قرارداد اعطای نمایندگی یا قرارداد نمایندگی قراردادی بسیار کاربردی در حوزه تجارت و اقتصاد است. در گذشته تهیه کالا محدود به کالاها و خدماتی بود که در نزدیکی شهر و منطقه محل اقامت افراد تولید و ارائه میشد. اما با رشد و گسترش وسایل ارتباطی، بازارهای جهانی به هم نزدیکتر شدند و بسیاری از تولید کنندگان و خدمات دهندگان، محصولات و خدمات خود را در شهرهای دیگر و حتی کشورهای دیگر عرضه میکنند. در حقیقت نوعی گسترش کسب وکار است. شما به عنوان یک تولید کننده یا شرکت مرجع میتوانید با اعطای نمایندگی در بسیاری از مکانهای مختلف حضور فعال داشته باشید و این فرصت را داشته باشید که فروش را در ابعاد گستردهتری تجربه کنید. بنابراین یکی از مهمترین قراردادهایی که در زمینه فروش کالا و خدمات مورد استفاده قرار میگیرد، نمونه قرارداد اعطای نمایندگی است.
تصور کنید که شما طراح لباس هستید. مدتها است که کار میکنید و یک شرکت طراحی و دوخت لباس دارید. توانستهاید نام و نشانی برای کارتان داشته باشید و سبک خاصی را برای طراحی لباسهایتان اجرا کنید. تصور کنید که کارتان را از شهر محل اقامتتان شروع کردهاید و به خوبی در سطح شهر شناخته شدهاید و مشتریان خود را جذب کردهاید. با این تفاسیر تعداد افرادی که میتوانند مشتریان شرکت شما باشند، اشخاص مقیم در آن منطقه یا به ندرت مسافرانی هستند که به آن شهر میآیند.
نماینده شخصی است که متقاضی دریافت نمایندگی برند خاص، شرکت یا موسسهای در شهر و محل اقامت خود است. نماینده نوعی فعالیت نیابتی دارد. به این صورت که به نیابت از شرکت اصلی، اقدام به فروش محصولات و کالای تولیدی آن شرکت میکند. علاوه بر کالا، نماینده میتواند در حوزه ارائه خدمات و آموزش و تبلیغات نیز نمایندگی و همکاری کند. نماینده باید شرایط خاص اخذ نمایندگی فروش را داشته باشد. تایید صلاحیت نماینده بهعهده مرجع اصلی است. بعد از تایید صلاحیت، قراردادی میان آنها تنظیم میشود و به طور رسمی اقدام به فعالیت میکند.
نمونه قرارداد اعطای نمایندگی همان قراردادی است که میتواند در این زمینه مورد استفاده قرار بگیرد. اخذ نمایندگی، به معنی اجازه قانونی فعالیت در راستای فعالیتهای مرجع اصلی در شهری جدا از پایگاه شرکت اصلی است.
یکی از موضوعات اصلی که باعث تفاوت در قراردادهای نمایندگی میشود، موضوع انحصار است. موضوع انحصار، نمونه فرم قرارداد اعطای نمایندگی را به دو دسته نمونه قرارداد اعطای نمایندگی انحصاری و نمونه قرارداد اعطای نمایندگی غیر انحصاری تبدیل میکند. اگر بخواهیم به طور دقیقتر به این تقسیمات اشاره کنیم، باید اینطور بگوییم که دو نوع قرارداد وجود دارد:
در نمونه قرارداد اعطای نمایندگی به صورت انحصاری یک جانبه، مناطقی که برای فعالیت در نظر گرفته میشود، توسط مرجع اصلی انتخاب شده است. مرجع اصلی متعهد میشود که در آن منطقه به شخص دیگری نمایندگی فروش اعطا نکند. در نمونه قرارداد اعطای نمایندگی انحصاری به صورت دو جانبه علاوه بر شرایط فوق شرط دیگری نیز برای نماینده وجود دارد. در این قرارداد، نماینده متعهد میشود که کالاهای دیگر یا کالاهای مشابه را در آن نمایندگی به فروش نرساند و آن نمایندگی انحصاراً برای فروش محصولات و کالاهای مرجع اصلی مورد استفاده قرار بگیرد.
