در دنیای امروز، خودرو نقش مهم و جدایی ناپذیری در زندگی افراد جامعه پیدا کرده است. به همین دلیل، مقررات استفاده از انواع خودرو و همچنین حقوق مالکان آن باید شکل نظاممندی داشته باشد. در سالهای اخیر، نیروی انتظامی و سازمان ثبت در خصوص نحوه تنظیم سند رسمی خودرو با یکدیگر اختلاف پیدا کردهاند. به این صورت که نیروی انتظامی معتقد است، برگ سبزی که در هنگام تعویض پلاک خودرو صادر خواهد شد، از اسناد رسمی محسوب میشود و صدور این اسناد برای نقل و انتقال مالکیت خودرو کفایت میکند.
از سوی دیگر، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور معتقد است سند رسمی خودرو در صورتی معتبر و رسمی خواهد بود که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم و صادر شده باشد. به صورت کلی میتوان گفت، برای تعیین مرجع قانونی که دارنده صلاحیت اصلی برای صدور سند خودرو باشد، کشمکشها و مجادلههای زیادی مطرح شده است. مجادله در خصوص برگ سبز خودرو یا سند رسمی به مجلس شورای اسلامی و دیوان عدالت اداری نیز کشیده شد. نیروی انتظامی و سازمان ثبت، هر کدام دلیلی را برای اثبات نظر خود ارائه میدهند و متاسفانه تاکنون موفق به حل این اختلاف نشدهاند. در ادامه این مقاله، اهمیت و شرایط صدور برگ سبز که از سوی پلیس راهور برای خودروهای صفر و دسته دوم تنظیم و صادر میشود و شرایط صدور سند رسمی انتقال مالکیت خودرو در دفاتر اسناد رسمی را بررسی میکنیم.
در بسیاری از موارد، عدم تنظیم و ثبت اسنادی رسمی که نشان دهنده نقل و انتقال مالکیت مال مورد معامله باشد باعث بروز اختلاف میان اشخاص میشود. سندی که برای انتقال مالکیت خودرو به صورت رسمی تنظیم شده در واقع مدرک و دلیل معتبر و قابل استنادی است که توافق میان خریدار و فروشنده را نشان میدهد و مانع از بروز اختلاف میان آنها خواهد شد. برگ سبز که از سوی نیروی انتظامی صادر میشود و همچنین، اسنادی که در دفاتر اسناد رسمی برای انتقال مالکیت خودرو تنظیم خواهند شد، هر دو سند رسمی خودرو هستند. به عبارت دیگر، دارنده برگ سبز خودرو یا سند رسمی با استناد به این اسناد میتواند مالکیت خودش را ثابت کند.
سند یا مبایعه نامه خودرو در واقع یک نوشته دارای مهر، امضا یا اثر انگشت است که دارنده آن برای اثبات ادعای خودش یا به منظور انکار ادعاهای شخص دیگر میتواند به آن استناد کند. اسناد به دو نوع رسمی و غیر رسمی دسته بندی میشوند. اسنادی رسمی هستند که از سوی مراجع قانونی زیر صادر شده باشند:
منظور از مامور رسمی، شخصی است که از طرف مقامات صلاحیت دار کشور برای تنظیم اسناد رسمی تعیین شده است. نیروی انتظامی نیز از ماموران رسمی محسوب میشود که صلاحیت صدور تنظیم رسمی را دارد. بنابراین در پاسخ به این سوال که آیا برگ سبز خودرو سند رسمی است ؟ باید بگوییم که نیروی انتظامی از ماموران صلاحیت دار رسمی محسوب میشود و به همین دلیل، برگ سبزی که از سوی این نهاد صادر شده است، از اعتبار اسناد رسمی برخوردار خواهد بود.
همانگونه که در مطالب قبلی این نوشته نیز توضیح دادیم، برگه سبز در واقع سندی است که در هنگام خرید و فروش خودرو صادر میشود. در بالای این برگه نیز عبارت «سند مالکیت خودرو» نوشته شده است. شماره سنا که نشان دهنده مالکیت خودرو است نیز در برگ سبز قید میشود. درج شماره سنا در این سند، اصالت و درستی آن را به اثبات میرساند.
پلیس راهور (راهنمایی و رانندگی)، نهادی است که مسئولیت شماره گذاری خودروها را برعهده دارد و اسناد مشخصی را برای شناسایی وسایل نقلیه صادر میکند. این سند که به آن سند مالکیت نیز گفته میشود به دلیل رنگ سبز آن، برگ سبز نام دارد.
