمع بندی و پیشنهاد

در مقاله حاضر سعی شد مرخصی استعلاجی را تعریف کنیم و درباره دیگر مزایا، شرایط و همچنین چگونگی استفاده از آن، توضیحاتی را ارائه دهیم. در واقع، آگاهی از این اطلاعات برای هر دو قشر کارفرما و کارگر کاملا الزامی و همینطور سودمند خواهد بود. بنابراین توصیه می‌کنیم برای داشتن عملکردی مفید و مناسب، حتما این مقاله را با جزئیات بخوانید. البته این امکان نیز برای شما فراهم است که با حضور در وبسایت رکلا، از دیگر خدمات حقوقی این پلتفرم مانند؛ مشاوره حقوقی تلفنی، ارائه انواع نمونه قرارداد در همه زمینه‌های شغلی و همچنین کسب آگاهی لازم درباره تمامی مسائل کاری و حقیقی برخوردار شوید.

همچنین می‌توانید تنظیم قرارداد اختصاصی خود را به تیم رکلا بسپارید و به این ترتیب، قراردادی که در نظر دارید را در سریع‌ترین زمان ممکن در اختیار بگیرید.