برای تنظیم نمونه فرم قرارداد اعطای نمایندگی نماینده باید چه ویژگیهای داشته باشد؟
در جواب به این سوال میتوانیم بگوییم که چه قرارداد اعطای نمایندگی استانی را در نظر داشته باشید، چه دریافت نمایندگی بین الملل، یکی از مهمترین نکات پیش از عقد قرارداد، تایید صلاحیت نماینده است.
نماینده باید توانایی انجام کار مورد نظر را داشته باشد. اگر فروش کالا در نظر است، نماینده باید در زمینه فروش آن کالای خاص تجربه داشته باشد. یا اگر ارائه خدمات را در نظر داریم، نماینده باید توانایی ارائه آن خدمات را داشته باشد.
لازم است نماینده بایدها و نبایدهای کار فروش و سیاستهای بازار مورد نظر را بشناسد و از نوسانات آن آگاه باشد تا بتواند به بهترین شکل ممکن عمل کند.
نماینده باید براساس دستورالعملها و درخواست کارفرما یا همان مرجع اصلی شرکت عمل کند. معمولاً این اطلاعات در متن قرارداد نوشته میشود. به محض امضای قرارداد عمل به آن برای طرفین الزامی و ضروری است. به طور کلی برای اخذ نمایندگی باید شرایطی مانند میزان سرمایه نماینده، آخرین مدرک تحصیلی اخذ شده، تعداد پرسنل فعال برای شروع کار، رزومه کاری، تحصیلات اشخاص و… مورد بررسی قرار بگیرد.
آشنایی با چگونگی تنظیم و نوشتن متن این قرارداد به شما کمک میکند که با اطلاعات مفیدتری وارد این قرارداد شوید و پیش از ورود به قرارداد به خوبی از حقوق خود آگاه باشید. در ادامه به شرح بخشهایی از این قرارداد میپردازیم. در ابتدا و پیش از هر کاری باید مشخص شود که چه نوع نمایندگی را میگیرید. نوع نمایندگی باید در بخش عنوان به صورت واضح نوشته شود.
در این بخش از قرارداد اطلاعات طرفین قرارداد یعنی نماینده و مرجع اصلی به دقت نوشته و ثبت میشود. برای طرف حقیقی قرارداد، باید اطلاعاتی مانند نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه، شماره ملی، آدرس دقیق محل اقامت، کد پستی و شماره تماس در قرارداد نوشته شود و برای طرف حقوقی این قرارداد باید اطلاعاتی مانند نام شرکت، شماره ثبت، کد اقتصادی، نشانی دقیق محل شرکت، تلفن، نام نماینده و سمت نماینده در قرارداد ثبت میشود.
در اینجا موضوع اصلی قرارداد، دریافت نمایندگی فروش است. شرکت یا موسسهای با اعطای نمایندگی به شخص متقاضی نمایندگی، اجازه و مجوز لازم برای توزیع و فروش محصولات و کالاهای تولیدی و وارداتی شرکت را میدهد. نماینده باید با شرایط و قیمتهایی که شرکت برای محصولات و کالاها تعیین کرده است، آنها را بفروشد. همچنین نماینده باید با رعایت حدود و ضوابط شرکت در منطقه و شهری که نمایندگی را برای آنجا اخذ کرده است، اقدام به فروش و ارائه خدمات کند. اگر قصد فعالیت در استان خاصی را دارید، میتوانید از قرارداد اعطای نمایندگی استانی استفاده کنید.
یکی از مهمترین نکاتی که در تنظیم این قرارداد باید به آن توجه کرد، تعیین مدت قرارداد است. مدت قرارداد باید به تاریخ دقیق و با اشاره به ماه و روز و سال، به صورت مکتوب در متن قرارداد نمایندگی نوشته و ثبت شود.