برگ سبزی از سوی پلیس راهور صادر شده باشد، حاوی اطلاعات و مشخصات مهمی از خودرو و مالک آن است. در این اسناد، اطلاعات دقیقی از نوع و مدل خودرو درج میشود. رنگ، تیپ، ظرفیت، تعداد، سیلندر، نوع سوخت، تعداد چرخ، تعداد محور، شماره شاسی، شماره موتور و شناسه (vin) از جمله مشخصات خودرو هستند که در برگ سبز درج میشوند و برای رهگیری و شناسایی خودروهای مختلف اهمیت زیادی دارند.
اطلاعات کامل دارنده خودرو مانند نام، نام خانوادگی، شماره شناسنامه، کد ملی، تاریخ تولد و نام پدر نیز در برگ سبز نوشته میشود.
با توجه به مشخصات و اطلاعات کاملی که در برگه سبز نوشته میشود، میتوان گفت که این برگه در واقع از اسناد معتبر، قانونی و قابل استناد است.
لازم به ذکر است که مدارک مورد نیاز برای صدور برگه سبز خودروی صفر کیلومتر با خودروی دسته دوم تفاوت دارد. برگه سبز خودروی صفر کیلومتر به واسطه همکاری میان شرکت خودرو ساز و پلیس راهور صادر میشود.
برای معامله و نقل و انتقال خودرو دست دوم، باید برگ سبز قبلی به واسطه درج اطلاعات مالک جدید به روز رسانی شود. در این حالت، پلیس راهور پس از تعویض پلاک خودرو، برگ سبز جدیدی به نام مالک جدید صادر میکند. برای صدور برگ سبز جدید باید مدارک زیر به پلیس راهور تحویل داده شود:
همچنین ممکن است که علت صدور برگ سبز جدید، مفقود یا گم شدن برگه قبلی باشد. اگر برگه سبز خودرو گم یا مفقود شده باشد، دارنده این سند باید به سایت شرکت پست مراجعه کند تا از این طریق نسبت به پیدا شدن احتمالی آن کسب اطلاع کرده باشد. اگر دارنده برگ سبز از طریق مراجعه به سایت شرکت پست، سند مفقودی خود را پیدا نکرد باید برای پیدا کردن آن در روزنامههای کثیرالانتشار آگهی منتشر کند. در صورتی که برگه سبز مفقود یا سرقت شده از طریق انتشار آگهی در روزنامه نیز پیدا نشده باشد، پلیس راهور برگه سبز المثنی صادر میکند. برگه سبز المثنی نیز به عنوان سند رسمی مالکیت خودرو محسوب میشود.
اشخاصی که یک خودروی صفر و کار نکرده را خریداری میکنند باید مطمئن شوند که مالک اصلی خودرو خریداری شده هستند. شخصی به عنوان مالک قانونی خودروی صفر شناخته میشود که نام او در سند آن درج شده باشد. استعلام گرفتن از اسناد خودرو باعث مشخص شدن مالک اصلی آن میشود.
استعلام سند رسمی خودرو در هنگام معامله خودروهای دسته دوم نیز حایز اهمیت است. خریدار باید مطمئن شود که فروشنده، مالک اصلی خودروی مورد معامله است. بنابراین، خریدار از طریق استعلام گرفتن از اسناد خودرو میتواند نسبت به مالکیت فروشنده کسب اطلاع کند.
چند روش برای استعلام استعلام سند رسمی خودرو وجود دارد که در ادامه به آنها میپردازیم:
خریدار و فروشنده پس از آنکه درباره معامله خودرو به توافق رسیدند، بهتر است که در ابتدا، سندی غیر رسمی به منظور ثبت جزئیات و مسائل مورد توافق خودشان تنظیم کنند. در این سند که در اصطلاح به آن مبایعه نامه یا قولنامه نیز گفته میشود باید تاریخ و شرایط تنظیم سند رسمی انتقال مالکیت خودرو مشخص شده باشد.
برای تنظیم اختصاصی مبایعه نامه خودرو توسط کارشناسان حقوقی میتوانید از خدمات تنظیم قرارداد رکلا استفاده کنید.
از طرف دیگر، سوالات خود در زمینه شرایط و تشریفات قانونی نقل و انتقال خودرو و تنظیم سند رسمی انتقال آن را نیز میتوانید با کارشناسان حقوقی ما در بخش مشاوره حقوقی تلفنی رکلا در میان بگذارید.
نمونه قولنامه ماشین (نقدی)
برای معامله ماشین خود به صورت نقدی به قولنامه نیاز دارید؟ روی تصویر زیر بزنید.