نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات راهی برای تسهیل دسترسی به خواسته‌هایتان

قرارداد جعاله وصول مطالبات یکی دیگر از قراردادهای مهم حقوق مدنی در ایران به شمار می‌آید.

امور مختلف اداری، کاری، بانکی و … همیشه توسط شخص اصلی انجام نمی‌شود. به هرحال امکان دارد بسیاری از مردم با وجود داشتن کارهای اداری یا وصول اسناد و مدارک اعتباری، دغدغه بیشتری را در بخش دیگری از زندگی خود داشته باشند و وقت لازم برای رسیدگی به این دسته از اقدامات برای آن‌ها فراهم نباشد.

روزانه امور بانکی، مطالبه دیون، دریافت سند املاک و اراضی، دریافت سهام شرکت‌های مختلف و حتی انجام پاره‌ای از امور قضایی، توسط عاملان و با تنظیم نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات به نتیجه می‌رسند.

این افراد با حضور در مراکز مربوطه و با توجه به درخواست‌های کارفرما یا مشتری خود، اقدامات لازم را انجام می‌دهند و در نتیجه انجام امور، حق الزحمه‌ای را از کارفرما یا جاعل دریافت می‌کنند.

در ادامه به طور مفصل اصطلاحات مربوط به نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات را توضیح می‌دهیم و همچنین به مهم‌ترین نکات این قرارداد و وظایف هریک از طرفین اشاره می‌شود.

اصطلاحات و ارکان نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات

در کلیه قراردادهای جعاله امروزی، سه رکن اصلی وجود دارند که به کار بردن هریک از آن‌ها در متن قراردادهای اشاره شده، ضروری می‌باشد.

با توجه به ماده 562 قانون مدنی ایران، این ارکان عبارت‌ هستند از:

جاعل

جاعل شخصی است که به عنوان کارفرما و یکی از طرفین نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات درخواست‌های خود را مبنی بر دریافت اسناد و مدارک، انجام امور قضایی، انجام فرآیند گرفتن اسناد در دستگاه‌های اداری و… در متن قرارداد مربوطه بیان می‌کند و بعد از انجام اقدامات، به شخصی که امور مربوطه را به پایان رسانده است، حق الزحمه یا جُعل پرداخت می‌کند.

از جمله ویژگی‌هایی که جاعل باید از آن‌ها برخوردار باشد، بالغ، عاقل و رشید بودن است که در ماده 211 قانون مدنی به طور واضح به آن‌ها اشاره شده است.

علاوه بر این، جاعل باید از اهلیت استیفاء یا اهلیت معاملاتی موضوع ماده 958 قانون مدنی نیز برخوردار باشد که برای برخورداری از این اهلیت، رعایت مفاد ماده 211 قانون مدنی الزامی می‌باشد.

در راستای همین اهلیت است که شخص جاعل، حق تصرف در اموال خود را خواهد داشت.

عامل

عامل شخصی است که درخواست‌های جاعل را مورد بررسی قرار می‌دهد و پس از تنظیم نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات ، حاضر است مجموعه امور و اقدامات مد نظر شخص جاعل را به انجام برساند و در انتها یا پس از اتمام فعالیت، از جاعل حق الزحمه دریافت کند.

حداقل شرایطی که یک عامل باید از آن برخوردار باشد، توانایی لازم برای انجام کار می‌باشد. با این حال بسیاری از عاملان در عرصه وصول مطالبات، مانند کارگزاران از مهارت برقراری ارتباط با سایر افراد و البته علم و اطلاعات کافی در زمینه خدمات اداری، قضایی، بانکی و… برخوردار هستند و در نتیجه می‌توانند اقدامات را به نحو احسن و با سرعت بیشتری انجام دهند.

جُعل

چنانچه اشاره کردیم منظور از جُعل در نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات حق الزحمه‌ای است که شخص جاعل بعد از اتمام کار به عامل پرداخت می‌کند.

در متن قرارداد ، جزئیات مربوط به نحوه پرداخت و میزان حق الزحمه عامل به صورت دقیق ذکر می‌شود.