بدون شک تنظیم این قرارداد، برای طرفین حاضر در آن شرایط خاصی دارد و تعهداتی را هم به دنبال میآورد. در این بخش از قرارداد به آن شرایط اشاره میشود و تعهدات طرفین در متن این قرارداد نوشته میشود. رعایت تعهدات و شرایط مکتوب در هر قراردادی از الزامات و قوانین است. تعیین این شرایط و تعهدات به عهده طرفین قرارداد است.
وثیقه و تضمینها برای تضمین قرارداد مورد استفاده قرار میگیرند. این وثیقهها برای ضمانت پیش پرداخت محصولات موضوع قرارداد و حسن انجام کار قرارداد به شرکت داده میشود. این حق برای طرفین قرارداد وجود دارد که بتوانند نوع وثیقه و ضمانت خود را تغییر دهند. این وثیقهها تا پایان مدت قرارداد نزد شرکت مرجع که به شما نمایندگی داده است، محفوظ باقی میماند. شرکت مرجع هم متعهد میشود که فقط برای ضمانت و تضمین از آنها استفاده کند.
اگر طرف دوم قرارداد، یعنی کسی که نمایندگی فروش را اخذ کرده است، در انجام تعهدات و وظایفی که در متن قرارداد به آن اشاره شده است خطا کند یا کوتاهی داشته باشد، این امکان ایجاد میشود که مرجع اصلی، قرارداد اعطای نمایندگی را فسخ کند. در این شرایط، طرف دوم باید خسارت بپردازد. این خسارتها به دلیل عدم انجام تعهدات و وظایف قراردادی و در برابر طرف اول قرارداد است.
طرفین قرارداد باید متعهد شوند که برای فعالیت ذکر شده در نمونه قرارداد اعطای نمایندگی ، مبنای رفتار و کارشان براساس حسن نیت و رفتار عادلانه باشد. اگر غیر از این باشد، هریک از طرفین میتوانند از شخص خاطی جبران خسارت خود را مطالبه کنند.
در هر قراردادی احتمال بروز اختلاف و مشکل وجود دارد. یکی از بخشهای مهمی که میتواند در تنظیم قرارداد و بعد از آن در صورت بروز خطا یا مشکل، بسیار کمک کننده باشد، انتخاب مرجع حل اختلاف است. این مرجع باید با توافق طرفین مشخص شود و در متن نمونه قرارداد اعطای نمایندگی به صورت واضح معرفی شود. طرفین در صورت بروز مشکل به این مرجع مراجعه میکنند. این مرجع میانشان رسیدگی میکند و رای میدهد. رای و حکم مرجع حل اختلاف از نظر قانونی معتبر است و باید اجرا شود. شما میتوانید از میان داوری و دادگاه با توجه به شرایط خودتان یکی را انتخاب کنید.
تعداد نسخههایی که از یک قرارداد تهیه میشوند، بسیار مهم هستند. به طور معمول، پیشنهاد میکنند که این قرارداد در سه نسخه متحدالشکل تهیه و تنظیم شوند. یک نسخه از این قرارداد در اختیار نماینده و یک نسخه در اختیار واحد مرکزی قرار میگیرد. نسخه سوم قرارداد نیز با توافق طرفین نزد یکی از طرفین خواهد بود تا در روز اختلاف، آن نسخه را به دادگاه یا دیگر مراجع حل اختلاف ارائه دهد.
در نظرداشته باشید که هر سه نسخه باید توسط طرفین قرارداد امضا شوند. علاوه براین، پیشنهاد میکنیم تمام صفحات قرارداد را نیز امضا کنید.
ما یک نمونه کامل از این قرارداد را تنظیم کردهایم. ضمن آنکه شما میتوانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و درخواست تنظیم قرارداد نیز استفاده کنید. روی هریک از لینکهای قبل بزنید.