شرط صحت نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات

ماده 570 قانون مدنی به این نکته اشاره می‌کند که موضوع جعاله نباید عملی نامشروع یا عملی غیر عقلایی باشد.

به عنوان مثال در صورتی که جاعل از عامل درخواست کند تا مبلغ خاصی را بابت فروش مواد مخدر از شخصی دریافت کند، با توجه به اینکه اصولا خرید و فروش مواد مخدر غیر شرعی و غیر قانونی است، لذا دریافت یا پرداخت وجوه توسط عامل و تنظیم قرارداد جعاله نیز باطل محسوب می‌شود.

از طرف دیگر، قانون مدنی شرط غیر عقلایی بودن را نیز در نظر گرفته است. منظور از غیر عقلایی بودن این است که درخواست جاعل از عامل، بیهوده و پوچ باشد و هدف منطقی و معقولی وجود نداشته باشد. در فرض ابتدای همین نوشتار، مطالبات وجوه بانکی، دریافت اسناد و انجام امور اداری و خدماتی، انجام اقدامات مختلف قضایی و دریافت مدارک لازم، عقلایی و منطقی است. در نتیجه، در صورت تنظیم قرارداد جعاله وصول مطالبات با این اهداف، قرارداد مربوطه صحیح و بدون خطا می‌باشد و پس از اتمام امور از سوی عامل، حق الزحمه یا جُعل به او پرداخت می‌شود.

نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات جعاله خاص یا عام است؟!

قبل از پاسخ به پرسش مربوطه، بهتر است مفهوم جعاله عام و خاص را توضیح دهیم.

جعاله عام

در این دسته از قراردادهای جعاله که به جعاله عام معروف هستند، معمولاً جاعل از شخصی درخواست می‌کند تا امور مورد نظر او را انجام دهد و پس از انجام، جُعل دریافت کند بدون آنکه ویژگی‌های خاصی برای عامل در نظر گرفته شود. به عبارت دیگر، در این دسته از قراردادها، مهارت و حرفه عامل مد نظر جاعل قرار نمی‌گیرد بلکه انجام شدن کار برای جاعل ضروری و مهم می‌باشد.

بارها دیده‌ایم که اشخاص در خصوص اشیاء یا حیوانات گمشده، آگهی‌هایی را بر روی دیوارها یا تابلوی اعلانات نصب می‌کنند و در مقابل، شرط می‌کنند که هر کس آن‌ها را پیدا کند و به مالک تحویل دهد مژدگانی دریافت می‌کند. همچنین در گذشته نیز انجام همین اقدام را از سوی پلیس برای دستگیری مجرمان خطرناک شاهد بودیم. در نتیجه در این نوع از قراردادهای جعاله، انجام شدن کار در وهله اول برای جاعل ضروری است و زیاد به مهارت و ویژگی‌های عامل توجه نمی‌شود.

جعاله خاص

برخلاف جعاله عام، در این دسته از قراردادها، شخص جاعل، شخص عامل را از نظر ویژگی‌ها، مهارت‌ها و علم، مورد بررسی قرار می‌دهد. تصور کنید برای دریافت مطالبات یا انجام امور اداری و خدماتی، جاعل از یک متخصص در حوزه حسابداری و مدیریت استفاده می‌کند و از او می‌خواهد که اقدامات لازم را برای دریافت اسناد، مدارک و سپرده‌های بانکی به انجام برساند. به عبارت دیگر ممکن است جاعل از شخص مشخصی در زمینه مطالبات و دریافت اموال استفاده کند و در نهایت حق الزحمه را به آن شخص پرداخت کند.

بنابراین با توجه به توضیحاتی که ذکر شد متوجه می‌شویم که نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات تحت شمول قراردادهای جعاله خاص قرار می‌گیرد.

تعهدات هر یک از طرفین در نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات

در این قسمت به مهم‌ترین تعهدات هریک از طرفین اشاره می‌کنیم. لازم است کلیه درخواست‌ها و حقوق و تکالیف هرکدام از طرفین در این بخش از قرارداد ذکر شود.

تعهدات کارفرما یا جاعل

1. جاعل متعهد است مدارک و اطلاعات لازم و مربوط به موضوع نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات را در اختیار عامل قرار دهد تا از به وجود آمدن مشکلات احتمالی در زمینه وصول یا دریافت مطالبات، جلوگیری به عمل آید.
2. جاعل متعهد است بعد از اتمام کار از سوی عامل، کلیه تعهدات مربوط به پرداخت جُعل یا حق الزحمه تعیین شده در متن نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات را ایفا کند. در غیر این صورت، تا زمانی که جاعل حق الزحمه طرف مقابل خود را پرداخت نکند، ایشان در خصوص اسناد، مطالبات، سپرده‌ها، اوراق و سایر مدارک واصله، حق حبس خواهد داشت.

تعهدات عامل

1. عامل باید درخواست جاعل را که به صراحت در قرارداد جعاله وصول مطالبات ذکر شده است، به نحو احسن اجرا کند و در هرمرحله از انجام کار، اطلاعات مربوط به اقدامات انجام شده را به ایشان انتقال دهد.
2. عامل موظف است کلیه هزینه‌های لازم در خصوص وصول مطالبات موضوع قرارداد را از حساب خود پرداخت کند.لازم به ذکر است پس از انجام کار از سوی عامل، هزینه‌های پرداخت شده توسط او در کنار حق الزحمه تعیین شده در متن قرارداد، به حساب شخصی او واریز خواهد شد.
3. مطابق ماده 569 قانون مدنی، از وقتی که مطالبات، اوراق، اسناد و سایر مدارک و اطلاعات در دسترس عامل قرار می‌گیرد، تسلط وی امانی است و در نتیجه، ایشان مسئولیت مراقبت و امانتداری را به عهده دارد.

حق فسخ در نمونه قرارداد جعاله وصول مطالبات

در این دسته از قراردادها، مطابق ماده 565 قانون مدنی، اصل بر قابل فسخ بودن از جانب هر یک از طرفین است. به عبارت دیگر، قرارداد جعاله جایز است و عقود جایز بر خلاف عقود لازم، از جانب طرفین قرارداد قابل فسخ هستند. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی با ماهیت قانونی قرارداد لازم ، حتما روی لینک بزنید و مقاله مربوط به آن را در مجله حقوقی رکلا مطالعه کنید.

در نظر داشته باشید در صورتی که در متن قرارداد، شرط ضمن عقد خارج لازم برای هر یک از طرفین در نظر گرفته شود، حق فسخ برای شخص مربوطه وجود نخواهد داشت و در نتیجه قرارداد تا زمانی که توسط عامل به اتمام برسد یا تا زمانی که مدت آن به پایان برسد، معتبر خواهد بود.

مرجع حل اختلاف

در ابتدا مذاکرات دوستانه و ارائه پیشنهادات و نظرات از سوی هرکدام از طرفین قرارداد مربوطه یا اشخاص ثالث مورد اعتماد آن‌ها در متن قرارداد به عنوان راه حل ارائه شود.

در صورتی که حل و فصل اختلافات از راه مذاکرات به نتیجه نرسید، مراجعه به مراجع صالح قضایی که دادگاه‌های حقوقی یا شورای حل اختلاف را شامل می‌شود، در دستور کار طرفین قرار می‌گیرد. از طرف دیگر، طرفین می‌توانند داوری را به عنوان مرجع حل اختلاف تعیین کنند.

پیشنهاد ما

شما می‌توانید وظیفه تنظیم قرارداد جعاله وصول مطالبات خود را به ما بسپارید. برای برقراری ارتباط با دپارتمان حقوقی رکلا، لازم است که ابتدا درخواستتان را در بخش تنظیم قرارداد ثبت کنید. برای این منظور روی لینکی که مشخص شده است بزنید و به صفحه آن وارد شوید.

سرویس مشاوره حقوقی تلفنی نیز به شما کمک می‌کند تا بتوانید به سهولت با مشاوران حقوقی ارتباط بگیرید و در خصوص مسائل قانونی و حقوقی معاملات خود، از آن‌ها راهنمایی دریافت کنید.